Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Przegląd Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów

Przegląd Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji

(C/2025/4419)

Sprawozdawca:	Christophe ROUILLON (FR/PES), mer Coulaines, Francja
Dokument źródłowy:	COM(2025) 140 final

I. ZALECANE POPRAWKI

Poprawka 1

COM(2025) 140 final - motyw 4

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2021/691 ustanowiono EFG na czas obowiązywania wieloletnich ram finansowych obejmujących okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. Aby umożliwić lepsze reagowanie na szybko zmieniające się wyzwania gospodarcze w zglobalizowanej gospodarce za pośrednictwem EFG, zakres EFG ponownie rozszerzono tak, aby obejmował wszelkiego rodzaju działania restrukturyzacyjne na dużą skalę, niezależnie od ich przyczyny. Niższy próg stanowi lepsze odzwierciedlenie realiów panujących w regionach słabiejzaludnionych. W świetle dwojakiejtransformacji - cyfroweji ekologicznej- instrumenty, które przygotowują beneficjentów do dwojakiej transformacji, uznano za obowiązkowe elementy każdego skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych instrumentów oferowanego beneficjentom. Ponadto stopy współfinansowania dostosowano do najwyższejstopy dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) ustanowionejrozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 w danym państwie członkowskim. Wprowadzono również obowiązkową ankietę dla beneficjentów.

Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2021/691 ustanowiono EFG na czas obowiązywania wieloletnich ram finansowych obejmujących okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. Aby umożliwić lepsze reagowanie na szybko zmieniające się wyzwania gospodarcze w zglobalizowanej gospodarce za pośrednictwem EFG, zakres EFG ponownie rozszerzono tak, aby obejmował wszelkiego rodzaju działania restrukturyzacyjne na dużą skalę, niezależnie od ich przyczyny. Niższy próg stanowi lepsze odzwierciedlenie realiów panujących w regionach słabiejzaludnionych. W świetle dwojakiejtransformacji - cyfrowej i ekologicznej- instrumenty, które przygotowują beneficjentów do dwojakiej transformacji, uznano za obowiązkowe elementy każdego skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych instrumentów oferowanego beneficjentom. Ponadto stopy współfinansowania dostosowano do najwyższejstopy dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) ustanowionejrozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 w danym państwie członkowskim - to dostosowanie trzeba będzie utrzymać w celu zachowania spójności. Wprowadzono również obowiązkową ankietę dla beneficjentów.

Uzasadnienie

We wniosku należy uwzględnić zmiany w prawodawstwie regulującym EFS+ - w tym, tam gdzie stosowne, wyniki trwającego śródokresowego przeglądu polityki spójności.

Poprawka 2

COM(2025) 140 final - motyw 6

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Rola EFG jako elastycznego funduszu udzielającego pracownikom, którzy stracili pracę w wyniku działań restrukturyzacyjnych na dużą skalę, wsparcia oraz pomocy w jak najszybszym znalezieniu innejpracy, jest wciąż znacząca. Unia powinna dalej zapewniać konkretne jednorazowe wsparcie w celu ułatwienia reintegracji zwalnianych pracowników, prowadzącejdo godnego i trwałego zatrudnienia w obszarach, sektorach, na terytoriach lub rynkach pracy dotkniętych wstrząsem spowodowanym poważnymi zakłóceniami gospodarczymi. UE musi zapewnić trwały dobrobyt i konkurencyjność, a jednocześnie chronić swój unikalny model społecznejgospodarki rynkowej, pomyślnie przeprowadzić dwojaką transformację oraz utrzymać swoją demokrację, bezpieczeństwo gospodarcze i pozycję geopolityczną. Aby zabezpieczyć przyszłość UE jako potęgi gospodarczej oraz osiągnąć postępy w realizacji dwojakiej transformacji - cyfrowej i ekologicznej, należy zapewnić wsparcie pracownikom stojącym w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwach będących w trakcie restrukturyzacji, tak aby mogli zdobyć umiejętności, które pomogą im w objęciu innego stanowiska lub w zmianie pracy.

