(Dz.U.UE C z dnia 20 czerwca 2025 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 46 lit. d), art. 149, art. 153 ust. 2 lit. a), art. 164, 175 i 349,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające program Europejski Fundusz Społeczny Plus (ESF+) 1 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/3236 z dnia 19 grudnia 2024 r. dotyczące zmiany rozporządzenia (UE) 2021/1057 i (UE) 2021/1058 w odniesieniu do regionalnego wsparcia na rzecz odbudowy w sytuacjach nadzwyczajnych (RESTORE) 2 ,
- uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, która weszła w życie 21 stycznia 2011 r. zgodnie z decyzją Rady 2010/48/WE z 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych 3 ,
- uwzględniając Europejski filar praw socjalnych proklamowany i podpisany przez Radę, Parlament i Komisję 17 listopada 2017 r.,
- uwzględniając deklarację z La Hulpe w sprawie przyszłości Europejskiego filaru praw socjalnych podpisaną przez Parlament, Komisję, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Radę 16 kwietnia 2024 r.,
- uwzględniając deklarację z Liege z 5 marca 2024 r. w sprawie przystępnych cenowo, godnych i zrównoważonych mieszkań dla wszystkich,
- uwzględniając komunikat Komisji z 27 marca 2024 r. w sprawie 9. sprawozdania na temat spójności (COM(2024) 0149),
- uwzględniając komunikat Komisji z 20 marca 2024 r. pt. "Niedobory pracowników i umiejętności w UE: plan działania",
- uwzględniając zalecenie Rady z 12 marca 2021 r. w sprawie równouprawnienia, włączenia i partycypacji Romów 4 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z 4 marca 2021 r. pt. "Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych" (COM(2021)0102) oraz proponowane w nim główne cele na 2030 r. dotyczące zatrudnienia, szkoleń i ograniczania ubóstwa,
- uwzględniając komunikat Komisji z 7 października 2020 r. pt. "Unia równości: unijne ramy strategiczne na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów" (COM(2020)0620),
- uwzględniając sprawozdania roczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczące wykonania budżetu UE za lata 2019 i 2021,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie tworzenia miejsc pracy - sprawiedliwa transformacja i inwestycje społeczne 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 listopada 2023 r. pt."Dzieci przede wszystkim - umocnienie gwarancji dla dzieci dwa lata po jej przyjęciu" 6 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2022 r. zatytułowaną "Dążenie do równouprawnienia osób z niepełnosprawnościami" 7 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 kwietnia 2021 r. w sprawie europejskiej gwarancji dla dzieci 8 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie ograniczenia nierówności ze szczególnym
uwzględnieniem ubóstwa osób pracujących 9 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie powszechnego dostępu do godnych i przystępnych cenowo mieszkań 10 ;
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz równouprawnienia płci 11 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie zajęcia się poziomem bezdomności w UE 12 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 października 2020 r. w sprawie wzmocnienia gwarancji dla młodzieży 13 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2022 r. pt. "W kierunku wspólnych europejskich działań w dziedzinie opieki" 14 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych na okres po roku 2020 15 ,
- uwzględniając sprawozdanie Maria Draghiego z 9 września 2024 r. w sprawie przyszłości europejskiej konkurencyjności,
- uwzględniając sprawozdanie Enrica Letty z 10 kwietnia 2024 r. pt. "Much more than a market" [Znacznie więcej niż rynek],
- uwzględniając art. 55 Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Rozwoju Regionalnego,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A10-0014/2025),
A. mając na uwadze, że Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) wspiera i uzupełnia polityki państw członkowskich oraz wnosi wartość dodaną w te polityki w celu zapewnienia równych szans, równego dostępu do rynku pracy, sprawiedliwych i wysokiej jakości warunków pracy, ochrony socjalnej i włączenia społecznego, w szczególności z naciskiem na wysokiej jakości, włączające kształcenie i szkolenie, uczenie się przez całe życie, inwestycje w dzieci i ludzi młodych oraz dostęp do podstawowych usług;
B. mając na uwadze, że EFS+ jest jedynym funduszem UE ukierunkowanym przede wszystkim na politykę społeczną, a zatem sam w sobie jest wyjątkowy i razem z polityką spójności bardzo skuteczny w osiąganiu włączenia społecznego i niezbędny do tego celu; mając na uwadze, że aby wprowadzić zmiany systemowe przez reformy strukturalne, EFS+ należy wykorzystywać w najbardziej efektywny sposób i koncentrować się na jego komplemen- tarności z budżetami państw członkowskich w celu zmotywowania państw członkowskich, aby wykorzystywały go na te reformy, niezależnie od tego, że kluczowe znaczenie ma również opracowanie bardziej holistycznej polityki społecznej na szczeblu UE, aby przeciwdziałać nierównościom i wykluczeniu;
