- uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji z 14 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 w sprawie nowej żywności w odniesieniu do definicji "wytworzonych nanomateriałów" (C(2024)01612),
- uwzględniając art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1852/2001 1 , w szczególności jego art. 31 i art. 32 ust. 6,
- uwzględniając Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 2 , w szczególności jego art. 18 ust. 3,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności 3 ,
- uwzględniając unijne wykazy ustanowione rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniającym załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 poprzez ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności 4 oraz rozporządzenie Komisji (UE) nr 1130/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniające załącznik III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w sprawie dodatków do żywności poprzez ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności dopuszczonych do stosowania w dodatkach do żywności, enzymach spożywczych, środkach aromatyzujących i składnikach odżywczych 5 ,
- uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) nr 257/2010 z dnia 25 marca 2010 r. ustanawiające program ponownej oceny dopuszczonych dodatków do żywności zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w sprawie dodatków do żywności 6 ,
- uwzględniając art. 111 ust. 3 Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że w art. 18 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 przewiduje się, że wszelkie składniki obecne w postaci wytworzonych nanomateriałów muszą być wyraźnie wskazane w wykazie składników w celu zagwarantowania konsumentom informacji; mając na uwadze, że w związku z tym w rozporządzeniu (UE) nr 1169/2011 "wytworzone nanomateriały" zdefiniowano zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. f) rozporządzenia (UE) 2015/2283;
B. mając na uwadze, że art. 31 rozporządzenia (UE) 2015/2283 upoważnia Komisję do dopasowania i dostosowania - w drodze aktów delegowanych i z myślą o osiągnięciu celów tego rozporządzenia - definicji "wytworzonych nanomateriałów", o której mowa w rozporządzeniu, do wymogów postępu technicznego i naukowego lub do definicji uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym;
C. mając na uwadze, że wyczerpujące unijne wykazy ustanowione w rozporządzeniu (UE) nr 1129/2011 i rozporządzeniu (UE) nr 1130/2011 określają dodatki do żywności, które były dopuszczone do stosowania przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 1333/2008, po dokonaniu przeglądu ich zgodności z przepisami tego rozporządzenia;
Konsekwencje definicji
D. mając na uwadze, że zawarta w rozporządzeniu delegowanym Komisji definicja "wytworzonego nanomateriału" określi, czy dany środek spożywczy należy oznaczyć wyrazem "[nano]" w wykazie składników, o czym mowa w art. 18 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011;
E. mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane Komisji ma umożliwić rozwiązanie problemów z interpretacją wynikających z obecnej definicji przez wprowadzenie obiektywnych elementów w celu ustalenia, czy nanomateriał jest "wytworzony", czy też nie, np. przez zastąpienie sformułowania "celowo wytworzony [materiał]" terminem "wytworzony";
F. mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane Komisji wyklucza uznanie za nanomateriały w żywności cząstek niebędących w stanie stałym, takich jak micele, liposomy lub kropelki w nanoskali znajdujące się w emulsjach, oraz składników zawierających mniej niż 50 % cząstek mniejszych niż 100 nm;
G. mając na uwadze, że proponowana domyślna wartość progowa wynosząca 50 % lub więcej cząstek w nanoskali jest arbitralna i oferuje niższy poziom ochrony niż interpretacja definicji zawartej w rozporządzeniu (UE) 2015/2283 przedstawiona przez niektóre państwa członkowskie, na przykład Francję; mając na uwadze, że w rozporządzeniu tym nie uwzględniono wartości progowej rozkładu wielkości cząstek mniejszych niż 100 nm;
H. mając na uwadze, że proponowana definicja potencjalnie wykluczałaby z zakresu stosowania rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 wiele nanosubstancji, które w związku z tym nie podlegałyby obowiązkowi oznaczania wyrazem "[nano]"; mając na uwadze, że w pkt 3 uzasadnienia Komisja wskazuje, że "liczba materiałów stosowanych w żywności, które mogą zawierać pewien ułamek nanocząstek, jest ograniczona, a większość z tych materiałów, jeśli nie wszystkie, nie jest nowa" oraz że "[p]otencjalny wpływ niniejszego aktu delegowanego będzie zatem dotyczył jedynie bardzo ograniczonej liczby materiałów";
I. mając na uwadze, że obecnie to właśnie dodatki do żywności mogą się znajdować w żywności jako nanomateriały; mając na uwadze, że francuska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sanitarnego Żywności, Środowiska i Pracy (ANSES) wymieniła 37 nanosubstancji wykorzystywanych w ponad 900 produktach spożywczych 7 ; mając na uwadze, że badania przeprowadzone przez organizacje konsumenckie i organizacje pozarządowe (Agir pour l'Environnement 8 , Que Choisir 9 , 60 Millions de consommateurs 10 i AVICENN 11 we Francji, Foodwatch 12 i Bund 13 w Niemczech, Testachats 14 w Belgii, Altroconsumo 15 we Włoszech i OCU w Hiszpanii 16 ) wielokrotnie wykazały obecność dodatków do żywności zawierających znaczny odsetek nanocząstek, na przykład tlenek żelaza (E172) stosowany jako barwnik spożywczy w przetworach mlecznych, wypiekach i niektórych śniadaniowych przetworach zbożowych może zawierać nanocząstki poniżej progu 50 %; mając na uwadze, że pokazuje to, że brak odpowiedniego oznaczania niektórych składników żywności wyrazem "[nano]" wynika przede wszystkim z braku egzekwowania obowiązujących przepisów, a w dużo mniejszym stopniu - z problemów z interpretacją;
