Nadanie statutu Głównym Instytutom: Chemii Przemysłowej, Elektrotechniki, Lotnictwa, Mechaniki, Metalurgii i Odlewnictwa oraz Fizyki Technicznej.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO
z dnia 31 grudnia 1949 r.
o nadaniu statutu Głównym Instytutom: Chemii Przemysłowej, Elektrotechniki, Lotnictwa, Mechaniki, Metalurgii i Odlewnictwa oraz Fizyki Technicznej. *

Na podstawie art. 3 ust. 2 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388) oraz § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 kwietnia 1949 r. w sprawie zakresu działania Ministra Przemysłu Ciężkiego (Dz. U. R. P. Nr 26, poz. 191) zarządza się, co następuje:
§  1.
Głównemu Instytutowi Chemii Przemysłowej, Głównemu Instytutowi Elektrotechniki, Głównemu Instytutowi Lotnictwa, Głównemu Instytutowi Mechaniki, Głównemu Instytutowi Metalurgii i Odlewnictwa, utworzonym zarządzeniami Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 1 kwietnia 1948 r. oraz Głównemu Instytutowi Fizyki Technicznej, utworzonemu zarządzeniem Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 30 maja 1949 r. (Monitor Polski Nr A-38, poz. 530) nadaje się statut, stanowiący załącznik do niniejszego zarządzenia.
§  2.
Zarządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Monitorze Polskim.

ZAŁĄCZNIK 

STATUT

Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej, Głównego Instytutu Elektrotechniki, Głównego Instytutu Lotnictwa, Głównego Instytutu Mechaniki, Głównego Instytutu Metalurgii i Odlewnictwa oraz Głównego Instytutu Fizyki Technicznej.

Rozdział I

Postanowienia ogólne.

§  1.
1.
Główny Instytut Chemii Przemysłowej działa na podstawie dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388), zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 1 kwietnia 1948 r. w sprawie utworzenia Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej oraz niniejszego statutu.
2.
Główny Instytut Elektrotechniki działa na podstawie dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388), zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 1 kwietnia 1948 r. o utworzeniu Głównego Instytutu Elektrotechniki oraz niniejszego statutu.
3.
Główny Instytut Lotnictwa działa na podstawie dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388), zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 1 kwietnia 1948 r. o utworzeniu Głównego Instytutu Lotnictwa oraz niniejszego statutu.
4.
Główny Instytut Mechaniki działa na podstawie dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388), zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 1 kwietnia 1948 r. o utworzeniu Głównego Instytutu Mechaniki oraz niniejszego statutu.
5.
Główny Instytut Metalurgii i Odlewnictwa działa na podstawie dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388), zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 1 kwietnia 1948 r. o utworzeniu Głównego Instytutu Metalurgii i Odlewnictwa oraz niniejszego statutu.
6.
Główny Instytut Fizyki Technicznej działa na podstawie dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388), zarządzenia Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 30 maja 1949 r. o utworzeniu Głównego Instytutu Fizyki Technicznej (Monitor Polski Nr A-38, poz. 530) oraz niniejszego statutu.
7.
Główne Instytuty, wymienione w ust. 1-6, zwane będą w dalszej części statutu "Głównymi Instytutami".
§  2.
Główne Instytuty posiadają osobowość prawną. Główne Instytuty mają prawo używania pieczęci okrągłej z godłem państwowym pośrodku i napisem zawierającym nazwę właściwego Głównego Instytutu w otoku.
§  3.
1.
Zadaniem Głównych Instytutów jest prowadzenie prac naukowo-badawczych mających na celu rozwój produkcji przemysłowej w poszczególnych dziedzinach, a mianowicie:
a)
Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej - w dziedzinie chemii przemysłowej,
b)
Głównego Instytutu Elektrotechniki - w dziedzinie elektrotechniki,
c)
Głównego Instytutu Lotnictwa - w dziedzinie lotnictwa,
d)
Głównego Instytutu Mechaniki - w dziedzinie mechaniki,
e)
Głównego Instytutu Metalurgii i Odlewnictwa - w dziedzinie metalurgii i odlewnictwa,
f)
Głównego Instytutu Fizyki Technicznej - w dziedzinie fizyki technicznej.
2.
W szczególności zadaniem Głównych Instytutów jest:
a)
organizowanie i prowadzenie prac naukowo-badawczych dla stworzenia podstaw zarówno teoretycznych jak i praktycznych dla nowych działów produkcji lub nowych metod wytwarzania i organizacji pracy,
b)
śledzenie postępu technicznego i naukowego oraz udzielanie opinii w sprawach związanych z postępem wiedzy i techniki,
c)
udoskonalanie i usprawnianie metod już stosowanych w przemyśle,
d)
inicjowanie nowych działów produkcji i współpraca przy ich organizowaniu,
e)
przeprowadzanie ekspertyz, prac technicznych i naukowo-badawczych, zleconych przez przemysł lub przez Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego,
f)
przysposabianie kadr pracowników w zakresie nieprzewidzianym przez instytucje oświatowe,
g)
współpraca ze szkołami wyższymi, innymi instytucjami i osobami i powierzanie im do opracowania specjalnych zagadnień w obrębie ich własnych pracowni i instytutów,
h)
współdziałanie w pracach zbiorowych, organizowanych przez inne instytuty, pracownie szkół wyższych i innych ośrodków badawczych w celu rozwiązania bardziej złożonych zagadnień,
i)
nawiązywanie i utrzymywanie łączności z odpowiednimi instytucjami i organizacjami za granicą,
j)
prowadzenie dokumentacji i informacji naukowej i naukowo-technicznej,
k)
współudział w pracach normalizacyjnych,
l)
opracowywanie i wydawanie książek, czasopism, biuletynów, sprawozdań, instrukcyj, druków itp.,
m)
organizowanie i prowadzenie konferencyj i zjazdów naukowych, kursów, wykładów, odczytów itp.
3.
Zakres działania poszczególnych Głównych Instytutów ustalony jest rocznym planem, zatwierdzonym przez Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego.
4.
Wszystkie prace zamawiane przez przedsiębiorstwa przemysłowe, nie podlegające Ministrowi Przemysłu Ciężkiego, oraz prace z jego resortu, nieumieszczone w planie, albo wymagające ponad 200 pracowniko-godzin, powinny być zatwierdzone przez Ministra Przemysłu Ciężkiego.
§  4.
1.
W ramach poszczególnych Głównych Instytutów mogą istnieć instytuty specjalne.
2.
Instytuty specjalne tworzone są i zwijane zarządzeniami Ministra Przemysłu Ciężkiego.

