POSTANOWIENIA OGÓLNE
Władze spisowe.
Organy spisujące.
Pięć największych miast.
Pozostałe większe i duże miasta (miasta wydzielone).
w woj. białostockim
w woj. bydgoskim
w woj. gdańskim
w woj. katowickim
w woj. kieleckim
w woj. koszalińskim
w woj. krakowskim
w woj. lubelskim
w woj. łódzkim
w woj. olsztyńskim
w woj. opolskim
w woj. poznańskim
w woj. rzeszowskim
w woj. szczecińskim
w woj. warszawskim
w woj wrocławskim
w woj. zielonogórskim
Adres Generalnego Komisarza Spisowego i Głównego Urzędu Statystycznego. Numery telefonów. Forma korespondencji władz i komisarzy spisowych.
Sposób powoływania przepisów.
WOJEWÓDZKIE WŁADZE SPISOWE
Podstawy działania.
Zadania.
Wojewódzkie komisje spisowe.
Nadzór nad wyznaczeniem powiatowych komisarzy i powołaniem powiatowych komisyj spisowych. Odprawy instrukcyjne powiatowych komisarzy spisowych.
Nadzór bieżący nad pracami w powiatach. Instruktaż bieżący.
Sprawdzenie podziału na obwody, rejony i dzielnice spisowe.
Powiadomienie ludności o Spisie.
Propaganda Spisu.
Nadzór nad przeprowadzeniem Spisu i wykonaniem czynności pospisowych.
Ogólne sprawozdanie z przebiegu akcji spisowej na obszarze województwa.
Premie. Wnioski w sprawie nagród i dyplomów uznania.
Rezerwa druków spisowych.
Kredyty na cele spisowe.
POWIATOWE WŁADZE SPISOWE
Podstawy działania.
Zadania.
Powiatowe komisje spisowe.
Obiekty, budynki i zakłady pozostające pod zarządem (nadzorem) władz wojskowych oraz władz i organów bezpieczeństwa publicznego.
Statki morskie.
Placówki państw obcych.
Nadzór nad wyznaczeniem miejskich i gminnych komisarzy spisowych oraz powołaniem miejskich i gminnych komisyj spisowych. Odprawy instrukcyjne miejskich i gminnych komisarzy spisowych.
Nadzór bieżący nad pracami w miastach i gminach. Instruktaż bieżący.
Prace przygotowawcze do Spisu. Wykazy "N", "M", "Mz" oraz "W1" do "W5". Uporządkowanie numeracji nieruchomości.
Propaganda Spisu na obszarze powiatu.
Zatwierdzenie podziału na obwody i rejony spisowe. Numeracja obwodów.
Werbunek i mianowanie obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych. Związane z tym czynności.
Organizacja wyszkolenia obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych.
Zaopatrzenie miejskich i gminnych władz spisowych w formularze i druki spisowe. Kontrola rozdziału formularzy.
Nadzór nad zaopatrzeniem obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych w formularze spisowe i inne środki działania.
Nadzór nad przeprowadzeniem Spisu. Rozstrzyganie wątpliwych spraw. Pomoc komisarzom spisowym.
Rozstrzyganie ew. reklamacyj ludności.
Sprawdzenie materiału spisowego. Dokonanie poprawek i uzupełnień. Ewentualny Spis dodatkowy.
Powiatowe zestawienie materiału spisowego.
Telegraficzne zakomunikowanie ogólnych wyników Spisu.
"Spisgus Warszawa
powiat (miasto wydzielone) ……………………………………………………….....................
a .......................................... b ................................................. c .............................................
Powiatowy Komisarz Spisowy
…………………………………....................
(nazwisko i imię)"
pod a - ludność zamieszkała na obsz. powiatu (m. wydziel.) - ogółem
pod b - ludność zamieszkała na obsz. powiatu (m. wydziel.) - płci męskiej
pod c - ludność zamieszkała na obsz. powiatu (m. wydziel.) - płci żeńskiej
Przesłanie materiału spisowego.
Ogólne sprawozdanie z przebiegu akcji spisowej na obszarze powiatu.