C. mając na uwadze, że polityka spójności, europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, a w szczególności EFS+, są skutecznymi narzędziami spójności między państwami członkowskimi, regionami i obszarami, w tym obszarami miejskimi i wiejskimi;
D. mając na uwadze, że sytuacja i potrzeby poszczególnych regionów UE różnią się między sobą; mając na uwadze, że jako iż bezpośrednimi beneficjentami EFS+ są społeczności lokalne, konieczne jest, aby regionalne i lokalne zainteresowane strony były bezpośrednio zaangażowane w kształtowanie tego instrumentu; mając na uwadze, że rozwój lokalny kierowany przez społeczność jest narzędziem angażowania obywateli na szczeblu lokalnym w opracowywanie rozwiązań problemów społecznych, środowiskowych i gospodarczych, przed którymi obecnie stoją, a zatem jest ważnym narzędziem ułatwiającym wdrażanie EFS+; mając na uwadze, że wdrażaniu EFS+ na szczeblu krajowym często towarzyszą zbędne obciążenia administracyjne oraz skomplikowane lub nieskuteczne przepisy;
E. mając na uwadze, że różne osoby znajdujące się w trudnej sytuacji, takie jak dzieci, osoby samotnie wychowujące dzieci, rodziny wielodzietne, kobiety żyjące w ubóstwie, osoby bezrobotne, osoby zatrudnione na niepewnych warunkach, migranci, migranci zarobkowi, ofiary handlu ludźmi, osoby z niepełnosprawnościami, osoby młode, osoby starsze, osoby bezdomne i Romowie, mają różne potrzeby; mając na uwadze, że transformacja cyfrowa i ekologiczna jest bardzo potrzebna i niesie ze sobą nie tylko wiele możliwości, ale także wyzwań dla wszystkich, takich jak luka w umiejętnościach cyfrowych i przepaść cyfrowa między kobietami a mężczyznami oraz potrzeba przekwalifikowania siły roboczej; a także mając na uwadze, że aby odnieść sukces w tym przedsięwzięciu, UE musi zapewnić sprawiedliwą transformację, która nie pozostawi nikogo w tyle; mając na uwadze, że w UE istnieją osoby znajdujące się w trudnej sytuacji, które pozostają na marginesie polityki społecznej i programów finansowanych z EFS+; mając na uwadze, że potrzebne są nadzwyczajne wysiłki i zmiany strukturalne, aby dotrzeć do wszystkich osób znajdujących się w trudnej sytuacji i zapobiec wzrostowi liczby osób znajdujących się w takiej sytuacji;
F. mając na uwadze, że około 100 milionów mieszkańców UE ma jakąś formę niepełnosprawności; mając na uwadze, że zatrudniona jest tylko połowa osób z niepełnosprawnościami; mając na uwadze, że 28,8 % osób z niepełnospraw- nościami jest zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym 16 ; mając na uwadze, że osoby z niepełnospraw- nościami mieszkające w UE nadal doświadczają wielorakich i krzyżowych form dyskryminacji we wszystkich dziedzinach życia, w tym odmowy przyzwoitego zakwaterowania; mając na uwadze, że osoby z niepełnospraw- nościami mają prawo do korzystania z przysługujących im praw podstawowych na równych zasadach ze wszystkimi oraz do pełnego i skutecznego uczestnictwa we wszystkich dziedzinach życia i w życiu społecznym;
G. mając na uwadze, że 22,3 % kobiet żyje w ubóstwie, w porównaniu z 20,3 % mężczyzn, oraz mając na uwadze, że kobiety wciąż bardziej niż mężczyźni doświadczają ubóstwa i są zagrożone wykluczeniem społecznym 17 ; mając na uwadze, że kobiety w UE zarabiają średnio o 12,7 % mniej niż mężczyźni, a na przestrzeni dziesięcioleci ta luka płacowa między kobietami a mężczyznami doprowadziła do luki emerytalnej między kobietami a mężczyznami wynoszącej 29,5 %, co skutkuje nierównym poziomem niezależności ekonomicznej starszych kobiet i mężczyzn; mając na uwadze, że prawie połowa matek samotnie wychowujących dzieci żyje w ubóstwie lub jest zagrożona ubóstwem bądź wykluczeniem społecznym;
H. mając na uwadze, że w 2023 r. 94,6 mln osób (21,4 % ludności) w UE mieszkało w gospodarstwach domowych zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, przy wskaźniku zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym wynoszącym dla UE-27 24,8 % 18 ; mając na uwadze, że w 2020 r. około 14 % gospodarstw domowych z dziećmi stanowiły niepełne gospodarstwa domowe (7,8 mln takich gospodarstw); mając na uwadze, że prawie połowa (48 %) matek samotnie wychowujących dzieci i jedna trzecia (32 %) ojców samotnie wychowujących dzieci jest zagrożona ubóstwem bądź wykluczeniem społecznym 19 ; mając na uwadze, że prawie co czwarte dziecko w całej UE jest zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym; mając na uwadze, że w UE stopa bezrobocia wśród młodzieży wynosi prawie 15 %; mając na uwadze, że bycie bezrobotnym, szczególnie w młodym wieku, może prowadzić do problemów finansowych, a także do izolacji społecznej, problemów ze zdrowiem psychicznym i mniejszego poczucia szczęścia;
