Rozporządzenie 2025/2600 w sprawie środków nadzwyczajnych mających na celu zaradzenie poważnym trudnościom gospodarczym spowodowanym działaniami Rosji w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie

ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2025/2600

z dnia 12 grudnia 2025 r.

w sprawie środków nadzwyczajnych mających na celu zaradzenie poważnym trudnościom gospodarczym spowodowanym działaniami Rosji w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 122 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W dniu 24 lutego 2022 r. prezydent Federacji Rosyjskiej ogłosił "specjalną operację wojskową" w Ukrainie i rosyjskie siły wojskowe rozpoczęły atak na Ukrainę. Atak ten jest jawnym naruszeniem integralności terytorialnej, suwerenności i niezależności Ukrainy. Od tego czasu wojna napastnicza przeciwko Ukrainie stale się nasila, a rosyjskie działania destabilizujące i kampanie hybrydowe objęły terytorium państw członkowskich Unii.

(2) Rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie i działania Rosji wymierzone w Unię nie tylko mają druzgocący wpływ na gospodarkę ukraińską, lecz także spowodowały i nadal powodują poważne wyzwania gospodarcze poza Ukrainą. Zważywszy na bliskość geograficzną Unii oraz Rosji i Ukrainy, na rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie, a także na wymierzone w Unię działania Rosji, gospodarka Unii odczuwa skutki tej sytuacji i należy się spodziewać, że będzie je odczuwać dopóty, dopóki Rosja będzie prowadzić swoją wojnę napastniczą. Ponadto przewiduje się, że jeżeli sytuacja w Ukrainie będzie się pogarszać, wpływ na gospodarkę Unii będzie jeszcze poważniejszy.

(3) Nieuzasadniona i niczym niesprowokowana wojna napastnicza przeciwko Ukrainie wstrząsnęła gospodarką Unii, co wyraża się poważnymi zakłóceniami dostaw, większą niepewnością, wzrostem premii za ryzyko oraz spadkiem inwestycji i wydatków konsumpcyjnych w Unii. W rezultacie średni roczny wzrost PKB w latach 2022-2023 był o 1,9 punktu procentowego niższy niż przewidywana w prognozie Komisji z jesieni 2021 r. mediana dla państw członkowskich.

(4) Pełnowymiarowa inwazja Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. spowodowała w szczególności gwałtowny wzrost cen ropy naftowej, gazu i żywności, ponieważ rynki dostosowały się do utraty lub potencjalnej utraty przywozu od dwóch głównych dostawców towarów. Była to również bezpośrednia przyczyna zakłóceń w łańcuchach dostaw towarów przywożonych do Unii z Ukrainy, w szczególności zbóż i olejów roślinnych, a także wywozu z Unii do Ukrainy, co szczególnie poważnie wpłynęło na unijne sektory rolnictwa, przetwórstwa spożywczego, rybołówstwa i akwakultury. Rosyjska agresja wojskowa i rosyjskie środki odwetowe spowodowały niedobory niektórych metali i surowców, przez co wzrosły koszty ponoszone przez unijny przemysł.

(5) Ze względu na negatywny wpływ działań Rosji na rynki energii państwa członkowskie uruchomiły wsparcie dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Koszt środków polityki fiskalnej przyjętych przez państwa członkowskie w latach 2022-2024 w celu zminimalizowania makroekonomicznych i społecznych skutków wysokich cen energii wyniósł ponad 365 mld EUR. W dniu 17 marca 2023 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie tymczasowych kryzysowych i przejściowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy ¹ , a następnie - w dniu 4 lipca 2025 r. - komunikat w sprawie ram środków pomocy państwa na rzecz wsparcia Paktu dla czystego przemysłu (ramy pomocy państwa na potrzeby Paktu dla czystego przemysłu) ² .

