(Dz.U.UE C z dnia 20 czerwca 2025 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 46 lit. d), art. 149, art. 153 ust. 2 lit. a), art. 164, 175 i 349,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające program Europejski Fundusz Społeczny Plus (ESF+) 1 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/3236 z dnia 19 grudnia 2024 r. dotyczące zmiany rozporządzenia (UE) 2021/1057 i (UE) 2021/1058 w odniesieniu do regionalnego wsparcia na rzecz odbudowy w sytuacjach nadzwyczajnych (RESTORE) 2 ,
- uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, która weszła w życie 21 stycznia 2011 r. zgodnie z decyzją Rady 2010/48/WE z 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych 3 ,
- uwzględniając Europejski filar praw socjalnych proklamowany i podpisany przez Radę, Parlament i Komisję 17 listopada 2017 r.,
- uwzględniając deklarację z La Hulpe w sprawie przyszłości Europejskiego filaru praw socjalnych podpisaną przez Parlament, Komisję, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Radę 16 kwietnia 2024 r.,
- uwzględniając deklarację z Liege z 5 marca 2024 r. w sprawie przystępnych cenowo, godnych i zrównoważonych mieszkań dla wszystkich,
- uwzględniając komunikat Komisji z 27 marca 2024 r. w sprawie 9. sprawozdania na temat spójności (COM(2024) 0149),
- uwzględniając komunikat Komisji z 20 marca 2024 r. pt. "Niedobory pracowników i umiejętności w UE: plan działania",
- uwzględniając zalecenie Rady z 12 marca 2021 r. w sprawie równouprawnienia, włączenia i partycypacji Romów 4 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z 4 marca 2021 r. pt. "Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych" (COM(2021)0102) oraz proponowane w nim główne cele na 2030 r. dotyczące zatrudnienia, szkoleń i ograniczania ubóstwa,
- uwzględniając komunikat Komisji z 7 października 2020 r. pt. "Unia równości: unijne ramy strategiczne na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów" (COM(2020)0620),
- uwzględniając sprawozdania roczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczące wykonania budżetu UE za lata 2019 i 2021,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie tworzenia miejsc pracy - sprawiedliwa transformacja i inwestycje społeczne 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 listopada 2023 r. pt."Dzieci przede wszystkim - umocnienie gwarancji dla dzieci dwa lata po jej przyjęciu" 6 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2022 r. zatytułowaną "Dążenie do równouprawnienia osób z niepełnosprawnościami" 7 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 kwietnia 2021 r. w sprawie europejskiej gwarancji dla dzieci 8 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie ograniczenia nierówności ze szczególnym
uwzględnieniem ubóstwa osób pracujących 9 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie powszechnego dostępu do godnych i przystępnych cenowo mieszkań 10 ;
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz równouprawnienia płci 11 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie zajęcia się poziomem bezdomności w UE 12 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 października 2020 r. w sprawie wzmocnienia gwarancji dla młodzieży 13 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2022 r. pt. "W kierunku wspólnych europejskich działań w dziedzinie opieki" 14 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych na okres po roku 2020 15 ,
- uwzględniając sprawozdanie Maria Draghiego z 9 września 2024 r. w sprawie przyszłości europejskiej konkurencyjności,
- uwzględniając sprawozdanie Enrica Letty z 10 kwietnia 2024 r. pt. "Much more than a market" [Znacznie więcej niż rynek],
- uwzględniając art. 55 Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Rozwoju Regionalnego,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A10-0014/2025),
A. mając na uwadze, że Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) wspiera i uzupełnia polityki państw członkowskich oraz wnosi wartość dodaną w te polityki w celu zapewnienia równych szans, równego dostępu do rynku pracy, sprawiedliwych i wysokiej jakości warunków pracy, ochrony socjalnej i włączenia społecznego, w szczególności z naciskiem na wysokiej jakości, włączające kształcenie i szkolenie, uczenie się przez całe życie, inwestycje w dzieci i ludzi młodych oraz dostęp do podstawowych usług;
B. mając na uwadze, że EFS+ jest jedynym funduszem UE ukierunkowanym przede wszystkim na politykę społeczną, a zatem sam w sobie jest wyjątkowy i razem z polityką spójności bardzo skuteczny w osiąganiu włączenia społecznego i niezbędny do tego celu; mając na uwadze, że aby wprowadzić zmiany systemowe przez reformy strukturalne, EFS+ należy wykorzystywać w najbardziej efektywny sposób i koncentrować się na jego komplemen- tarności z budżetami państw członkowskich w celu zmotywowania państw członkowskich, aby wykorzystywały go na te reformy, niezależnie od tego, że kluczowe znaczenie ma również opracowanie bardziej holistycznej polityki społecznej na szczeblu UE, aby przeciwdziałać nierównościom i wykluczeniu;
C. mając na uwadze, że polityka spójności, europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, a w szczególności EFS+, są skutecznymi narzędziami spójności między państwami członkowskimi, regionami i obszarami, w tym obszarami miejskimi i wiejskimi;
D. mając na uwadze, że sytuacja i potrzeby poszczególnych regionów UE różnią się między sobą; mając na uwadze, że jako iż bezpośrednimi beneficjentami EFS+ są społeczności lokalne, konieczne jest, aby regionalne i lokalne zainteresowane strony były bezpośrednio zaangażowane w kształtowanie tego instrumentu; mając na uwadze, że rozwój lokalny kierowany przez społeczność jest narzędziem angażowania obywateli na szczeblu lokalnym w opracowywanie rozwiązań problemów społecznych, środowiskowych i gospodarczych, przed którymi obecnie stoją, a zatem jest ważnym narzędziem ułatwiającym wdrażanie EFS+; mając na uwadze, że wdrażaniu EFS+ na szczeblu krajowym często towarzyszą zbędne obciążenia administracyjne oraz skomplikowane lub nieskuteczne przepisy;
