Zalecenie 2017/1803 w sprawie usprawnienia legalnych dróg migracji dla osób potrzebujących ochrony międzynarodowej

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2017/1803
z dnia 3 października 2017 r.
w sprawie usprawnienia legalnych dróg migracji dla osób potrzebujących ochrony międzynarodowej

(notyfikowana jako dokument nr C(2017) 6504)

(Dz.U.UE L z dnia 7 października 2017 r.)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Przesiedlenia stanowią ważne narzędzie zapewniające ochronę osób przymusowo wysiedlonych i dające wyraz ogólnoświatowej solidarności z państwami trzecimi, polegającej na niesieniu im pomocy w radzeniu sobie z dużą liczbą osób uciekających przed wojną i prześladowaniami. Dzięki zastąpieniu niebezpiecznych i nieuregulowanych przepływów migracyjnych do Unii bezpiecznymi i legalnymi drogami wjazdu przesiedlenia przyczyniają się do ratowania życia, pomagają ograniczyć migrację nieuregulowaną i zarządzać presją migracyjną oraz stanowią przeciwwagę dla narracji rozpowszechnianej przez sieci przemytnicze. Przesiedlenia są zatem również istotnym elementem kompleksowej unijnej polityki azylowej i migracyjnej.

(2) We wrześniu 2015 r. kryzys w basenie Morza Śródziemnego skłonił instytucje unijne do natychmiastowego ogłoszenia sytuacji nadzwyczajnej ze względu na wyjątkowo wysokie przepływy migracyjne w tym regionie i do wezwania do podjęcia działań w perspektywie krótko- i długoterminowej, począwszy od walki z przepływami migracyjnymi poza UE, przez zapewnienie skutecznej kontroli naszych granic zewnętrznych, do wzmocnienia polityki UE w zakresie powrotów. Jednocześnie przeprowadzono reformę wspólnego europejskiego systemu azylowego (CEAS) i zapewniono usprawnienie bezpiecznych i legalnych dróg migracji do UE.

(3) Jako element natychmiastowych działań służących rozwiązaniu problemu kryzysu migracyjnego i w celu okazania solidarności z państwami trzecimi, które najbardziej odczuły światowy kryzys uchodźczy, w dniu 8 czerwca 2015 r. Komisja zaleciła przyjęcie ogólnounijnego programu przesiedlenia 20 000 osób potrzebujących ochrony międzynarodowej w okresie dwóch lat 1 . W dniu 20 lipca 2015 r. państwa członkowskie wraz z państwami stosującymi rozporządzenie dublińskie zgodziły się przesiedlić 22 504 osoby potrzebujące ochrony międzynarodowej z Bliskiego Wschodu, Rogu Afryki i Afryki Północnej 2 .

(4) W celu rozbicia siatek zajmujących się przemytem migrantów, a także zaoferowania migrantom alternatywy wobec narażania życia, w dniu 18 marca 2016 r. UE i Turcja postanowiły przerwać niekontrolowany napływ migrantów, który doprowadził do kryzysu humanitarnego, i uzgodniły szereg działań, w tym przesiedlenie Syryjczyków potrzebujących ochrony międzynarodowej do państw członkowskich.

(5) W wyniku wydania oświadczenia UE-Turcja przyjęto zmianę decyzji Rady (UE) 2015/1601 3 , aby umożliwić państwom członkowskim wypełnienie ich zobowiązań w zakresie relokacji w odniesieniu do 54 000 osób ubiegających się o ochronę międzynarodową w drodze przesiedlenia, przyjęcia ze względów humanitarnych lub innych form legalnego przyjmowania, w ramach programów krajowych i wielostronnych, przebywających w Turcji Syryjczyków potrzebujących ochrony międzynarodowej.

(6) W Deklaracji nowojorskiej w sprawie uchodźców i migrantów z dnia 19 września 2016 r., przyjętej przez wszystkie 193 państwa członkowskie ONZ, wezwano do bardziej zrównoważonego podziału obciążenia i odpowiedzialności w zakresie przyjmowania i wspierania uchodźców na świecie. Państwa członkowskie ONZ wyraziły zamiar zwiększenia ilości i rozszerzenia zakresu legalnych dróg migracji dostępnych dla uchodźców, pozwalających na ich przyjęcie lub przesiedlenie do państw trzecich 4 .