(6) Z powodu rosyjskiej agresji na Ukrainę i wykorzystywania przez Rosję dostaw energii jako broni politycznej jeszcze pilniejsza stała się również potrzeba zmniejszenia zależności Unii od paliw kopalnych przez przyspieszenie wprowadzania energii ze źródeł odnawialnych, dekarbonizację przemysłu i wykorzystanie zdolności sektorów strategicznych do przechodzenia na gospodarkę o zerowej emisji netto, z uwzględnieniem globalnych wyzwań, które stwarzają ryzyko przekierowania inwestycji w tych sektorach do państw trzecich spoza EOG. W odpowiedzi na kryzys energetyczny Unia podjęła szereg działań na swoim poziomie, w tym w ramach REPowerEU, którego celem było przyspieszenie zielonej transformacji energetycznej i zwiększenie niezależności energetycznej Unii. W ramach REPowerEU państwom członkowskim udostępniono dodatkowe 20 mld EUR na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 ³  w celu zaradzenia kryzysowi energetycznemu wynikającemu ze skutków rosyjskiej wojny napastniczej.

(7) Ponadto Rosja działa na niekorzyść unijnej gospodarki i unijnych przedsiębiorstw poprzez zajmowanie, konfiskowanie lub przymusową sprzedaż znajdujących się w Rosji aktywów gospodarczych należących do unijnych inwestorów. Te niekorzystne działania stanowią dodatkowe obciążenie dla podmiotów i inwestorów unijnych, którzy ponoszą odrębne opłaty i podatki, a także podlegają znacznym ograniczeniom swobodnego przepływu kapitału, co z kolei zakłóca inwestycje oraz wywiera negatywny wpływ na przedsiębiorstwa i rynki. Ryzyko dalszego zajmowania mienia pozostaje wysokie ze względu na obecną ekspozycję na rosyjskim rynku i niemożność wyjścia inwestorów unijnych z tego rynku. W tym kontekście w dniu 30 września 2025 r. prezydent Federacji Rosyjskiej podpisał dekret w sprawie przyspieszonej sprzedaży aktywów po ich zajęciu.

(8) Działania Rosji spowodowały nie tylko zahamowanie wzrostu gospodarczego i spadek siły nabywczej, lecz także znaczne bezpośrednie koszty budżetowe dla państw członkowskich. Doszło do tego w okresie, w którym pod względem finansowym państwa członkowskie nie wyszły jeszcze w pełni z kryzysu związanego z COVID-19. Znaczną część budżetu Unii także trzeba było przekierować na środki służące zaradzeniu bezpośrednim i pośrednim skutkom rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.

(9) Przedstawione powyżej kwestie pokazują, że rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie wywarła już i nadal wywiera bezpośredni i pośredni wpływ na gospodarkę Unii i znacząco oddziałuje na sytuację budżetową państw członkowskich. Pomimo wszystkich środków przyjętych na poziomie Unii i państw członkowskich skutki zakłóceń spowodowanych rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie i innymi działaniami Rosji na terytorium Unii bezpośrednio i pośrednio wpływają na wyniki gospodarcze Unii i znacząco oddziałują na sytuację budżetową państw członkowskich.

(10) Ta sytuacja o bezprecedensowej pilności wynika z czynników zewnętrznych, które pozostają poza kontrolą państw członkowskich i w poważnym stopniu wywierają wpływ na ich gospodarki. Może ona stać się jeszcze dotkliwsza dla tych gospodarek, jeśli nie zostaną podjęte natychmiastowe działania w celu ograniczenia zdolności Rosji do intensyfikacji ataków hybrydowych na terytorium Unii. Konieczna jest zatem szybka i skoordynowana reakcja na szczeblu Unii. Takie działania należy podjąć w duchu solidarności między państwami członkowskimi, aby uniknąć nierówności skutków, jakie może wywołać w państwach członkowskich wzrost zagrożenia ze strony Rosji, w szczególności w tych państwach, które są położone najbliżej granic Rosji i Ukrainy. Reakcja ta pozostaje bez uszczerbku dla odpowiednich środków przyjętych przez Radę w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w odniesieniu do zastosowanych wobec Rosji środków ograniczających.

(11) Potrzeba pilnego działania wynika z niedawnego gwałtownego pogorszenia się sytuacji w zakresie bezpieczeństwa w Ukrainie i w państwach członkowskich, co stanowi rzeczywiste zagrożenie dla stabilności sytuacji gospodarczej Unii i jest w znacznym stopniu uzależnione od różnych parametrów i ich ewolucji w czasie.