E. mając na uwadze, że różne osoby znajdujące się w trudnej sytuacji, takie jak dzieci, osoby samotnie wychowujące dzieci, rodziny wielodzietne, kobiety żyjące w ubóstwie, osoby bezrobotne, osoby zatrudnione na niepewnych warunkach, migranci, migranci zarobkowi, ofiary handlu ludźmi, osoby z niepełnosprawnościami, osoby młode, osoby starsze, osoby bezdomne i Romowie, mają różne potrzeby; mając na uwadze, że transformacja cyfrowa i ekologiczna jest bardzo potrzebna i niesie ze sobą nie tylko wiele możliwości, ale także wyzwań dla wszystkich, takich jak luka w umiejętnościach cyfrowych i przepaść cyfrowa między kobietami a mężczyznami oraz potrzeba przekwalifikowania siły roboczej; a także mając na uwadze, że aby odnieść sukces w tym przedsięwzięciu, UE musi zapewnić sprawiedliwą transformację, która nie pozostawi nikogo w tyle; mając na uwadze, że w UE istnieją osoby znajdujące się w trudnej sytuacji, które pozostają na marginesie polityki społecznej i programów finansowanych z EFS+; mając na uwadze, że potrzebne są nadzwyczajne wysiłki i zmiany strukturalne, aby dotrzeć do wszystkich osób znajdujących się w trudnej sytuacji i zapobiec wzrostowi liczby osób znajdujących się w takiej sytuacji;
F. mając na uwadze, że około 100 milionów mieszkańców UE ma jakąś formę niepełnosprawności; mając na uwadze, że zatrudniona jest tylko połowa osób z niepełnosprawnościami; mając na uwadze, że 28,8 % osób z niepełnospraw- nościami jest zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym 16 ; mając na uwadze, że osoby z niepełnospraw- nościami mieszkające w UE nadal doświadczają wielorakich i krzyżowych form dyskryminacji we wszystkich dziedzinach życia, w tym odmowy przyzwoitego zakwaterowania; mając na uwadze, że osoby z niepełnospraw- nościami mają prawo do korzystania z przysługujących im praw podstawowych na równych zasadach ze wszystkimi oraz do pełnego i skutecznego uczestnictwa we wszystkich dziedzinach życia i w życiu społecznym;
G. mając na uwadze, że 22,3 % kobiet żyje w ubóstwie, w porównaniu z 20,3 % mężczyzn, oraz mając na uwadze, że kobiety wciąż bardziej niż mężczyźni doświadczają ubóstwa i są zagrożone wykluczeniem społecznym 17 ; mając na uwadze, że kobiety w UE zarabiają średnio o 12,7 % mniej niż mężczyźni, a na przestrzeni dziesięcioleci ta luka płacowa między kobietami a mężczyznami doprowadziła do luki emerytalnej między kobietami a mężczyznami wynoszącej 29,5 %, co skutkuje nierównym poziomem niezależności ekonomicznej starszych kobiet i mężczyzn; mając na uwadze, że prawie połowa matek samotnie wychowujących dzieci żyje w ubóstwie lub jest zagrożona ubóstwem bądź wykluczeniem społecznym;
H. mając na uwadze, że w 2023 r. 94,6 mln osób (21,4 % ludności) w UE mieszkało w gospodarstwach domowych zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, przy wskaźniku zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym wynoszącym dla UE-27 24,8 % 18 ; mając na uwadze, że w 2020 r. około 14 % gospodarstw domowych z dziećmi stanowiły niepełne gospodarstwa domowe (7,8 mln takich gospodarstw); mając na uwadze, że prawie połowa (48 %) matek samotnie wychowujących dzieci i jedna trzecia (32 %) ojców samotnie wychowujących dzieci jest zagrożona ubóstwem bądź wykluczeniem społecznym 19 ; mając na uwadze, że prawie co czwarte dziecko w całej UE jest zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym; mając na uwadze, że w UE stopa bezrobocia wśród młodzieży wynosi prawie 15 %; mając na uwadze, że bycie bezrobotnym, szczególnie w młodym wieku, może prowadzić do problemów finansowych, a także do izolacji społecznej, problemów ze zdrowiem psychicznym i mniejszego poczucia szczęścia;
I. mając na uwadze, że ogólny wzrost średniego trwania życia w Europie i starzenie się społeczeństwa powoduje rosnące zapotrzebowanie na opiekę we wszystkich grupach wiekowych; mając na uwadze, że w 80 % przypadków opieka długoterminowa świadczona jest przez opiekunów nieformalnych, głównie kobiety; mając na uwadze, że sektor opieki boryka się we wszystkich państwach członkowskich z rosnącym niedoborem pracowników; mając na uwadze, że celem europejskiej strategii w dziedzinie opieki jest zapewnienie w całej UE wysokiej jakości, przystępności cenowej i dostępności usług opieki oraz lepszych warunków pracy i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym opiekunów; mając na uwadze, że programy, projekty i działania promujące aktywność osób starszych i więzi międzypokoleniowe są wspierane ze środków EFS+; mając na uwadze, że EFS+ jest głównym instrumentem finansowania wspierającym państwa członkowskie we wdrażaniu ogólnounijnych przepisów dotyczących równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów;
J. mając na uwadze, że dostępność godnych mieszkań po przystępnych cenach zmniejsza się; mając na uwadze, że zgodnie z zasadą pomocniczości mieszkalnictwo należy przede wszystkim do kompetencji państw członkowskich; mając na uwadze, że w poszczególnych państwach członkowskich mogą występować różne przyczyny obecnej sytuacji mieszkaniowej, takie jak nadmierna liberalizacja rynku, spekulacje nieruchomościami, nieuregulowany wynajem krótkoterminowy, spadek siły nabywczej osób żyjących w ubóstwie oraz brak mieszkań socjalnych i publicznych, oraz że jest to jedno z głównych wyzwań, przed którymi stoją dziś Europejczycy; mając na uwadze, że daleko nam do osiągnięcia celu, jakim jest położenie kresu bezdomności do 2030 r.; mając na uwadze, że UE będzie miała pierwszego w historii komisarza ds. walki z kryzysem mieszkaniowym, a pierwszy w historii europejski plan na rzecz przystępnych cenowo i zrównoważonych mieszkań spodziewany jest w 2025 r.; mając na uwadze, że w planie tym należy uwzględnić dzieci bezdomne; mając na uwadze, że aby zwiększyć dostęp do godnych mieszkań po przystępnych cenach oraz poprawić jakość życia codziennego, takim wnioskom - zgodnie z zasadą pomocniczości - muszą towarzyszyć środki krajowe, takie jak środki dotyczące wynajmu krótkoterminowego lub inne interwencje rynkowe na obszarach znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji;