Rola EFG jako elastycznego funduszu udzielającego pracownikom, którzy stracili pracę w wyniku działań restrukturyzacyjnych na dużą skalę, wsparcia oraz pomocy w jak najszybszym znalezieniu innejpracy, jest wciąż znacząca. Unia powinna dalejzapewniać konkretne jednorazowe wsparcie w celu ułatwienia reintegracji zwalnianych pracowników, prowadzącejdo godnego i trwałego zatrudnienia w obszarach, sektorach, na terytoriach lub rynkach pracy dotkniętych wstrząsem spowodowanym poważnymi zakłóceniami gospodarczymi. UE musi zapewnić trwały dobrobyt i konkurencyjność, a jednocześnie chronić swój unikalny model społecznej gospodarki rynkowej, pomyślnie przeprowadzić dwojaką transformację oraz utrzymać swoją demokrację, bezpieczeństwo gospodarcze i pozycję geopolityczną. Aby zabezpieczyć przyszłość UE jako potęgi gospodarczej oraz osiągnąć postępy w realizacji dwojakiej transformacji - cyfrowej i ekologicznej, należy zapewnić wsparcie pracownikom stojącym w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwach będących w trakcie restrukturyzacji, tak aby mogli zdobyć umiejętności, które pomogą im w objęciu innego stanowiska lub w zmianie pracy. W tym kontekście należy podkreślić, że fundusz powinien również uwzględniać zidentyfikowane potrzeby lokalnego lub regionalnego rynku pracy, w związku z czym konieczne jest aktywne angażowanie władz lokalnych i regionalnych. Potencjał szczebla niższego niż krajowy powinien koncentrować się na specyfice lokalnej i bazować na mocnych stronach i lokalnych zasobach podmiotów szczebla niższego niż krajowy. Polityka klastrowa, upowszechnianie wiedzy i innowacji w ekosystemach lokalnych lub regionalnych oraz zakładanie przedsiębiorstw pobudzających zatrudnienie mogą stworzyć środowisko sprzyjające wzrostowi opartemu na równych szansach dla wszystkich, niezależnie od miejsca zamieszkania.

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach.

Poprawka 3

COM(2025) 140 final - motyw 7

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

W związku z tym konieczna jest zmiana rozporządzenia (UE) 2021/691, aby umożliwić oferowanie pomocy z EFG również pracownikom stojącym w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwach będących w trakcie restrukturyzacji. Ponieważ pracownicy ci w dalszym ciągu pozostają w stosunku pracy, ich pracodawca może ubiegać się o pomoc, składając wniosek do właściwych organów państw członkowskich. Jako że EFG podlega zarządzaniu dzielonemu, to władze państw członkowskich mogą wystąpić z wnioskiem o współfinansowanie z EFG po otrzymaniu wniosku od danego przedsiębiorstwa, pod warunkiem że przedsiębiorstwo to zgodzi się zapewnić współfinansowanie na szczeblu krajowym. W przypadku przyznania wkładu finansowego z EFG dane państwo członkowskie powinno udostępnić przedsiębiorstwu wnioskowane środki w terminie dwóch tygodni od ich otrzymania. W szczególności przedsiębiorstwo powinno udostępnić państwu członkowskiemu wszelkie informacje niezbędne do przygotowania sprawozdania końcowego dotyczącego realizacji odpowiedniego wkładu finansowego nie później niż sześć miesięcy po zakończeniu okresu realizacji pomocy. Komisja przygotuje ankietę dla beneficjentów, a przedsiębiorstwo powinno udostępnić ją pracownikom, którzy uczestniczyli w programie.

W związku z tym konieczna jest zmiana rozporządzenia (UE) 2021/691, aby zapewnić zarówno oferowanie pomocy z EFG pracownikom stojącym w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwach będących w trakcie restrukturyzacji, jak i aktywne angażowanie przez państwa członkowskie władz lokalnych i regionalnych we wszystkie istotne wysiłki związane z wdrażaniem EFG. Ponieważ pracownicy ci w dalszym ciągu pozostają w stosunku pracy, ich pracodawca może ubiegać się o pomoc, składając wniosek do właściwych organów państw członkowskich. Jako że EFG podlega zarządzaniu dzielonemu, to władze państw członkowskich mogą wystąpić z wnioskiem o współfinansowanie z EFG po otrzymaniu wniosku od danego przedsiębiorstwa, pod warunkiem że przedsiębiorstwo to zgodzi się zapewnić współfinansowanie na szczeblu krajowym. W przypadku przyznania wkładu finansowego z EFG dane państwo członkowskie powinno udostępnić przedsiębiorstwu wnioskowane środki w terminie dwóch tygodni od ich otrzymania. W szczególności przedsiębiorstwo powinno udostępnić państwu członkowskiemu wszelkie informacje niezbędne do przygotowania sprawozdania końcowego dotyczącego realizacji odpowiedniego wkładu finansowego nie później niż sześć miesięcy po zakończeniu okresu realizacji pomocy. Komisja przygotuje ankietę dla beneficjentów, a przedsiębiorstwo powinno udostępnić ją pracownikom, którzy uczestniczyli w programie.

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach.