I. mając na uwadze, że ogólny wzrost średniego trwania życia w Europie i starzenie się społeczeństwa powoduje rosnące zapotrzebowanie na opiekę we wszystkich grupach wiekowych; mając na uwadze, że w 80 % przypadków opieka długoterminowa świadczona jest przez opiekunów nieformalnych, głównie kobiety; mając na uwadze, że sektor opieki boryka się we wszystkich państwach członkowskich z rosnącym niedoborem pracowników; mając na uwadze, że celem europejskiej strategii w dziedzinie opieki jest zapewnienie w całej UE wysokiej jakości, przystępności cenowej i dostępności usług opieki oraz lepszych warunków pracy i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym opiekunów; mając na uwadze, że programy, projekty i działania promujące aktywność osób starszych i więzi międzypokoleniowe są wspierane ze środków EFS+; mając na uwadze, że EFS+ jest głównym instrumentem finansowania wspierającym państwa członkowskie we wdrażaniu ogólnounijnych przepisów dotyczących równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów;
J. mając na uwadze, że dostępność godnych mieszkań po przystępnych cenach zmniejsza się; mając na uwadze, że zgodnie z zasadą pomocniczości mieszkalnictwo należy przede wszystkim do kompetencji państw członkowskich; mając na uwadze, że w poszczególnych państwach członkowskich mogą występować różne przyczyny obecnej sytuacji mieszkaniowej, takie jak nadmierna liberalizacja rynku, spekulacje nieruchomościami, nieuregulowany wynajem krótkoterminowy, spadek siły nabywczej osób żyjących w ubóstwie oraz brak mieszkań socjalnych i publicznych, oraz że jest to jedno z głównych wyzwań, przed którymi stoją dziś Europejczycy; mając na uwadze, że daleko nam do osiągnięcia celu, jakim jest położenie kresu bezdomności do 2030 r.; mając na uwadze, że UE będzie miała pierwszego w historii komisarza ds. walki z kryzysem mieszkaniowym, a pierwszy w historii europejski plan na rzecz przystępnych cenowo i zrównoważonych mieszkań spodziewany jest w 2025 r.; mając na uwadze, że w planie tym należy uwzględnić dzieci bezdomne; mając na uwadze, że aby zwiększyć dostęp do godnych mieszkań po przystępnych cenach oraz poprawić jakość życia codziennego, takim wnioskom - zgodnie z zasadą pomocniczości - muszą towarzyszyć środki krajowe, takie jak środki dotyczące wynajmu krótkoterminowego lub inne interwencje rynkowe na obszarach znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji;
K. mając na uwadze, że co czwarte dziecko w UE jest nadal zagrożone ubóstwem i wykluczeniem społecznym 20 , a także mając na uwadze, że przy obecnej tendencji nie uda się osiągnąć celu, jakim jest zmniejszenie liczby dzieci dotkniętych ubóstwem o co najmniej 5 mln do 2030 r.; mając na uwadze, że europejska gwarancja dla dzieci ma zapobiegać ubóstwu i wykluczeniu społecznemu dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji i zwalczać to wykluczenie przez zagwarantowanie skutecznego i bezpłatnego dostępu do wysokiej jakości wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi, edukacji, zajęć prowadzonych w szkole, co najmniej jednego bezpłatnego zdrowego posiłku każdego dnia nauki, a także opieki zdrowotnej oraz skutecznego dostępu do zdrowego żywienia i odpowiednich warunków mieszkaniowych; mając na uwadze, że za wzmocnienie gwarancji dla dzieci odpowiedzialna jest wiceprzewodnicząca wykonawcza Komisji do spraw praw socjalnych, umiejętności, pracy wysokiej jakości oraz do spraw gotowości; mając na uwadze, że same zasoby EFS+ nie są wystarczające, aby rozwiązać problem ubóstwa dzieci w UE, a zatem - zgodnie z zasadą pomocniczości - państwa członkowskie powinny pilnie zająć się tą kwestią w pierwszej kolejności, przy czym należy wzmocnić wymianę i koordynację najlepszych praktyk, a także uzupełnić je za pośrednictwem EFS+ na szczeblu UE;
L. mając na uwadze, że należy poprawić integrację społeczną i gospodarczą migrantów, w tym migrantów zarobkowych, uchodźców i ofiar handlu ludzi, aby zapewnić ich włączenie do naszych społeczeństw; mając na uwadze, że do skutecznej integracji konieczny jest nie tylko równy dostęp do rynku pracy, ale także pełne uczestnictwo w życiu społecznym; mając na uwadze, że należy zwrócić szczególną uwagę na migrantów pochodzących z państw spoza UE i migrantów nieposiadających dokumentów; mając na uwadze, że różne fundusze UE, w tym EFS+ oraz Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, odgrywają w tym względzie właściwą sobie rolę;
M. mając na uwadze, że liczba mieszkańców UE maleje; mając na uwadze, że w niektórych regionach dochodzi do wyludniania, a na niektórych obszarach miejskich rośnie poziom koncentracji ludności; mając na uwadze, że należy podjąć wysiłki na rzecz zintensyfikowania rozwoju i zwiększenia spójności w tych obszarach; mając na uwadze, że zmiany demograficzne doprowadzą do zmniejszenia liczby pracowników, co oznacza, że pracownicy będą musieli podnosić swoje kwalifikacje, przekwalifikowywać się i poszerzać zakres swoich obowiązków;
N. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu na temat przyszłości europejskiej konkurencyjności Mario Draghi ostrzega przed poważną luką w umiejętnościach, z jaką boryka się UE, przy czym 77 % przedsiębiorstw w UE podaje, iż nawet nowo zatrudniani pracownicy nie posiadają wymaganych umiejętności, a 42 % Europejczyków nie posiada podstawowych umiejętności cyfrowych; mając na uwadze, że w sprawozdaniu wyrażono ubolewanie z powodu niewystarczającej liczby pracowników korzystających ze szkoleń i braku postępów w tej dziedzinie, przy czym konieczne jest przeszkolenie ponad 50 milionów pracowników, aby osiągnąć główny cel, jakim jest liczba dorosłych uczestniczących w szkoleniach każdego roku; mając na uwadze, że wykształceni zawodowo specjaliści i osoby o praktycznych umiejętnościach mają zasadnicze znaczenie dla społeczeństw europejskich; mając na uwadze, że dalsze budowanie konkurencyjności Europy nie jest możliwe bez wzmocnienia kapitału ludzkiego; mając na uwadze, że dokonanie w odpowiednim czasie inwestycji w zmianę kwalifikacji i podnoszenie kwalifikacji pracowników zagrożonych utratą pracy lub tych, których umiejętności stały się przestarzałe, może m.in. zapobiec ich długotrwałemu ubóstwu;
O. mając na uwadze, że szczególną uwagę należy poświęcić obszarom wiejskim, obszarom podlegającym przemianom przemysłowym i regionom, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych, takim jak regiony o bardzo niskiej gęstości zaludnienia oraz regiony wyspiarskie, górskie i transgraniczne;
P. mając na uwadze, że w ramach dziesięcioletniego planu wspierania Romów w UE, aby zapewnić postępy w zakresie równości, włączenia i uczestnictwa Romów, Komisja zaproponowała minimalne cele na 2030 r.; mając na uwadze, że cele te obejmują między innymi zmniejszenie różnic w zakresie deprywacji mieszkaniowej o co najmniej jedną trzecią, zmniejszenie odsetka dzieci romskich uczęszczających do segregowanych szkół podstawowych o co najmniej połowę w państwach członkowskich o znaczącej liczbie ludności romskiej oraz zmniejszenie różnic w zakresie ubóstwa między Romami a ogółem ludności o co najmniej połowę; mając na uwadze, że EFS+ pozostanie głównym narzędziem finansowym służącym osiągnięciu celów na 2030 r. dotyczących Romów;
Założenia EFS+ po roku 2027
1. podkreśla, że EFS+ musi nadal być kluczowym i podstawowym instrumentem wspierania państw członkowskich, regionów, społeczności lokalnych i ludzi we wzmacnianiu społecznego wymiaru Unii oraz w dążeniu do rozwoju społeczno-gospodarczego, który nie pozostawia nikogo w tyle;
2. podkreśla, że EFS+ musi uwzględniać wyzwania społeczne takie jak skutki zmiany klimatu i cyfryzacja, przyczyniać się do zaradzenia im i dostosowywać się do nich, a jednocześnie odpowiadać na wyzwania społeczne, takie jak rosnące koszty utrzymania i płace, które nie rosną w jednakowym tempie, promowanie odporności społecznej, zmniejszanie nierówności i ochrona osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji; podkreśla, że EFS+ powinien napędzać długoterminowe inwestycje i wzrost, koncentrując się na spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, a jednocześnie wspierając transformację strukturalną w całej UE i zwiększając konwergencję między państwami członkowskimi;
3. podkreśla, że EFS+ musi nadal przyczyniać się do pozytywnej konwergencji społecznej, zwłaszcza osób najbardziej potrzebujących, inwestować w kapitał ludzki, zatrudnienie, rozwój umiejętności i włączenie społeczne, a jednocześnie pobudzać przedsiębiorczość i innowacje społeczne, inwestować w dzieci, zajmować się transformacją cyfrową i ekologiczną, wyzwaniami demograficznymi i regionami dotkniętymi kryzysami takimi jak rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie;
4. podkreśla, że EFS+ musi nadal zwiększać możliwości zatrudnienia, ułatwiać sprawiedliwą mobilność pracowników, wspierać tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, zapewniać godne warunki pracy i zwiększać uczestnictwo w zatrudnieniu, w szczególności kobiet, osób z niepełnosprawnościami i innych osób znajdujących się w trudnej sytuacji, w celu zwiększenia odporności społecznej i gospodarczej, a jednocześnie pomagać w dostosowaniu się do zmian w przemyśle, również przez szkolenia oraz zmianę i podnoszenie kwalifikacji;
5. podkreśla, że EFS+ powinien opierać się na strategii inwestycji społecznych i podejściu obejmującym całe życie przez wspieranie działań, które mogą zapewnić ludziom średnio- i długoterminowe rozwiązania;