K. mając na uwadze, że co czwarte dziecko w UE jest nadal zagrożone ubóstwem i wykluczeniem społecznym 20 , a także mając na uwadze, że przy obecnej tendencji nie uda się osiągnąć celu, jakim jest zmniejszenie liczby dzieci dotkniętych ubóstwem o co najmniej 5 mln do 2030 r.; mając na uwadze, że europejska gwarancja dla dzieci ma zapobiegać ubóstwu i wykluczeniu społecznemu dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji i zwalczać to wykluczenie przez zagwarantowanie skutecznego i bezpłatnego dostępu do wysokiej jakości wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi, edukacji, zajęć prowadzonych w szkole, co najmniej jednego bezpłatnego zdrowego posiłku każdego dnia nauki, a także opieki zdrowotnej oraz skutecznego dostępu do zdrowego żywienia i odpowiednich warunków mieszkaniowych; mając na uwadze, że za wzmocnienie gwarancji dla dzieci odpowiedzialna jest wiceprzewodnicząca wykonawcza Komisji do spraw praw socjalnych, umiejętności, pracy wysokiej jakości oraz do spraw gotowości; mając na uwadze, że same zasoby EFS+ nie są wystarczające, aby rozwiązać problem ubóstwa dzieci w UE, a zatem - zgodnie z zasadą pomocniczości - państwa członkowskie powinny pilnie zająć się tą kwestią w pierwszej kolejności, przy czym należy wzmocnić wymianę i koordynację najlepszych praktyk, a także uzupełnić je za pośrednictwem EFS+ na szczeblu UE;
L. mając na uwadze, że należy poprawić integrację społeczną i gospodarczą migrantów, w tym migrantów zarobkowych, uchodźców i ofiar handlu ludzi, aby zapewnić ich włączenie do naszych społeczeństw; mając na uwadze, że do skutecznej integracji konieczny jest nie tylko równy dostęp do rynku pracy, ale także pełne uczestnictwo w życiu społecznym; mając na uwadze, że należy zwrócić szczególną uwagę na migrantów pochodzących z państw spoza UE i migrantów nieposiadających dokumentów; mając na uwadze, że różne fundusze UE, w tym EFS+ oraz Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, odgrywają w tym względzie właściwą sobie rolę;
M. mając na uwadze, że liczba mieszkańców UE maleje; mając na uwadze, że w niektórych regionach dochodzi do wyludniania, a na niektórych obszarach miejskich rośnie poziom koncentracji ludności; mając na uwadze, że należy podjąć wysiłki na rzecz zintensyfikowania rozwoju i zwiększenia spójności w tych obszarach; mając na uwadze, że zmiany demograficzne doprowadzą do zmniejszenia liczby pracowników, co oznacza, że pracownicy będą musieli podnosić swoje kwalifikacje, przekwalifikowywać się i poszerzać zakres swoich obowiązków;
N. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu na temat przyszłości europejskiej konkurencyjności Mario Draghi ostrzega przed poważną luką w umiejętnościach, z jaką boryka się UE, przy czym 77 % przedsiębiorstw w UE podaje, iż nawet nowo zatrudniani pracownicy nie posiadają wymaganych umiejętności, a 42 % Europejczyków nie posiada podstawowych umiejętności cyfrowych; mając na uwadze, że w sprawozdaniu wyrażono ubolewanie z powodu niewystarczającej liczby pracowników korzystających ze szkoleń i braku postępów w tej dziedzinie, przy czym konieczne jest przeszkolenie ponad 50 milionów pracowników, aby osiągnąć główny cel, jakim jest liczba dorosłych uczestniczących w szkoleniach każdego roku; mając na uwadze, że wykształceni zawodowo specjaliści i osoby o praktycznych umiejętnościach mają zasadnicze znaczenie dla społeczeństw europejskich; mając na uwadze, że dalsze budowanie konkurencyjności Europy nie jest możliwe bez wzmocnienia kapitału ludzkiego; mając na uwadze, że dokonanie w odpowiednim czasie inwestycji w zmianę kwalifikacji i podnoszenie kwalifikacji pracowników zagrożonych utratą pracy lub tych, których umiejętności stały się przestarzałe, może m.in. zapobiec ich długotrwałemu ubóstwu;
O. mając na uwadze, że szczególną uwagę należy poświęcić obszarom wiejskim, obszarom podlegającym przemianom przemysłowym i regionom, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych, takim jak regiony o bardzo niskiej gęstości zaludnienia oraz regiony wyspiarskie, górskie i transgraniczne;
P. mając na uwadze, że w ramach dziesięcioletniego planu wspierania Romów w UE, aby zapewnić postępy w zakresie równości, włączenia i uczestnictwa Romów, Komisja zaproponowała minimalne cele na 2030 r.; mając na uwadze, że cele te obejmują między innymi zmniejszenie różnic w zakresie deprywacji mieszkaniowej o co najmniej jedną trzecią, zmniejszenie odsetka dzieci romskich uczęszczających do segregowanych szkół podstawowych o co najmniej połowę w państwach członkowskich o znaczącej liczbie ludności romskiej oraz zmniejszenie różnic w zakresie ubóstwa między Romami a ogółem ludności o co najmniej połowę; mając na uwadze, że EFS+ pozostanie głównym narzędziem finansowym służącym osiągnięciu celów na 2030 r. dotyczących Romów;
Założenia EFS+ po roku 2027
1. podkreśla, że EFS+ musi nadal być kluczowym i podstawowym instrumentem wspierania państw członkowskich, regionów, społeczności lokalnych i ludzi we wzmacnianiu społecznego wymiaru Unii oraz w dążeniu do rozwoju społeczno-gospodarczego, który nie pozostawia nikogo w tyle;
2. podkreśla, że EFS+ musi uwzględniać wyzwania społeczne takie jak skutki zmiany klimatu i cyfryzacja, przyczyniać się do zaradzenia im i dostosowywać się do nich, a jednocześnie odpowiadać na wyzwania społeczne, takie jak rosnące koszty utrzymania i płace, które nie rosną w jednakowym tempie, promowanie odporności społecznej, zmniejszanie nierówności i ochrona osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji; podkreśla, że EFS+ powinien napędzać długoterminowe inwestycje i wzrost, koncentrując się na spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, a jednocześnie wspierając transformację strukturalną w całej UE i zwiększając konwergencję między państwami członkowskimi;
3. podkreśla, że EFS+ musi nadal przyczyniać się do pozytywnej konwergencji społecznej, zwłaszcza osób najbardziej potrzebujących, inwestować w kapitał ludzki, zatrudnienie, rozwój umiejętności i włączenie społeczne, a jednocześnie pobudzać przedsiębiorczość i innowacje społeczne, inwestować w dzieci, zajmować się transformacją cyfrową i ekologiczną, wyzwaniami demograficznymi i regionami dotkniętymi kryzysami takimi jak rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie;
4. podkreśla, że EFS+ musi nadal zwiększać możliwości zatrudnienia, ułatwiać sprawiedliwą mobilność pracowników, wspierać tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, zapewniać godne warunki pracy i zwiększać uczestnictwo w zatrudnieniu, w szczególności kobiet, osób z niepełnosprawnościami i innych osób znajdujących się w trudnej sytuacji, w celu zwiększenia odporności społecznej i gospodarczej, a jednocześnie pomagać w dostosowaniu się do zmian w przemyśle, również przez szkolenia oraz zmianę i podnoszenie kwalifikacji;
