JEDNOLITY DOKUMENT
"Hatay Kaytaz Boregi"
Nr UE: PGI-TR-02900 - 30.1.2023
ChNP () ChOG (X)
1. Nazwa lub nazwy (ChNP lub ChOG)
"Hatay Kaytaz Boregi"
2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie
Turcja
3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego
3.1. Typ produktu
Klasa 2.3. Chleb, ciasta, ciastka, wyroby cukiernicze, herbatniki i inne wyroby piekarnicze
Kod Nomenklatury scalonej
- 1602 - Pozostałe mięso, podroby, krew lub owady, przetworzone lub zakonserwowane.
3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1
"Hatay Kaytaz Boregi" jest tradycyjnym, regionalnym rodzajem pieczonego w piecu ciasta z farszem z mięsa mielonego, ugniatanej cebuli (ugniatanie pozwala pozbawić cebulę gorzkiego soku), pasty pomidorowej, syropu z granatów z Hatay i płatków papryki chili z Samandag oraz z czarnym pieprzem, masłem i olejem roślinnym w cieście wałkowanym ręcznie do owalnego kształtu i formowanym w kwadratowe lub okrągłe porcje. Środkową część uformowanej porcji ciasta rozpłaszcza się ręcznie i napełnia farszem (25-30 g mieszanki/45-50 g porcji ciasta). Przygotowany farsz umieszcza się na środku porcji ciasta, a następnie "Hatay Kaytaz Boregi" tradycyjnie piecze się w piecu kamiennym do momentu, gdy górna część ciasta stanie się złotobrązowa. "Hatay Kaytaz Boregi" ma charakterystyczną konsystencję: jest miękkie w środku i chrupiące na zewnątrz.
Średnia masa "Hatay Kaytaz Boregi" o kształcie okrągłym wynosi około 60,00 ±5,33 g, natomiast średnia masa "Hatay Kaytaz Boregi" o kształcie kwadratowym wynosi około 62,12 ±3,60 g. "Hatay Kaytaz Boregi" w kształcie zbliżonym do kwadratu ma 8,20 ±0,33 cm szerokości, 8,46 ±0,28 cm długości i 1,33 ±0,23 cm wysokości. Z kolei "Hatay Kaytaz Boregi" o kształcie okrągłym ma średnicę 9,58 ±0,80 cm i wysokość 1,44 ±0,23 cm.
Ciasto jest miękkie i puszyste, ale jednocześnie lekko chrupiące i ma kremową, jasnobrązową barwę. Samo ciasto ma oleistą konsystencję, ponieważ przy wyrabianiu używa się dużej ilości oleju. Ma oleisty, korzenny i lekko słodko- kwaśny smak. Farsz i górna warstwa ciasta pod farszem mają atrakcyjną czerwoną barwę.
3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)
Wymóg pozyskiwania składników z Hatay jest uzasadniony silnym związkiem "Hatay Kaytaz Boregi" ze środowiskiem geograficznym regionu, dziedzictwem rolniczym i tradycyjną wiedzą fachową. Lokalny klimat, gleba i praktyki rolnicze wpływają na jakość i właściwości kluczowych składników, takich jak papryka chili z Samandag, syrop z granatów z Hatay, pasta pomidorowa, cebula i oliwa z oliwek. Ponadto metody hodowli zwierząt gospodarskich w Hatay mają wpływ na wyjątkową jakość mięsa mielonego i masła wykorzystywanych w farszu. Czynniki te zapewniają autentyczność produktu, zachowują jego tradycyjne właściwości i chronią jego regionalną renomę zgodnie z art. 5 ust. 4 i art. 7 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.
3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym
Przygotowanie ciasta, przygotowanie farszu, wałkowanie ciasta, formowanie porcji ciasta i wypiekanie; zapewnienie jakości i higieny musi odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym.
Wszystkie procesy muszą odbywać się na obszarze geograficznym określonym w pkt 4.