(12) Zważywszy pilny charakter wspomnianej wyżej sytuacji należy tymczasowo zakazać wszelkich bezpośrednich lub pośrednich transferów aktywów i rezerw Banku Centralnego Rosji lub osób prawnych, podmiotów lub organów działających w imieniu lub pod kierownictwem Banku Centralnego Rosji, takich jak rosyjski Fundusz Narodowego Dobrobytu (zwanych dalej "Bankiem Centralnym Rosji lub podmiotami powiązanymi") - w celu zapewnienia, aby aktywów i rezerw Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych nie przekazano do Banku Centralnego Rosji lub do podmiotów powiązanych ani na rzecz tego banku lub tych podmiotów, a ostatecznie do Rosji ani na jej rzecz.

(13) Należy jak najszybciej zapobiec transferom środków finansowych do Rosji, aby ograniczyć szkody w gospodarce Unii. Od 2022 r. wydatki wojskowe w znacznej mierze napędzają solidny wzrost gospodarczy Rosji, ale w 2025 r. tempo ekspansji gospodarczej tego państwa znacznie spadło. Spowolnienie to wynika m.in. z negatywnego wpływu skumulowanych zakłóceń równowagi makroekonomicznej, w szczególności wysokiej inflacji i wysokich stóp procentowych. W 2025 r. sytuacja budżetowa Rosji jeszcze bardziej się pogorszyła, ponieważ spadły ceny ropy naftowej, umocnił się rubel i ponownie zintensyfikowano działania w ramach sankcji Zachodu. Biorąc pod uwagę sytuację budżetową Rosji, można oczekiwać, że wszelkie uzyskane dodatkowe zasoby zostaną bezpośrednio wykorzystane do finansowania nieuzasadnionej i niczym niesprowokowanej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie mającej poważne konsekwencje dla Unii Europejskiej i jej państw członkowskich.

(14) Spowodowałoby to poważne trudności dla unijnej gospodarki z następujących dwóch głównych powodów.

(15) Po pierwsze, transfer dodatkowych zasobów do Rosji zwiększyłby ryzyko eskalacji agresywnych działań hybrydowych wymierzonych w państwa członkowskie i ich terytoria, co spowodowałoby dodatkowe zakłócenia gospodarcze oraz koszty budżetowe i gospodarcze, a także wzrost niepewności gospodarczej. W swoich konkluzjach z dnia 26 czerwca 2025 r. Rada Europejska zdecydowanie potępiła wszelkiego rodzaju działania hybrydowe, w szczególności ciągłą kampanię hybrydową Rosji, w tym sabotaż, zakłócenia infrastruktury krytycznej, cyberataki, manipulacje informacjami i ingerencje w informacje oraz próby osłabienia demokracji, w tym w procesie wyborczym. W konkluzjach tych Rada Europejska zaznaczyła, że Unia i państwa członkowskie będą nadal wzmacniać swoją odporność i zapobiegać zagrożeniom hybrydowym powodowanym przez Rosję, powstrzymywać je i na nie reagować.

(16) Rosyjskie działania hybrydowe są coraz częściej stosowane, aby zdestabilizować nie tylko Ukrainę, lecz także Unię i jej państwa członkowskie (na przykład poprzez sabotaż, wykorzystanie dronów, szpiegostwo gospodarcze, ingerencję w procesy wyborcze oraz kampanie dezinformacyjne). W tym kontekście Unia i jej państwa członkowskie oraz unijne przedsiębiorstwa ponoszą bezpośrednie koszty reagowania na prowadzoną przez Rosję kampanię hybrydową.

(17) W przypadku braku zakazu transferu aktywów i rezerw Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych, prawdopodobne jest, że zasoby te mogą zostać wykorzystane do wsparcia rosyjskiej kampanii hybrydowej, pogłębiając tym samym trudności gospodarcze w Unii. Dla przykładu, w ostatnich tygodniach naruszono przestrzeń powietrzną nad Belgią, Niderlandami, Polską, Rumunią, Danią, Estonią, Niemcami, Litwą i Łotwą. Incydenty te mają powtarzalny charakter, nie są przypadkowe i istnieje ryzyko ich nasilenia w przypadku transferu aktywów i rezerw do Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych lub na rzecz tego banku lub tych podmiotów, a ostatecznie do Rosji lub na jej rzecz.

