Zalecenie 2019/1888 w sprawie monitorowania obecności akryloamidu w niektórych środkach spożywczych

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2019/1888
z dnia 7 listopada 2019 r.
w sprawie monitorowania obecności akryloamidu w niektórych środkach spożywczych

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzeniem Komisji (UE) 2017/2158 1  wprowadzono szczególne obowiązki dla podmiotów, które produkują i wprowadzają do obrotu niektóre środki spożywcze, w zakresie ustanowienia programu pobierania próbek i analizy poziomów akryloamidu w środkach spożywczych oraz stosowania szczególnych środków łagodzących w celu osiągnięcia najniższych racjonalnie osiągalnych poziomów akryloamidu poniżej poziomów odniesienia ustanowionych w tym rozporządzeniu.

(2) Rozporządzeniem (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 2  ustanowiono obowiązek przeprowadzania przez właściwe organy urzędowych kontroli mających na celu sprawdzenie zgodności z regułami ukierunkowanymi w szczególności na: a) zapobieganie zagrożeniom dla ludzi i zwierząt, ich eliminowanie lub ograniczanie do dopuszczalnych poziomów, bezpośrednio lub poprzez środowisko naturalne, b)gwarantowanie uczciwych praktyk w handlu paszami i żywnością oraz ochronę interesów konsumenta łącznie z etykietowaniem pasz i żywności oraz innymi formami przekazywania informacji konsumentom. Kontrole urzędowe powinny być przeprowadzane również w celu zweryfikowania zgodności z obowiązkami ustanowionymi zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/2158.

(3) Uznaje się, że dostępne dane na temat obecności akryloamidu w niektórych środkach spożywczych, o których mowa w art. 1 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2017/2158, są niewystarczające pomimo obowiązków określonych w art. 4 tego rozporządzenia i wyników przeprowadzonych kontroli urzędowych. Dostępne dane na temat obecności akryloamidu również w żywności, która nie jest objęta zakresem stosowania rozporządzenia (UE) 2017/2158 ale może zawierać znaczące poziomy akryloamidu lub znacząco przyczyniać się do narażenia z dietą na akryloamid, są niewystarczające.

(4) W celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi właściwe jest zatem, aby właściwe organy i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze, w ramach swoich kompetencji, bez uszczerbku dla zobowiązań ustanowionych rozporządzeniem (UE) 2017/2158 oraz na podstawie rozporządzenia (WE) nr 882/2004, monitorowały obecność akryloamidu w takiej żywności w celu przyjęcia ewentualnych środków zarządzania ryzykiem, które powinny uzupełniać środki przewidziane już w rozporządzeniu (UE) 2017/2158.

(5) Aby właściwe organy i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze miały do dyspozycji wytyczne dotyczące żywności, którą należy monitorować, należy ustanowić niewyczerpujący wykaz kategorii/rodzajów żywności.

(6) Wraz z przyjęciem rozporządzenia (UE) 2017/2158 i niniejszego zalecenia nieaktualne stają się zalecenia Komisji 2010/307/UE 3  i 2013/647/UE 4 , należy więc je uchylić,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1)
Bez uszczerbku dla obowiązków określonych na podstawie rozporządzenia (WE) nr 882/2004 właściwe organy w państwach członkowskich powinny regularnie monitorować obecność akryloamidu i jego poziomów w żywności, w szczególności w żywności wymienionej w załączniku.

Bez uszczerbku dla obowiązków określonych w rozporządzeniu (UE) 2017/2158 podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny regularnie monitorować obecność akryloamidu i jego poziomy w żywności, w szczególności w żywności wymienionej w załączniku.

