Zasady i tryb uchwalania i rozpatrywania budżetów terenowych.

UCHWAŁA NR 324
RADY MINISTRÓW
z dnia 29 kwietnia 1953 r.
w sprawie zasad i trybu uchwalania i rozpatrywania budżetów terenowych.

Na podstawie art. 12 ust. 4 i art. 15 ust. 1 i 2 dekretu z dnia 17 grudnia 1952 r. o uchwalaniu i wykonywaniu budżetu państwa (Dz. U. Nr 50, poz. 334) Rada Ministrów uchwala, co następuje:

Rozdział  1.

Uchwalanie budżetów terenowych.

§  1.
Po uchwaleniu budżetu państwa rady narodowe uchwalają budżety terenowe, a w szczególności:
1)
w granicach kwot określonych w budżecie państwa wojewódzkie rady narodowe uchwalają zbiorcze budżety województw, a Rady Narodowe m. st. Warszawy i m. Łodzi - budżety tych miast;
2)
w granicach zbiorczego budżetu województwa wojewódzka rada narodowa uchwala swój jednostkowy budżet, powiatowe rady narodowe uchwalają zbiorcze budżety powiatów, a rady narodowe miast stanowiących powiaty uchwalają budżety tych miast;
3)
w granicach zbiorczego budżetu powiatu powiatowa rada narodowa uchwala swój jednostkowy budżet, a gminne rady narodowe oraz rady narodowe miast nie stanowiących powiatów uchwalają budżety gmin i miast.
§  2.
Prace nad sporządzeniem i przedłożeniem radom narodowym zbiorczych i jednostkowych budżetów terenowych przebiegają następująco:
1)
wydziały finansowe prezydiów rad narodowych sporządzają projekty zbiorczych i jednostkowych budżetów, po czym przedkładają je swoim prezydiom oraz przesyłają do zaopiniowania terenowym komisjom planowania gospodarczego;
2)
prezydia rad narodowych uchwalają projekty budżetów terenowych po wysłuchaniu opinii terenowych komisji planowania gospodarczego;
3)
projekty budżetów gmin i miast nie stanowiących powiatów sporządzają i uchwalają prezydia tych rad narodowych;
4)
prezydia rad narodowych wnoszą projekty budżetów terenowych na sesje swoich rad narodowych;
5)
projekty budżetów terenowych są rozpatrywane przez właściwe komisje rad narodowych, przy czym wnioski poszczególnych komisji rozważane są przez komisję finansów, budżetu i planu (finansowo-budżetową), która opracowuje i zgłasza na sesję rady narodowej swą opinię o projekcie budżetu wraz z wnioskami.
§  3.
Wojewódzka rada narodowa uchwala:
1)
zbiorczy budżet województwa;
2)
plan zrównoważenia zbiorczego budżetu województwa;
3)
jednostkowy budżet wojewódzki wraz z zestawieniem zbiorczych preliminarzy (bilansów) środków specjalnych i gospodarstw pomocniczych.
§  4.
1.
Zbiorczy budżet województwa określa wysokość dochodów i wydatków jednostkowego budżetu wojewódzkiego, zbiorczych budżetów powiatów oraz budżetów miast stanowiących powiaty.
2.
Zbiorczy budżet województwa określa dochody i wydatki w klasyfikacji części i działów budżetu.
§  5.
1.
Plan zrównoważenia zbiorczego budżetu województwa określa wysokość udziałów w dochodach budżetu centralnego oraz dotacji wyrównawczej, przeznaczonej na zrównoważenie jednostkowego budżetu wojewódzkiego, zbiorczych budżetów powiatów i budżetów miast stanowiących powiaty.
2.
Wysokość udziałów w dochodach budżetu centralnego oraz dotacji wyrównawczej w planie zrównoważenia zbiorczego budżetu województwa powinna mieścić się w granicach kwot, określonych dla danego województwa w budżecie państwa.
§  6.
1.
Wojewódzka rada narodowa równocześnie ze zbiorczym budżetem województwa uchwala jednostkowy budżet wojewódzki.
2.
Jednostkowy budżet wojewódzki określa dochody i wydatki wojewódzkiej rady narodowej w klasyfikacji do paragrafów włącznie.
§  7.
Przepisy niniejszej uchwały dotyczące budżetów województw stosuje się odpowiednio do budżetów m. st. Warszawy i m. Łodzi.
§  8.
Powiatowa rada narodowa uchwala:
1)
zbiorczy budżet powiatu;
2)
plan zrównoważenia zbiorczego budżetu powiatu;
3)
jednostkowy budżet powiatowy wraz z zestawieniem zbiorczych preliminarzy (bilansów) środków specjalnych i gospodarstw pomocniczych.
§  9.
1.
Zbiorczy budżet powiatu określa wysokość dochodów i wydatków jednostkowego budżetu powiatowego oraz budżetów gmin i miast nie stanowiących powiatów.
2.
Zbiorczy budżet powiatu określa dochody i wydatki w klasyfikacji części i działów budżetu.
§  10.
1.
Plan zrównoważenia budżetu zbiorczego powiatu określa wysokość udziałów w dochodach budżetu centralnego oraz dotacji wyrównawczej, przeznaczonej na zrównoważenie jednostkowego budżetu powiatowego oraz budżetów gmin i miast nie stanowiących powiatów.
2.
Wysokość udziałów w dochodach budżetu centralnego oraz dotacji wyrównawczej w planie zrównoważenia zbiorczego budżetu powiatu powinna mieścić się w granicach kwot, określonych dla danego powiatu w planie zrównoważenia zbiorczego budżetu województwa.
§  11.
1.
Powiatowa rada narodowa równocześnie ze zbiorczym budżetem powiatu uchwala jednostkowy budżet powiatowy.
2.
Jednostkowy budżet powiatowy określa dochody i wydatki powiatowej rady narodowej w klasyfikacji do paragrafów włącznie.
§  12.
Miejska oraz gminna rada narodowa uchwalają swe budżety w klasyfikacji do paragrafów włącznie wraz z zestawieniem zbiorczych preliminarzy (bilansów) środków specjalnych i gospodarstw pomocniczych.
§  13.
1.
Minister Finansów określa układ budżetów terenowych wraz ze szczegółową klasyfikacją, wzory uchwał budżetowych i planów zrównoważenia zbiorczych budżetów.
2.
Prezydium Rządu na wniosek Ministra Finansów ustala okresy, w ciągu których prezydia rad narodowych powinny zwołać sesje budżetowe rad narodowych.
§  14.
1.
Poza kwotami ustalonymi w budżecie państwa oraz zbiorczych budżetach rad narodowych wyższego stopnia:
1)
wojewódzkie i powiatowe rady narodowe wprowadzą do swych budżetów jednostkowych po stronie dochodów i wydatków kwoty dotacji, przewidziane dla budżetów rad narodowych niższego stopnia;
2)
rady narodowe wprowadzą do swych budżetów jednostkowych wydatki na inwestycje pozalimitowe, obejmujące budowę dróg, ulic i placów oraz zakładów i urządzeń komunalnych, jak również na utrzymanie wymienionych dróg, ulic i placów oraz zakładów i urządzeń - do wysokości planowanych dochodów z podatku miejskiego oraz z obowiązkowych świadczeń w gotówce, pobieranych na podstawie art. 3 dekretu z dnia 30 czerwca 1951 r. o obowiązku świadczeń w naturze na niektóre cele publiczne (Dz. U. Nr 38, poz. 284);
3)
rady narodowe mogą wprowadzić do swych budżetów jednostkowych wydatki na cele określone w pkt 2 oraz na wykonywanie zadań nieinwestycyjnych, określonych w art. 34, 35 i 40a ustawy z dnia 23 marca 1922 r. o uzdrowiskach (Dz. U. z 1922 r. Nr 31, poz. 254 i z 1928 r. Nr 36, poz. 331), jak również na utrzymanie komisji uzdrowiskowych i ich aparatu wykonawczego - do wysokości planowanych dochodów, określonych w art. 40 i 40a tejże ustawy.
2. 1
Rady narodowe mogą wprowadzić do budżetów zbiorczych i jednostkowych dochody i wydatki z tytułu rozliczeń przedsiębiorstw, działających na zasadach rozrachunku gospodarczego, w kwotach odmiennych od ustalonych w budżecie państwa lub w zbiorczym budżecie rady narodowej wyższego stopnia, o ile wynik rozliczeń (saldo) w ramach działu nie ulegnie pogorszeniu.
3.
Przez zakłady i urządzenia komunalne, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumieć należy zakłady i urządzenia, służące do zaspokojenia potrzeb bytowych i kulturalnych ludności.
4.
Kwoty, wprowadzone do jednostkowych budżetów poza limitami budżetu państwa i zbiorczego budżetu rady narodowej wyższego stopnia (ust. 1 i 2), powinny być w budżetach wyodrębnione.
5.
Wydatki, określone w ust. 1 pkt 2 i 3, mogą być dokonywane tylko w granicach wpływów faktycznie osiągniętych w danym okresie budżetowym ze źródeł dochodów zaplanowanych na te cele.