(18) Po drugie, dostępność dodatkowych środków finansowania rosyjskiej wojny napastniczej grozi przedłużeniem i pogłębieniem niepewności gospodarczej i może wymagać większej reakcji fiskalnej ze strony Unii i jej państw członkowskich, aby wesprzeć Ukrainę i unijną gospodarkę.

(19) W konkluzjach Rady Europejskiej z dnia 23 października 2025 r. uznano, że rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie i jej reperkusje dla bezpieczeństwa Europy i całego świata w zmieniających się realiach to dla Unii wyzwanie egzystencjalne. We wspólnym komunikacie Wysokiego Przedstawiciela i Komisji "Utrzymanie pokoju - Plan działania na rzecz gotowości obronnej do 2030 r." ⁴  wskazano, że pierwszą linią obrony Europy nadal jest Ukraina i że stanowi ona integralną część europejskiej architektury obrony i bezpieczeństwa.

(20) W tym kontekście można oczekiwać, że skutki dalszego trwania rosyjskiej wojny napastniczej będą dla gospodarki Unii jeszcze poważniejsze, jeżeli Ukraina nie będzie w stanie pokryć wysiłków budżetowych niezbędnych do kontynuowania działań wojennych. Przegrana Ukrainy wiązałaby się również ze zwiększonym ryzykiem agresji ze strony Rosji, w tym poprzez działania hybrydowe, na jedno z państw członkowskich lub na inne państwo sąsiadujące z Ukrainą, w tym na kraje kandydujące, co miałoby natychmiastowe bezpośrednie i pośrednie przełożenie o niespotykanej skali na sytuację w zakresie bezpieczeństwa i sytuację gospodarczą w Unii. Spowodowałoby to także dalszy wzrost niepewności dla podmiotów gospodarczych. Taki rozwój sytuacji prawdopodobnie bardziej dotknąłby państwa członkowskie położone bliżej granic Ukrainy, Rosji i Białorusi. Z niedawnej analizy ekonometrycznej przeprowadzonej przez Komisję wynika, że już w latach 2022-2023 wzrost PKB w państwach członkowskich graniczących z krajami ogarniętymi wojną był z jej powodu o 1,4-1,8 punktu procentowego niższy niż średnia unijna, a sytuacja ta poprawiła się jedynie nieznacznie, gdy w analizie tej uwzględniono także rok 2024.

(21) W październiku i listopadzie 2025 r. jeszcze bardziej nasiliły się rosyjskie ataki z powietrza wymierzone w ukraińskie sieci transportowe, tereny mieszkaniowe i infrastrukturę energetyczną. Rosja przeprowadziła siedem ataków o wielkiej skali, z jednoczesnym użyciem pocisków rakietowych i dronów dalekiego zasięgu, co poważnie zakłóciło ukraińską produkcję energii i spowodowało potrzebę dodatkowego importu gazu w sezonie grzewczym. Najbardziej druzgocące ataki przeprowadzono w nocy 7 listopada - użyto wówczas ponad 500 dronów i pocisków rakietowych - oraz 24 listopada - gdy użyto 464 drony i 22 pociski rakietowe. Według danych przedstawionych w dniu 25 listopada 2025 r. przez misję obserwacyjną ONZ ds. praw człowieka w Ukrainie w 2025 r. (od stycznia do października) liczba ofiar cywilnych w większych miastach wzrosła o 26 % w porównaniu z rokiem poprzednim, a liczba rannych osób cywilnych - o 75 %. Od początku pełnowymiarowej inwazji Rosji zginęły co najmniej 14 534 osoby cywilne, w tym 745 dzieci, a ranne zostały 38 472 osoby cywilne, w tym 2 349 dzieci.