Poprawka 4

COM(2025) 140 final - motyw 9

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Wsparcie udzielane pracownikom stojącym w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwach będących w trakcie restrukturyzacji powinno uwzględniać istniejące formy wsparcia dostępne w ramach środków krajowych. Rozwiązania w zakresie pracy w zmniejszonym wymiarze czasu nie powinny kwalifikować się do wsparcia z EFG, ponieważ nie są związane z utratą pracy, lecz z jej tymczasowym zawieszeniem. Jeżeli pozwalają na to środki krajowe, przedsiębiorstwo składające wniosek może zlecić realizację skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych instrumentów lub jego części innym podmiotom.

Wsparcie udzielane pracownikom stojącym w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwach będących w trakcie restrukturyzacji musi zapewniać praktyczną i skuteczną koordynację wszystkich istniejących form wsparcia dostępnych w ramach środków krajowych, regionalnych lub lokalnych. Rozwiązania w zakresie pracy w zmniejszonym wymiarze czasu nie powinny kwalifikować się do wsparcia z EFG, ponieważ nie są związane z utratą pracy, lecz z jejtymczasowym zawieszeniem. Jeżeli pozwalają na to środki krajowe, przedsiębiorstwo składające wniosek może zlecić realizację skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych instrumentów lub jego części innym podmiotom.

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach. Bardzo ważne jest również zapewnienie ogólnej koordynacji, komplementarności i synergii między różnymi politykami i źródłami finansowania.

Poprawka 5

COM(2025) 140 final - art. 1 - punkt 2 - art. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
Artykuł 2 Misja i cele "1. EFG wspiera transformacje społeczno-gospodarcze będące wynikiem globalizacji oraz zmian technologicznych i środowiskowych, pomagając zwalnianym pracownikom oraz osobom, które zaprzestały prowadzenia działalności na własny rachunek, w dostosowaniu się do zmian strukturalnych. EFG jest funduszem kryzysowym. W związku z tym EFG przyczynia się do realizacji zasad określonych w Europejskim filarze praw socjalnych oraz wzmacnia spójność społeczną i gospodarczą między regionami i państwami członkowskimi.	Artykuł 2 Misja i cele »1. EFG wspiera - w ścisłej współpracy z podmiotami lokalnymi i regionalnymi - transformacje społeczno- gospodarcze będące wynikiem globalizacji oraz zmian technologicznych i środowiskowych, pomagając zwalnianym pracownikom oraz osobom, które zaprzestały prowadzenia działalności na własny rachunek, w dostosowaniu się do zmian strukturalnych. EFG jest funduszem kryzysowym. W związku z tym EFG przyczynia się do realizacji zasad określonych w Europejskim filarze praw socjalnych oraz wzmacnia spójność społeczną i gospodarczą między regionami i państwami członkowskimi - między innymi w celu wspierania strategii sprawiedliwej transformacji niepozostawiających nikogo w tyle.
2. Celami EFG są okazywanie solidarności oraz wspieranie godnego i trwałego zatrudnienia w Unii przez udzielanie pomocy w przypadku istotnych działań restrukturyzacyjnych, w szczególności spowodowanych wyzwaniami związanymi z globalizacją, takimi jak zmiany we wzorcach światowejwymiany handlowej, spory handlowe, znaczące zmiany w stosunkach handlowych Unii lub strukturze rynku wewnętrznego i kryzysy finansowe lub gospodarcze oraz przejście na gospodarkę niskoemisyjną, bądź będących konsekwencją cyfryzacji lub automatyzacji. EFG wspiera beneficjentów w jak najszybszym powrocie do godnego i trwałego zatrudnienia. Szczególny nacisk kładzie się na instrumenty, które pomagają grupom znajdującym się w najbardziej niekorzystnej sytuacji. EFG wspiera również pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia, umożliwiając im zdobycie umiejętności potrzebnych do objęcia innego stanowiska lub do zmiany pracy.";	2. Celami EFG są okazywanie solidarności oraz wspieranie godnego i trwałego zatrudnienia w Unii przez udzielanie pomocy w przypadku istotnych działań restrukturyzacyjnych, w szczególności spowodowanych wyzwaniami związanymi z globalizacją, takimi jak zmiany we wzorcach światowejwymiany handlowej, spory handlowe, znaczące zmiany w stosunkach handlowych Unii lub strukturze rynku wewnętrznego i kryzysy finansowe lub gospodarcze oraz przejście na gospodarkę niskoemisyjną - ze szczególnym uwzględnieniem regionów o przewadze sektorów energochłonnych i zależnych od handlu zagranicznego - bądź będących konsekwencją cyfryzacji lub automatyzacji. EFG wspiera beneficjentów w jak najszybszym powrocie do godnego i trwałego zatrudnienia. Szczególny nacisk kładzie się na instrumenty, które pomagają grupom znajdującym się w najbardziej niekorzystnej sytuacji. EFG wspiera również pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia, umożliwiając im zdobycie umiejętności potrzebnych do objęcia innego stanowiska lub do zmiany pracy.«;

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach. Ponadto należy podkreślić szczególną sytuację regionów, w których przeważa energochłonny i zależny od handlu zagranicznego przemysł.

