a także mając na uwadze, co następuje:(1) Unia Europejska postawiła sobie za cel utrzymanie i rozwinięcie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Zgodnie z wnioskami z posiedzenia Rady Europejskiej w Tampere z dnia 15 i 16 października 1999 r., a zwłaszcza ich pkt 33, zasada wzajemnego uznawania powinna stać się podstawą współpracy sądowej zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych w obrębie Unii.
(2) W dniu 29 listopada 2000 r. Rada, zgodnie z konkluzjami z Tampere, przyjęła program środków wdrażających zasadę wzajemnego uznawania w sprawach karnych(2). Niniejsza decyzja ramowa jest niezbędna do uzupełnienia środków 5 i 6 tego programu, które dotyczą wzajemnego uznawania nakazów uzyskania dowodów.
(3) Program haski(3) - zawarty w konkluzjach Rady Europejskiej z dnia 4 i 5 listopada 2004 r. - w punkcie 3.3.1 podkreśla znaczenie ukończenia całościowego programu środków w celu realizacji zasady wzajemnego uznawania w sprawach karnych, traktując wprowadzenie europejskiego nakazu dowodowego jako priorytet.
(4) Decyzja ramowa Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi(4) była pierwszym konkretnym środkiem w dziedzinie prawa karnego wprowadzającym zasadę wzajemnego uznawania.
(5) Decyzja ramowa Rady 2003/577/WSiSW z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie wykonania w Unii Europejskiej postanowień o zabezpieczeniu mienia i środków dowodowych(5) uwzględnia potrzebę niezwłocznego wzajemnego uznawania nakazów w celu zapobiegania niszczeniu, zniekształcaniu, przemieszczaniu, przenoszeniu lub likwidacji materiału dowodowego. Zajmuje się ona jednak jedynie częścią zakresu współpracy sądowej w sprawach karnych dotyczącej dowodów, a późniejsze przekazanie dowodów podlega procedurom pomocy wzajemnej.
(6) Konieczna jest zatem dalsza poprawa współpracy sądowej poprzez zastosowanie zasady wzajemnego uznawania w odniesieniu do orzeczenia sądowego - w formie europejskiego nakazu dowodowego - do celów uzyskania przedmiotów, dokumentów i danych, które mają zostać wykorzystane w postępowaniu w sprawach karnych.
(7) Europejski nakaz dowodowy może być wykorzystywany w celu uzyskania wszelkich przedmiotów, dokumentów i danych, które mają być wykorzystane w postępowaniach w sprawach karnych, w stosunku do których można go wydać. Może to obejmować na przy-kład przedmioty, dokumenty lub dane pochodzące od osoby trzeciej, pochodzące z przeszukania lokalu, w tym prywatnego lokalu podejrzanego, dane historyczne dotyczące korzystania z wszelkich usług, w tym transakcji finansowych, historyczne zapisy oświadczeń, przesłuchań i rozpraw oraz pozostałe zapisy, obejmujące także wyniki stosowania specjalnych technik prowadzenia dochodzenia.
(8) Zasada wzajemnego uznawania jest oparta na wysokim poziomie zaufania między państwami członkowskimi. W celu zwiększenia tego zaufania, niniejsza decyzja ramowa ustanawia niektóre środki zabezpieczające w celu ochrony praw podstawowych. Europejski nakaz dowodowy powinien zatem być wydawany jedynie przez sędziów, sądy, sędziów śledczych, prokuratorów oraz niektóre inne organy sądowe określone przez państwa członkowskie zgodnie z niniejszą decyzją ramową.
(9) Niniejszą decyzję ramową przyjmuje się na mocy art. 31 Traktatu, w związku z czym dotyczy ona współpracy sądowej w rozumieniu tego przepisu, w celu ułatwiania gromadzenia dowodów w postępowaniach zdefiniowanych w art. 5 niniejszej decyzji ramowej. Mimo że w gromadzeniu takich dowodów zgodnie z art. 2 lit. c) ppkt (ii) niniejszej decyzji ramowej mogą odegrać rolę organy inne niż sędziowie, sądy, sędziowie śledczy i prokuratorzy, zakres zastosowania niniejszego instrumentu nie obejmuje współpracy policyjnej, celnej, trans-granicznej i administracyjnej, która jest uregulowana innymi postanowieniami traktatów.