6. podkreśla, że celem EFS+ powinno być osiągnięcie włączenia społecznego i wysokich poziomów zatrudnienia dzięki trwałym miejscom pracy wysokiej jakości, odpowiednim płacom, godnym warunkom pracy, w tym dobrostanowi pracowników, zdrowemu środowisku pracy, sprawiedliwym systemom ochrony socjalnej w państwach członkowskich, możliwościom kształcenia i szkolenia zawodowego oraz uczenia się przez całe życie dla wszystkich, biorąc pod uwagę szczególne potrzeby osób znajdujących się w trudnej sytuacji, aby stworzyć wykwalifikowaną, konkurencyjną i odporną siłę roboczą, gotową na transformację ekologiczną i cyfrową oraz przyszły świat pracy, a także budować sprawiedliwą ochronę socjalną oraz integracyjne i spójne społeczeństwa, aby wyeliminować ubóstwo, zwalczać nierówności i zrealizować założenia i główne cele określone w Europejskim filarze praw socjalnych;
7. apeluje o silny, wzmocniony i odrębny EFS+ ze znacznie zwiększonym wsparciem publicznym dla instrumentów w państwach członkowskich, aby zapewnić pomoc osobom znajdującym się w trudnej sytuacji i osobom najbardziej potrzebującym w naszych społeczeństwach, inwestować w ludzi i umiejętności, pomagać w wydźwiganiu ludzi z ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz pobudzać inwestycje społeczne i przedsiębiorczość społeczną; podkreśla w związku z tym, że osiągnięcie celów EFS+ na okres po 2027 r. wymagałoby znacznego i uzasadnionego zwiększenia budżetu EFS+ w puli środków finansowych EFS+ na lata 2028-2034;
8. wzywa Komisję, aby zapewniła zwiększone i odpowiednio przydzielone finansowanie przeznaczone na osiągnięcie celów EFS+ i celów Europejskiego filaru praw socjalnych oraz jego planu działania i głównych celów; wyraża w związku z tym zaniepokojenie próbami podziału lub połączenia istniejącego EFS+ z innymi funduszami, ponieważ mogłoby to stworzyć poważne zagrożenie dla realizacji jego celów oraz celów Europejskiego filaru praw socjalnych, a także jego planu działania i głównych celów; ostrzega, że ujednolicenie, centralizacja, optymalizacja lub połączenie funduszy może nie poprawić ich skuteczności; podkreśla w związku z tym, że ewentualna zmiana struktury funduszu musi oznaczać utrzymanie skuteczności i celu ESF+ w zakresie wspierania zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, szkoleń i rozwoju umiejętności i musi zapewniać odpowiedni budżet i być zarządzana jak najbliżej beneficjenta;
9. uważa, że EFS+ powinien nadal stosować model zarządzania dzielonego i że w związku z tym należy zadbać o to, by inne zarządzanie EFS+ nie doprowadziło do utraty priorytetu nadanego aspektom społecznym, w tym projektom dotyczącym zatrudnienia, edukacji, umiejętności, szkoleń i włączenia społecznego, do potencjalnej utraty ukierunkowania i do tego, że finansowanie nie będzie docierało do szczebla lokalnego, do osób znajdujących się w trudnej sytuacji i osób najbardziej potrzebujących, co zwiększyłoby ryzyko realokacji środków na inne cele;
10. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zapewniły udział partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym nienastawionych na zysk podmiotów świadczących usługi społeczne, przedsiębiorstw społecznych, organizatorów kształcenia lub szkolenia i przedstawicieli grup docelowych w opracowywaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ocenie EFS+, a także przekazywały im informacje i zapewniały konsultacje z nimi, aby przeznaczyć na ten cel odpowiednie środki finansowe i zapobiec wykluczeniu mniejszych podmiotów; wzywa Komisję, aby przestrzegała zasady partnerstwa na szczeblu UE, ponieważ ma ona zasadnicze znaczenie dla powodzenia EFS+ i należy ją utrzymać w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF); wzywa organizacje społeczeństwa obywatelskiego, aby zaangażowały się w prace Komitetu ESF+, ponieważ są one głównymi partnerami wykonawczymi funduszu;
11. podkreśla potrzebę, by model zarządzania EFS+ pozwalał, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu przejrzystości, odpowiednio odzwierciedlić w programach operacyjnych krajowe, regionalne i lokalne uwarunkowania i wyzwania, m.in. dzięki należytemu uwzględnieniu wiedzy fachowej zainteresowanych stron na szczeblu krajowym i regionalnym, w tym społeczeństwa obywatelskiego, oraz zapewnieniu, by finansowanie trafiało do organizacji, które zajmują się osobami potrzebującymi, i na działania ukierunkowane na takie osoby;
12. podkreśla, że dostępność wysokiej jakości bezpłatnych usług publicznych, takich jak wczesna edukacja i opieka nad dziećmi, edukacja i zdrowie, oraz powszechny dostęp do tych usług, a także dostęp do odpowiednich, przystępnych cenowo i godnych mieszkań oraz podstawowych usług, takich jak przystępna cenowo energia, urządzenia sanitarne, woda i zdrowe odżywianie, są warunkami koniecznymi, aby zapewnić równe szanse i zwiększyć poziom zatrudnienia, poprawić warunki życia i pracy oraz zwalczać ubóstwo i wykluczenie społeczne; podkreśla rolę, jaką w tym względzie może odegrać EFS+; zwraca szczególną uwagę na sytuację osób starszych, które ze względu na rosnące koszty utrzymania i malejącą siłę nabywczą ich emerytur żyją w poważnym ubóstwie lub są nim zagrożone, a sytuacja ta często prowadzi do niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb, takich jak żywność, mieszkanie czy dostęp do placówek opieki, a to skutkuje utratą godności społecznej;