3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa -
3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
Na opakowaniu "Hatay Kaytaz Boregi" należy napisać lub wydrukować w czytelny i nieusuwalny sposób następujące informacje:
- nazwę handlową i adres, skróconą nazwę i adres lub zarejestrowany znak towarowy przedsiębiorstwa,
- numer partii,
- nazwę towaru - "Hatay Kaytaz Boregi",
- masę netto,
- następujące logo:
4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego
Region produkcji "Hatay Kaytaz Böregi" to prowincja Hatay i jejokręgi (Antakya, Altinözü, Kumlu, Belen, iskenderun, Arsuz, Kirikhan, Payas, Dörtyol, Hassa, Erzin, Samandag, Yayladag, Defne i Reyhanli). Hatay jest ośrodkiem osadniczym w najbardziej wysuniętej na południe części Turcji. Otacza ją Morze Śródziemne od zachodu, Syria od południa i wschodu, Adana od północnego zachodu, Osmaniye od północy i Gaziantep od północnego wschodu.
5. Związek z obszarem geograficznym
Wniosek o rejestrację ChOG "Hatay Kaytaz Böregi" opiera się na szczególnych cechach produktu i jego renomie oraz jest poparty różnymi publikacjami.
Renoma "Hatay Kaytaz Böregi" jest głęboko zakorzeniona w jego charakterystycznym smaku i kolorze, a także w kunszcie kulinarnym wyjątkowym dla regionu Hatay. To pikantne ciasto jest cenione za bogaty, korzenny i lekko słodko-kwaśny smak, który zawdzięcza harmonijnej mieszance lokalnych składników, takich jak pasta pomidorowa, oliwa z oliwek, masło, cebula, mięso mielone, papryka chili z Samandag i syrop z granatów z Hatay. Farsz wraz ze znajdującą się pod nim górną warstwą ciasta ma atrakcyjny czerwony odcień, dzięki któremu potrawa wygląda jeszcze bardziej zachęcająco. Stosowanie tych składników pochodzenia lokalnego nie tylko nadaje "Hatay Kaytaz Böregi" charakterystyczny smak, ale także odzwierciedla zróżnicowane dziedzictwo rolnicze i tradycje kulinarne Hatay. Ich wykorzystanie sprawia, że "Hatay Kaytaz Böregi" z prostego ciasta staje się wyrobem reprezentującym bogate tradycje regionu i zaangażowanie na rzecz zachowania autentycznych smaków.
Przygotowanie "Hatay Kaytaz Böregi" wymaga wysokiego poziomu umiejętności kulinarnych, w szczególności w zakresie sztuki formowania ciasta i precyzyjnego zachowania właściwych proporcji przypraw, które są integralną częścią autentycznego smaku tej potrawy. Wszystkie te elementy budują renomę tego ciasta, silnie łącząc je z obszarem geograficznym Hatay.
Podsumowując, renoma "Hatay Kaytaz Böregi" opiera się na jego unikalnym profilu smakowym, atrakcyjnej barwie oraz specjalistycznych umiejętnościach kulinarnych wymaganych do jego przygotowania, a wszystkie te elementy są nierozerwalnie związane z regionem Hatay.
Znaczenie kulturowe i historyczne dziedzictwo "Hatay Kaytaz Böregi"
"Hatay Kaytaz Böregi" jest znanym ciastem z prowincji Hatay w Turcji, cenionym za bogatą historię i znaczenie kulturowe. Jego związek z regionem jest dobrze udokumentowany w różnych źródłach, w tym w artykułach prasowych, książkach branżowych i publikacjach kulinarnych (Balci, 2010; Budak, 2017; Karaömeroglu, 1971; Sahin, 2012 i 2015; Sari, 1991), artykułach naukowych (Cömert, 2014; Kaypak, 2018; Sahin, 2003 Tanriverdi, 2021; Türk i Sahin, 2004; Türkan i Gültutan, 2022; Üstün i Güngördü, 2018) oraz licznych odniesieniach w internecie, z ponad 41 100 wynikami w Google. Ta obszerna dokumentacja ukazuje historię ciasta, metody jego przygotowania, wymagane umiejętności, formowanie ciasta i przygotowanie farszu.
- W swojej pracy z 1971 r. pt. Hatay Turizm Rehberi - A Tourist's Guide to Hatay - Touristen Führer Von Hatay (Przewodnik turystyczny po Hatay) Kemal Karaömeroglu wskazuje "Hatay Kaytaz Böregi" jako ciasto będące symbolem Hatay.