(22) Ponadto agresja wojskowa Rosji wobec Ukrainy pociągnęła już za sobą masową przymusową migrację obywateli Ukrainy, zarówno wewnątrz tego państwa, jak i do krajów sąsiadujących; ten bezprecedensowy napływ do Unii osób przesiedlonych z Ukrainy ma poważne konsekwencje humanitarne i gospodarcze dla państw członkowskich. W szczególności przyjmowanie osób przesiedlonych z Ukrainy stale wiąże się i będzie się wiązać ze znacznym wysiłkiem budżetowym Unii i jej państw członkowskich. Inwazja Rosji na Ukrainę zmusiła miliony ludzi do ucieczki z kraju w poszukiwaniu bezpieczeństwa, głównie w państwach członkowskich. Do końca września 2025 r. łącznie 4,3 mln osób niebędących obywatelami Unii, które uciekły z Ukrainy, otrzymało tymczasową ochronę na podstawie dyrektywy Rady 2001/55/WE ⁵ . Od 2022 r. koszty budżetowe brutto dla Unii związane z przyjmowaniem osób przesiedlonych z Ukrainy szacowane są na około 0,2 % PKB rocznie, a z różnych szacunków wynika, że w latach 2022-2025 powiązane koszty budżetowe dla państw członkowskich mogą wynieść ponad 155 mld EUR. Dalsza eskalacja rosyjskiej wojny napastniczej może prowadzić do ryzyka nagłego i masowego napływu osób przesiedlonych z Ukrainy lub osób potrzebujących ochrony międzynarodowej.

(23) W wyniku działań Rosji w Ukrainie, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla sytuacji w zakresie bezpieczeństwa w Unii, Unia i jej państwa członkowskie musiały znacznie zwiększyć swoje inwestycje w zdolności obronne. Od początku rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie, czyli od lutego 2022 r., stosunek wydatków na obronę do PKB w Unii wzrósł o około 0,25 punktu procentowego i osiągnął 1,5 % PKB w 2024 r. (tj. około 270 mld EUR). W dniu 28 maja 2025 r. Rada przyjęła, jako środek nadzwyczajny, rozporządzenie Rady (UE) 2025/1106 ⁶ , którego celem jest zapewnienie państwom członkowskim pomocy finansowej umożliwiającej im wspieranie gotowości przemysłu obronnego. W prognozie Komisji z jesieni 2025 r. przewiduje się dalszy wzrost wydatków na obronę o około 0,5 punktu procentowego do 2027 r., kiedy to osiągną one 2,0 % PKB (tj. około 405 mld EUR). Oprócz tych skutków gospodarczych dla gospodarki Unii spowodowanych rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie Rosja sama swoimi działaniami wywołuje bezpośrednie skutki gospodarcze dla gospodarki Unii. Sytuacja uległaby nagłemu i drastycznemu pogorszeniu, gdyby z powodu braku zakazu transferu Rosja uzyskała dostęp do dodatkowych środków finansowych.

(24) W związku z tymi różnymi względami zapewnienie zakazu transferu aktywów i rezerw Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych do Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych lub na rzecz tego banku lub tych podmiotów, a ostatecznie do Rosji lub na jej rzecz, jest środkiem, który jest odpowiedni, aby uniknąć dalszych negatywnych konsekwencji o niespotykanej skali dla sytuacji gospodarczej Unii spowodowanych działaniami Rosji. W zakresie, w jakim jest to środek ograniczony w czasie i odwracalny, nie wykracza on poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(25) W zaistniałych okolicznościach właściwe jest również, aby instytucje finansowe, które utrzymują aktywa i rezerwy Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych, zarządzały oddzielnie saldami środków pieniężnych, które przyrastają w miarę upływu terminu zapadalności aktywów.

(26) Szczególne środki określone w niniejszym rozporządzeniu pozostają bez uszczerbku dla aktywów Banku Centralnego Rosji, które stanowią roszczenie wobec instytucji finansowych Unii podlegające ograniczeniom w zakresie transferu. Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu nie mają wpływu na własność tych aktywów. Salda gotówkowe przyrastające w bilansach instytucji finansowych utrzymujących aktywa i rezerwy Banku Centralnego Rosji w wyniku zakazu transferów do Banku Centralnego Rosji lub na jego rzecz nie należą do Banku Centralnego Rosji i nie stanowią aktywów państwowych. Zakaz transferów aktywów i rezerw Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych ma charakter tymczasowy i odwracalny oraz podlega okresowemu przeglądowi.

(27) Te dodatkowe środki nakładają nowe obowiązki na instytucje finansowe, które utrzymują aktywa i rezerwy Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych, w celu ograniczenia konsekwencji gospodarczych dla Unii wynikających z rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Biorąc pod uwagę kontekst, w jakim środki te są podejmowane, oraz fakt, że służą one realizacji celu polityki publicznej, jakim jest uniknięcie pogorszenia się stanu gospodarki Unii w sytuacji kryzysu bezpieczeństwa - środki te są w pełni zgodne z podstawowymi prawami i wolnościami uznanymi w Karcie praw podstawowych, w szczególności w jej art. 17 odczytywanym zgodnie z jej art. 52, ponieważ są one uzasadnione i proporcjonalne do zamierzonych celów.