5. podkreśla, że EFS+ powinien opierać się na strategii inwestycji społecznych i podejściu obejmującym całe życie przez wspieranie działań, które mogą zapewnić ludziom średnio- i długoterminowe rozwiązania;
6. podkreśla, że celem EFS+ powinno być osiągnięcie włączenia społecznego i wysokich poziomów zatrudnienia dzięki trwałym miejscom pracy wysokiej jakości, odpowiednim płacom, godnym warunkom pracy, w tym dobrostanowi pracowników, zdrowemu środowisku pracy, sprawiedliwym systemom ochrony socjalnej w państwach członkowskich, możliwościom kształcenia i szkolenia zawodowego oraz uczenia się przez całe życie dla wszystkich, biorąc pod uwagę szczególne potrzeby osób znajdujących się w trudnej sytuacji, aby stworzyć wykwalifikowaną, konkurencyjną i odporną siłę roboczą, gotową na transformację ekologiczną i cyfrową oraz przyszły świat pracy, a także budować sprawiedliwą ochronę socjalną oraz integracyjne i spójne społeczeństwa, aby wyeliminować ubóstwo, zwalczać nierówności i zrealizować założenia i główne cele określone w Europejskim filarze praw socjalnych;
7. apeluje o silny, wzmocniony i odrębny EFS+ ze znacznie zwiększonym wsparciem publicznym dla instrumentów w państwach członkowskich, aby zapewnić pomoc osobom znajdującym się w trudnej sytuacji i osobom najbardziej potrzebującym w naszych społeczeństwach, inwestować w ludzi i umiejętności, pomagać w wydźwiganiu ludzi z ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz pobudzać inwestycje społeczne i przedsiębiorczość społeczną; podkreśla w związku z tym, że osiągnięcie celów EFS+ na okres po 2027 r. wymagałoby znacznego i uzasadnionego zwiększenia budżetu EFS+ w puli środków finansowych EFS+ na lata 2028-2034;
8. wzywa Komisję, aby zapewniła zwiększone i odpowiednio przydzielone finansowanie przeznaczone na osiągnięcie celów EFS+ i celów Europejskiego filaru praw socjalnych oraz jego planu działania i głównych celów; wyraża w związku z tym zaniepokojenie próbami podziału lub połączenia istniejącego EFS+ z innymi funduszami, ponieważ mogłoby to stworzyć poważne zagrożenie dla realizacji jego celów oraz celów Europejskiego filaru praw socjalnych, a także jego planu działania i głównych celów; ostrzega, że ujednolicenie, centralizacja, optymalizacja lub połączenie funduszy może nie poprawić ich skuteczności; podkreśla w związku z tym, że ewentualna zmiana struktury funduszu musi oznaczać utrzymanie skuteczności i celu ESF+ w zakresie wspierania zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, szkoleń i rozwoju umiejętności i musi zapewniać odpowiedni budżet i być zarządzana jak najbliżej beneficjenta;
9. uważa, że EFS+ powinien nadal stosować model zarządzania dzielonego i że w związku z tym należy zadbać o to, by inne zarządzanie EFS+ nie doprowadziło do utraty priorytetu nadanego aspektom społecznym, w tym projektom dotyczącym zatrudnienia, edukacji, umiejętności, szkoleń i włączenia społecznego, do potencjalnej utraty ukierunkowania i do tego, że finansowanie nie będzie docierało do szczebla lokalnego, do osób znajdujących się w trudnej sytuacji i osób najbardziej potrzebujących, co zwiększyłoby ryzyko realokacji środków na inne cele;
10. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zapewniły udział partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym nienastawionych na zysk podmiotów świadczących usługi społeczne, przedsiębiorstw społecznych, organizatorów kształcenia lub szkolenia i przedstawicieli grup docelowych w opracowywaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ocenie EFS+, a także przekazywały im informacje i zapewniały konsultacje z nimi, aby przeznaczyć na ten cel odpowiednie środki finansowe i zapobiec wykluczeniu mniejszych podmiotów; wzywa Komisję, aby przestrzegała zasady partnerstwa na szczeblu UE, ponieważ ma ona zasadnicze znaczenie dla powodzenia EFS+ i należy ją utrzymać w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF); wzywa organizacje społeczeństwa obywatelskiego, aby zaangażowały się w prace Komitetu ESF+, ponieważ są one głównymi partnerami wykonawczymi funduszu;
11. podkreśla potrzebę, by model zarządzania EFS+ pozwalał, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu przejrzystości, odpowiednio odzwierciedlić w programach operacyjnych krajowe, regionalne i lokalne uwarunkowania i wyzwania, m.in. dzięki należytemu uwzględnieniu wiedzy fachowej zainteresowanych stron na szczeblu krajowym i regionalnym, w tym społeczeństwa obywatelskiego, oraz zapewnieniu, by finansowanie trafiało do organizacji, które zajmują się osobami potrzebującymi, i na działania ukierunkowane na takie osoby;
12. podkreśla, że dostępność wysokiej jakości bezpłatnych usług publicznych, takich jak wczesna edukacja i opieka nad dziećmi, edukacja i zdrowie, oraz powszechny dostęp do tych usług, a także dostęp do odpowiednich, przystępnych cenowo i godnych mieszkań oraz podstawowych usług, takich jak przystępna cenowo energia, urządzenia sanitarne, woda i zdrowe odżywianie, są warunkami koniecznymi, aby zapewnić równe szanse i zwiększyć poziom zatrudnienia, poprawić warunki życia i pracy oraz zwalczać ubóstwo i wykluczenie społeczne; podkreśla rolę, jaką w tym względzie może odegrać EFS+; zwraca szczególną uwagę na sytuację osób starszych, które ze względu na rosnące koszty utrzymania i malejącą siłę nabywczą ich emerytur żyją w poważnym ubóstwie lub są nim zagrożone, a sytuacja ta często prowadzi do niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb, takich jak żywność, mieszkanie czy dostęp do placówek opieki, a to skutkuje utratą godności społecznej;
13. zauważa, że obecny program EFS+ przyjęto przed kryzysami, które doprowadziły do wyższej inflacji i wyższych kosztów utrzymania, a zatem do potrzeby większych inwestycji publicznych i społecznych, a obecny EFS+ nie jest w stanie zaspokoić aktualnych potrzeb; dlatego apeluje do Komisji, aby w kolejnych WRF zagwarantowała dla EFS+ kompleksowy, stabilny i zakrojony na szeroką skalę budżet oparty na potrzebach i prawach, który będzie uwzględniał inflację, wzrost kosztów utrzymania, wskaźniki ubóstwa i potrzebę dostępu do przystępnych cenowo mieszkań;