Rozdział  II.

Władze Głównych Instytutów.

§  5.
Zwierzchni nadzór nad Głównymi Instytutami sprawuje Minister Przemysłu Ciężkiego.
§  6.
Władzami każdego Głównego Instytutu są: Dyrekcja i Rada Naukowa.
§  7.
1.
Dyrekcja reprezentuje Główny Instytut na zewnątrz i kieruje pracami Głównego Instytutu zgodnie z wytycznymi, ustalonymi przez Radę Naukową, a zatwierdzonymi przez Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego.
2.
W skład Dyrekcji wchodzą: Dyrektor Naczelny, który reprezentuje Dyrekcję samodzielnie, oraz podlegli mu dwaj Dyrektorzy Naukowo-Techniczni i jeden Finansowo-Administracyjny.
3.
Dyrekcję powołuje i odwołuje Minister Przemysłu Ciężkiego.
§  8.
Dyrektor Naczelny kieruje pracami Głównego Instytutu.
§  9.
Dyrektorzy Naukowo-Techniczni pełnią funkcje, które z zakresu swoich obowiązków wydziela im Dyrektor Naczelny.
§  10.
Dyrektor Finansowo-Administracyjny kieruje sprawami finansowo-administracyjnymi Głównego Instytutu oraz instytutów specjalnych.
§  11.
1.
Rada Naukowa składa się z członków, powołanych na okres lat 3, w liczbie co najmniej 8 osób, spośród przedstawicieli przemysłu, nauki, organizacji pracowników zainteresowanych instytucji i wybitnych znawców różnych specjalności.
2.
Członków Rady Naukowej i jej przewodniczącego powołuje i odwołuje Minister Przemysłu Ciężkiego.
3.
Członkowie Dyrekcji i inni pracownicy Głównego Instytutu nie mogą wchodzić w skład Rady Naukowej, natomiast mogą brać udział w jej posiedzeniach z głosem doradczym.
§  12.
Do zakresu działania Rady Naukowej należy współudział w wyznaczaniu ogólnej linii prac Głównego Instytutu oraz nadzór nad działalnością Głównego Instytutu, a w szczególności:
a)
opiniowanie i zatwierdzanie lub odrzucanie wniosków przemysłu, Dyrekcji lub każdego ze swych członków. Wnioski te, jak i ogólna linia prac, po zatwierdzeniu przez Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego stanowią obowiązujące wytyczne dla Dyrekcji Instytutów,
b)
opiniowanie budżetu, działalności i programu prac Głównego Instytutu,
c)
inicjowanie prac naukowo-badawczych,
d)
opiniowanie w sprawach, wniesionych przez Dyrektora Naczelnego,
e)
przedkładanie po uzgodnieniu z Dyrekcją Głównego Instytutu Ministerstwu Przemysłu Ciężkiego wniosków w przedmiocie tworzenia w ramach poszczególnego Głównego Instytutu - instytutów specjalnych.
§  13.
1.
Posiedzenia Rady Naukowej zwołuje jej przewodniczący.
2.
Przewodniczący obowiązany jest zwołać posiedzenie Rady Naukowej przynajmniej dwa razy w ciągu roku kalendarzowego.
3.
Niezależnie od obowiązku, przewidzianego w ustępie poprzedzającym, przewodniczący obowiązany jest zwołać posiedzenie Rady Naukowej:
a)
na żądanie Ministra Przemysłu Ciężkiego,
b)
na wniosek Dyrektora Naczelnego Głównego Instytutu,
c)
na wniosek co najmniej 1/4 liczby członków.
§  14.
Do ważności uchwał Rady Naukowej konieczna jest obecność przewodniczącego lub zastępcy i co najmniej połowa ogólnej liczby członków.