2)
Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny przekazywać Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) do dnia 1 października każdego roku dane zebrane w poprzednim roku w ramach działań monitorujących w celu ich zamieszczenia w jednej bazie danych, zgodnie z wymogami określonymi w wytycznych EFSA w sprawie standardu opisu próbek (SOP) dla żywności i paszy oraz dodatkowymi szczególnymi wymogami EFSA dotyczącymi sprawozdawczości 5 .
3)
W celu zapewnienia reprezentatywności próbek państwa członkowskie powinny przestrzegać procedur pobierania próbek ustanowionych w części B załącznika do rozporządzenia Komisji (WE) nr 333/2007 6

Procedura pobierania próbek zastosowana przez podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze może odbiegać od przepisów rozporządzenia (WE) nr 333/2007, ale powinna pozostać reprezentatywna dla danej partii.

4)
Państwa członkowskie powinny przeprowadzić analizę akryloamidu zgodnie z kryteriami określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 333/2007.

Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny zapewnić, aby analiza akryloamidu była przeprowadzana zgodnie z wymogami i kryteriami określonymi w załączniku III do rozporządzenia (UE) 2017/2158.

5)
Zalecenia 2010/307/UE i 2013/647/UE niniejszym tracą moc.
Sporządzono w Brukseli dnia 7 listopada 2019 r.
W imieniu Komisji
Vytenis ANDRIUKAITIS
Członek Komisji

ZAŁĄCZNIK

Niewyczerpujący wykaz żywności do celów monitorowania obecności akryloamidu

Produkty ziemniaczane
-
Rösti
-
Krokiety ziemniaczane (fr. croquettes), ziemniaki księżnej (fr. pommes duchesse), kulki ziemniaczane (fr. pommes noisettes),

...

-
Zapiekanki ziemniaczane (i zapiekanki warzywne)
-
Dania ziemniaczano-mięsne
-
Dania ziemniaczano-serowe

Produkty piekarnicze

-
Bułki (bułki do hamburgerów, bułki pełnoziarniste, bułki mleczne, ...)
-
Chleb pita, meksykańskie tortille
-
Rogaliki (fr. croissants)
-
Pączki
-
Pieczywo specjalne (takie jak pumpernikiel, ciabatta z oliwkami, chleb cebulowy, ...)
-
Naleśniki
-
Kruche ciastka z cienkich pasków ciasta smażone na głębokim tłuszczu
-
Churros

Produkty zbożowe

-
Krakersy ryżowe
-
Krakersy kukurydziane
-
Przekąski zbożowe (takie jak produkty z ekstrudowanej kukurydzy i/lub pszenicy)
-
Muesli prażone z miodem

Inne

-
Chipsy/frytki warzywne
-
Orzechy prażone
-
Prażone nasiona oleiste
-
Owoce suszone
-
Palone ziarna kakao i wyroby kakaowe na bazie tych ziaren
-
Oliwki w solance
-
Substytuty kawy nieoparte na cykorii lub zbożach
-
Krówki, karmel, nugat, ...
1 Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/2158 z dnia 20 listopada 2017 r. ustanawiające środki łagodzące i poziomy odniesienia służące ograniczeniu obecności akryloamidu w żywności (Dz.U. L 304 z 21.11.2017, s. 24).
2 Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz.U. L 165 z 30.4.2004, s. 1).
3 Zalecenie Komisji 2010/307/UE z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie monitorowania poziomów akryloamidu w żywności (Dz.U. L 137 z 3.6.2010, s. 4).
4 Zalecenie Komisji 2013/647/UE z dnia 8 listopada 2013 r. w sprawie dochodzeń dotyczących poziomów akryloamidu w żywności (Dz.U. L 301 z 12.11.2013, s. 15).
6 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiające metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu, kadmu, rtęci, cyny nieorganicznej, 3-MCPD i benzo[a]pirenu w środkach spożywczych (Dz.U. L 88 z 29.3.2007, s. 29).

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2019.290.31

Rodzaj: Zalecenie
Tytuł: Zalecenie 2019/1888 w sprawie monitorowania obecności akryloamidu w niektórych środkach spożywczych
Data aktu: 07/11/2019
Data ogłoszenia: 11/11/2019
Data wejścia w życie: 07/11/2019