(7) Do dnia 20 września 2017 r. w ramach programu uzgodnionego w dniu 20 lipca 2015 r. oraz na podstawie oświadczenia UE-Turcja przesiedlono ponad 23 000 osób. Państwa członkowskie przesiedliły ponadto kolejne osoby potrzebujące ochrony międzynarodowej w ramach swoich programów krajowych.

(8) W samym roku 2016 państwa członkowskie przesiedliły 14 205 uchodźców, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z 8 155 osób w 2015 r., 6 550 w 2014 r. oraz 4 000-5 000 rocznie w latach 2010-2013. Wzrost ten pokazuje wartość dodaną i potencjał współpracy i koordynacji na szczeblu UE w dziedzinie przesiedleń. Pokazuje on również, jak duże znaczenie ma odpowiednie finansowanie na potrzeby przesiedleń z budżetu UE, w ramach którego na lata 2014-2017 przydzielono na ten cel środki w wysokości 293,3 mln EUR.

(9) Państwa członkowskie, które nie zrealizowały jak dotąd swoich zobowiązań podjętych w ramach obecnych programów, powinny to bezzwłocznie uczynić. Wszelkie zobowiązania pozostałe po upływie terminów określonych w obu programach powinny zostać przeniesione do następnego procesu składania zobowiązań dotyczących liczby przesiedlanych osób i powinny zostać dodane do nowych zobowiązań, które podejmą państwa członkowskie.

(10) UE musi odejść od stosowania doraźnych programów przesiedleń i humanitarnego przyjmowania uchodźców na rzecz trwałego ramowego programu przesiedleń do UE. W tym celu w ramach reformy unijnego systemu azylowego Komisja zaproponowała wniosek dotyczący unijnych ram przesiedleń 5  służący zapewnieniu bezpiecznych i legalnych sposobów uzyskania ochrony międzynarodowej przez osoby jej potrzebujące. Szybkie przyjęcie wniosku jest ważnym elementem skuteczniejszej, sprawiedliwszej i stabilniejszej polityki europejskiej w dziedzinie azylu i migracji.

(11) W celu zapewnienia nieprzerwanego procesu przesiedleń do czasu wprowadzenia w życie unijnych ram przesiedleń, na 8. forum ds. przesiedleń i relokacji w dniu 4 lipca 2017 r. Komisja wezwała państwa członkowskie do podejmowania ambitnych zobowiązań w zakresie przesiedleń w oparciu o uzgodnione priorytety na ten okres i zgodnie z przewidywanym przez Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) globalnym zapotrzebowaniem na rok 2018.

(12) Celem niniejszego zalecenia jest zagwarantowanie możliwości kontynuowania działań w dziedzinie przesiedleń w okresie od zakończenia realizowanych obecnie unijnych programów przesiedleń do wdrożenia unijnych ram przesiedleń i działań następczych w odniesieniu do procesu składania zobowiązań, rozpoczętych w dniu 4 lipca 2017 r., w świetle dodatkowych potrzeb, które pojawiają się zgodnie z przewidywaniami UNHCR na rok 2018.

(13) Zalecenie ma na celu wsparcie nieustających wysiłków państw członkowskich w zakresie zapewniania i wzmacniania legalnych i bezpiecznych kanałów migracji dla osób potrzebujących ochrony międzynarodowej. Działania podejmowane przez państwa członkowskie zgodnie z niniejszym zaleceniem będą wyrazem solidarności z państwami trzecimi, w których przebywa duża liczba osób potrzebujących ochrony międzynarodowej, wniosą wkład w międzynarodowe inicjatywy w zakresie przesiedleń i przyczynią się do poprawy ogólnego zarządzania sytuacją migracyjną. Cele niniejszego zalecenia są zatem zgodne z wnioskiem dotyczącym unijnych ram przesiedleń.

(14) Wybór priorytetowych regionów opiera się na konieczności dalszego wdrażania oświadczenia UE-Turcja z dnia 18 marca 2016 r., między innymi za pośrednictwem przyszłego programu dobrowolnego przyjmowania ze względów humanitarnych (VHAS), dalszego przesiedlania migrantów z Jordanii i Libanu oraz prowadzenia działań następczych w odniesieniu do ogłoszonego w "Planie działania w sprawie środków wsparcia dla Włoch, zmniejszenia presji na szlaku środkowośródziemnomorskim oraz zwiększenia solidarności" 6  zamiaru przesiedlenia migrantów z kluczowych państw afrykańskich wzdłuż szlaku środkowośródziemnomorskiego i na trasach wiodących do tego szlaku, w tym z Libii, Nigru, Czadu, Egiptu, Etiopii i Sudanu.