- W wydanejprzez Antakya Rotary Club publikacji pt. Antakya Muifagi z 1990 r. również podkreślono znaczenie ciasta dla miasta Hatay.
- W ostatnich badaniach niezmiennie uznaje się "Hatay Kaytaz Böregi" za tradycyjną potrawę z Hatay. Na przykład badanie opinii przeprowadzone wśród restauracji w Iskenderun wykazało, że kuchnia Hatay szczyci się bogatą kulturą, a "Hatay Kaytaz Böregi" jest szczególnie wyróżniającą się potrawą (Balci, 2010 r.; Budak, 2017; Cömert, 2014; Kaypak, 2018; Sahin, 2003, 2012 i 2015; Tanriverdi, 2021; Türk i Sahin, 2004; Türkan i Gültutan, 2022; Üstün i Güngördü, 2018).
- Jeżeli chodzi o obecność lokalnych ciast z Hatay w menu restauracji posiadających certyfikat w zakresie zarządzania turystyką, "Hatay Kaytaz Böregi" zajmuje czwarte miejsce pod względem preferencji (Sahin, 2012; Tanriverdi, 2021).
- W lutym 2023 r. Vedat Milör, uznany krytyk kulinarny i stały felietonista gazety "Hürriyet", omówił następstwa niszczycielskiego trzęsienia ziemi w Hatay i wspomniał o "Hatay Kaytaz Böregi".
- Znana na całym świecie kucharka Rekifa Birgül zauważa w swoim artykule na temat "Hatay Kaytaz Böregi", że wyjątkowy smak i aromat tego ciasta były motywem obecnym w serialu telewizyjnym "Avrupa Yakasi" jako symbol kultury kulinarnej i życia społecznego Hatay. Ciastu "Hatay Kaytaz Böregi" poświęcono siedemdziesiąty odcinek serialu.
Dane historyczne wskazują, że historia "Hatay Kaytaz Böregi" sięga XVII wieku, a jego receptura i techniki produkcji przekazywane są z pokolenia na pokolenie kolejnym czeladnikom przez ich mistrzów (Antakya Muifagi, 1990). Zgodnie z tradycją ciasto "Hatay Kaytaz Böregi" jest przygotowywane podczas ramadanu i jest podstawowym elementem pierwszego posiłku spożywanego po zachodzie słońca. Farsz z mięsa mielonego i sycące ciasto sprawiają, że jest to idealne danie dla osób przestrzegających postu, ponieważ na długo zaspokaja głód (Ari, 2015).
W Hatay osoby przygotowujące się do pielgrzymki do Mekki odwiedzają krewnych i przyjaciół, aby się z nimi pożegnać. Odwiedzane osoby odwdzięczają się pielgrzymom prezentami i odprowadzają ich, gdy ci ruszają w drogę. Po powrocie pielgrzymi organizują kolację dla swoich darczyńców i bliskich krewnych, podając tradycyjne potrawy z Antiochii, takie jak "Hatay Kaytaz Böregi", oruk (specjalne danie), kebab i künefe. Późniejszym popołudniem i wieczorem odbywa się Mevlit - uroczystość religijna, podczas której gościom serwuje się lokum (Ari, 2015).
"Hatay Kaytaz Böregi" jest nie tylko codziennym posiłkiem przygotowywanym we wszystkich okręgach, ale również ciastem przyrządzanym zgodnie z tradycją 14 stycznia, czyli w dniu, w którym w Hatay obchodzi się Nowy Rok zgodnie z wierzeniami alawitów. Ze względu na świąteczną okazję ciasto często układa się na dużych tacach i wypieka w miejskich piecach. W tym dniu "Hatay Kaytaz Böregi" podaje się zarówno na śniadanie, jak i na kolację (Uçar, 2023).
Ponadto "Hatay Kaytaz Böregi" jest uznawane za jeden z najczęściej konsumowanych produktów spożywczych w tradycyjnych łaźniach w Hatay (Balci, 2010).