13. zauważa, że obecny program EFS+ przyjęto przed kryzysami, które doprowadziły do wyższej inflacji i wyższych kosztów utrzymania, a zatem do potrzeby większych inwestycji publicznych i społecznych, a obecny EFS+ nie jest w stanie zaspokoić aktualnych potrzeb; dlatego apeluje do Komisji, aby w kolejnych WRF zagwarantowała dla EFS+ kompleksowy, stabilny i zakrojony na szeroką skalę budżet oparty na potrzebach i prawach, który będzie uwzględniał inflację, wzrost kosztów utrzymania, wskaźniki ubóstwa i potrzebę dostępu do przystępnych cenowo mieszkań;
14. podkreśla, że EFS+ po roku 2027 powinien objąć inwestycje mające zaradzić trwałym wyzwaniom społecznym, a także pozostać zgodny z ogólnymi i szczegółowymi celami obecnego EFS+, a jednocześnie być w stanie reagować i dostosowywać się do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych; podkreśla znaczenie zasad funduszu dotyczących zarządzania dzielonego, jasnych celów i koncentracji tematycznej oraz zwraca uwagę, że większość środków z funduszu powinna być wydawana jak najbliżej osób, które z niego korzystają, w ścisłej współpracy z lokalnymi i regionalnymi władzami i organizacjami; podkreśla potrzebę dzielenia się najlepszymi praktykami w zakresie najbardziej efektywnego i przejrzystego wdrażania EFS+; podkreśla potrzebę ciągłej oceny wpływu i skuteczności inicjatyw EFS;
15. podkreśla, że EFS+ po roku 2027 powinien przede wszystkim uwzględniać strukturalne wyzwania społeczne i gospodarcze; wyraża zaniepokojenie, że EFS+ był wielokrotnie wykorzystywany jako narzędzie reagowania kryzysowego, i podkreśla, że takie podejście stanowi zagrożenie dla długoterminowych celów politycznych i inwestycyjnych polityki spójności, a także stwarza ryzyko, że dotarcie do osób, dla których przeznaczona jest polityka spójności, nie będzie możliwe w wystarczającym stopniu;
16. w związku z tym wzywa Komisję do ochrony środków budżetowych EFS+, aby można było je wykorzystać na jego główne cele i beneficjentów, oraz do zaproponowania instrumentu rezerwy finansowej, który pozwoli UE szybko i elastycznie reagować na społeczne sytuacje nadzwyczajne i kryzysowe, uzupełni EFS+ i inne fundusze spójności, opierałby się na sukcesie uruchomionego w 2020 r. europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE) na europejskim systemie reasekuracji świadczeń dla osób bezrobotnych albo na Funduszu Solidarności Unii Europejskiej i byłby narzędziem do naprawy szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub stanami zagrożenia zdrowia publicznego; wzywa zatem Komisję do zapewnienia wystarczającego finansowania w związku ze zwiększonym ryzykiem w tych obszarach spowodowanym zmianą klimatu;
Cele, priorytety i budżet
17. podkreśla, że zasady horyzontalne, takie jak równość płci, przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną, wiek, religię lub światopogląd, narodowość, rasę lub pochodzenie etniczne 21 i swoboda przemieszczania się, powinny być integralną częścią EFS+; podkreśla znaczenie podejścia intersekcjonalnego w całym procesie opracowywania,wdrażania, monitorowania i oceny funduszu;
18. podkreśla znaczenie włączenia społecznego osób z niepełnosprawnościami i w związku z tym nalega, aby EFS+ wspierał zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami za pośrednictwem staży zawodowych i szkoleniowych, zwłaszcza z myślą o ułatwieniu przejścia takich osób z zakładów pracy chronionej na otwarty rynek pracy;
19. podkreśla, że konieczne są dalsze wysiłki w celu zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami dostępu do wysokiej jakości wsparcia i korzystania z należnych im praw zapisanych w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych; podkreśla, że w ramach przyszłego EFS+ nadal należy priorytetowo traktować umożliwianie niezależnego życia i przejście od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie społeczności lokalnych oraz ułatwiać wsparcie świadczone w domu, a także wspomagać programy pomocy osobistej; apeluje, aby EFS+ przyczynił się do realizacji europejskiej strategii na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030, a w szczególności do ułatwienia wdrożenia przyszłych wytycznych UE dotyczących niezależnego życia i włączenia do społeczności, przyszłych ram doskonałości usług społecznych dla osób z niepełnosprawnościami oraz pakietu dotyczącego zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami;