(10) Definicja pojęcia "przeszukanie lub zajęcie" nie powinna być przywoływana w celu stosowania jakiegokolwiek innego instrumentu mającego zastosowanie między państwami członkowskimi Unii Europejskiej, w szczególności Konwencji Rady Europy o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych z dnia 20 kwietnia 1959 r. oraz instrumentów ją uzupełniających.
(11) Europejski nakaz dowodowy powinien być wydawany wyłącznie w przypadkach, gdy uzyskanie poszukiwanych przedmiotów, dokumentów lub danych jest konieczne i proporcjonalne dla celów postępowania karnego lub innych stosownych postępowań. Ponadto europejski nakaz dowodowy powinien być wydany wyłącznie w przypadku gdy w porównywalnej sytuacji stosowne przedmioty, dokumenty lub dane mogłyby zostać uzyskane zgodnie z prawem państwa wydającego. Odpowiedzialność za zapewnienie spełnienia tych warunków powinna spoczywać na organie wydającym. Podstawy odmowy uznania lub wykonania nie powinny zatem obejmować tych kwestii.
(12) Organ wykonujący powinien stosować najmniej uciążliwe środki w celu uzyskania poszukiwanych przedmiotów, dokumentów lub danych.
(13) Organ wykonujący powinien być zobowiązany do wykonania europejskiego nakazu dowodowego w odniesieniu do danych elektronicznych nieznajdujących się w państwie wykonującym jedynie w zakresie dopuszczalnym zgodnie z jego prawem.
(14) O ile prawo krajowe państwa wydającego przewiduje to w ramach transpozycji art. 12, organ wydający powinien mieć możliwość zwrócenia się do organu wykonującego o zachowanie w ramach działań prawnych lub administracyjnych określonych formalności i procedur, które mogą przyczynić się do tego, by poszukiwane dowody były dopuszczalne w państwie wydającym, na przykład opatrzenie dokumentu oficjalną pieczęcią, obecność przedstawiciela państwa wydającego lub zapis daty i godziny w celu uzyskania ciągłości dokumentacji dowodu. Takie formalności i procedury nie powinny obejmować środków przymusu.
(15) Wykonanie europejskiego nakazu dowodowego powinno w możliwie najszerszym zakresie i bez uszczerbku dla podstawowych gwarancji zapewnianych przez prawo krajowe być przeprowadzane zgodnie z wymogami formalnymi i procedurami wyraźnie określonymi przez państwo wydające.
(16) Aby zapewnić skuteczność współpracy sądowej w sprawach karnych, należy ograniczyć możliwość odmowy uznania lub wykonania europejskiego nakazu dowodowego, jak również podstawy do odroczenia jego wykonania. W przypadku niektórych kategorii przestępstw odmowa wykonania europejskiego nakazu dowodowego nie powinna być w szczególności możliwa ze względu na to, że czyn, którego on dotyczy, nie stanowi przestępstwa zgodnie z prawem krajowym państwa wykonującego (zasada podwójnej karalności).
(17) Powinna istnieć możliwość odmowy uznania lub wykonania europejskiego nakazu dowodowego w przypadku gdy jego uznanie lub wykonanie w państwie wykonującym skutkowałoby naruszeniem immunitetu lub przywileju w tym państwie. Nie istnieje wspólna definicja, czym jest immunitet lub przywilej w Unii Europejskej, a zatem dokładne określenie tych terminów pozostawia się przepisom prawa krajowego, które mogą zawierać przepisy ochronne mające zastosowanie do zawodów medycznych i prawniczych, lecz terminy te nie powinny być interpretowane w sposób pozostający w sprzeczności z obowiązkiem uchylenia pewnych podstaw odmowy zawartych w art. 7 aktu Rady z dnia 16 października 2001 r. przyjmującego, zgodnie z art. 34 Traktatu ustanawiającego Unię Europejską, Protokół do Konwencji o Wzajemnej Pomocy w Sprawach Karnych między Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej(6).
(18) Powinna istnieć możliwość odmowy uznania lub wykonania europejskiego nakazu dowodowego w zakresie, w jakim wykonanie naruszałoby żywotne interesy bezpieczeństwa narodowego, narażałoby na niebezpieczeństwo źródło informacji lub wiązałoby się z wykorzystaniem informacji niejawnych dotyczących szczególnych działań wywiadu. Uznaje się jednak, że wyżej wymieniona podstawa odmowy uznania lub wykonania będzie stosowana jedynie w okolicznościach i w zakresie, w jakich przedmioty, dokumenty lub dane nie byłyby z tego powodu użyte jako dowody w podobnej sprawie krajowej.