14. podkreśla, że EFS+ po roku 2027 powinien objąć inwestycje mające zaradzić trwałym wyzwaniom społecznym, a także pozostać zgodny z ogólnymi i szczegółowymi celami obecnego EFS+, a jednocześnie być w stanie reagować i dostosowywać się do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych; podkreśla znaczenie zasad funduszu dotyczących zarządzania dzielonego, jasnych celów i koncentracji tematycznej oraz zwraca uwagę, że większość środków z funduszu powinna być wydawana jak najbliżej osób, które z niego korzystają, w ścisłej współpracy z lokalnymi i regionalnymi władzami i organizacjami; podkreśla potrzebę dzielenia się najlepszymi praktykami w zakresie najbardziej efektywnego i przejrzystego wdrażania EFS+; podkreśla potrzebę ciągłej oceny wpływu i skuteczności inicjatyw EFS;
15. podkreśla, że EFS+ po roku 2027 powinien przede wszystkim uwzględniać strukturalne wyzwania społeczne i gospodarcze; wyraża zaniepokojenie, że EFS+ był wielokrotnie wykorzystywany jako narzędzie reagowania kryzysowego, i podkreśla, że takie podejście stanowi zagrożenie dla długoterminowych celów politycznych i inwestycyjnych polityki spójności, a także stwarza ryzyko, że dotarcie do osób, dla których przeznaczona jest polityka spójności, nie będzie możliwe w wystarczającym stopniu;
16. w związku z tym wzywa Komisję do ochrony środków budżetowych EFS+, aby można było je wykorzystać na jego główne cele i beneficjentów, oraz do zaproponowania instrumentu rezerwy finansowej, który pozwoli UE szybko i elastycznie reagować na społeczne sytuacje nadzwyczajne i kryzysowe, uzupełni EFS+ i inne fundusze spójności, opierałby się na sukcesie uruchomionego w 2020 r. europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE) na europejskim systemie reasekuracji świadczeń dla osób bezrobotnych albo na Funduszu Solidarności Unii Europejskiej i byłby narzędziem do naprawy szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub stanami zagrożenia zdrowia publicznego; wzywa zatem Komisję do zapewnienia wystarczającego finansowania w związku ze zwiększonym ryzykiem w tych obszarach spowodowanym zmianą klimatu;
Cele, priorytety i budżet
17. podkreśla, że zasady horyzontalne, takie jak równość płci, przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną, wiek, religię lub światopogląd, narodowość, rasę lub pochodzenie etniczne 21 i swoboda przemieszczania się, powinny być integralną częścią EFS+; podkreśla znaczenie podejścia intersekcjonalnego w całym procesie opracowywania,wdrażania, monitorowania i oceny funduszu;
18. podkreśla znaczenie włączenia społecznego osób z niepełnosprawnościami i w związku z tym nalega, aby EFS+ wspierał zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami za pośrednictwem staży zawodowych i szkoleniowych, zwłaszcza z myślą o ułatwieniu przejścia takich osób z zakładów pracy chronionej na otwarty rynek pracy;
19. podkreśla, że konieczne są dalsze wysiłki w celu zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami dostępu do wysokiej jakości wsparcia i korzystania z należnych im praw zapisanych w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych; podkreśla, że w ramach przyszłego EFS+ nadal należy priorytetowo traktować umożliwianie niezależnego życia i przejście od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie społeczności lokalnych oraz ułatwiać wsparcie świadczone w domu, a także wspomagać programy pomocy osobistej; apeluje, aby EFS+ przyczynił się do realizacji europejskiej strategii na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030, a w szczególności do ułatwienia wdrożenia przyszłych wytycznych UE dotyczących niezależnego życia i włączenia do społeczności, przyszłych ram doskonałości usług społecznych dla osób z niepełnosprawnościami oraz pakietu dotyczącego zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami;
20. domaga się, aby EFS+ koncentrował się na osobach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji w naszych społeczeństwach, w szczególności na osobach i społecznościach marginalizowanych, takich jak dzieci znajdujące się w trudnej sytuacji i osoby starsze, mniejszości etniczne, Romowie, osoby z niepełnosprawnościami lub cierpiące na choroby przewlekłe, osoby bezdomne, grupy o niskich dochodach, osoby długotrwale bezrobotne, a także osoby zamieszkujące obszary wiejskie, wyspy lub regiony oddalone, które zmagają się ze szczególnymi wyzwaniami społeczno-gospodarczymi; zaznacza, że EFS+ musi być inkluzywny i zwracać szczególną uwagę na wszystkie rodzaje rodzin, osoby i rodziny zamieszkujące obszary wyludnione, gdzie dostęp do usług i możliwości może być bardziej ograniczony, oraz na dzieci pozbawione opieki rodzicielskiej; podkreśla ponadto, że EFS+ powinien zachęcać do przyjmowania środków zapobiegających rozdzielaniu rodzin znajdujących się w niepewnej sytuacji, w tym programów edukacji rodzicielskiej, terapii zorientowanej na rodzinę i szkoleń w zakresie zatrudnienia;
21. podkreśla, że EFS+ powinien obejmować inwestycje w projekty ukierunkowane na zatrudnienie kobiet oraz włączenie społeczne i gospodarcze kobiet, ze szczególnym uwzględnieniem matek samotnie wychowujących dzieci i gospodarstw domowych prowadzonych przez kobiety; nalega, aby EFS+ wspierał kobiety - w tym kobiety, które są ofiarami przemocy ze względu na płeć i przemocy ekonomicznej - znajdujące się w trudnejsytuacji i potrzebujące dodatkowego wsparcia, aby (ponownie) zintegrowały się ze społeczeństwem i rynkiem pracy; apeluje o przekrojowe podejście do kwestii płci 22 w całym EFS+;
22. wzywa Komisję, aby w świetle obecnych wyzwań włączyła do celów szczegółowych EFS+ promowanie sprawiedliwej transformacji, położenie kresu bezdomności, promowanie przedsiębiorstw społecznych w gospodarce społecznej oraz integrację społeczno-gospodarczą osób znajdujących się w trudnej sytuacji, w tym migrantów, osób młodych, osób starszych i osób mieszkających na obszarach dotkniętych niżem demograficznym oraz osób z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi, a także osób powracających na rynek pracy po dłuższej nieobecności;