Rozdział  2.

Rozpatrywanie budżetów terenowych.

§  15.
1.
Budżety zbiorcze i jednostkowe, uchwalone przez rady narodowe, powinny być w terminie dni 7 przedstawione do rozpatrzenia wydziałowi finansowemu prezydium rady narodowej wyższego stopnia.
2.
Budżety, uchwalone przez wojewódzką radę narodową (m. st. Warszawy i m. Łodzi), przedstawia się w tym samym terminie do rozpatrzenia Ministrowi Finansów.
§  16.
Uchwalone przez rady narodowe budżety są rozpatrywane pod względem zgodności:
1)
z przepisami prawa;
2)
z założeniami narodowego planu gospodarczego;
3)
z kwotami dochodów i wydatków, ustalonymi w budżecie państwa oraz w zbiorczym budżecie rady narodowej wyższego stopnia.
§  17.
1.
Budżet rady narodowej niższego stopnia powinien być rozpatrzony w terminie dni 30 od dnia przedstawienia budżetu.
2.
W razie stwierdzenia, iż budżet uchwalony jest niezgodnie z zasadami ustalonymi w § 16:
1)
wydział finansowy wystąpi do swego prezydium rady narodowej o zawieszenie w całości lub w części wykonania uchwały budżetowej niższego stopnia i przedłożenie sprawy radzie narodowej z wnioskiem o uchylenie tej uchwały,
2)
Minister Finansów wystąpi do Rady Ministrów o zawieszenie w całości lub w części wykonania uchwały budżetowej rady narodowej (m. st. Warszawy i m. Łodzi) i o przedłożenie sprawy Radzie Państwa z wnioskiem o uchylenie uchwały budżetowej.

