Ustalenie typów i kategorii uspołecznionych zakładów gastronomicznych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA HANDLU WEWNĘTRZNEGO
z dnia 6 lutego 1951 r.
w sprawie ustalenia typów i kategorii uspołecznionych zakładów gastronomicznych.

Na podstawie § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 lutego 1949 r. w sprawie zakresu działania Ministra Handlu Wewnętrznego (Dz. U. R. P. Nr 10, poz. 62) zarządza się, co następuje:
§  1.
W gospodarce uspołecznionej ustala się następujące typy zakładów gastronomicznych:
a)
restauracje,
b)
jadłodajnie,
c)
gospody,
d) 1
bary samoobsługowe,
e)
bary mleczne,
f)
kawiarnie,
g)
cukiernie,
h) 2
bary cukiernicze,
i) 3
bufety.
§  2.
1.
Restauracją jest zakład gastronomiczny, wydający śniadania, obiady i kolacje, bądź tylko obiady i kolacje w szerokim asortymencie oraz prowadzący sprzedaż dań gorących i zimnych w szerokim asortymencie, jak również sprzedający do spożycia na miejscu towary monopolowe i inne towary spożywcze w zakresie niezbędnym do uzupełnienia obsługi konsumentów.
2.
Jadłodajnią jest zakład gastronomiczny, wydający w ograniczonym asortymencie obiady, uprawniony także do wydawania śniadań i kolacji, bez wyszynku alkoholu, oraz sprzedający do spożycia na miejscu towary monopolowe (oprócz napojów alkoholowych) i inne towary spożywcze w zakresie niezbędnym do uzupełnienia obsługi konsumentów.
3.
Gospodą jest zakład gastronomiczny, prowadzący w ograniczonym zakresie sprzedaż dań gorących i zimnych, uprawniony także do wydawania obiadów oraz sprzedający do spożycia na miejscu towary monopolowe i inne towary spożywcze w zakresie niezbędnym do uzupełnienia obsługi konsumentów. Gospody mogą być uruchamiane i prowadzone w miejscowościach położonych na terenie gmin wiejskich, osad i małych miasteczek w zasadzie przez gminne spółdzielnie "Samopomoc Chłopska" i posiadają prawo prowadzenia także pokojów noclegowych.
4. 4
Barem samoobsługowym jest zakład gastronomiczny bez obsługi konsumentów przez kelnera, wydający dania obiadowe typu barowego, przekąski i napoje oraz inne artykuły spożywcze nadające się do konsumpcji na miejscu. Bar samoobsługowy nie posiada zwykłych miejsc do siedzenia przy stolikach, lecz stoły barowe umożliwiające konsumentom spożycie posiłków stojąco lub na specjalnych stołkach (stołkach barowych). Bar posiada jedno lub kilka stoisk wyspecjalizowanych. Sprzedaż posiłków i napojów odbywa się w stoisku po uiszczeniu należności w kasie. Bar samoobsługowy mający kilka wyspecjalizowanych stoisk prowadzony jest pod nazwą "Bar Powszechny". Bary samoobsługowe dzielą się na bary bezalkoholowe i bary uprawnione do sprzedaży napojów alkoholowych z prawem wyszynku.
5.
Barem mlecznym jest zakład gastronomiczny, wydający gorące i zimne napoje mleczne oraz prowadzący sprzedaż przetworów mlecznych i nabiałowych jak również pieczywa w zakresie niezbędnym do uzupełnienia obsługi konsumentów.
6.
Kawiarnią jest zakład gastronomiczny, prowadzący sprzedaż napojów gorących i zimnych, ciastek, lodów i wyrobów cukierniczych, uprawniony także do wydawania śniadań i podwieczorków oraz sprzedaży napojów alkoholowych, stanowiących uzupełnienie do wydawanych napojów podstawowych i ciast.
7.
Cukiernią jest zakład gastronomiczny, prowadzący sprzedaż napojów gorących i zimnych, ciastek, lodów i wyrobów cukierniczych.