23. podkreśla, że jeśli nie zapewni się konkretnego wsparcia na opracowanie średnio- i długoterminowych rozwiązań mających na celu wydźwignięcie ludzi z ubóstwa i usunięcie strukturalnych przyczyn nierówności, aby wzmocnić ich odporność na nadchodzące wyzwania, wyeliminowanie istniejących luk w krajowych systemach ochrony socjalnej, a tym samym wzmocnienie systemów opieki socjalnej, oraz złagodzenie społecznych skutków kryzysów w ukierunkowany sposób, osiągnięcie celów EPSR w zakresie ubóstwa stanie się wyzwaniem; domaga się, aby przeznaczyć wsparcie na zapewnienie godnych warunków życia - tak by nikt nie został w tyle - oraz dostępu do wysokiej jakości podstawowych usług publicznych; apeluje, aby strategia UE na rzecz walki z ubóstwem, którą przedstawiono w wytycznych politycznych przewodniczącej Komisji Ursuli von der Leyen na kadencję 2024-2029, wykraczała poza propozycje polityczne i zapewniała lepsze finansowanie sprawiedliwości społecznej w ramach wszystkich funduszy, a także by ułatwiła ona wykorzystanie EFS+ w praktyce; podkreśla rolę EFS+ we wdrażaniu tej strategii;
24. podkreśla, że walka z ubóstwem dzieci wymaga odpowiednio finansowanych, kompleksowych i zintegrowanych środków, a także efektywnego wdrożenia europejskiej gwarancji dla dzieci na szczeblu krajowym, i nalega, aby zgodnie z zasadą pomocniczości państwa członkowskie pilnie zajęły się tą kwestią za pomocą solidnych zasobów budżetowych, a także jest gotów usprawnić koordynację i wymianę najlepszych praktyk na szczeblu UE, jednocześnie nadal zapewniając dodatkowe wsparcie za pośrednictwem EFS+; nalega ponadto, aby wszystkie państwa członkowskie przeznaczyły co najmniej 5 % swoich środków z EFS+ na zwalczanie ubóstwa dzieci, a państwa członkowskie, w których odsetek dzieci zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym jest wyższy niż średnia w UE - aby skuteczniej rozwiązać ten problem, powinny przeznaczyć na ten cel wyższą kwotę; nalega na przejrzyste i skuteczne wykorzystanie budżetu europejskiej gwarancji dla dzieci jak najbliżej grup docelowych i we współpracy z całym spektrum zainteresowanych stron i lokalnych organizacji;
25. wzywa Komisję, aby - zgodnie z dwoma celami ogólnymi funduszu i w celu odzwierciedlenia ich równorzędnego znaczenia - zwiększyła środki na integrację społeczną powyżej obecnych 25 % oraz - w odpowiedzi na rosnące koszty utrzymania i żywności - zwiększyła środki na pomoc żywnościową i podstawową pomoc materialną dla osób najbardziej potrzebujących do 5 %;
26. z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź przewodniczącej Komisji dotyczącą opracowania europejskiego planu na rzecz przystępnych cenowo mieszkań oraz uruchomienia ogólnoeuropejskiej platformy inwestycyjnej na rzecz przystępnych cenowo i zrównoważonych mieszkań; podziela ambicję, aby priorytetowo potraktować walkę z kryzysem mieszkaniowym zgodnie z zasadą pomocniczości, i podkreśla, że EFS+ po roku 2027 powinien usprawnić terminowy i sprawiedliwy dostęp do przystępnych cenowo, godnych, dostępnych, inkluzywnych, zrównoważonych i wysokiej jakości usług, które promują dostępność mieszkań, w tym środków takich jak mieszkalnictwo socjalne i przystępne cenowo programy najmu; uważa, że wszystkie państwa członkowskie muszą inwestować w wystarczającą ilość środków z EFS+ na walkę z bezdomnością, i zwraca się do Komisji, aby zaproponowała znaczne środki na ten cel;
27. podkreśla potrzebę zapewnienia wystarczającego finansowania z EFS+ po roku 2027 wysokiej jakości i dostępnej publicznej edukacji i kształcenia zawodowego, a także prawa socjalnego pracowników do uczestnictwa w rozwoju umiejętności, podnoszenia kwalifikacji, przekwalifikowania i uczenia się przez całe życie, a także rozwiązania problemu niedoboru umiejętności i zapewnienia obywatelom, a w szczególności pracownikom dotkniętym transformacją cyfrową i ekologiczną, możliwości efektywnego poruszania się po zmieniającym się rynku pracy bez narażania się na jakikolwiek rodzaj dyskryminacji, oraz potrzebę propagowania konkretnych działań na rzecz starszych pracowników, aby jak najlepiej wykorzystać talenty i doświadczenie seniorów; wzywa w tym kontekście do ścisłej współpracy między kluczowymi podmiotami, w tym instytucjami edukacyjnymi, pracodawcami, pracownikami, rządami i władzami lokalnymi;
28. podkreśla, że EFS+ ma potencjał we wspieraniu innowacji i umiejętności cyfrowych i jednocześnie wspiera pracowników dotkniętych transformacją cyfrową i ekologiczną za pomocą ukierunkowanego dostosowywania programów kształcenia i szkolenia do zmieniających się potrzeb kluczowych sektorów oraz zapewniania dostępu do możliwości uczenia się przez całe życie, tak aby pracownicy w każdym wieku mogli stale dostosowywać swoje umiejętności do nowych potrzeb w zakresie zatrudnienia w szybko zmieniającej się gospodarce; podkreśla potrzebę zwiększenia dotacji i rozwoju programów wspierających pracowników w transformacji cyfrowej i ekologicznej, w tym przekwalifikowania i zdobywania nowych umiejętności;
29. nalega, aby środki mające na celu poprawę dostępu do rynku pracy i wspieranie nabywania umiejętności były opracowywane w sposób promujący i uznający autonomię jednostek oraz ukierunkowany na pracowników zagrożonych utratą pracy w przyszłości; przypomina w tym kontekście o szerokiej gamie podejmowanych na szczeblu UE inicjatyw, które mogą zapewnić przydatne wskazówki dotyczące opracowywania programów kształcenia i szkolenia na szczeblu krajowym i regionalnym;
30. apeluje o wzmożenie wysiłków na rzecz wsparcia realizacji gwarancji dla młodzieży; wzywa Komisję, aby zaproponowała, by wszystkie państwa członkowskie przeznaczały większe środki niż obecne 12,5 % środków z EFS+ na wsparcie ukierunkowanych działań i reform strukturalnych wspierających wysokiej jakości zatrudnienie, kształcenie i szkolenie zawodowe młodzieży, w szczególności staże i praktyki zawodowe, a także przejście od kształcenia do zatrudnienia, ścieżki powrotu do kształcenia lub szkolenia oraz edukację drugiej szansy; w tym kontekście ponownie apeluje do państw członkowskich, aby zakazały praktyk wyzysku, w tym bezpłatnych staży; podkreśla potrzebę stworzenia mechanizmów monitorowania i oceny, aby zapewnić ich długoterminowe oddziaływanie i skuteczność;