Uwagi dotyczące formularzy spisowych oraz wskazówek i objaśnień do poszczególnych rubryk i pytań formularzy:
2) Czy układ formularzy, zwłaszcza sposób przenoszenia danych z jednego formularza na drugi, nie powodował trudności?
3) Czy strona graficzna formularzy nie nasuwała zastrzeżeń? Podać jakie?
Uwagi dotyczące wartości otrzymanych wyników:
5) Jakie spostrzeżenia poczyniono co do dokładności wypełnienia poszczególnych rubryk? Jeżeli odpowiedzi były niedokładne, to z jakich przyczyn? Jakie odpowiedzi budziły zastrzeżenia z uwagi na trudność samych pytań?
Uwagi dotyczące techniki przeprowadzenia Spisu:
7) Czy i jakie pojawiły się trudności przy przeprowadzaniu podziału na obwody, rejony i dzielnice spisowe?
8) Czy werbunek kandydatów na obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych napotykał na trudności i na jakie?
9) Jaka liczba (podać w liczbie bezwzględnej i w liczbie procentowej) obwodowych komisarzy spisowych w powiecie zawiodła z jakichkolwiek powodów i musiała być zastąpiona przez komisarzy rezerwowych?
10) W jaki sposób odbyło się szkolenie obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych? Czy szkolenie to przeprowadzono na miejscu w poszczególnych miastach i gminach? Jak długo (ile godzin) przeciętnie ono trwało? Czy wykładowcy byli delegowani z powiatu, czy też byli miejscowi (z danej gminy, miasta)?
11) Czy obwodowi, rejonowi i dzielnicowi komisarze spisowi byli zaopatrzeni w wyciągi z wykazów nieruchomości i z wykazów powierzchniowych gospodarstw rolnych oraz w planiki sytuacyjne oraz czy posługiwali się nimi podczas Spisu?
12) W jaki sposób dokonano rozdziału formularzy spisowych między obwodowych komisarzy spisowych?
13) Czy kontrola materiału spisowego, przeprowadzona po Spisie, ujawniła większe zaniedbania obwodowych komisarzy spisowych i ewent. jakie?
14) Czy terminy, wyznaczone w niniejszej instrukcji oraz w "Instrukcji technicznej w sprawie przeprowadzenia Spisu", były dostateczne do należytego wykonania odnośnych czynności? Jeśli nie, to które były niedostateczne i dlaczego?
15) Czy zaszły przeszkody przy wysyłce materiału spisowego do Głównego Urzędu Statystycznego i ewent. jakie?
Uwagi dotyczące działalności komisyj spisowych:
Uwagi dotyczące stosunku ludności do Spisu:
18) Czy były próby uchylania się od Spisu?
19) Czy miały miejsce przypadki udzielania rozmyślnie fałszywych odpowiedzi? W jakich formularzach i na jakie pytania?
Inne uwagi.
MIEJSKIE I GMINNE WŁADZE SPISOWE
Organizacja miejskich i gminnych władz spisowych.
Podstawy działania.
Zadania.
Miejskie i gminne komisje spisowe.
Prace przygotowawcze do Spisu. Wykazy "N" i "M" oraz "W1" do "W5". Uporządkowanie numeracji nieruchomości.
Podział na obwody spisowe.
Podział na rejony spisowe.
Podział na dzielnice spisowe.
Werbunek kadr kandydatów na obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych.
Przydzielenie komisarzom obwodów, rejonów i dzielnic. Doręczenie im legitymacyj. Odebranie od nich zobowiązań.
Wyszkolenie obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych.
Zaopatrzenie obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych w formularze spisowe. Kontrola rozdziału formularzy.
25 formularzy A (ark. mieszk. - ludn.) - na 100 osób przewidywanych do spisania,
1 formularz B (ark. dla nieruch. zamieszk.) - na 1 nieruchomość,
1 formularz C1 (ark. zbiorczy dla obwodu w mieście) - na 1 obwód,
1 formularz C2 (ark. zbiorczy dla obwodu w gminie) - na 1 obwód,
1 formularz G1 (ark. dla pryw. gosp. roln.) - na 1 gosp. rolne,
5 formularzy H (ark. do spisu zwierząt gospodarskich u osób i na terenie instytucyj, nie posiadających gospodarstw rolnych) - na 1 obwód,
1 formularz J (ark. zbiorczy rolny dla obwodu) - na 1 obwód.