20. domaga się, aby EFS+ koncentrował się na osobach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji w naszych społeczeństwach, w szczególności na osobach i społecznościach marginalizowanych, takich jak dzieci znajdujące się w trudnej sytuacji i osoby starsze, mniejszości etniczne, Romowie, osoby z niepełnosprawnościami lub cierpiące na choroby przewlekłe, osoby bezdomne, grupy o niskich dochodach, osoby długotrwale bezrobotne, a także osoby zamieszkujące obszary wiejskie, wyspy lub regiony oddalone, które zmagają się ze szczególnymi wyzwaniami społeczno-gospodarczymi; zaznacza, że EFS+ musi być inkluzywny i zwracać szczególną uwagę na wszystkie rodzaje rodzin, osoby i rodziny zamieszkujące obszary wyludnione, gdzie dostęp do usług i możliwości może być bardziej ograniczony, oraz na dzieci pozbawione opieki rodzicielskiej; podkreśla ponadto, że EFS+ powinien zachęcać do przyjmowania środków zapobiegających rozdzielaniu rodzin znajdujących się w niepewnej sytuacji, w tym programów edukacji rodzicielskiej, terapii zorientowanej na rodzinę i szkoleń w zakresie zatrudnienia;
21. podkreśla, że EFS+ powinien obejmować inwestycje w projekty ukierunkowane na zatrudnienie kobiet oraz włączenie społeczne i gospodarcze kobiet, ze szczególnym uwzględnieniem matek samotnie wychowujących dzieci i gospodarstw domowych prowadzonych przez kobiety; nalega, aby EFS+ wspierał kobiety - w tym kobiety, które są ofiarami przemocy ze względu na płeć i przemocy ekonomicznej - znajdujące się w trudnejsytuacji i potrzebujące dodatkowego wsparcia, aby (ponownie) zintegrowały się ze społeczeństwem i rynkiem pracy; apeluje o przekrojowe podejście do kwestii płci 22 w całym EFS+;
22. wzywa Komisję, aby w świetle obecnych wyzwań włączyła do celów szczegółowych EFS+ promowanie sprawiedliwej transformacji, położenie kresu bezdomności, promowanie przedsiębiorstw społecznych w gospodarce społecznej oraz integrację społeczno-gospodarczą osób znajdujących się w trudnej sytuacji, w tym migrantów, osób młodych, osób starszych i osób mieszkających na obszarach dotkniętych niżem demograficznym oraz osób z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi, a także osób powracających na rynek pracy po dłuższej nieobecności;
23. podkreśla, że jeśli nie zapewni się konkretnego wsparcia na opracowanie średnio- i długoterminowych rozwiązań mających na celu wydźwignięcie ludzi z ubóstwa i usunięcie strukturalnych przyczyn nierówności, aby wzmocnić ich odporność na nadchodzące wyzwania, wyeliminowanie istniejących luk w krajowych systemach ochrony socjalnej, a tym samym wzmocnienie systemów opieki socjalnej, oraz złagodzenie społecznych skutków kryzysów w ukierunkowany sposób, osiągnięcie celów EPSR w zakresie ubóstwa stanie się wyzwaniem; domaga się, aby przeznaczyć wsparcie na zapewnienie godnych warunków życia - tak by nikt nie został w tyle - oraz dostępu do wysokiej jakości podstawowych usług publicznych; apeluje, aby strategia UE na rzecz walki z ubóstwem, którą przedstawiono w wytycznych politycznych przewodniczącej Komisji Ursuli von der Leyen na kadencję 2024-2029, wykraczała poza propozycje polityczne i zapewniała lepsze finansowanie sprawiedliwości społecznej w ramach wszystkich funduszy, a także by ułatwiła ona wykorzystanie EFS+ w praktyce; podkreśla rolę EFS+ we wdrażaniu tej strategii;
24. podkreśla, że walka z ubóstwem dzieci wymaga odpowiednio finansowanych, kompleksowych i zintegrowanych środków, a także efektywnego wdrożenia europejskiej gwarancji dla dzieci na szczeblu krajowym, i nalega, aby zgodnie z zasadą pomocniczości państwa członkowskie pilnie zajęły się tą kwestią za pomocą solidnych zasobów budżetowych, a także jest gotów usprawnić koordynację i wymianę najlepszych praktyk na szczeblu UE, jednocześnie nadal zapewniając dodatkowe wsparcie za pośrednictwem EFS+; nalega ponadto, aby wszystkie państwa członkowskie przeznaczyły co najmniej 5 % swoich środków z EFS+ na zwalczanie ubóstwa dzieci, a państwa członkowskie, w których odsetek dzieci zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym jest wyższy niż średnia w UE - aby skuteczniej rozwiązać ten problem, powinny przeznaczyć na ten cel wyższą kwotę; nalega na przejrzyste i skuteczne wykorzystanie budżetu europejskiej gwarancji dla dzieci jak najbliżej grup docelowych i we współpracy z całym spektrum zainteresowanych stron i lokalnych organizacji;
25. wzywa Komisję, aby - zgodnie z dwoma celami ogólnymi funduszu i w celu odzwierciedlenia ich równorzędnego znaczenia - zwiększyła środki na integrację społeczną powyżej obecnych 25 % oraz - w odpowiedzi na rosnące koszty utrzymania i żywności - zwiększyła środki na pomoc żywnościową i podstawową pomoc materialną dla osób najbardziej potrzebujących do 5 %;
26. z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź przewodniczącej Komisji dotyczącą opracowania europejskiego planu na rzecz przystępnych cenowo mieszkań oraz uruchomienia ogólnoeuropejskiej platformy inwestycyjnej na rzecz przystępnych cenowo i zrównoważonych mieszkań; podziela ambicję, aby priorytetowo potraktować walkę z kryzysem mieszkaniowym zgodnie z zasadą pomocniczości, i podkreśla, że EFS+ po roku 2027 powinien usprawnić terminowy i sprawiedliwy dostęp do przystępnych cenowo, godnych, dostępnych, inkluzywnych, zrównoważonych i wysokiej jakości usług, które promują dostępność mieszkań, w tym środków takich jak mieszkalnictwo socjalne i przystępne cenowo programy najmu; uważa, że wszystkie państwa członkowskie muszą inwestować w wystarczającą ilość środków z EFS+ na walkę z bezdomnością, i zwraca się do Komisji, aby zaproponowała znaczne środki na ten cel;