31. podkreśla znaczenie ukierunkowania EFS+ na różne grupy o różnych potrzebach; podkreśla w związku z tym, jak ważne jest przeznaczanie wsparcia na między innymi projekty dotyczące włączenia społecznego osób z niepełnos- prawnościami, Romów, starzenia się społeczeństwa, kobiet i dzieci oraz dużych gospodarstw domowych i rodzin wielodzietnych oraz rodzin i gospodarstw domowych prowadzonych przez kobiety, a także społeczno- ekonomicznej integracji migrantów, w tym migrantów zarobkowych, ze szczególnym uwzględnieniem migrantek; podkreśla ponadto, że EFS+ powinien wspierać projekty dotyczące celów społecznych i edukacyjnych oraz podnoszenia umiejętności w regionach doświadczających znacznego wyludniania się; nalega, aby EFS+ po roku 2027 objął inne aspekty włączenia społecznego, takie jak warunki mieszkaniowe, stan zdrowia i sytuacja rodzinna oraz usługi publiczne i opieka świadczona na poziomie społeczności lokalnych; podkreśla, że nie ma uniwersalnego rozwiązania i że sposoby zaspokojenia tych potrzeb mogą różnić się w zależności od regionu;
32. podkreśla, że komponent "Zatrudnienie i innowacje społeczne" EFS+ wspiera inicjatywy skierowane do pracowników mobilnych znajdujących się w niepewnej sytuacji oraz finansowanie doradztwa w zakresie związków zawodowych, oraz zwraca uwagę na znaczenie przedstawicieli pracowników w rokowaniach zbiorowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia stabilnego finansowania europejskiej sieci krajowych i międzynarodowych usług doradztwa w zakresie związków zawodowych dla takich pracowników, aby zwiększyć sprawiedliwą mobilność siły roboczej;
33. przypomina, że EFS+ powinien też dążyć do zapewnienia zdrowego i dobrze dostosowanego środowiska pracy, aby skuteczniej reagować na zagrożenia dla zdrowia związane ze zmieniającymi się formami pracy i na potrzeby starzejącej się siły roboczej; podkreśla, że pandemia przyspieszyła powstanie nowych realiów i pojawienie się nowych form pracy wynikających z cyfryzacji, w tym sztucznej inteligencji (AI), które wpłynęły na bezpieczeństwo i higienę pracy; w tym kontekście wzywa do poparcia i wystarczającego finansowania skutecznych prac nad ochroną pracowników przed niebezpiecznymi i szkodliwymi substancjami;
34. wzywa EFS+ do pobudzenia skutecznego wdrażania europejskiej strategii w dziedzinie opieki we wszystkich państwach członkowskich przez inwestowanie w wysokiej jakości usługi i infrastrukturę w zakresie opieki opartej na społeczności i opieki domowej, długoterminową opiekę i wsparcie osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych wymagających wsparcia, a także w wysokiej jakości wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem za pośrednictwem opartych na społeczności, skoncentrowanych na dziecku i jednostce, wysokiej jakości, przystępnych cenowo i dostępnych publicznych systemów opieki, które promują autonomię osób wymagających opieki, a także ich godność i godność opiekunów; apeluje o dalsze inwestycje na rzecz wspierania opiekunów, zarówno formalnych, jak i nieformalnych, i jednoczesne zapewnienie - za pośrednictwem porozumienia w sprawie opieki - godnych warunków pracy dla pracowników sektora opieki, w tym odpowiednich wynagrodzeń; wzywa państwa członkowskie, aby maksymalnie wykorzystały środki z EFS+ do wzmocnienia i ukończenia procesu deinstytucjo- nalizacji, tak aby każda osoba mogła żyć w środowisku rodzinnym lub społeczności lokalnej;
35. przypomina, że do zapewnienia pozytywnej konwergencji społecznej niezbędne są wydatki publiczne; podkreśla, że wdrożenie Europejskiego filaru praw socjalnych i reform w ramach odpowiednich zaleceń dla poszczególnych krajów w ramach europejskiego semestru zależy również od silnego wsparcia EFS+ dla niektórych środków politycznych, zwłaszcza tych związanych ze wzmocnieniem systemów opieki społecznej, zapewnieniem sprzyjających włączeniu społecznemu, dostępnych i wysokiej jakości edukacji i kształcenia zawodowego, systemów opieki i usług opieki zdrowotnej, w tym w zakresie zdrowia psychicznego, ograniczeniem ubóstwa dzieci i wyeliminowaniem bezdomności, a także środków związanych z równym traktowaniem i równością szans dla kobiet i mężczyzn, którą to równość należy zagwarantować i wzmocnić we wszystkich obszarach, w tym w zakresie uczestnictwa w rynku pracy, warunków zatrudnienia i awansu zawodowego;
36. przypomina, że strategie polityczne UE odznaczają się największą skutecznością, gdy są skoordynowane z instrumentami finansowania i innymi ramami strategicznymi, takimi jak europejski semestr i jego zalecenia dla poszczególnych krajów; zauważa, że skuteczność interwencji finansowanych ze środków EFS+ zależy od pomyślnego wdrożenia reform;
37. podkreśla, że dialog społeczny i rokowania zbiorowe mają kluczowe znaczenie dla dobrostanu w miejscu pracy oraz zmniejszenia ubóstwa osób pracujących, wykluczenia społecznego i nierówności płacowych; zwraca się do Komisji, aby konsekwentne przeznaczała odpowiednie i wystarczające środki finansowe na budowanie zdolności, aby umożliwić partnerom społecznym odgrywanie istotnej roli w obszarach ich kompetencji, wzmocnić ich zdolność do angażowania się w dialog społeczny zarówno na szczeblu UE, jak i na szczeblu krajowym oraz wzmocnić działania partnerów społecznych przy odpowiednim minimalnym obowiązku we wszystkich państwach członkowskich, a także uwzględnić pomoc techniczną na te trzy cele; nalega ponadto, aby organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organizacje nienastawione na zysk miały zagwarantowany - na równych zasadach - minimalny dostęp do finansowania, aby mogły przyczyniać się do realizacji celów EFS+ w państwach członkowskich; zwraca jednocześnie uwagę na potrzebę rozwijania zdolności instytucjonalnych poprzez silną i profesjonalną administrację oraz wspierania innowacji w zarządzaniu sektorem publicznym;
