a także mając na uwadze, co następuje:(1) Mechanizm wzajemności, który należy wdrożyć w przypadku gdy państwo trzecie wymienione w załączniku II do rozporządzenia Rady (WE) nr 539/2001 2 stosuje obowiązek wizowy wobec obywateli co najmniej jednego państwa członkowskiego, należy dostosować w świetle wejścia w życie Traktatu z Lizbony oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego wtórnych podstaw prawnych. Ponadto mechanizm ten należy dostosować, aby przewidywał odpowiedź Unii stanowiącą wyraz solidarności w przypadku gdy państwo trzecie wymienione w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 539/2001 stosuje obowiązek wizowy wobec obywateli co najmniej jednego państwa członkowskiego.
(2) Po otrzymaniu powiadomienia od państwa członkowskiego, że państwo trzecie wymienione w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 539/2001 stosuje obowiązek wizowy wobec obywateli tego państwa członkowskiego, wszystkie państwa członkowskie powinny zareagować wspólnie zapewniając w ten sposób unijną odpowiedź na sytuację, która wpływa na Unię jako całość i poddaje jej obywateli zróżnicowanemu traktowaniu.
(3) Celem, do którego Unia powinna dążyć w sposób proaktywny w swoich stosunkach z państwami trzecimi, przyczyniając się w ten sposób do zwiększania wiarygodności i spójności unijnej polityki zewnętrznej, jest pełna wzajemność wizowa.
(4) W niniejszym rozporządzeniu należy stworzyć mechanizm pozwalający na tymczasowe zawieszenie zwolnienia z obowiązku wizowego obywateli państwa trzeciego wymienionego w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 539/2001 ("mechanizm zawieszający") w sytuacji nadzwyczajnej, gdy zajdzie pilna potrzeba zareagowania w celu zaradzenia trudnościom co najmniej jednego państwa członkowskiego, z uwzględnieniem ogólnego wpływu tej sytuacji nadzwyczajnej na całą Unię.
(5) Do celów mechanizmu zawieszającego znaczny i nagły wzrost oznacza wzrost przekraczający próg 50 %. Próg ten może jednak oznaczać niższy wzrost jeżeli Komisja uzna to za mające zastosowanie w konkretnym przypadku zgłoszonym przez dane państwo członkowskie.
(6) Do celów mechanizmu zawieszającego niski odsetek uznawalności oznacza odsetek uznawalności wniosków azylowych wynoszący około 3 lub 4 %. Próg ten może jednak oznaczać wyższy odsetek uznawalności, jeżeli Komisja uzna to za mające zastosowanie w konkretnym przypadku zgłoszonym przez dane państwo członkowskie.
(7) Konieczne jest zapobieganie i przeciwdziałanie wszelkim nadużyciom wynikającym ze zwolnienia z obowiązku wizowego w przypadku krótkotrwałego pobytu obywateli państwa trzeciego, w przypadku gdy stwarzają oni zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego danego państwa członkowskiego.
(8) Niniejsze rozporządzenie powinno stanowić podstawę prawną do objęcia obowiązkiem wizowym lub do zwolnienia z tego obowiązku posiadaczy dokumentów podróży wydanych przez niektóre podmioty uznane przez dane państwa członkowskie za podmioty prawa międzynarodowego, które nie są międzynarodowymi organizacjami międzyrządowymi.
(9) Ponieważ przepisy mające zastosowanie do uchodźców i bezpaństwowców, wprowadzone rozporządzeniem Rady (WE) nr 1932/2006 3 , nie mają zastosowania do tych osób w trakcie ich pobytu na terytorium Zjednoczonego Królestwa lub Irlandii, konieczne jest wyjaśnienie kwestii obowiązku wizowego odnoszącego się do niektórych uchodźców i bezpaństwowców przebywających w Zjednoczonym Królestwie lub w Irlandii. Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawiać państwom członkowskim swobodę decyzji w sprawie zwolnienia tej kategorii osób z obowiązku wizowego zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami tych państw. Państwa członkowskie powinny powiadamiać Komisję o tych decyzjach.
(10) Rozporządzenie (WE) nr 539/2001 powinno pozostawać bez uszczerbku dla stosowania umów międzynarodowych zawartych przez Wspólnotę Europejską przed wejściem tego rozporządzenia w życie, które to umowy powodują konieczność odstępstwa od wspólnych przepisów wizowych, przy jednoczesnym uwzględnieniu orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
(11) W celu zapewnienia odpowiedniego zaangażowania Parlamentu Europejskiego i Rady w drugi etap stosowania mechanizmu wzajemności, z uwagi na szczególnie delikatną politycznie kwestię zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego wszystkich obywateli państwa trzeciego wymienionego w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 539/2001 oraz jej horyzontalne konsekwencje dla państw członkowskich, państw stowarzyszonych ze strefą Schengen oraz dla samej Unii, w szczególności w ich stosunkach zewnętrznych i w ogólnym funkcjonowaniu strefy Schengen, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do niektórych elementów mechanizmu wzajemności. Powierzając takie uprawnienia Komisji, uwzględnia się potrzebę politycznej dyskusji nad unijną polityką wizową w strefie Schengen. Odzwierciedla to także potrzebę zapewnienia odpowiedniej przejrzystości i pewności prawa w stosowaniu mechanizmu wzajemności wobec wszystkich obywateli danego państwa trzeciego, w szczególności poprzez odpowiednią tymczasową zmianę załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 539/2001. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(12) W celu zapewnienia skutecznego stosowania mechanizmu zawieszającego oraz niektórych przepisów dotyczących mechanizmu wzajemności, w szczególności w celu umożliwienia odpowiedniego uwzględnienia wszystkich istotnych czynników i ewentualnych konsekwencji stosowania tych mechanizmów, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do określania kategorii obywateli danych państw trzecich, wobec których należy tymczasowo zawiesić zwolnienie z obowiązku wizowego w ramach mechanizmu wzajemności oraz do określania odpowiedniego okresu obowiązywania takiego zawieszenia, a także uprawnienia do wdrożenia mechanizmu zawieszającego. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 4 . W przypadku przyjmowania tych aktów wykonawczych należy stosować procedurę sprawdzającą.
(13) W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 5 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt B decyzji Rady 1999/437/WE 6 .
(14) W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 7 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa art. 1 pkt B decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE 8 .
(15) W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 9 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt B decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE 10 .
(16) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE 11 . Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w związku z tym w jego przyjęciu i nie jest nim związane ani go nie stosuje.
(17) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE 12 ; Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w jego przyjęciu i nie jest nim związana ani go nie stosuje.
(18) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 539/2001,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.Sporządzono w Strasburgu dnia 11 grudnia 2013 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
M. SCHULZ |
V. LEŠKEVIČ IUS |
Przewodniczący |
Przewodniczący |