Opanowanie sztuki przyrządzania "Hatay Kaytaz Böregi"
Utrzymanie jakości i oryginalnego charakteru "Hatay Kaytaz Böregi" wymaga poświęcenia uwagi kilku kluczowym aspektom poza składnikami. Przygotowanie elastycznego ciasta i jego rozrzedzenie do właściwej konsystencji, dzięki której może być rozciągane, ale się nie rwie ani nie przywiera do stolnicy, wymaga dużych umiejętności i praktyki. Uformowanie ciasta w spiralę od wewnątrz na zewnątrz z zachowaniem równomiernej grubości wymaga zarówno doświadczenia, jak i zręczności.
Precyzyjne nadanie ciastu właściwej grubości ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania jego wyjątkowej konsystencji. Ciasto o właściwej grubości podtrzymuje farsz, ale nie staje się zbyt gęste, a prawidłowe proporcje farszu i ciasta (25-30 g farszu na 50-65 g ciasta) zapewniają zrównoważony profil smakowy. Osiągnięcie tych proporcji zawsze wymaga głębokiej wiedzy na temat postępowania z ciastem i przygotowywania farszu, a także umiejętności szlifowanych poprzez doświadczenie.
Ponadto charakterystyczne miękkie wnętrze i krucha zewnętrzna część "Hatay Kaytaz Böregi" są wynikiem zarówno przygotowania ciasta, jak i odpowiedniej temperatury i czasu wypiekania. Osiągnięcie tej równowagi wymaga nie tylko specjalistycznej wiedzy technicznej, ale także umiejętności intuicyjnej oceny, która przychodzi wraz z praktycznym doświadczeniem w przyrządzaniu tego tradycyjnego specjału.
"Hatay Kaytaz Böregi" wyróżnia się wykorzystaniem lokalnie pozyskiwanych składników, z których każdy przyczynia się do wyjątkowego smaku i znaczenia kulturowego tego ciasta.
Syrop z granatów z Hatay pochodzący z tego samego regionu, w którym przyrządza się "Hatay Kaytaz Böregi", został oficjalnie zarejestrowany przez Turecki Urząd Patentów i Znaków Towarowych 24 maja 2023 r. pod numerem rejestracji 1361. Ten kwaśny syrop, jeden z podstawowych składników "Hatay Kaytaz Böregi", wytwarzany jest z nasion lokalnie uprawianych granatów Hicaz i Katirbasi (Punica granatum L.), które są również znane w regionie jako Kirli Hanim, granaty zimowe, granaty lokalne, Lüfeli, granaty czarne i Karamehmet.
Syrop z granatów z Hatay jest istotnym składnikiem "Hatay Kaytaz Böregi", ponieważ jest w stanie przeobrazić profil smakowy dania. Wyraźny słodko-ostry smak syropu wzbogaca farsz, dodając głębi i równoważąc elementy pikantne. To łagodne wzajemne oddziaływanie aromatów wzmacnia wyjątkowy słodko-kwaśny smak, który definiuje tę potrawę.
Ponadto wykorzystanie tego lokalnie produkowanego syropu z granatów łączy potrawę z rolniczym i kulinarnym dziedzictwem Hatay. Podkreśla to rolę syropu nie tylko jako składnika wzbogacającego smak, ale również jako symbolu kulturowego. Jego wykorzystanie sprawia, że "Hatay Kaytaz Boregi" ze zwykłego ciasta staje się wyrobem reprezentującym bogate tradycje regionu i zaangażowanie na rzecz zachowania autentycznych smaków.
Papryka z Samandag, zarejestrowana przez Turecki Urząd Patentów i Znaków Towarowych 13 września 2021 r. pod numerem rejestracji 887, jest uprawiana w okręgu Samandag w prowincji Hatay. Paprykę tę, znana z podłużnego, szpiczastego kształtu i dużej ostrości, zbiera się zarówno w postaci zielonej w fazie wczesnej dojrzałości, jak i w postaci czerwonej, gdy jest w pełni dojrzała. Papryka z Samandag dodaje "Hatay Kaytaz Boregi" wyraźnej, ale jednocześnie ulotnej ostrości, wzbogacając pikantny profil smakowy ciasta. Papryka chili z Samandag zapewnia ostrość, równoważoną przez słodycz i kwasowość syropu z granatów.