Uchwały zapadają zwykłą większością głosów. W razie równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.

§  15.
Członkowie Rady Naukowej otrzymują za udział w posiedzeniach wynagrodzenie według norm, ustalonych przez Ministra Przemysłu Ciężkiego.
§  16.
Udział w Radzie Naukowej nie stoi na przeszkodzie w wykonywaniu prac specjalnych lub wyrażaniu opinii indywidualnych na podstawie umowy o dzieło zawartej z Głównym Instytutem.

Rozdział  III.

Instytuty specjalne.

§  17.
1.
Instytuty specjalne są jednostkami autonomicznymi w zakresie prac naukowo-badawczych.
2.
Na czele instytutu specjalnego stoi Dyrektor i Komitet Naukowy.
3.
Szczegółową organizację i zakres działania instytutów specjalnych ustalają regulaminy, nadane przez Ministra Przemysłu Ciężkiego.
§  18.
Dyrektorów instytutów specjalnych oraz członków Komitetu Naukowego mianuje i zwalnia Minister Przemysłu Ciężkiego.

Rozdział  IV.

Zasady gospodarki finansowej.

§  19.
1.
Główne Instytuty mają zarząd i użytkowanie majątku nieruchomego oraz własność majątku ruchomego, oddanego im protokólarnie przez Skarb Państwa.
2.
Główne Instytuty mogą nabywać majątek nieruchomy na własność Skarbu Państwa, zatrzymując go w swym użytkowaniu.
3.
Główne Instytuty mogą nabywać i zbywać majątek ruchomy oraz zaciągać inne zobowiązania.
4.
Za zobowiązania, zaciągane przez poszczególne Główne Instytuty, niezależnie od odpowiedzialności Głównego Instytutu, odpowiada według zasad ustalonych obowiązującymi przepisami Skarb Państwa do wysokości majątku posiadanego, użytkowanego i zarządzanego przez Główny Instytut.
§  20.
Majątek nieruchomy Skarbu Państwa, znajdujący się w zarządzie i użytkowaniu Głównego Instytutu, wykazuje się w aktywach Głównego Instytutu tak, jak gdyby stanowił jego własność.
§  21.
1.
Budżety Głównych Instytutów objęte są budżetem państwowym w grupie A. (Administracji).
2.
Wpływy Głównych Instytutów składają się z:
a)
opłat za prace, nie przewidziane w planie, z wyjątkiem wypadków gdy specjalną decyzją Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego prace te mają być do planu włączone,
b)
darowizn i zapisów,
c)
dochodów z posiadanego majątku,
d)
dochodów ze sprzedaży wydawnictw,
e)
innych źródeł.
§  22.
Okresem budżetowym Głównych Instytutów jest okres przyjęty w administracji państwowej.
§  23.
Za każdy miniony okres budżetowy poszczególny Główny Instytut sporządza sprawozdanie oraz zamknięcie rachunkowe, które powinno być przedłożone Ministrowi Przemysłu Ciężkiego w terminach przez niego ustalonych.
§  24.
Główne Instytuty prowadzą rachunkowość i sporządzają preliminarze budżetowe według zasad, ustalonych przez Ministra Przemysłu Ciężkiego.
§  25.
Zobowiązania każdego Głównego Instytutu, polecenia wypłat, weksle i czeki oraz potwierdzenia odbioru wpływów majątkowych powinny być podpisywane przez dwóch członków Dyrekcji.

Uprawnienia te mogą być przelane na wyznaczonych przez Dyrekcję pracowników Głównego Instytutu.

Rozdział  V.

Likwidacja Głównych Instytutów.

§  26.
Likwidacja Głównych Instytutów następuje w trybie art. 12 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o tworzeniu Głównych Instytutów Naukowo-Badawczych Przemysłu (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 388).
* Z dniem 29 grudnia 1951 r. nin. zarządzenie traci moc w części dotyczącej nadania statutu Głównemu Instytutowi Chemii Przemysłowej. Zgodnie z zarządzeniem z dnia 7 grudnia 1951 r. w sprawie nadania statutu Instytutowi Chemii Ogólnej (M.P.51.A-105.1536).

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1950.A-27.326

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Nadanie statutu Głównym Instytutom: Chemii Przemysłowej, Elektrotechniki, Lotnictwa, Mechaniki, Metalurgii i Odlewnictwa oraz Fizyki Technicznej.
Data aktu: 31/12/1949
Data ogłoszenia: 15/03/1950
Data wejścia w życie: 15/03/1950