8. 5
Barem cukierniczym jest zakład gastronomiczny bez obsługi konsumentów przez kelnera (samoobsługowy), wydający na miejscu do spożycia wyroby cukierniczo-owocowe, jak: kremy, budynie, kisiele, lody, sałatki owocowe, przetwory owocowe itp., napoje oraz wina z wyłączeniem innych napojów alkoholowych. Bar cukierniczy nie posiada zwykłych miejsc do siedzenia przy stolikach, lecz stoły barowe umożliwiające konsumentom spożycie wyrobów stojąco lub na specjalnych stołkach (stołkach barowych). Sprzedaż odbywa się w stoisku po uiszczeniu należności w kasie.
9. 6
Bufetem jest stoisko gastronomiczne stałe bądź ruchome, prowadzące sprzedaż dań zimnych i gorących oraz zimnych i gorących napojów, wyrobów cukierniczych, ciastek, lodów, wina i piwa - w pełnym bądź ograniczonym zakresie w miejscach zamkniętych bądź otwartych. Napoje alkoholowe - poza wyżej wymienionymi - można sprzedawać w bufecie tylko za specjalnym zezwoleniem prezydium terenowej rady narodowej. Nie może być udzielone tego rodzaju zezwolenie dla bufetów przyzakładowych i akademickich, a także dla bufetów w teatrach i kinach.
§  3.
Zakłady gastronomiczne, o których mowa w § 1 i § 2, z wyjątkiem gospod, barów mlecznych i bufetów, dzielą się na kategorie.
§  4.
1.
Do kat. I zalicza się zakłady gastronomiczne o najwyższych kosztach obsługi konsumentów, spowodowanych: położeniem lokalu, charakterem oraz zakresem jego działalności (główna trasa komunikacyjna, wielkie miasta, trudna dostawa produktów itp.), wykwintnym urządzeniem (lustra kryształowe, kandelabry, marmury itp.), urządzeniami rozrywkowymi dla konsumentów (podium orkiestrowe, parkiety dancingowe, estrady dla występów artystycznych, specjalne werandy itp.) oraz koniecznością stałego kompletowania potraw i napojów w najszerszym asortymencie.
2.
Do kategorii II zalicza się zakłady gastronomiczne o średnich kosztach obsługi konsumentów, a więc o średnim wyposażeniu, nie położone w zasadzie przy głównych trasach komunikacyjnych i prowadzące działalność, o której mowa w ust. 1, w pełnym bądź ograniczonym zakresie.
3.
Do kategorii III zalicza się pozostałe zakłady gastronomiczne.
§  5.
1.
Zaszeregowania istniejących w chwili wejścia w życie niniejszego zarządzenia zakładów gastronomicznych do właściwych typów i kategorii dokonają prezydia właściwych terytorialnie powiatowych (miejskich) rad narodowych na wniosek właściwych terytorialnie oddziałów central spółdzielczych lub państwowych przedsiębiorstw gastronomicznych.
2.
W przypadku wątpliwości co do uwzględnienia wniosków, wymienionych w ust. 1, prezydia rad narodowych przesyłają sprawy prezydiom wojewódzkich rad narodowych. Od decyzji prezydiów wojewódzkich rad narodowych służy zainteresowanym odwołanie do Ministra Handlu Wewnętrznego w terminie przewidzianym w przepisach o postępowaniu administracyjnym. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego orzeczenia,
§  6.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 15 lutego 1951 r.
1 § 1 lit. d) zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. a) zarządzenia z dnia 19 lutego 1953 r. (M.P.53.A-22.278) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1953 r.
2 § 1 lit. h) zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b) zarządzenia z dnia 19 lutego 1953 r. (M.P.53.A-22.278) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1953 r.
3 § 1 lit. i) według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 1 lit. c) zarządzenia z dnia 19 lutego 1953 r. (M.P.53.A-22.278) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1953 r.
4 § 2 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) zarządzenia z dnia 19 lutego 1953 r. (M.P.53.A-22.278) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1953 r.
5 § 2 ust. 8 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) zarządzenia z dnia 19 lutego 1953 r. (M.P.53.A-22.278) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1953 r.
6 § 2 ust. 9 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 2 lit. c) zarządzenia z dnia 19 lutego 1953 r. (M.P.53.A-22.278) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1953 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1951.A-31.392

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Ustalenie typów i kategorii uspołecznionych zakładów gastronomicznych.
Data aktu: 06/02/1951
Data ogłoszenia: 20/04/1951
Data wejścia w życie: 20/04/1951, 15/02/1951