J. mając na uwadze, że badanie z 2020 r. zlecone przez Europejską Agencję Chemikaliów wykazało, że obywatele domagają się lepszego oznaczania produktów codziennego użytku zawierających nanomateriały 17 ;
Sprzeczności z zaleceniami i nowymi postępami naukowymi
K. mając na uwadze, że w rezolucji z 12 marca 2014 r. w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji z dnia 12 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności w odniesieniu do definicji "wytworzonych nanomateriałów" 18 Parlament Europejski wyraził sprzeciw wobec bardzo podobnej definicji, wskazującej taki sam próg 50 %, która wyklucza wszystkie dodatki do żywności, gdyż uznał, że definicja ta "narusza główny cel dyrektywy, jakim jest dążenie do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i interesów konsumentów przez zapewnienie konsumentom końcowym podstawy do dokonywania świadomych wyborów"; mając na uwadze, że Parlament Europejski wezwał Komisję do przedłożenia nowego aktu delegowanego, w którym uwzględni jego stanowisko;
L. mając na uwadze, że w rezolucji z 8 października 2020 r. w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik do rozporządzenia (UE) nr 231/2012 ustanawiającego specyfikacje dla dodatków do żywności wymienionych w załącznikach II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do specyfikacji dla ditlenku tytanu (E 171) 19 Parlament Europejski wyraził sprzeciw wobec projektu rozporządzenia Komisji, w którym zezwolono na partie ditlenku tytanu (E171) o jakości spożywczej zawierające mniej niż 50 % cząstek mniejszych niż 100 nm;
M. mając na uwadze, że Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zalecił 20 , aby ze względu na obecne wątpliwości związane z bezpieczeństwem rozważyć możliwość przyjęcia niższego progu liczby nanocząstek do zastosowań związanych z żywnością, np. 10 % zamiast proponowanego obecnie w zaleceniu progu 50 %;
N. mając na uwadze, że w trakcie konsultacji przeprowadzonych przez Komisję organizacje naukowe, organy publiczne, pozarządowe organizacje konsumenckie i ekologiczne oraz związki zawodowe opowiedziały się za przyjęciem definicji, która obejmowałaby wszystkie materiały, niezależnie od tego, czy są one wytworzone, powstałe przypadkowo czy naturalne, oraz domyślnej wartości progowej wynoszącej co najmniej 10 % cząstek w liczbowym rozkładzie wielkości;
O. mając na uwadze, że od 2014 r. nowe postępy naukowe i wiedza potwierdzają, że nanomateriały mogą przenikać bariery fizjologiczne i często są bardziej niebezpieczne niż substancje w mikro- lub makrostanach 21 ;
P. mając na uwadze, że w kwietniu 2023 r. ANSES opublikowała szczegółowe sprawozdanie 22 , w którym stwierdziła, że definicja nanomateriałów zawarta w zaleceniu Komisji z 10 czerwca 2022 r. 23 , służąca za podstawę przeglądu definicji "wytworzonych nanomateriałów" zawartej w rozporządzeniu (UE) 2015/2283, w rozporządzeniach sektorowych, zwłaszcza w odniesieniu do żywności, byłaby szkodliwa w odniesieniu do zapobiegania zagrożeniom dla zdrowia i środowiska; mając na uwadze, że ANSES podkreśliła, że próg liczby nanocząstek wynoszący 50 % zawarty w horyzontalnej definicji "[nano]" nie opiera się na solidnych argumentach naukowych, i zaleciła ustalenie niższej wartości dla tego progu;
Q. mając na uwadze, że wykrycie nanoskładników żywności w oparciu o próg liczby nanocząstek wynoszący 10 % jest wykonalne, ponieważ jest to wartość graniczna stosowana obecnie przez francuską dyrekcję generalną ds. konkurencji, konsumentów i zwalczania nadużyć w jej działaniach kontrolnych 24 ;
Zasada ostrożności
R. mając na uwadze, że w art. 191 ust. 2 TFUE uznano zasadę ostrożności za jedną z podstawowych zasad Unii;
S. mając na uwadze, że art. 168 ust. 1 TFUE stanowi, że przy "określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Unii zapewnia się wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego";
1. wyraża sprzeciw wobec rozporządzenia delegowanego Komisji;
2. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Komisji i do powiadomienia jej, że rozporządzenie delegowane nie może wejść w życie;
3. uważa, że rozporządzenie delegowane Komisji jest niezgodne z celem i treścią rozporządzenia (UE) 2015/2283 oraz że wykracza poza uprawnienia delegowane powierzone Komisji w art. 31 tego rozporządzenia;
4. ubolewa, że proponowany próg wynoszący 50 % nie uwzględnia postępu naukowo-technicznego;
5. wzywa Komisję do zastosowania zasady ostrożności, do zagwarantowania bezpieczeństwa konsumentów i udzielania im informacji oraz do uwzględnienia podejścia "Jedno zdrowie";
6. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3742 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji z 14 marca 2024 r. zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 w sprawie nowej żywności w odniesieniu do definicji wytworzonych nanomateriałów (C(2024)01612 - 2024/2691(DEA)) |
| Data aktu: | 24/04/2024 |
| Data ogłoszenia: | 17/09/2025 |