Mięso mielone i masło wykorzystywane do przyrządzania "Hatay Kaytaz Boregi" pozyskiwane są od zwierząt gospodarskich hodowanych w zróżnicowanym krajobrazie Hatay, obejmującym przybrzeżne wydmy, równiny, makie i obszary zalesione. Region ten cechuje się bogatą różnorodnością biologiczną: na jego górskich terenach występuje 1 580 gatunków roślin, z których 251 ma charakter endemiczny. Dieta zwierząt, bogata w rodzime zioła, takie jak tymianek i rozmaryn, nadaje mięsu i masłu wyjątkowe aromatyczne walory. Dzięki temu mięso mielone ma mocny wytrawny smak, natomiast masło ma kremową konsystencję, a obie te cechy są niezbędne do osiągnięcia autentycznego smaku "Hatay Kaytaz Boregi".
Oliwki i oliwa z oliwek są wytwarzane na tym samym obszarze geograficznym co "Hatay Kaytaz Boregi". Dzięki idealnemu środowisku, jakie zapewnia struktura gleby i klimat w prowincji Hatay, region ten od tysięcy lat jest uznawany za ojczyznę oliwek. Na tym obszarze geograficznym rosną drzewa oliwne mające około 3 200 lat. Oliwę z oliwek produkowaną w Hatay wykorzystuje się również do przyrządzania ciast.
Historia uprawy cebuli rozpoczęła się 4 000 lat temu w starożytnej Anatolii. Jest ona ważnym z gospodarczego punktu widzenia produktem w prowincji Hatay i uprawia się ją w prawie wszystkich okręgach. Cebulę uprawianą w Hatay wykorzystuje się ze względu na jej silny zapach i wyraźny cebulowy smak. Ponieważ cebule uprawiane w Hatay mają bardzo charakterystyczny smak i ostry zapach, przed dodaniem do farszu soli się je w celu odsączenia gorzkiego soku. Cebula i mięso pogłębiają wytrawny profil smakowy, uzupełniając przyprawy i pastę pomidorową.
Pastę pomidorową wytwarza się na tym samym obszarze geograficznym, na którym produkuje się "Hatay Kaytaz Boregi". Używa się jej przy przyrządzaniu wypieków i dań ze względu na jej gęstą konsystencję i ciemny kolor.
Harmonijna mieszanka lokalnych składników nadaje "Hatay Kaytaz Boregi" charakterystyczny smak oraz odzwierciedla zróżnicowane dziedzictwo rolnicze Hatay. To słynne ciasto z prowincji Hatay jest cenione za bogaty, korzenny i lekko słodko-kwaśny smak, a także atrakcyjną czerwoną barwę farszu i ciasta. Połyskujący ciemnoczerwony farsz stanowi uzupełnienie wyraźnej, zrównoważonej ostrości i mięsnego posmaku, nadając ciastu bardziej apetyczny czerwonawy odcień.
To wyjątkowe połączenie aromatów i barw sprawia, że "Hatay Kaytaz Boregi" jest bardzo cenionym daniem w tradycji kulinarnej Hatay. Jego wyjątkowy smak i apetyczny wygląd, będące efektem wykorzystania lokalnych składników, podkreślają jego znaczenie regionalne. Przygotowanie dania wymaga umiejętnego uformowania ciasta i precyzyjnego przyprawienia zapewniającego ciastu autentyczność i wartość kulturową. Renoma tego ciasta jest głęboko zakorzeniona w jego charakterystycznym smaku, żywej barwie i fachowej wiedzy niezbędnej do jego przyrządzenia, które stanowią o silnym związku tej potrawy z regionem Hatay.
Odesłanie do publikacji specyfikacji
Biuletyn Chronionych Oznaczeń Geograficznych, Chronionych Nazw Pochodzenia oraz Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności Tureckiego Urzędu Patentów i Znaków Towarowych nr 122 z dnia 1 kwietnia 2022 r., s. 50.
W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.
23.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.
22.12.2025
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3672 |
| Rodzaj: | Ogłoszenie |
| Tytuł: | Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych |
| Data aktu: | 07/07/2025 |
| Data ogłoszenia: | 07/07/2025 |