(19) Przepisy szczególne art. 13 ust. 3 w stosunku do art. 13 ust. 1 lit. f) ppkt (i) nie mają wpływu na to, w jaki sposób i w jakim zakresie stosuje się inne podstawy odmowy wymienione w art. 13 ust. 1.
(20) Określenie terminów jest niezbędne do zapewnienia szybkiej, skutecznej i stałej współpracy w uzyskiwaniu przedmiotów, dokumentów lub danych, które mają być wykorzystane w sprawach karnych w obrębie Unii Europejskiej.
(21) W prawie każdego państwa członkowskiego przewidziano środki odwoławcze przeciwko merytorycznym podstawom orzeczeń dotyczących uzyskiwania materiału dowodowego, dotyczące konieczności i proporcjonalności takiego orzeczenia, chociaż środki te mogą być różne w różnych państwach członkowskich oraz mogą być stosowane na różnych etapach postępowania.
(22) Konieczne jest ustanowienie mechanizmu oceny skuteczności niniejszej decyzji ramowej.
(23) Ponieważ cel niniejszej decyzji ramowej, jakim jest zastąpienie systemu wzajemnej pomocy w sprawach karnych w zakresie uzyskiwania przedmiotów, dokumentów lub danych pomiędzy państwami członkowskimi nie może zostać w sposób wystarczający osiągnięty przez działające jednostronnie państwa członkowskie, natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Rada może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej i art. 5 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym ostatnim artykule, niniejsza decyzja ramowa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu.
(24) Dane osobowe przetwarzane w związku z wprowadzaniem w życie niniejszej decyzji ramowej będą chronione zgodnie z odpowiednimi instrumentami, w tym z zasadami Konwencji Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 r. o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych, jak również na podstawie dodatkowych zabezpieczeń przewidzianych w niniejszej decyzji zgodnie z art. 23 Konwencji o wzajemnej pomocy w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej z dnia 29 maja 2000 r.(7).
(25) Europejski nakaz dowodowy powinien współistnieć z obecnie obowiązującymi procedurami pomocy wzajemnej, lecz współistnienie to powinno być traktowane jako przejściowe do czasu, gdy zgodnie z programem haskim sposoby gromadzenia materiału dowodowego wyłączone z zakresu stosowania niniejszej decyzji ramowej staną się również przedmiotem instrumentu wzajemnego uznawania, którego przyjęcie zapewniłoby kompletny system wzajemnego uznawania zastępujący procedury wzajemnej pomocy.
(26) Zachęca się państwa członkowskie, aby - w interesie własnym oraz Unii Europejskiej - sporządziły tabele ukazujące możliwie jak najszerzej korelację między przepisami niniejszej decyzji ramowej i krajowymi środkami wdrażania oraz do przekazania tych danych Komisji wraz z tekstem prawa krajowego wdrażającego niniejszą decyzję ramową.
(27) Niniejsza decyzja ramowa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej i odzwierciedlonymi w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej rozdziale VI. Żadnego z przepisów niniejszej decyzji ramowej nie należy interpretować jako zakazującego odmowy wykonania europejskiego nakazu dowodowego, jeżeli istnieją - na podstawie obiektywnych przesłanek - podstawy do przypuszczenia, że europejski nakaz dowodowy został wydany w celu ścigania lub ukarania osoby ze względu na jej płeć, pochodzenie rasowe lub etniczne, religię, orientację seksualną, przynależność państwową, język lub poglądy polityczne albo że jej sytuacja może ulec pogorszeniu z jednej z tych przyczyn.
(28) Niniejsza decyzja ramowa nie uniemożliwia żadnemu z państw członkowskich stosowania ich własnych przepisów konstytucyjnych dotyczących sprawiedliwego procesu sądowego, wolności stowarzyszania się, wolności prasy i wyrażania opinii w innych mediach.
(29) Niniejsza decyzja ramowa nie wpływa na wykonywanie obowiązków spoczywających na państwach członkowskich w zakresie utrzymywania porządku publicznego oraz zapewniania bezpieczeństwa wewnętrznego zgodnie z art. 33 Traktatu,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ RAMOWĄ:
