(notyfikowana jako dokument nr C(2005) 4649)(Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2006/226/WE)
(Dz.U.UE L z dnia 18 marca 2006 r.)
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 88 ust. 2 akapit pierwszy,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 traktatu WE(1), w szczególności jego art. 14,
po zaproszeniu zainteresowanych stron do przedstawiania swoich obserwacji zgodnie z art. 88 ust. 2 akapit pierwszy,
a także mając na uwadze, co następuje:
I PROCEDURA
(1) W styczniu 2004 r. Komisja została powiadomiona przez obywatela Zjednoczonego Królestwa o inwestycjach dokonanych przy udziale władz Wysp Szetlandzkich należących do Zjednoczonego Królestwa, które prawdopodobnie stanowiły pomoc państwa. Pismami z dnia 17 lutego 2004 r. oraz z dnia 1 września 2004 r. Komisja zwróciła się do Zjednoczonego Królestwa o dostarczenie informacji na temat tych inwestycji. Zjednoczone Królestwo udzieliło odpowiedzi w pismach z dnia 30 kwietnia 2004 r. oraz z dnia 13 grudnia 2004 r.
(2) Komisja poinformowała Zjednoczone Królestwo w piśmie z dnia 20 kwietnia 2005 r. o decyzji dotyczącej wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego na mocy art. 88 ust. 2 traktatu WE. Zjednoczone Królestwo przedstawiło swoje uwagi w tej sprawie w piśmie z dnia 19 maja 2005 r.
(3) Decyzję Komisji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej dnia 10 czerwca 2005 r.(2) Komisja zaprosiła wszelkie zainteresowane strony do przedstawienia swoich uwag w przedmiotowej sprawie. Żadnych uwag nie otrzymano.
II OPIS
(4) Rada Wysp Szetlandzkich (Shetland Islands Council - SIC), organ władzy publicznej na Szetlandach, ustanowiła dwa fundusze powiernicze, Shetland Development Trust (Development Trust) oraz Shetland Islands Council Charitable Trust (Charitable Trust).
(5) Fundusz Development Trust ustanowiono po to, aby służył jako główny sposób finansowania projektów rozwoju gospodarczego na Szetlandach; umożliwia on finansowanie poprzez udzielanie kredytów. Powiernikami są członkowie rady SIC oraz dwaj niezależni powiernicy.
(6) Charitable Trust jest funduszem powierniczym SIC, który udziela kredytów na cele charytatywne. Powiernikami Charitable Trust są członkowie rady SIC oraz dwaj niezależni powiernicy.
(7) Finansowanie zarówno funduszu Charitable Trust, jak i Development Trust pochodzi z funduszu rezerwowego ustanowionego przez SIC. Finansowanie samego funduszu rezerwowego pochodzi z umowy zawartej dnia 12 lipca 1974 r. pomiędzy SIC i przedsiębiorstwami naftowymi korzystającymi z obiektów portowych Sullum Voe. Umowa ta przewiduje uiszczanie opłat przez te przedsiębiorstwa "z tytułu przywozu ropy naftowej oraz jako odszkodowania za zakłócenia powodowane takim przywozem."
(8) Dla działalności handlowej i rozwojowej, SIC założyła Shetland Leasing and Property Ltd (SLAP), która jest handlową spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzącą działalność nastawioną na zysk i będącą w całości własnością funduszu Charitable Trust. Do zadań SLAP należy nabywanie udziałów kapitałowych w miejscowych przedsiębiorstwach, udzielanie kredytów miejscowemu przemysłowi według stawek rynkowych oraz budowanie obiektów przemysłowych na wynajem po stawkach rynkowych.
(9) Jako spółka handlowa z ograniczoną odpowiedzialnością będąca w całości własnością funduszu Charitable Trust, SLAP uzyskuje fundusze na swą działalność z Charitable Trust oraz z zysków własnych. W przypadku niektórych szczególnych projektów fundusze pochodzą również z Development Trust.
(10) W 1999 roku zarząd spółki SLAP podjął decyzję o dokonaniu inwestycji w przedsiębiorstwo o nazwie Shetland Seafish Ltd. Przedsiębiorstwo to powstało dnia 7 października 1999 r. w wyniku fuzji finansowej pomiędzy przedsiębiorstwami Williamson Ltd i Ronas Ltd. Oba przedsiębiorstwa przynosiły w tym czasie straty i zostały uznane za niewypłacalne. Zakładając przedsiębiorstwo Shetland Seafish Ltd oraz dokonując fuzji obu niedochodowych przedsiębiorstw, spodziewano się wzrostu zysków, który miał nastąpić w nowym przedsiębiorstwie w krótkim czasie. Planowano, że do końca 2002 r. Shetland Seafish Ltd będzie osiągać zyski przekraczające 460.000 GBP.
(11) SLAP dokonała inwestycji w Shetland Seafish Ltd nabywając 156.250 (62,5 %) akcji zwykłych, każda o wartości 1,00 GBP i 1.000.000 akcji uprzywilejowanych, każda o wartości 1,00 GBP (100 %). Pozostałymi akcjonariuszami akcji zwykłych byli Shetland Seafish Producers Organisation Ltd (43.750 akcji), Pan L.A. Williamson (18.750 akcji), Pan R.A. Carter (18.750 akcji) oraz Shetland Fisheries Centre Ltd (12.500 akcji).
(12) W czerwcu 2000 r. zarząd SLAP podjął decyzję o kolejnym dokonaniu inwestycji w Shetland Seafish Ltd., po tym gdy przedsiębiorstwo zdecydowało się przejąć Whalsay Ltd., deficytowe przedsiębiorstwo z siedzibą na Szetlandach, zajmujące się przetwórstwem rybnym. W wyniku tego przejęcia SLAP nabyła 2.000.000 dodatkowych akcji uprzywilejowanych w Shetland Seafish Ltd., które zostały subskrybowane przez SLAP w dwóch transzach: w listopadzie 2000 r. SLAP nabyła 1.200.000 akcji uprzywilejowanych i dnia 16 lutego 2001 r. pozostałe 800 000 akcji uprzywilejowanych.
(13) Od dnia 16 lutego 2001 r. wyemitowany kapitał akcyjny Shetland Seafish Ltd wynosił zatem 250.000 akcji zwykłych i 3.000.000 akcji uprzywilejowanych, które pozostawały w posiadaniu tych samych akcjonariuszy oraz w tych samych proporcjach, co przy pierwszej emisji akcji w 1999 r.
(14) Zgodnie ze specjalną uchwałą przyjętą dnia 17 grudnia 1999 r. przez zarząd Shetland Seafish Ltd akcje uprzywilejowane w Shetland Seafish Ltd uprawniają do "stałej niekumulacyjnej uprzywilejowanej dywidendy na poziomie 10 % rocznie (netto, po potrąceniu części dywidendy od której odprowadzono należny podatek) od dotychczas pokrytego kapitału lub kwot spłaconych z tego tytułu narosłych od dnia subskrypcji, która to dywidenda ma być płacona (w zakresie, w jakim istnieją zyski do podziału) dnia 31 stycznia każdego roku w odniesieniu do 12 miesięcy kończących się z tą datą; mogą być one umorzone po wartości nominalnej (tj. według współczynnika 1 za akcję uprzywilejowaną) po dodaniu niezapłaconej uprzywilejowanej dywidendy, z zachowaniem przez spółkę opcji w dowolnym momencie po upływie jednego roku od daty przydziału akcji uprzywilejowanych."
(15) Z przedstawionych danych wynika jasno, że Shetland Seafish Ltd osiąga straty od 1999 r.
(16) W pismach z dnia 30 kwietnia 2004 r. i 13 grudnia 2004 r., Zjednoczone Królestwo stwierdziło, iż inwestycje te powinno się traktować jak inwestycje prywatne, gdyż SLAP jest podmiotem prywatnym, a w czasie dokonywania inwestycji zarówno SIC jak i SLAP miały uzasadnione oczekiwania, iż zaangażowane środki pieniężne winny być traktowane jako fundusze prywatne.
(17) Po drugie, Zjednoczone Królestwo stwierdziło, że jeżeli zaangażowane środki pieniężne są uznane za fundusze publiczne, to inwestycje dokonane przez SLAP są inwestycjami, co do których decyzję mógł podjąć zwykły podmiot prywatny. Dla uzasadnienia tego stwierdzenia Zjednoczone Królestwo przedstawiło dwa raporty sporządzone w sprawie omawianych inwestycji: raport w sprawie fuzji Shetland Seafish oraz raport w sprawie przedsiębiorstwa Whalsay.
Raport w sprawie fuzji Shetland Seafish
(18) Raport w sprawie fuzji Shetland Seafish z dnia 27 września 1999 r. jest raportem autorstwa pana M. Goodlada oraz pana S. Gillaniego skierowanym do zarządu SLAP i dotyczy on "Proponowanej restrukturyzacji i fuzji przedsiębiorstw L.A. Williamson & Sons (Shetland) Limited oraz Ronas Fisheries Limited."
(19) Według danych oraz prognoz zamieszczonych w raporcie fuzja przedsiębiorstw L.A. Williamson and Sons (Shetland) Limited oraz Ronas Fisheries Limited poprzez ustanowienie przedsiębiorstwa Shetland Seafish Ltd zaczęłaby przynosić zyski w ciągu trzech lat.
Raport w sprawie przedsiębiorstwa Whalsay
(20) Autorem wydanego w czerwcu 2000 r. raportu w sprawie przedsiębiorstwa Whalsay jest pan John Inkster, który w tym czasie piastował stanowisko dyrektora naczelnego Whalsay Fish Processors Ltd. Raport ten zawiera analizę sytuacji omawianych przedsiębiorstw, rozwoju sytuacji na rynku oraz korzyści dla Shetland Seafish Ltd wynikających z przejęcia Whalsay Ltd.
Powody wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego
(21) Komisja uznała, iż na podstawie liczb i danych zawartych w raportach przedstawionych przez władze Zjednoczonego Królestwa nie można ustalić, czy inwestycje te można by uznać za inwestycje dochodowe oraz czy SLAP działała tak, jak zwykły inwestor prywatny. Co więcej, ponieważ inwestycje te były w oczywisty sposób z korzyścią dla omawianych przedsiębiorstw, a przedmiotowe przedsiębiorstwa bezpośrednio konkurowały z innymi przedsiębiorstwami sektora przetwórstwa rybnego zarówno na terenie Zjednoczonego Królestwa, jak i w pozostałych państwach członkowskich, Komisja uznała, iż inwestycje wydają się stanowić pomoc państwa w rozumieniu art. 87 traktatu WE.
(22) Ponieważ inwestycje przeprowadzono w roku 1999 i 2000, były one poddane ocenie w świetle Wytycznych dotyczących badania pomocy państwa dla rybołówstwa i akwakultury z 1997 r.(3) Zgodnie z punktem 2.3 tychże wytycznych pomoc, która nie spełnia warunków ustanowionych w tychże wytycznych podlega ocenie indywidualnej. Zgodnie z punktem 1.2 tych wytycznych, pomoc państwa udzielana bez nakładania obowiązków na jej odbiorców i taka, której celem jest poprawa sytuacji przedsiębiorstw i zwiększenie ich płynności finansowej, oraz która w rezultacie prowadzi do zwiększenia dochodów odbiorcy jest, jako pomoc operacyjna, niezgodna ze wspólnym rynkiem. Zgodnie z wytycznymi, pomoc operacyjną można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem, tylko w przypadku gdy pomoc taka powiązana jest z planem restrukturyzacji zgodnym ze wspólnym rynkiem. Ponieważ nie przedłożono takiego planu restrukturyzacji, Komisja uznała, iż inwestycje były niezgodne ze wspólnym rynkiem.
III UWAGI ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA
(23) W odpowiedzi z dnia 19 maja 2005 r. Zjednoczone Królestwo twierdzi, że SLAP powinna zostać uznana za podmiot prywatny. Dalej stwierdza, że wszystkie dowody dotyczące przedmiotowej sprawy zostały już przekazane Komisji, informacje zawarte w raporcie w sprawie fuzji Shetland Seafish są wystarczającą podstawą dla przyjętych założeń, założenia przyjęte w raporcie powinny zostać uznane za ostrożne i roztropne oraz że pierwotne argumenty ekonomiczne przemawiające za fuzjami, a wymienione w raporcie, były uzasadnione w kontekście możliwości SLAP jako inwestora prywatnego.
(24) Zjednoczone Królestwo argumentuje, że nawet w przypadku podjęcia przez Komisję decyzji negatywnej, nie powinno się wymagać zwrotu pomocy, gdyż byłoby to sprzeczne z zasadą ochrony uzasadnionych oczekiwań. Odnosząc się do decyzji Komisji 2003/612/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie kredytów na zakup kwot połowowych na Wyspach Szetlandzkich (Zjednoczone Królestwo)(4), Zjednoczone Królestwo zamyka swą argumentację stwierdzeniem, iż władze Zjednoczonego Królestwa konsekwentnie działają w sposób świadczący, iż fundusz jest funduszem prywatnym działającym zgodnie z przepisami rządzącymi wspólnotowymi funduszami strukturalnymi.
IV OCENA
(25) Należy w pierwszej kolejności ustalić, czy środek można uznać za pomoc państwa oraz, jeżeli tak, czy pomoc ta jest zgodna ze wspólnym rynkiem.
A. Istnienie pomocy państwa.
(26) Zgodnie z art. 87 ust. 1 traktatu WE, "z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w niniejszym traktacie, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi". Aby sklasyfikować dany środek jako pomoc państwa muszą być spełnione cztery warunki: po pierwsze, środek ten musi przynosić jakieś korzyści przedsiębiorstwom, które z niego korzystają; po drugie, pomoc musi być udzielana przez państwo lub z zasobów państwowych; po trzecie, musi zakłócać lub grozić zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom; oraz wreszcie, musi wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi.
Zasoby państwowe
(27) Fundusze SLAP, które wykorzystano do inwestycji, pochodzą z finansowania z funduszu Charitable Trust. Fundusz Charitable Trust został powołany przez SIC w celu gromadzenia i przechowywania, w imieniu społeczności Szetlandów, odszkodowań z tytułu spowodowanych zakłóceń, które przedsiębiorstwa sektora ropy naftowej zobowiązały się płacić.
(28) Jak już wspomniano w decyzji Komisji z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie kredytów na zakup kwot połowowych na Wyspach Szetlandzkich, te środki pieniężne, które mają bezpośredni związek z zakłóceniami spowodowanymi wśród mieszkańców Wysp Szetlandzkich, a nie z rzeczywistym korzystaniem z obiektów portowych, nie mogą być traktowane jako fundusze prywatne, lecz muszą być uznane za "zasoby państwowe" dla celów art. 87 traktatu WE.
(29) Inwestycje poczynione przez SLAP, będące obecnie przedmiotem czynności wyjaśniających, są finansowane z tego samego rodzaju źródła finansowania. Jeżeli chodzi o wnioski Komisji przedstawione w decyzji wspomnianej w motywie (24) oraz z uwagi na fakt, że Zjednoczone Królestwo nie przedstawiło żadnych dodatkowych dowodów, iż fundusze te były funduszami prywatnymi, Komisja uważa, że inwestycje należy traktować jako finansowane z zasobów państwowych.
Przypisanie odpowiedzialności
(30) We wspomnianej powyżej decyzji, Komisja wskazała również na fakt, że powiernikami funduszu Charitable Trust są członkowie rady SIC. Chociaż działają oni jako powiernicy z urzędu, fakt, iż zostali wyznaczeni przez SIC oznacza, że SIC jest w stanie wywierać dominujący wpływ na fundusz i SLAP, jak również na inne fundusze pozostające do ich dyspozycji. Istnieje zatem szereg wskaźników świadczących o tym, że decyzje nie mogą być podejmowane bez względu na wymagania organu władzy publicznej.
(31) Z tego też względu, w świetle sprawy Stardust(5) oraz uwzględniając fakt, że fundusze SLAP pochodzą z finansowania publicznego oraz że organ władzy publicznej jest w stanie, bezpośrednio lub pośrednio, wywierać dominujący wpływ zarówno na Charitable Trust jak i jego fundusze, decyzje dotyczące tych funduszy muszą być uznane za decyzje podejmowane przez organ władzy publicznej, a same fundusze za fundusze przyznawane z wykorzystaniem zasobów państwowych.
Korzyść dla beneficjenta i zasada inwestora w gospodarce rynkowej
(32) Inwestycje publiczne uznaje się za pomoc państwa, jeżeli decyzje o nich są podejmowane w okolicznościach, które byłyby nie do zaakceptowania dla inwestora prywatnego postępującego zgodnie z zwykłymi zasadami gospodarki rynkowej.
(33) Zdaniem Zjednoczonego Królestwa, SLAP działała jak zwykły inwestor w gospodarce rynkowej podczas dokonywania inwestycji w Shetland Seafish Ltd oraz przejęcia Whalsay Ltd przez Shetland Seafish Ltd. Wynika to rzekomo z dwóch raportów przedstawionych zarządowi w czasie dokonywania inwestycji: raportu w sprawie fuzji Shetland Seafish oraz raportu w sprawie przedsiębiorstwa Whalsay.
(34) Daną inwestycję można uznać za zgodną z zasadą inwestora w gospodarce rynkowej, jeżeli dokonuje się jej w okolicznościach, które byłyby do zaakceptowania dla inwestora prywatnego postępującego zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej. Inwestycji nie można by uznać za zgodną z tą zasadą w przypadku, gdy sytuacja finansowa przedsiębiorstwa, w szczególności struktura i wielkość jego zadłużenia, jest taka, iż nie można spodziewać się normalnego zwrotu z tej inwestycji w rozsądnym przedziale czasu.
Raport w sprawie fuzji Shetland Seafish
(35) Prognozy dotyczące zysku zawarte w raporcie w sprawie fuzji Shetland Seafish z dnia 27 września 1999 r. oparte są na szeregu założeń, dla uzasadnienia których przytacza się niewystarczające argumenty. Raport zawiera przewidywany rachunek zysków i strat, przewidywany bilans oraz przewidywane sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych na lata 2000, 2001 oraz 2002. Dane zawarte w tych zestawieniach pokazują, iż Shetland Seafish Ltd stałoby się dochodowe oraz iż spodziewano się wzrostu obrotów, w porównaniu do 2000 r., o ponad 16 % w 2001 r. oraz o 26 % w 2002 r. Niemniej jednak, raport nie zawiera wystarczających danych i argumentów dla wykazania wiarygodności tychże przewidywań, gdyż nie zawarto w nim danych dotyczących dostaw, cen i produkcji, które są potrzebne do uwiarygodnienia tychże oczekiwań.
(36) Poza tym, że Komisja nie jest w stanie ustalić wiarygodności tych przewidywań i założeń, nawet jeżeli mogłyby one być uznane za dokładne i wiarygodne, bez danych na temat dostaw, cen i produkcji, byłyby one niewystarczające dla zwykłego inwestora prywatnego chcącego zainwestować w taką operację.
(37) W raporcie wspomina się, że "nowa organizacja zarządzania i strategia produkcji zostały starannie opracowane, tak by stawić czoła istniejącemu wcześniej problemowi deficytu w omawianych przedsiębiorstwach. Jednak sednem nowej filozofii jest uświadomienie sobie, że jedynie podejście oparte o zasady rynkowe zapewni sukces i trwałość sektora przetwórstwa ryb łososiowatych na Szetlandach", co zdaniem Zjednoczonego Królestwa pokazuje, iż intencją w czasie, kiedy dokonywano inwestycji było zapewnienie, aby przedsiębiorstwa te działały w sposób zgodny z rynkiem dla zapewnienia ich długoterminowej rentowności.
(38) W oparciu o liczby i dane zawarte w raporcie Komisja stwierdza, iż argumenty Zjednoczonego Królestwa nie zostały zastosowane w sposób właściwy i gruntowny. Wobec braku pełnych danych uzasadniających decyzję o inwestycji, Komisja uważa, że w rzeczy samej inwestycji nie można traktować jako inwestycji dochodowej, a co za tym idzie że SLAP nie działała jako zwykły inwestor prywatny.
Raport w sprawie przedsiębiorstwa Whalsay
(39) Raport w sprawie przedsiębiorstwa Whalsay został sporządzony przez dyrektora naczelnego Whalsay Ltd i nie można go traktować jako niezależnego raportu na temat tego przedsiębiorstwa oraz na temat jego możliwego przejęcia przez Shetland Seafish Ltd. W raporcie stwierdza się, że oba przedsiębiorstwa w sposób oczywisty ponoszą szkody z powodu ograniczonej podaży łososia na rynku oraz że fuzja pomiędzy tymi dwoma przedsiębiorstwami "jest nie tylko najlepszą, ale być może jedyną szansą zabezpieczenia nieprzerwanego i trwałego zatrudnienia w tym sektorze."
(40) W raporcie stwierdza się dalej, iż "Decyzja zarządu SLAP, w przypadku gdy zatwierdzi ona propozycje dotyczące inwestycji w fuzję pomiędzy przedsiębiorstwami Seafish i Whalsay, musi być podjęta w kontekście zapewnienia ciągłości podaży łososia. Ryzyko nieosiągnięcia tego celu sprawia, że zatwierdzenie fuzji będzie decyzją wysoce ryzykowną i pozostawi zarówno spółkę SLAP jak i przedsiębiorstwo Seafish w pozycji podmiotów zagrożonych."
(41) Raport w oczywisty sposób wyraża wątpliwości co do zysków, które miałyby pochodzić z fuzji pomiędzy przedsiębiorstwami, oraz zawiera wzmianki o zabezpieczeniu zatrudnienia w tym sektorze. Ponadto, raport nie zawiera wystarczających danych, które mogłyby wykazać rentowność omawianej inwestycji. Pokazuje on, iż przy podejmowaniu decyzji o dokonaniu inwestycji nie udostępniono ani nie wykorzystano żadnych dodatkowych informacji. Zjednoczone Królestwo potwierdziło wyraźnie, iż decyzję o dokonaniu inwestycji podjęto w rzeczywistości jedynie na podstawie przedmiotowego raportu. Dlatego też, uwzględniając w szczególności wątpliwości wyrażone w raporcie oraz brak dodatkowych danych potwierdzających inny stan rzeczy, Komisja może jedynie stwierdzić, iż decyzja o dokonaniu tej inwestycji nie byłaby podjęta w podobny sposób przez zwykłego inwestora prywatnego.
(42) Wobec powyższego, Komisja uważa, że inwestycje w Shetland Seafish Ltd dokonane w 1999 i 2000 r. przez SLAP nie są normalnymi inwestycjami handlowymi, na dokonanie których mógłby się zdecydować jakikolwiek zwykły inwestor prywatny.
(43) W oparciu o dostępne informacje Komisja stwierdza, iż zainteresowane przedsiębiorstwa, L.A. Williamson Ltd i Ronas Ltd, połączone w Shetland Seafish Ltd i Whalsay Ltd, nie byłyby w stanie kontynuować swej działalności bez omawianych inwestycji. W każdym razie, inwestycje te wzmocniły ich pozycję na rynku, co w innym przypadku nie miałoby miejsca.
Selektywność oraz zakłócenie konkurencji
(44) Przedmiotowe inwestycje przynoszą korzyść dla omawianych przedsiębiorstw, a przedsiębiorstwa te konkurują bezpośrednio z innymi przedsiębiorstwami sektora przetwórstwa rybnego zarówno na terenie Zjednoczonego Królestwa, jak i w pozostałych państwach członkowskich. Z tego też względu zakłócają one konkurencję lub też grożą jej zakłóceniem.
Wniosek
(45) Wobec powyższego, inwestycje dokonane przez SLAP w przedsiębiorstwo Shetland Seafish Ltd uznaje się za pomoc państwa w myśl art. 87 traktatu WE.
B. Zgodność ze wspólnym rynkiem
(46) Pomoc państwa można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem, jeżeli stanowi ona jeden z wyjątków określonych w traktacie WE. W kwestii pomocy państwa dla sektora rybołówstwa, środki pomocy państwa uznaje się za zgodne ze wspólnym rynkiem, jeżeli spełniają on warunki Wytycznych dla celów analizy pomocy państwa dla rybołówstwa i akwakultury z 2004 r.(6) Zgodnie z punktem 5.3 tychże wytycznych, "pomoc przyznana bezprawnie" w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 659/1999 zostanie oceniona zgodnie z mającymi zastosowanie wytycznymi po wejściu w życie aktu administracyjnego ustanawiającego daną pomoc.
(47) Ponieważ inwestycje dokonane przez SLAP miały miejsce w 1999 i 2000 r., zgodność pomocy będzie oceniana w ramach Wytycznych dotyczących badania pomocy państwa dla rybołówstwa i akwakultury z 1997 r. (zwanych dalej "wytycznymi"; zobacz motyw (22)), które obowiązywały w tym czasie.
(48) Zgodnie z punktem 2.3 wytycznych, pomoc na inwestycje w sektorze przetwórstwa i obrotu produktami rybnymi można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem, o ile warunki jej przyznania są porównywalne z warunkami określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 3699/93 i są przynajmniej tak samo rygorystyczne oraz ponadto pod warunkiem, iż wysokość pomocy nie przekracza, w ekwiwalencie subwencji, całkowitej kwoty subwencji krajowych i wspólnotowych dopuszczonych na mocy tych przepisów. Ponadto, jeżeli pomoc dotyczy inwestycji, które, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 3699/93, nie kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty, Komisja musi, w trybie indywidualnym, poddać ocenie jej zgodność z celami wspólnej polityki rybołówstwa.
(49) Zgodnie z art. 11 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 2468/98, które zastąpiło rozporządzenie (WE) nr 3699/93 dnia 3 listopada 1998 r.(7), państwa członkowskie na mocy warunków załącznika II do tego rozporządzenia podejmują środki dla wsparcia inwestycji kapitałowych w zakresie przetwórstwa i obrotu produktami rybołówstwa i akwakultury. Punkt 2.4 załącznika II stwierdza, iż kwalifikujące się inwestycje na rzecz przetwórstwa i obrotu odnoszą się w szczególności do budowy i nabywania budynków i zakładów, nabywania nowego sprzętu i urządzeń niezbędnych do działalności związanej z przetwórstwem i obrotem produktami rybołówstwa i akwakultury, począwszy od momentu wyładunku a skończywszy na etapie produktu końcowego, lub też do zastosowania nowych technologii mających w szczególności na celu poprawę konkurencyjności i wzrost wartości dodanej.
(50) Inwestycji SLAP nie można uznać za inwestycje związane z którąkolwiek z tych kwestii, a co za tym idzie, zgodnie z punktem 2.3 wytycznych, podlegają one indywidualnej ocenie.
(51) Ponieważ skutkiem tychże inwestycji jest poprawa ogólnej kondycji finansowej Shetland Seafish Ltd, pomoc tę należy rozpatrywać jako pomoc operacyjną.
(52) Zgodnie z ogólnymi zasadami ustanowionymi w punkcie 1.2 wytycznych, pomoc państwa udzielana bez nakładania obowiązków na jej odbiorców i taka, której celem jest poprawa sytuacji przedsiębiorstw i zwiększenie ich płynności finansowej, lub obliczana na podstawie ilości produkowanych lub sprzedawanych produktów, cen produktu, wyprodukowanych jednostek lub środków produkcji, oraz która w rezultacie prowadzi do zmniejszenia kosztów produkcji odbiorcy lub zwiększenia dochodów odbiorcy jest, jako pomoc operacyjna, niezgodna ze wspólnym rynkiem.
(53) W odniesieniu do takiej pomocy operacyjnej, wskazuje się w tymże punkcie wytycznych, iż Komisja musi dokonać jej oceny w trybie indywidualnym, w przypadku gdy jest ona połączona z planem restrukturyzacji uznawanym za zgodny ze wspólnym rynkiem.
(54) Zjednoczone Królestwo nie przedstawiło Komisji do oceny żadnego planu restrukturyzacji. Ponieważ, zgodnie z wytycznymi, pomoc operacyjną można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem, jeżeli pomoc taka jest powiązana z planem restrukturyzacji zgodnym ze wspólnym rynkiem, inwestycje nie spełniają warunków wytycznych.
C. Windykacja pomocy.
(55) Na mocy art. 14 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 659/1999, w przypadku gdy podjęte zostały decyzje negatywne w sprawach pomocy przyznanej bezprawnie, Komisja podejmuje decyzję, że zainteresowane państwo członkowskie podejmie wszelkie konieczne środki w celu windykacji pomocy od beneficjenta. Komisja nie wymaga windykacji pomocy, jeżeli byłoby to sprzeczne z ogólną zasadą prawa wspólnotowego. Zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań jest ogólną zasadą prawa wspólnotowego. Komisja uważa, że w omawianym przypadku zasada ta wyklucza windykację pomocy z następujących powodów.
(56) Dnia 3 czerwca 2003 r. Komisja, decyzją 2003/612/WE, podjęła negatywną decyzję dotyczącą kredytów przyznawanych na zakup kwot połowowych na Wyspach Szetlandzkich(8). Komisja stwierdziła w swej decyzji, że chociaż wobec braku wymaganego związku między działaniami i decyzjami Komisji w odniesieniu do wspólnotowych funduszy strukturalnych w kontekście rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999(9) a decyzjami Komisji w sprawie pomocy państwa, w konkretnych okolicznościach w omawianej sprawie mogły się zrodzić uzasadnione oczekiwania co do prywatnego charakteru omawianego funduszu w wyniku połączenia kilku okoliczności.
(57) Komisja uznała, że zarówno ona jak i rząd Zjednoczonego Królestwa działały konsekwentnie w sposób sugerujący, iż fundusz jest funduszem prywatnym dla celów przepisów rządzących wspólnotowymi funduszami strukturalnymi oraz iż, nawet jeżeli pod względem prawnym nie istniał automatyczny związek pomiędzy tymi dwoma kwestiami, mogło to doprowadzić do uzasadnionego założenia przez organy krajowe i rybaków, że dotacje z takiego funduszu nie mieszczą się w ramach przepisów dotyczących pomocy państwa, co z kolei mogło zrodzić uzasadnione oczekiwania w tym względzie.
(58) Ponadto Komisja uznała w swej decyzji, iż w Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach programu dotyczącego obszarów Highlands and Islands, Cel I na lata 1994-1996, finansowanie z SLAP uznawano za wkład prywatny. Co więcej, uwzględniając bliskie związki pomiędzy Wyspami Szetlandzkimi i Orkney, władze Wysp Szetlandzkich prawdopodobnie miały świadomość tego, że równoległy fundusz Orkney Reserve Fund (Sprawa C 87/2001(10)) był w praktyce uznany przez władze Zjednoczonego Królestwa oraz Komisję za fundusz mający charakter prywatny, co umożliwiało wniesienie prywatnego wkładu na zasadzie współfinansowania w kontekście finansowania z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR).
(59) Komisja przyjęła zatem pogląd, iż elementy te, które wystąpiły łącznie, zrodziły uzasadnione oczekiwanie u władz Szetlandów i zainteresowanych podmiotów, jak również u rybaków. Komisja doszła do wniosku, że wobec powyższego mogli oni błędnie założyć, że przepisy traktatu WE dotyczące pomocy państwa nie mają zastosowania, nawet jeżeli pod względem prawnym nie było automatycznego związku pomiędzy tymi dwoma kwestiami.
(60) Inwestycje SLAP, będące obecnie na etapie postępowania wyjaśniającego, finansowane są z tego samego typu źródła, w tych samych ramach czasowych. Tak samo jak w tym przypadku, działania SLAP uznano za działania prywatnego przedsiębiorstwa dotyczące prywatnego finansowania z funduszu Charitable Trust z Wysp Szetlandzkich. Ponadto, biorąc pod uwagę okoliczności oraz specyficzne cechy społeczności Szetlandów, Shetland Seafish Ltd musiało mieć świadomość istnienia systemu kredytów na zakup kwot połowowych oraz w szczególności ulotki wyjaśniającej, o której mowa w ust. 68 decyzji 2003/612/WE, stwierdzającej, iż dotacje i kredyty z funduszu Charitable Trust będą uznawane za wkłady prywatne.
(61) W myśl utrwalonego orzecznictwa nie mają racji bytu uzasadnione oczekiwania rozpatrywane na korzyść beneficjenta pomocy wynikające z postępowania organu krajowego, gdy procedura ustanowiona w art. 88 traktatu WE nie była przestrzegana (orzeczenie sądu w sprawie Alcan Deutschland(11)). Niemniej jednak, ponieważ również Komisja działała konsekwentnie w sposób sugerujący, iż fundusz jest funduszem prywatnym, Komisja uważa, że, uwzględniwszy okoliczności sprawy oraz wspomnianą wyżej decyzję Komisji, zarówno SLAP jak i Shetland Seafish Ltd, beneficjent pomocy, mógł założyć, że zaangażowane są jedynie fundusze prywatne, a co za tym idzie przepisy traktatu WE dotyczące pomocy państwa nie mają zastosowania.
(62) W oparciu o te przesłanki oraz na podstawie art. 14 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 659/1999, ponieważ zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań jest "ogólną zasadą prawa wspólnotowego", windykacja pomocy, z której skorzystało Shetland Seafish Ltd nie będzie wymagana.
V WNIOSKI
(63) W świetle oceny dokonanej w sekcji IV, Komisja uznaje, iż Zjednoczone Królestwo przyznało bezprawnie, z naruszeniem art. 88 ust. 3 traktatu WE, pomoc przedsiębiorstwu Shetland Seafish Ltd poprzez nabycie akcji w tym przedsiębiorstwie w warunkach i okolicznościach, które byłyby nie do zaakceptowania dla zwykłego inwestora w gospodarce rynkowej.
(64) Komisja uważa, że inwestycje te nie są zgodne ze wspólnym rynkiem w tym sensie, iż nie można ich uznać za normalne inwestycje handlowe, na dokonanie których mógłby się zdecydować zwykły inwestor prywatny.
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 7 grudnia 2005 r.
|
W imieniu Komisji |
|
Mariann FISCHER BOEL |
|
Członek Komisji |
______
(1) Dz.U. L 83 z 27.3.1999, str. 1. Rozporządzenie zmienione Aktem Przystąpienia z 2003 r.
(2) Dz.U. C 141 z 10.6.2005, str. 12.
(3) Dz.U. C 100 z 27.3.1997, str. 12.
(4) Dz.U. L 211 z 21.8.2003, str. 63.
(5) Sprawa C 482/99 Francja przeciwko Komisji, [2002] ECR I-4397.
(6) Dz.U. C 229 z 14.9.2004, str. 5.
(7) Rozporządzenie Rady (WE) nr 2468/98 z dnia 3 listopada 1998 r. określające kryteria i warunki pomocy strukturalnej Wspólnoty w sektorze rybołówstwa i akwakultury oraz przetwórstwa i sprzedaży ich produktów (Dz.U. L 312 z 20.11.1998, str. 19).
(8) Dz.U. L 211 z 21.8.2003, str. 63.
(9) Dz.U. L 161 z 26.6.1999, str. 1.
(10) Dz.U. C 38 z 12.2.2002, str. 2.
(11) Sprawa 24/95, Land Rheinland-Pfalz przeciwko Alcan Deutschland [1997] ECR I-01591.