Zaopatrzenie komisarzy w wyciągi z wykazów "N" i "W3" oraz planiki sytuacyjne.
Zaopatrzenie komisarzy w inne środki działania.
Propaganda Spisu na obszarze miasta (gminy).
Przeprowadzenie Spisu. Zwolnienie komisarzy od innych zajęć.
Nadzór nad przeprowadzeniem Spisu. Reklamacje ludności.
Odbiór materiału spisowego i jego sprawdzenie. Dokonanie poprawek i uzupełnień. Ew. Spis dodatkowy. Wypełnienie formularzy "F".
Miejskie (gminne) zestawienie materiału spisowego. Przesłanie materiału spisowego do powiatu.
Zwrot zobowiązań komisarzy. Uwagi co do ich przydatności i wyników pracy.
POSTANOWIENIA KOŃCOWE
meldunek Nr 1 - o wyznaczeniu powiatowego komisarza spisowego i powołaniu powiatowego referatu spisowego (§ 22);
meldunek Nr 2 - o wyznaczeniu miejskich i gminnych komisarzy spisowych (§ 47);
meldunek Nr 3 - o powołaniu powiatowej komisji spisowej (§ 25);
meldunek Nr 4 - o odbyciu 1-szej odprawy instrukcyjnej z miejskimi i gminnymi komisarzami spisowymi (§ 29);
meldunek Nr 5 - o zatwierdzeniu podziału miast i gmin powiatu na obwody i rejony spisowe (§ 33);
meldunek Nr 6 - o odbyciu 2-giej odprawy instrukcyjnej z miejskimi i gminnymi komisarzami spisowymi (§ 29);
meldunek Nr 7 - o mianowaniu obwodowych, rejonowych i dzielnicowych komisarzy spisowych (§ 34).
Likwidacja czynności władz spisowych po Spisie.
Zachowanie tajemnicy statystycznej. Zakaz publikowania wyników Spisu bez zgody Głównego Urzędu Statystycznego.
Ogłoszenie i wejście w życie Instrukcji.
WŁADZE I ORGANY NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO 1950 B.
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
TERMINARZ NIEKTÓRYCH CZYNNOŚCI WŁADZ SPISOWYCH
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
WZORY NAGŁÓWKÓW I OZNACZEŃ PODPISOWYCH KORESPONDENCJI WŁADZ SPISOWYCH.
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
NARODOWY SPIS POWSZECHNY
WYKAZ OBWODÓW I REJONÓW SPISOWYCH
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
NARODOWY SPIS POWSZECHNY
z dnia 3 grudnia 1950 r.
LISTA KANDYDATÓW NA OBW., REJ I DZIELN. KOMISARZY SPISOWYCH
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
WZÓR LEGITYMACJI DLA OBW., REJ. I DZIELN. KOMISARZY SPISOWYCH.
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
WZÓR ZOBOWIĄZANIA OBW., REJ. I DZIELN. KOMISARZY SPISOWYCH
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
NARODOWY SPIS POWSZECHNY 3 GRUDNIA 1950 R.
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
WZORY MELDUNKÓW NR 1 DO 7
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.
..................................................
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
Grażyna J. Leśniak 05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
Grażyna J. Leśniak 04.12.2025Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
Krzysztof Koślicki 02.12.2025Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
Grażyna J. Leśniak 25.11.2025Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
Grażyna J. Leśniak 19.11.2025Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.
Grażyna J. Leśniak 19.11.2025| Identyfikator: | M.P.1950.A-90.1125 |
| Rodzaj: | Instrukcja |
| Tytuł: | Instrukcja dla władz spisowych w sprawie Narodowego Spisu Powszechnego 1950 r. |
| Data aktu: | 18/08/1950 |
| Data ogłoszenia: | 19/08/1950 |
| Data wejścia w życie: | 19/08/1950 |