Poprawka 6

COM(2025) 140 final - art. 1 - pkt 4 - art. 4

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
W art. 4 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: »1. Państwa członkowskie mogą wnioskować o przyznanie wkładu finansowego z EFG na instrumenty skierowane do zwalnianych pracowników, pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia oraz osób prowadzących działalność na własny rachunek zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym artykule.«;	W art. 4 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: »1. Państwa członkowskie mogą - w ścisłej współpracy z podmiotami lokalnymi i regionalnymi - wnioskować o przyznanie wkładu finansowego z EFG na instrumenty skierowane do zwalnianych pracowników, pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia oraz osób prowadzących działalność na własny rachunek zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym artykule.«;
b) w ust. 2 dodaje się literę w brzmieniu: »d) co najmniej200 pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwie będącym w trakcie restrukturyzacji w danym państwie członkowskim.«;	b) w ust. 2 dodaje się literę w brzmieniu: »d) co najmniej 150 pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwie będącym w trakcie restrukturyzacji w danym państwie członkowskim.«;

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach.

Łagodzi się kryteria przyznania dostępu do pomocy poprzez obniżenie progu zwolnionych pracowników kwalifikujących się do wsparcia (z 200 do 150 pracowników). Odzwierciedla to niewielkie rozmiary przedsiębiorstw w niektórych regionach UE. Aby dostosować obecne rozporządzenie w sprawie EFG do tej poprawki, należałoby również dostosować art. 4 ust. 2 lit. a), b) i c) poprzez obniżenie liczby referencyjnej zwolnionych pracowników z 200 do 150.

Poprawka 7

COM(2025) 140 final - art. 1 - punkt 7- art. 7

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
w art. 7 wprowadza się następujące zmiany: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: »1. Wkład finansowy z EFG może zostać przyznany na instrumenty aktywnejpolityki rynku pracy, które stanowią część skoordynowanego pakietu, mające na celu ułatwienie reintegracji beneficjentów objętych pomocą, w szczególności tych spośród nich, którzy znajdują się w najbardziej niekorzystnejsytuacji, lub w celu pomocy pracownikom, o których mowa w art. 6 akapit pierwszy lit. c), w zdobyciu umiejętności niezbędnych do objęcia innego stanowiska u obecnego pracodawcy lub podjęciu zatrudnienia u innego pracodawcy.«;	w art. 7 wprowadza się następujące zmiany: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: »1. Wkład finansowy z EFG może zostać przyznany na instrumenty aktywnej polityki rynku pracy, które stanowią część skoordynowanego pakietu, opracowanego - tam gdzie stosowne - w ścisłej współpracy z podmiotami lokalnymi i regionalnymi, mające na celu ułatwienie reintegracji beneficjentów objętych pomocą, w szczególności tych spośród nich, którzy znajdują się w najbardziej niekorzystnej sytuacji, lub w celu pomocy pracownikom, o których mowa w art. 6 akapit pierwszy lit. c), w zdobyciu umiejętności niezbędnych do objęcia innego stanowiska u obecnego pracodawcy lub podjęciu zatrudnienia u innego pracodawcy.«;
b) w ust. 2 akapit drugi dodaje się literę w brzmieniu: »c) w przypadku beneficjentów, o których mowa w art. 6 akapit pierwszy lit. c), skoordynowany pakiet może zawierać szkolenia, w tym umożliwiające zmianę kwalifikacji, dostosowane do indywidualnych potrzeb pracownika, w tym w zakresie technologii informacyjno-komunika- cyjnych oraz innych umiejętności wymaganych w epoce cyfrowej, poświadczanie zdobytej wiedzy i umiejętności, usługi w zakresie indywi- dualnejpomocy w poszukiwaniu pracy oraz działania na rzecz grup docelowych, poradnictwo zawodowe, usługi doradcze, mentoring, zwolnienia monitorowane, promowanie przedsiębiorczości oraz działania w zakresie współpracy. Nie może obejmować rozwiązań w zakresie pracy w zmniejszonym wymiarze czasu.«;	b) w ust. 2 akapit drugi dodaje się literę w brzmieniu: »c) w przypadku beneficjentów, o których mowa w art. 6 akapit pierwszy lit. c), skoordynowany pakiet może zawierać szkolenia, w tym umożliwiające zmianę kwalifikacji, opracowane - tam gdzie stosowne - w ścisłej współpracy z podmiotami lokalnymi i regionalnymi, dostosowane do indywidualnych potrzeb pracownika, w tym w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz innych umiejętności wymaganych w epoce cyfrowej, poświadczanie zdobytej wiedzy i umiejętności, usługi w zakresie indywidualnej pomocy w poszukiwaniu pracy oraz działania na rzecz grup docelowych, poradnictwo zawodowe, usługi doradcze, mentoring, zwolnienia monitorowane, promowanie przedsiębiorczości oraz działania w zakresie współpracy. Nie może obejmować rozwiązań w zakresie pracy w zmniejszonym wymiarze czasu.«;