(28) Środki związane z zakazem transferów aktywów lub rezerw Banku Centralnego Rosji lub podmiotów powiązanych powinny mieć charakter tymczasowy. Należy je stosować tak długo, jak długo udostępnianie Rosji znacznych zasobów finansowych i innych zasobów umożliwiających jej kontynuowanie działań w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie skutkuje lub może skutkować poważnymi trudnościami gospodarczymi w Unii i państwach członkowskich i jak długo utrzymuje się ryzyko spowodowania dalszego poważnego pogorszenia sytuacji gospodarczej w Unii i w państwach członkowskich. Należy zatem przerwać stosowanie środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, jeżeli Rosja zakończy wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie oraz zapewni Ukrainie reparacje w zakresie niezbędnym do umożliwienia jej odbudowy, bez konsekwencji gospodarczych i finansowych dla Unii, a działania Rosji w kontekście jej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie obiektywnie nie będą już wiązać się z dużym ryzykiem wystąpienia poważnych trudności dla gospodarki Unii i jej państw członkowskich. W tym celu Rada, na wniosek Komisji, który powinien uwzględniać sprawozdanie przygotowane przez Komisję na podstawie corocznego przeglądu niniejszego rozporządzenia, powinna zmienić niniejsze rozporządzenie, w tym poprzez ustanowienie odpowiednich, ściśle niezbędnych i tymczasowych przepisów dotyczących wycofania środków w celu ochrony uzasadnionych interesów podmiotów gospodarczych z Unii i państw członkowskich, w tym odpowiednich ram czasowych na wypełnienie zobowiązań po zniesieniu środków. W szczególności, aby zapewnić pewność prawa i uporządkowane wycofanie środków, należy ustanowić przepisy dotyczące harmonogramu i warunków spłaty sald gotówkowych.

(29) Przy stosowaniu niniejszego rozporządzenia należy uwzględnić potrzebę zapewnienia stabilności finansowej Unii oraz zabezpieczenia znaczenia systemowego centralnych depozytów papierów wartościowych dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych.

(30) Biorąc pod uwagę skalę kryzysu, rozmiar jego skutków społecznych, gospodarczych i finansowych oraz potrzebę jak najszybszego podjęcia działań, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(31) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

Przedmiot

W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się wyjątkowe i tymczasowe środki nadzwyczajne w celu zaradzenia poważnym trudnościom gospodarczym w Unii spowodowanym działaniami Rosji w kontekście jej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie oraz ryzyku dalszego pogorszenia sytuacji gospodarczej w Unii. Środki te mają na celu uniknięcie poważnego pogorszenia stabilności gospodarczej w Unii i jej państwach członkowskich poprzez uniemożliwienie udostępniania Rosji znacznych zasobów na kontynuowanie przez nią działań w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.

Artykuł  2

Zakaz transferu

1. Zakazuje się wszelkich bezpośrednich lub pośrednich transferów aktywów lub rezerw Banku Centralnego Rosji lub jakichkolwiek osób prawnych, podmiotów lub organów działających w imieniu Banku Centralnego Rosji lub pod kierownictwem Banku Centralnego Rosji, takich jak rosyjski Fundusz Narodowego Dobrobytu.

2. Saldami gotówkowymi odpowiadającymi aktywom i rezerwom, o których mowa w ust. 1, zarządza się oddzielnie.

Artykuł  3

Przekazywanie informacji

1. W zakresie, w jakim nie jest to jeszcze wymagane na mocy innych przepisów prawa Unii, oraz niezależnie od mających zastosowanie przepisów dotyczących przekazywania informacji, poufności i tajemnicy zawodowej, osoby fizyczne i prawne, podmioty i organy, w tym Europejski Bank Centralny, krajowe banki centralne, podmioty sektora finansowego w rozumieniu art. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 ⁷ , zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji w rozumieniu art. 13 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE ⁸ , centralne depozyty papierów wartościowych w rozumieniu art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 ⁹  oraz kontrahenci centralni w rozumieniu art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 ¹⁰  do dnia 14 marca 2026 r. przekażą Komisji informacje o aktywach i rezerwach, o których mowa w art. 2 niniejszego rozporządzenia, które utrzymują, kontrolują lub w odniesieniu do których są kontrahentami. Informacje te są aktualizowane co trzy miesiące i obejmują co najmniej:

a) dane identyfikacyjne osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów będących właścicielami takich aktywów i rezerw lub posiadających lub kontrolujących takie aktywa i rezerwy, w tym imię i nazwisko lub nazwę, adres oraz numer identyfikacyjny VAT lub numer identyfikacji podatkowej;

b) kwotę lub wartość rynkową takich aktywów i rezerw na dzień przekazania informacji;

c) rodzaje aktywów lub rezerw, a także kryptoaktywów i innych odpowiednich kategorii aktywów, w tym aktywów niepieniężnych. W odniesieniu do każdej z tych kategorii, o ile to możliwe, wskazuje się odpowiednie cechy, takie jak: ilość, lokalizacja, waluta, termin zapadalności i warunki umowy między podmiotem przekazującym informacje a właścicielem aktywów.

2. W przypadku gdy przekazująca informacje osoba fizyczna lub prawna, podmiot lub organ stwierdzi nadzwyczajną i nieprzewidzianą utratę lub szkodę w odniesieniu do aktywów i rezerw, o których mowa w art. 2, natychmiast informuje o tym Komisję.

3. Państwa członkowskie, a także osoby fizyczne i prawne, podmioty i organy objęte obowiązkiem przekazywania informacji określonym w niniejszym artykule, współpracują z Komisją przy weryfikacji otrzymanych informacji. Komisja może żądać wszelkich dodatkowych informacji, których potrzebuje do przeprowadzenia takiej weryfikacji. Jeżeli takie żądanie jest skierowane do osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organu, Komisja przekazuje je równocześnie właściwemu organowi odpowiedniego państwa członkowskiego. Wszelkie informacje otrzymane przez Komisję udostępniane są odpowiedniemu państwu członkowskiemu.

4. Wszelkie informacje przekazane Komisji i właściwym organom państw członkowskich lub otrzymane przez Komisję i właściwe organy państw członkowskich zgodnie z niniejszym artykułem wykorzystywane są przez Komisję i właściwe organy państw członkowskich wyłącznie do celów, do których zostały przekazane lub otrzymane.

5. Przetwarzanie danych osobowych odbywa się zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 ¹¹  i (UE) 2018/1725 ¹²  oraz jedynie w zakresie, jaki jest niezbędny do stosowania niniejszego rozporządzenia oraz zapewnienia skutecznej współpracy między państwami członkowskimi i z Komisją przy stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  4

Zabezpieczenia

1. Nie zaspokaja się roszczeń w związku z jakąkolwiek umową lub transakcją, których wykonanie zostało zakłócone, bezpośrednio lub pośrednio, w całości lub części, przez środki nałożone niniejszym rozporządzeniem, w tym roszczeń o naprawienie szkody lub wszelkich innych roszczeń tego rodzaju, takich jak roszczenia o odszkodowanie lub roszczenia wynikające z gwarancji, w szczególności roszczenia o przedłużenie terminu płatności lub zapłatę obligacji, gwarancji lub odszkodowań, w szczególności gwarancji finansowych lub odszkodowań finansowych w jakiejkolwiek formie - jeżeli zostały one wniesione przez Federację Rosyjską, przez osoby prawne, podmioty lub organy, o których mowa w art. 2, lub przez osoby działające w ich imieniu lub pod ich kierownictwem. Orzeczenia sądowe lub arbitrażowe oraz decyzje administracyjne uzyskane przez Federację Rosyjską, przez osoby prawne, organy lub podmioty, o których mowa w art. 2, lub przez osoby działające w ich imieniu lub pod ich kierownictwem w związku ze środkami określonymi w art. 2 nie są uznawane, wykonywane ani egzekwowane w Unii przez okres obowiązywania niniejszego rozporządzenia.

2. We wszelkich postępowaniach zmierzających do zaspokojenia roszczenia ciężar dowodu, że zaspokojenie roszczenia nie jest zakazane na mocy ust. 1, spoczywa na osobie dochodzącej zaspokojenia tego roszczenia.