38. podkreśla, jak ważne dla osiągnięcia celów UE w zakresie włączenia społecznego są spółdzielnie pracownicze, przedsiębiorstwa społeczne i inne alternatywne modele biznesowe; podkreśla, że niezwykle ważne jest, aby małe przedsiębiorstwa społeczne, nienastawione na zysk podmioty świadczące usługi społeczne i organizacje społeczeństwa obywatelskiego miały dostęp do wszystkich komponentów EFS+; apeluje o ustanowienie stopy współfinansowania w wysokości co najmniej 90 % w przypadku działań skierowanych do osób najbardziej potrzebujących i co najmniej 70 % w przypadku wszystkich innych działań realizowanych przez małe podmioty o ograniczonych zdolnościach, takie jak organizacje społeczeństwa obywatelskiego, usługi społeczne nienastawione na zysk i przedsiębiorstwa społeczne, aby zapewnić im dostęp do finansowania przy jednoczesnym zachowaniu minimalnej liczby różnych stóp współfinansowania;
Działanie funduszu
39. wzywa państwa członkowskie, aby zapewniły koordynację między władzami i organizacjami regionalnymi i lokalnymi oraz ich zaangażowanie w projekty finansowane z budżetów krajowych, a także podkreśla potrzebę utrzymania partnerskiego podejścia obecnego EFS+, które ma kluczowe znaczenie dla zwiększania jakości programów finansowanych ze środków EFS+; ponownie podkreśla potrzebę przyjęcia zasad zarządzania funduszem we współpracy z podmiotami lokalnymi, które są najbliżej potrzeb obywateli i mogą opracować rozwiązania ukierunkowane terytorialnie, najlepiej dopasowane do konkretnych obszarów; podkreśla potrzebę zaangażowania podmiotów regionalnych i lokalnych we wdrażanie funduszu;
40. domaga się, aby przepisy regulujące korzystanie z EFS+ i jego wdrażanie zapewniały i zwiększały zgodność z praworządnością, dorobkiem prawnym UE, najwyższymi standardami społecznymi UE, prawami socjalnymi i zasadami demokratycznymi, a także były zgodne z Europejskim filarem praw socjalnych, celami zrównoważonego rozwoju ONZ oraz podstawowymi prawami człowieka i prawami pracowniczymi zapisanymi również w Karcie praw podstawowych UE;
41. apeluje, aby przepisy regulujące EFS+ umożliwiały przydzielanie środków publicznych wyłącznie tym pracodawcom, którzy przestrzegają praw pracowniczych i obowiązujących przepisów dotyczących warunków pracy; zachęca Komisję do stworzenia kompleksowej bazy danych, która uzupełniałaby dane Eurostatu, aby umożliwić terminowe i rzetelne monitorowanie zmian w zatrudnieniu, warunkach życia i stosunkach pracy;
42. zauważa z zaniepokojeniem, że rządy krajowe często utrudniają skuteczne wdrażanie EFS+, ponieważ nakładają niepotrzebne obciążenia administracyjne lub uniemożliwiają podmiotom lokalnym zarządzanie wsparciem w ramach funduszu lub możliwościami finansowania; wzywa do zmniejszenia obciążeń administracyjnych i biurokracji, zwłaszcza przez uproszczenie procesów składania wniosków o dostęp do funduszy i procedur sprawozdawczych dla organizacji, w szczególności organizacji społeczeństwa obywatelskiego i organizacji gospodarki społecznej oraz mniejszych organizacji; podkreśla, że przy opracowywaniu środków upraszczających należy konsultować się z beneficjentami, w tym z nienastawionymi na zysk dostawcami usług społecznych; nalega, aby uproszczenie było zgodne z podstawowymi zasadami zarządzania dzielonego, przejrzystości, rozliczalności i niezależnej kontroli, a także zasadami partnerstwa, co zapewni właściwe zarządzanie środkami publicznymi;
43. zauważa, że nadmierne poleganie na wskaźnikach takich jak poziom błędu może prowadzić do większego obciążenia administracyjnego; zauważa, że różne wskaźniki, w tym pomiar nakładów, wyników, wydajności lub miary jakościowe, mogą pasować do różnych celów i interwencji;
44. apeluje do Komisji o konsekwentne wspieranie państw członkowskich i przekazywanie im informacji, aby pomóc im w skutecznym i przejrzystym opracowywaniu indywidualnych projektów, w tym przejrzystych i przewidywalnych warunków, które zapewnią wnioskodawcom oraz beneficjentom końcowym finansowania jasność i przewidywalność prawa;
45. wzywa Komisję, aby zadbała o bardziej dogłębną ocenę skuteczności poszczególnych interwencji bez nakładania nowych, znacznych obciążeń na dostawców, na przykład przez uproszczenie wymiany informacji między państwami członkowskimi a Komisją oraz przez utworzenie biur ds. oceny zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym;
46. ponownie podkreśla, że cyfryzacja jest jednym z ważnych narzędzi pozwalających zmniejszyć obciążenia administracyjne i usprawnić składanie wniosków o finansowanie, w związku z czym należy ją propagować i wzmacniać umiejętności cyfrowe obywateli; ostrzega jednak, że nie wszyscy ludzie są przygotowani na cyfryzację, a niektóre grupy osób, zwłaszcza te znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji - takie jak osoby starsze mieszkające na wyludnionych obszarach, gdzie dostęp do usług i możliwości może być bardziej ograniczony - oraz projekty skierowane do nich, a także organizacje społeczeństwa obywatelskiego, usługi społeczne nienastawione na zysk i przedsiębiorstwa społeczne, mogą w rezultacie utracić możliwości finansowania;
47. jest zdania, że należy dołożyć większych starań, aby organizacje i ludzie wiedzieli o wszystkich możliwościach, jakie oferuje EFS+; nalega, aby Komisja i państwa członkowskie zwiększały świadomość o możliwościach oferowanych przez EFS+, informowały o nich organizacje i doradzały im na ten temat, przeprowadzając kampanie informacyjne; zauważa, że nadal utrzymuje się znaczna luka w wiedzy i umiejętnościach, zwłaszcza w przypadku usług społecznych, w zakresie dostępu do obecnego EFS+ i prowadzenia projektów finansowanych przez UE; uważa w szczególności, że w przyszłym rozporządzeniu w sprawie EFS+ należy przewidzieć budżet na pomoc techniczną w celu utworzenia sieci krajowych centrów informacyjnych lub niskoprogowych punktów informacyjnych oferujących usługi takie jak doradztwo zawodowe bez wcześniejszego umawiania się, koordynowanych na szczeblu ogólnoeuropejskim, aby skutecznie zapewniać szkolenia, wytyczne i wsparcie dla organizacji działających w terenie;
48. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wzmocniły synergię na wszystkich szczeblach między projektami wspieranymi z EFS+ i innych funduszy UE;
°
° °
49. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu oraz Europejskiemu Komitetowi Regionów.
W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.
23.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.
22.12.2025
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3146 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus po roku 2027 (2024/2077(INI)) |
| Data aktu: | 11/03/2025 |
| Data ogłoszenia: | 20/06/2025 |