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach.

Poprawka 8

COM(2025) 140 final - art. 1 - pkt 9 - art. 8

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
dodaje się art. 8a w brzmieniu: "Artykuł 8a Wnioski o pomoc z EFG dla pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia 1. Przedsiębiorstwa będące w trakcie restrukturyzacji mogą zwrócić się do danego państwa członkowskiego o złożenie wniosku o przyznanie wkładu finansowego z EFG, jeżeli spełnione są kryteria interwencji określone w art. 4 ust. 2 lit. d) i jeżeli przedsiębiorstwo chce zaoferować pomoc współfinansowaną z EFG tej części swoich pracowników, którzy stoją w obliczu nieuchronnego zwolnienia, zgodnie z art. 6 akapit pierwszy lit. c). Przedsiębiorstwo składa taki wniosek w terminie dwóch tygodni od daty pisemnego powiadomienia organów władzy publicznejo planowanych zwolnieniach grupowych zgodnie z art. 3 ust. 1 dyrektywy 98/59/WE.	dodaje się art. 8a w brzmieniu: "Artykuł 8a Wnioski o pomoc z EFG dla pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia 1. Przedsiębiorstwa będące w trakcie restrukturyzacji mogą zwrócić się do danego państwa członkowskiego o złożenie wniosku o przyznanie wkładu finansowego z EFG, jeżeli spełnione są kryteria interwencji określone w art. 4 ust. 2 lit. d) i jeżeli przedsiębiorstwo chce zaoferować pomoc współfinansowaną z EFG tejczęści swoich pracowników, którzy stoją w obliczu nieuchronnego zwolnienia, zgodnie z art. 6 akapit pierwszy lit. c). Przedsiębiorstwo składa taki wniosek w terminie dwóch tygodni od daty pisemnego powiadomienia organów władzy publicznejo planowanych zwolnieniach grupowych zgodnie z art. 3 ust. 1 dyrektywy 98/59/WE.
2. Każde państwo członkowskie wyznacza pojedynczy punkt kontaktowy, do którego przedsiębiorstwa mogą kierować wnioski, o których mowa w ust. 1, oraz publikuje odpowiednie wytyczne i wzory. Informacje zgromadzone z tych wzorów obejmują wszystkie informacje niezbędne do złożenia wniosku o przyznanie wkładu finansowego z EFG, jak określono w ustępie poniżej.	2. Każde państwo członkowskie wyznacza pojedynczy punkt kontaktowy, do którego przedsiębiorstwa oraz w stosownych przypadkach władze lokalne i regionalne mogą kierować wnioski, o których mowa w ust. 1, oraz publikuje odpowiednie wytyczne i wzory. Informacje zgromadzone z tych wzorów obejmują wszystkie informacje niezbędne do złożenia wniosku o przyznanie wkładu finansowego z EFG, jak określono w ustępie poniżej.

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach.

Poprawka 9

COM(2025) 140 final - art. 1 - pkt 9 - art. 8

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
dodaje się art. 8a w brzmieniu:	dodaje się art. 8a w brzmieniu:
"Artykuł 8a r 1	"Artykuł 8a r 1
[-] 10. Wniosek zawiera następujące informacje:	[-] 10. Wniosek zawiera następujące informacje:
a) dane identyfikacyjne danego przedsiębiorstwa;	a) dane identyfikacyjne danego przedsiębiorstwa;
b) ocena liczby miejsc pracy, których dotyczą zwolnienia, zgodnie z art. 6 akapit pierwszy lit. c);	b) ocena liczby miejsc pracy, których dotyczą zwolnienia, zgodnie z art. 6 akapit pierwszy lit. c);
c) krótki opis wydarzeń, które doprowadziły do restrukturyzacji;	c) krótki opis wydarzeń, które doprowadziły do restrukturyzacji;
d) potwierdzenie, że przedsiębiorstwo wywiązało i nadal wywiązuje się ze swoich zobowiązań prawnych lub układów zbiorowych regulujących planowane zwolnienia i zapewnia swoim pracownikom odpowiednie świadczenia, a także opis procedur stosowanych przez przedsiębiorstwo do celów konsultacji z beneficjentami objętymi pomocą lub ich przedstawicielami;	d) potwierdzenie, że przedsiębiorstwo wywiązało i nadal wywiązuje się ze swoich zobowiązań prawnych lub układów zbiorowych regulujących planowane zwolnienia i zapewnia swoim pracownikom odpowiednie świadczenia, a także opis procedur stosowanych przez przedsiębiorstwo do celów konsultacji z beneficjentami objętymi pomocą lub ich przedstawicielami;
e) szacunkowa struktura objętych pomocą beneficjentów w podziale na płeć, grupę wiekową i poziom wykształcenia, wykorzystywana do opracowania skoordynowanego pakietu;	e) szacunkowa struktura objętych pomocą beneficjentów w podziale na płeć, grupę wiekową i poziom wykształcenia, wykorzystywana do opracowania skoordynowanego pakietu;
f) szczegółowy opis skoordynowanego pakietu i związanych z nim wydatków, w tym instrumenty wspierające inicjatywy dotyczące zatrudnienia podejmowane na rzecz beneficjentów znajdujących się w niekorzystnejsytuacji oraz młodych i starszych beneficjentów;	f) szczegółowy opis skoordynowanego pakietu i związanych z nim wydatków, w tym instrumenty wspierające inicjatywy dotyczące zatrudnienia podejmowane na rzecz beneficjentów znajdujących się w niekorzystnejsytuacji oraz młodych i starszych beneficjentów;
g) szacunkowy budżet w odniesieniu do każdego elementu skoordynowanego pakietu na rzecz beneficjentów objętych pomocą, który będzie oferowany przez przedsiębiorstwo;	g) szacunkowy budżet w odniesieniu do każdego elementu skoordynowanego pakietu na rzecz beneficjentów objętych pomocą, który będzie oferowany przez przedsiębiorstwo;
h) dni, w których rozpoczęto lub planuje się rozpoczęcie świadczenia skoordynowanego pakietu dla beneficjentów objętych pomocą oraz działań wdrażających EFG, zgodnie z art. 7;	h) dni, w których rozpoczęto lub planuje się rozpoczęcie świadczenia skoordynowanego pakietu dla beneficjentów objętych pomocą oraz działań wdrażających EFG, zgodnie z art. 7;
i) szacunkowy budżet w odniesieniu do wszelkich działań przygotowawczych, działań w zakresie zarządzania, działań informacyjnych i promocyjnych oraz działań w zakresie kontroli i sprawozdawczości prowadzonych przez państwo członkowskie składające wniosek w związku z takim wnioskiem;	i) szacunkowy budżet w odniesieniu do wszelkich działań przygotowawczych, działań w zakresie zarządzania, działań informacyjnych i promocyjnych oraz działań w zakresie kontroli i sprawozdawczości prowadzonych przez państwo członkowskie składające wniosek w związku z takim wnioskiem;
j) uzasadnione oświadczenie, zgodnie z którym wsparcie z EFG będące przedmiotem wniosku jest zgodne z unijnymi przepisami proceduralnymi i materialnymi w zakresie pomocy państwa, a także uzasadnione oświadczenie wyjaśniające powody, dla których skoordynowany pakiet nie zastępuje instrumentów, za które na mocy prawa krajowego lub układów zbiorowych odpowiedzialni są pracodawcy;	j) uzasadnione oświadczenie, zgodnie z którym wsparcie z EFG będące przedmiotem wniosku jest zgodne z unijnymi przepisami proceduralnymi i materialnymi w zakresie pomocy państwa, a także uzasadnione oświadczenie wyjaśniające powody, dla których skoordynowany pakiet nie zastępuje instrumentów, za które na mocy prawa krajowego lub układów zbiorowych odpowiedzialni są pracodawcy;
k) potwierdzenie, że dane przedsiębiorstwo będzie współfinansować instrumenty i że stanowi jedyne źródło współfinansowania krajowego";	k) potwierdzenie, że dane przedsiębiorstwo będzie współfinansować instrumenty i że stanowi jedyne źródło współfinansowania krajowego.";
	l)szczegółowy opis sposobu, w jaki państwo członkowskie oraz dane przedsiębiorstwo zamierzają zaangażować podmioty lokalne i regionalne w opracowywanie pakietu i związane z nim wydatki.";

Uzasadnienie

We wniosku (jak również w zmienionym rozporządzeniu) systematycznie pomija się rolę regionów w opracowywaniu skutecznej polityki restrukturyzacyjnej mającej na celu stworzenie środowiska sprzyjającego zatrudnieniu i wzrostowi gospodarczemu. Nawet jeśli EFG nie określa jasnej roli prawnej władz regionalnych, ważne jest, by podkreślić kluczową rolę tych władz we wprowadzaniu środków umożliwiających pracownikom powrót do życia zawodowego - w tym ich rolę w świadczeniu ograniczonej w czasie pomocy udzielanej w wyjątkowych wypadkach.

II. ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR)

1. Ponownie wyraża poparcie dla Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG) jako zasadniczego instrumentu, dzięki któremu UE może oferować bardzo potrzebne wsparcie pracownikom najbardziej dotkniętym negatywnymi skutkami globalizacji naszych gospodarek i związanych z nią przekształceń. Uważa, że to wsparcie jest tym bardziej niezbędne w obecnych czasach dużej niepewności społeczno-gospodarczej na całym świecie.

2. Przyjmuje z aprobatą wniosek Komisji Europejskiej zmieniający EFG w odniesieniu do wsparcia pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia w przedsiębiorstwach będących w trakcie restrukturyzacji. Podkreśla, że należy wzmocnić nadzwyczajny charakter EGF, ponieważ liczba zapowiedzianych na najbliższą przyszłość zwolnień w UE, które mają nastąpić w związku z restrukturyzacją na dużą skalę, znacznie przekracza liczbę tworzonych miejsc pracy, zwłaszcza w sektorach energochłonnych takich jak branża motoryzacyjna.

3. Pozytywnie ocenia zwłaszcza to, że wniosek ma na celu rozszerzenie zakresu EFG, tak aby objąć również pracowników stojących w obliczu nieuchronnego zwolnienia. Zaznacza, że zostało to zaproponowane w jego opinii z 2018 r. dotyczącej rozporządzenia w sprawie EFG ⁽¹⁾. Aby uniknąć niewłaściwego wykorzystania funduszy, wzywa do wzmocnienia kontroli w celu dopilnowania, by wniosek umożliwiał skuteczne ukierunkowanie wsparcia z EFG na pracowników, którzy są bezpośrednio narażeni na ryzyko utraty pracy, a nie na całą siłę roboczą. Podkreśla, że zachowanie miejsc pracy i promowanie dostępu do wysokiej jakości zatrudnienia mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia sprawiedliwości społecznej i długofalowej odporności gospodarczej w globalnym procesie przechodzenia na gospodarkę neutralną dla klimatu.

4. Popiera wysiłki na rzecz usprawnienia i uproszczenia procesu związanego z EFG i pozytywnie ocenia proponowaną procedurę, zgodnie z którą Komisja mogłaby na ściśle określonych warunkach zwrócić się do Parlamentu Europejskiego i Rady o uruchamianie rocznego budżetu na początku każdego roku. Wzywa do zmniejszenia obciążeń administracyjnych spoczywających na przedsiębiorstwie składającym wniosek i na państwach członkowskich w związku z odnowieniem EFG w przyszłych wieloletnich ramach finansowych (WRF).

5. Ponawia apel o obniżenie progu dla zwolnień, zarówno w ramach tego samego przedsiębiorstwa, jak i w poszczególnych sektorach, ponieważ lepiej odzwierciedla to rzeczywistą sytuację w terenie, zwłaszcza w regionach słabiej zaludnionych i w których MŚP są głównym rodzajem przedsiębiorstw, oraz wyraża nadzieję, że takie obniżenie progu doprowadzi do większego wykorzystania i szerszego uruchamiania EFG. W związku z tym proponuje, aby ten próg wynosił 150 zamiast 200 miejsc pracy. Wnosi także o wprowadzenie ukierunkowanych środków wsparcia dla pracowników MŚP i dla podwykonawców.

6. Ponownie stwierdza, że należy doprecyzować pojęcie "beneficjentów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji" oraz uwzględnić termin "pracownik o słabszej pozycji na rynku" w kontekście wsparcia z EFG. Apeluje o uwzględnienie usług w zakresie zdrowia psychicznego dla tych beneficjentów jako elementu wsparcia w okresie transformacji.

⁽¹⁾ Opinia Europejskiego Komitetu Regionów "Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji" (Dz.U. C 86 z 7.3.2019, s. 239).

7. Sugeruje, aby kryteria interwencji obejmowały przepisy dotyczące przejrzystości odnośnie do sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz aby wniosek przedsiębiorstwa nie kwalifikował się w razie pojawienia się uzasadnionych wątpliwości co do jego sytuacji finansowej w tym samym okresie odniesienia.

8. Podkreśla, że EFG musi być w pełni ujednolicony z wynikiem śródokresowego przeglądu polityki spójności.

9. Wskazuje na istotne znaczenie ścieżek transformacji przemysłowej dla osiągnięcia celu, jakim jest ekologiczna, cyfrowa i odporna gospodarka. Dlatego ubolewa, że we wniosku w sprawie EFG nie bada się potencjalnych synergii z działaniami planowanymi w ramach tych ścieżek oraz że EFG jest przeważnie nieobecny w tych ostatnich. Na przykład niedawno zaproponowana ścieżka transformacji dla europejskiego sektora metalurgicznego uwzględnia fakt, że ze względu na terytorialną koncentrację przemysłu przemiany strukturalne mogą narazić niektóre regiony europejskie na bezprecedensowe problemy społeczne i gospodarcze. Nie wspomina się jednakże o możliwościach finansowania oferowanych przez EFG.

10. Zwraca uwagę na znaczenie zwiększenia synergii z wieloletnimi instrumentami strukturalnymi takimi jak Europejski Fundusz Społeczny Plus i Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, tak aby zapewnić skuteczne i uzupełniające wsparcie dla pracowników dotkniętych zmianami systemowymi w całej gospodarce.

Zaangażowanie władz regionalnych

11. Zauważa, że EFG zapewnia wsparcie dodatkowo do środków przewidzianych na szczeblu krajowym, stanowiąc europejską wartość dodaną, a tym samym jest zgodny z zasadą pomocniczości.

12. Ubolewa jednak nad niską widocznością i brakiem uznania potencjału władz regionalnych, jeśli chodzi o ich uczestnictwo w EFG i ich działania podejmowane z tego tytułu. Wnosi, by położono większy nacisk na zaangażowanie władz regionalnych i lokalnych w zarządzanie funduszem. Podkreśla też rolę tych władz w określaniu zapotrzebowania na umiejętności w terenie, np. w kontekście strategii inteligentnej specjalizacji, oraz wskazuje na możliwość znajdowania synergii ze środkami szkoleniowymi finansowanymi z EFG.

13. Wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zacieśniły współpracę z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz z innymi zainteresowanymi stronami, w szczególności partnerami społecznymi, w celu zapewnienia dostępności zasobów prawnych, finansowych i organizacyjnych niezbędnych do ich pełnego uczestnictwa i współpracy w rozwoju tych dziedzin.

Wydajność i skuteczność

14. Opowiada się za przyjęciem mechanizmów poprawy zdolności instytucjonalnych państw członkowskich, nie tylko po to, aby zapewnić natychmiastowe reagowanie i niezwłocznie uruchomić procedurę wnioskową, lecz także po to, aby zagwarantować wydajną i skuteczną realizację środków.

15. Sugeruje, aby państwa członkowskie przedstawiły dane dotyczące złożonych przez przedsiębiorstwa wniosków, które odrzucono z powodu niespełniania kryteriów kwalifikowalności, w celu odpowiedniej oceny potrzeb w zakresie finansowania i wsparcia technicznego.

16. Wzywa, aby w ścisłej współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz partnerami społecznymi przeprowadzić publiczną kampanię uświadamiającą w celu informowania pracowników i pracodawców o EFG oraz zachęcania do składania większej liczby wniosków.

17. Sugeruje, by plany sprawiedliwej transformacji przewidujące wpływ na zatrudnienie dwojakiej transformacji poprzez inicjatywy na rzecz umiejętności były obowiązkowe dla wszystkich przedsiębiorstw otrzymujących wsparcie finansowe w ramach EFG, tak aby zapewnić długofalowy wpływ przydzielonych zasobów.

EFG po 2027 r.

18. Proponuje, aby EFG został włączony do prawodawstwa dotyczącego kolejnych WRF. Zauważa, że niska świadomość społeczna, duże obciążenie administracyjne, długotrwałość procedur oraz konkurencyjne możliwości finansowania europejskiego i krajowego rzutują na niską liczbę wniosków o wsparcie z EFG. Ubolewa nad tym, że budżet EFG zmniejszono z powodu nierozwiązania tych problemów.

19. Podkreśla, że ze względu na cykliczny charakter zmian strukturalnych, którym EFG ma zaradzić, zapotrzebowanie na wsparcie z tego funduszu będzie się znacznie różnić w zależności od okoliczności gospodarczych. Postuluje, by budżet EFG nie opierał się na szacunkach z okresów gospodarczej stabilności, lecz był wystarczający i bardziej pewny, tak aby pozwolił sprostać wspomnianym przemianom strukturalnym w czasach gorszej koniunktury gospodarczej.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.4419
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Przegląd Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji
• Data aktu: 29/08/2025
• Data ogłoszenia: 29/08/2025