3. Ust. 1 pozostaje bez uszczerbku dla prawa osób prawnych, podmiotów i organów, o których mowa w tym ustępie, do wystąpienia o sądową kontrolę zgodności z prawem niewykonania zobowiązań umownych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Artykuł  5

Przegląd

Do dnia 31 grudnia 2026 r., a następnie co 12 miesięcy, Komisja przeprowadza przegląd niniejszego rozporządzenia i przedstawia Radzie sprawozdanie z najważniejszych ustaleń dokonanych w ramach tego przeglądu. W ramach przeglądu przeprowadza się również ocenę tego, czy udostępnianie Rosji znacznych zasobów na kontynuowanie jej działań w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie w dalszym ciągu skutkuje lub może skutkować poważnymi trudnościami gospodarczymi w Unii i państwach członkowskich i czy utrzymuje się ryzyko spowodowania dalszego poważnego pogorszenia sytuacji gospodarczej w Unii i w państwach członkowskich.

Artykuł  6

Tymczasowe stosowanie środków

1. Środki, o których mowa w art. 2-4, mają charakter tymczasowy. Stosuje się je tak długo, jak długo udostępnianie Rosji znacznych zasobów na kontynuowanie jej działań w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie powoduje poważne trudności gospodarcze w Unii i państwach członkowskich lub grozi spowodowaniem takich trudności i jak długo utrzymuje się ryzyko spowodowania dalszego poważnego pogorszenia sytuacji gospodarczej w Unii i w państwach członkowskich. W tym celu obowiązywanie środków określonych w niniejszym rozporządzeniu zostanie zakończone, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:

a) Rosja zakończy swoją wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie;

b) Rosja zapewni Ukrainie reparacje w zakresie niezbędnym do umożliwienia jej odbudowy, bez niekorzystnych konsekwencji gospodarczych lub finansowych dla Unii; oraz

c) działania Rosji w kontekście jej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie obiektywnie nie będą już wiązać się z dużym ryzykiem wystąpienia poważnych trudności dla gospodarki Unii i jej państw członkowskich.

2. W celu zapewnienia tymczasowego charakteru środków, o których mowa w art. 2-4 zgodnie z warunkami określonymi w ust. 1, Rada, na wniosek Komisji, uwzględniając sprawozdanie, o którym mowa w art. 5, zmienia niniejsze rozporządzenie, w tym poprzez przyjęcie odpowiednich, ściśle niezbędnych i tymczasowych przepisów w celu zapewnienia uporządkowanego wycofania tych środków, z uwzględnieniem potrzeby ochrony uzasadnionych interesów podmiotów gospodarczych z Unii i państw członkowskich.

Artykuł  7

Przepis końcowy

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 12 grudnia 2025 r.

1 (2023/C 101/03).

2 (C/2025/3602).

3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 17, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/241/oj).

4 JOIN(2025) 27 final.

5 Dyrektywa Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie minimalnych standardów przyznawania tymczasowej ochrony na wypadek masowego napływu wysiedleńców oraz środków wspierających równowagę wysiłków między państwami członkowskimi związanych z przyjęciem takich osób wraz z jego następstwami (Dz.U. L 212 z 7.8.2001, s. 12, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2001/55/oj).

6 Rozporządzenie Rady (UE) 2025/1106 z dnia 27 maja 2025 r. ustanawiające Instrument na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy ("instrument SAFE") poprzez Wzmocnienie Europejskiego Przemysłu Obronnego (Dz.U. L, 2025/1106, 28.5.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2025/1106/oj).

7 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/575/oj).

8 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz.U. L 335 z 17.12.2009, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2009/138/oj).

9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych, zmieniające dyrektywy 98/26/WE i 2014/65/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 236/2012 (Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/ 2014/909/oj).

10 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz.U. L 201 z 27.7.2012, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2012/648/oj).

11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2016/679/ oj).

12 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1725/oj).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2025.2600
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie 2025/2600 w sprawie środków nadzwyczajnych mających na celu zaradzenie poważnym trudnościom gospodarczym spowodowanym działaniami Rosji w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie
• Data aktu: 12/12/2025
• Data ogłoszenia: 13/12/2025