Rozdział  3.

Budżety dodatkowe.

§  18.
1.
Rady narodowe mogą uchwalać jednostkowe budżety dodatkowe w granicach ponadplanowych dochodów, uzyskanych dzięki gospodarności i inicjatywie tych rad.
2.
Przez ponadplanowe dochody należy rozumieć nadwyżkę dochodów wygospodarowaną ponad łączną kwotę dochodów, ustalonych w budżecie.
3.
Nie mogą być uważane za ponadplanowe takie dochody, które są następstwem decyzji organów nadrzędnych (np. zwiększenie stawek podatków i opłat).
§  19.
Wydatki budżetów dodatkowych przeznaczone są na dodatkowe zaspokojenie potrzeb terenowych, a w szczególności na inwestycje pozalimitowe, remonty i wyposażenie urządzeń socjalno-kulturalnych (szkół, szpitali i in.), remonty budynków mieszkalnych oraz inne wydatki, związane z potrzebami terenu, z zastrzeżeniem, że wydatki te:
1)
nie zwiększą kosztów jednostkowych usług (norm wydatków),
2)
nie powiększą kosztów utrzymania administracji.
§  20.
1.
Budżety dodatkowe mogą być uchwalane nie wcześniej niż w III kwartale i po stwierdzeniu realnych możliwości wygospodarowania w ciągu roku ponadplanowych dochodów.
2.
Możliwości te ustala właściwa rada narodowa w uchwale o dodatkowym budżecie po stwierdzeniu przez komisję finansów, budżetu i planu (finansowo-budżetową), że:
1)
kalkulacja ponadplanowych dochodów jest w dostatecznym stopniu realna,
2)
ponadplanowe dochody zostaną rzeczywiście uzyskane, a w szczególności, że przy planowaniu dochodów budżetu nie pominięto już istniejących w tym czasie źródeł dochodu;
3)
nie zachodzi potrzeba przeznaczenia ponadplanowych dochodów z jednego źródła na pokrycie niedoboru dochodów z innego źródła.
§  21. 2
1.
Budżety dodatkowe po uchwaleniu ich przez właściwe rady narodowe podlegają rozpatrzeniu w trybie, przewidzianym w rozdziale 2 niniejszej uchwały.
2.
Rozpatrzenie powinno nastąpić w ciągu 30 dni od dnia przedstawienia budżetu do rozpatrzenia.
§  22. 3
Wydatki z budżetów dodatkowych mogą być dokonywane tylko do wysokości rzeczywiście osiągniętych dochodów tych budżetów.
§  23.
1.
Nie wykorzystane do końca roku budżetowego kredyty budżetów dodatkowych, przeznaczone na wydatki bieżące, wygasają z końcem roku budżetowego.
2.
Nie wykorzystane do końca roku budżetowego kredyty budżetów dodatkowych na inwestycje pozalimitowe, zatwierdzone we właściwym trybie, mogą być po upływie roku budżetowego wydatkowane na te inwestycje na zasadach, przewidzianych w odrębnych przepisach, dotyczących inwestycji pozalimitowych.

Rozdział  4.

Przepisy końcowe.

§  24.
Zasady i tryb uchwalania oraz rozpatrywania zbiorczych budżetów województw i powiatów odnoszą się również do zbiorczych budżetów miast podzielonych na dzielnice, przy czym termin wprowadzenia zbiorczych budżetów miast podzielonych na dzielnice oraz jednostkowych budżetów dzielnic ustalony zostanie odrębnymi przepisami.
§  25.
Wykonanie uchwały porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Ministrowi Finansów i właściwym ministrom.
§  26.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1953 r.
1 § 14 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały nr 297 z dnia 18 maja 1954 r. (M.P.54.A-51.689) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 maja 1954 r.
2 § 21 zmieniony przez § 1 pkt 2 uchwały nr 297 z dnia 18 maja 1954 r. (M.P.54.A-51.689) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 maja 1954 r.
3 § 22 zmieniony przez § 1 pkt 3 uchwały nr 297 z dnia 18 maja 1954 r. (M.P.54.A-51.689) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 maja 1954 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1953.A-53.591

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady i tryb uchwalania i rozpatrywania budżetów terenowych.
Data aktu: 29/04/1953
Data ogłoszenia: 05/06/1953
Data wejścia w życie: 05/06/1953, 01/01/1953