(15) W ramach procesu składania zobowiązań, który rozpoczął się w dniu 4 lipca 2017 r., do dnia 20 września państwa członkowskie zobowiązały się do przesiedlenia około 14 000 osób. Aby przyczynić się do wspólnych działań na rzecz ratowania życia i zapewnić wiarygodną alternatywę dla nieuregulowanych przepływów osób, wszystkie państwa członkowskie muszą wykazać większe zaangażowanie.

(16) Światowe zapotrzebowanie w zakresie przesiedleń sięga 1,2 mln osób, a Biuro UNHCR wielokrotnie wzywało wszystkie państwa do stopniowego zwiększania liczby osób objętych krajowymi programami przesiedleń zgodnie z intencjami wyrażonymi w Deklaracji nowojorskiej w sprawie uchodźców i migrantów. W tym kontekście i w oparciu o postępy osiągnięte od 2015 r. Unia powinna zapewnić do dnia 31 października 2019 r. co najmniej 50 000 miejsc dla osób potrzebujących ochrony międzynarodowej przesiedlonych z państw trzecich.

(17) Na wsparcie państw członkowskich w realizacji tego celu należy przeznaczyć 500 mln EUR z budżetu Unii. Z zastrzeżeniem warunków określonych w Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (AMIF) państwa członkowskie mogą otrzymać kwotę ryczałtową w wysokości 10 000 EUR na każdą osobę przesiedloną z regionów priorytetowych.

(18) UNHCR planuje wprowadzenie tymczasowego mechanizmu ewakuacji awaryjnej grup migrantów wymagających szczególnego traktowania z Libii. UE wraz z innymi światowymi podmiotami powinna wnieść wkład w ten mechanizm w taki sposób, by rzeczywiście wpłynął on na sytuację osób wymagających szczególnego traktowania potrzebujących ochrony międzynarodowej, które przebywają obecnie w Libii, w zakresie dostępu do możliwości przesiedlenia. Nielegalna migracja zostanie zatrzymana tylko wtedy, gdy istnieć będzie prawdziwa alternatywa dla niebezpiecznych podróży. Przy rozważaniu swoich przyszłych zobowiązań w zakresie przesiedleń państwa członkowskie powinny zatem również uwzględniać i wspierać tę inicjatywę UNHCR.

(19) We wspólnym oświadczeniu w sprawie rozwiązania problemu migracji i azylu z dnia 28 sierpnia 2017 r. przedstawiciele Francji, Niemiec, Włoch i Hiszpanii oraz Wysoka Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa i Wiceprzewodnicząca Komisji wraz z przedstawicielami Nigru i Czadu i przewodniczącym Rady Prezydenckiej Libii zauważyli potrzebę zorganizowania przesiedlenia osób wymagających szczególnego traktowania potrzebujących ochrony międzynarodowej w sytuacji zmniejszonych przepływów migracyjnych sterowanych przez przemytników.

(20) Zapewnienie przez Unię co najmniej 50 000 miejsc dla osób przesiedlanych z regionów priorytetowych przyczyni się do realizacji globalnych inicjatyw solidarnościowych w zakresie rozwoju legalnych dróg migracji, w tym ogłoszonego niedawno apelu UNHCR o zorganizowanie 40 000 miejsc dla osób przesiedlonych z krajów położonych wzdłuż szlaku środkowośródziemnomorskiego w 2018 r.

(21) Aby zapewnić monitorowanie realizacji tego założenia, państwa członkowskie powinny przekazywać Komisji co miesiąc informacje na temat osób przesiedlonych na ich terytorium zgodnie z podjętymi zobowiązaniami, określając kraj, z którego dana osoba została przesiedlona.

(22) Komisja powinna dokonać przeglądu postępów we wdrażaniu niniejszego zalecenia w terminie do dnia 31 października 2018 r. Na podstawie tego przeglądu oraz biorąc pod uwagę ogólną sytuację migracyjną w UE i na całym świecie, państwa członkowskie mogą zostać wezwane do kolejnych zmian podjętych zobowiązań.

(23) Niniejsze zalecenie powinno być skierowane do państw członkowskich. Państwa stosujące rozporządzenie dublińskie są proszone o wniesienie wkładu do wspólnych europejskich działań w zakresie przesiedleń,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

ZWIĘKSZENIE DEKLAROWANEJ LICZBY PRZESIEDLEŃ

1)
W oparciu o doświadczenie zdobyte podczas realizacji obecnych unijnych programów przesiedleń i w celu zagwarantowania płynnego przejścia między tymi programami a unijnymi ramami przesiedleń państwa członkowskie powinny zapewnić co najmniej 50 000 miejsc do celów przesiedlenia osób potrzebujących ochrony międzynarodowej z państw trzecich do dnia 31 października 2019 r.
2)
Państwa członkowskie, które nie złożyły jeszcze swoich zobowiązań w ramach procesu składania zobowiązań rozpoczętego przez Komisję w dniu 4 lipca 2017 r., powinny to zrobić nie później niż w dniu 31 października 2017 r., a te, które już takie zobowiązania podjęły, powinny rozważyć zwiększenie deklarowanej liczby przesiedlanych osób w celu osiągnięcia wspomnianej wartości docelowej.
3)
Zobowiązania składane przez państwa członkowskie powinny się skupiać na:
a)
zapewnieniu ciągłości przesiedlenia z Turcji Syryjczyków i obywateli państw trzecich oraz bezpaństwowców wysiedlonych w wyniku konfliktu w Syrii w celu wsparcia realizacji postanowień oświadczenia UE-Turcja z dnia 18 marca 2016 r., między innymi za pośrednictwem przyszłego programu dobrowolnego przyjmowania ze względów humanitarnych (VHAS);
b)
zapewnieniu ciągłości przesiedleń z Libanu i Jordanii;
c)
przyczynianiu się do stabilizacji sytuacji w środkowej części basenu Morza Śródziemnego poprzez przesiedlanie osób potrzebujących ochrony z Libii, Nigru, Czadu, Egiptu, Etiopii i Sudanu, w tym poprzez wspieranie proponowanego przez UNHCR tymczasowego mechanizmu ewakuacji awaryjnej grup migrantów wymagających szczególnego traktowania z Libii.
4)
Zachęca się państwa członkowskie do przeprowadzania przesiedleń w celu jak najszybszego wypełnienia swoich zobowiązań w ścisłej współpracy z Biurem UNHCR i, w stosownych przypadkach, przy wsparciu ze strony EASO.

MONITOROWANIE

5)
Państwa członkowskie powinny przekazywać Komisji co miesiąc informacje na temat liczby osób przesiedlonych na ich terytorium zgodnie z podjętymi zobowiązaniami, określając kraj, z którego dana osoba została przesiedlona.

WSPARCIE FINANSOWE

6)
Państwa członkowskie powinny w pełni wykorzystać pomoc finansową w wysokości 500 mln EUR, która jest dostępna w ramach Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, na potrzeby wypełnienia zobowiązań w zakresie przesiedleń, o których mowa w niniejszym zaleceniu.

PRZEGLĄD

7)
Komisja dokona przeglądu niniejszego zalecenia do dnia 31 października 2018 r. Na podstawie przeglądu realizacji niniejszego zalecenia oraz biorąc pod uwagę ogólną sytuację migracyjną w UE i na całym świecie, państwa członkowskie mogą zostać wezwane do dalszej zmiany swoich zobowiązań stosownie do potrzeb.

ADRESACI

8)
Niniejsze zalecenie skierowane jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 3 października 2017 r.
W imieniu Komisji
Dimitris AVRAMOPOULOS
Członek Komisji
1 Zalecenie Komisji z dnia 8 czerwca 2015 r. dotyczące europejskiego programu przesiedleń, C(2015) 3560 final.
2 Konkluzje przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie z dnia 20 lipca 2015 r.
3 Decyzja Rady (UE) 2016/1754 z dnia 29 września 2016 r. zmieniająca decyzję (UE) 2015/1601 ustanawiającą środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Włoch i Grecji (Dz.U. L 268 z 1.10.2016, s. 82).
4 Deklaracja nowojorska w sprawie uchodźców i migrantów, dostępna na stronie: http://www.unhcr.org/new-york-declaration-for-refugees-and-migrants.html.
5 COM(2016) 468 final.
6 SEC(2017) 339.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024