27. podkreśla potrzebę zapewnienia wystarczającego finansowania z EFS+ po roku 2027 wysokiej jakości i dostępnej publicznej edukacji i kształcenia zawodowego, a także prawa socjalnego pracowników do uczestnictwa w rozwoju umiejętności, podnoszenia kwalifikacji, przekwalifikowania i uczenia się przez całe życie, a także rozwiązania problemu niedoboru umiejętności i zapewnienia obywatelom, a w szczególności pracownikom dotkniętym transformacją cyfrową i ekologiczną, możliwości efektywnego poruszania się po zmieniającym się rynku pracy bez narażania się na jakikolwiek rodzaj dyskryminacji, oraz potrzebę propagowania konkretnych działań na rzecz starszych pracowników, aby jak najlepiej wykorzystać talenty i doświadczenie seniorów; wzywa w tym kontekście do ścisłej współpracy między kluczowymi podmiotami, w tym instytucjami edukacyjnymi, pracodawcami, pracownikami, rządami i władzami lokalnymi;
28. podkreśla, że EFS+ ma potencjał we wspieraniu innowacji i umiejętności cyfrowych i jednocześnie wspiera pracowników dotkniętych transformacją cyfrową i ekologiczną za pomocą ukierunkowanego dostosowywania programów kształcenia i szkolenia do zmieniających się potrzeb kluczowych sektorów oraz zapewniania dostępu do możliwości uczenia się przez całe życie, tak aby pracownicy w każdym wieku mogli stale dostosowywać swoje umiejętności do nowych potrzeb w zakresie zatrudnienia w szybko zmieniającej się gospodarce; podkreśla potrzebę zwiększenia dotacji i rozwoju programów wspierających pracowników w transformacji cyfrowej i ekologicznej, w tym przekwalifikowania i zdobywania nowych umiejętności;
29. nalega, aby środki mające na celu poprawę dostępu do rynku pracy i wspieranie nabywania umiejętności były opracowywane w sposób promujący i uznający autonomię jednostek oraz ukierunkowany na pracowników zagrożonych utratą pracy w przyszłości; przypomina w tym kontekście o szerokiej gamie podejmowanych na szczeblu UE inicjatyw, które mogą zapewnić przydatne wskazówki dotyczące opracowywania programów kształcenia i szkolenia na szczeblu krajowym i regionalnym;
30. apeluje o wzmożenie wysiłków na rzecz wsparcia realizacji gwarancji dla młodzieży; wzywa Komisję, aby zaproponowała, by wszystkie państwa członkowskie przeznaczały większe środki niż obecne 12,5 % środków z EFS+ na wsparcie ukierunkowanych działań i reform strukturalnych wspierających wysokiej jakości zatrudnienie, kształcenie i szkolenie zawodowe młodzieży, w szczególności staże i praktyki zawodowe, a także przejście od kształcenia do zatrudnienia, ścieżki powrotu do kształcenia lub szkolenia oraz edukację drugiej szansy; w tym kontekście ponownie apeluje do państw członkowskich, aby zakazały praktyk wyzysku, w tym bezpłatnych staży; podkreśla potrzebę stworzenia mechanizmów monitorowania i oceny, aby zapewnić ich długoterminowe oddziaływanie i skuteczność;
31. podkreśla znaczenie ukierunkowania EFS+ na różne grupy o różnych potrzebach; podkreśla w związku z tym, jak ważne jest przeznaczanie wsparcia na między innymi projekty dotyczące włączenia społecznego osób z niepełnos- prawnościami, Romów, starzenia się społeczeństwa, kobiet i dzieci oraz dużych gospodarstw domowych i rodzin wielodzietnych oraz rodzin i gospodarstw domowych prowadzonych przez kobiety, a także społeczno- ekonomicznej integracji migrantów, w tym migrantów zarobkowych, ze szczególnym uwzględnieniem migrantek; podkreśla ponadto, że EFS+ powinien wspierać projekty dotyczące celów społecznych i edukacyjnych oraz podnoszenia umiejętności w regionach doświadczających znacznego wyludniania się; nalega, aby EFS+ po roku 2027 objął inne aspekty włączenia społecznego, takie jak warunki mieszkaniowe, stan zdrowia i sytuacja rodzinna oraz usługi publiczne i opieka świadczona na poziomie społeczności lokalnych; podkreśla, że nie ma uniwersalnego rozwiązania i że sposoby zaspokojenia tych potrzeb mogą różnić się w zależności od regionu;
32. podkreśla, że komponent "Zatrudnienie i innowacje społeczne" EFS+ wspiera inicjatywy skierowane do pracowników mobilnych znajdujących się w niepewnej sytuacji oraz finansowanie doradztwa w zakresie związków zawodowych, oraz zwraca uwagę na znaczenie przedstawicieli pracowników w rokowaniach zbiorowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia stabilnego finansowania europejskiej sieci krajowych i międzynarodowych usług doradztwa w zakresie związków zawodowych dla takich pracowników, aby zwiększyć sprawiedliwą mobilność siły roboczej;
33. przypomina, że EFS+ powinien też dążyć do zapewnienia zdrowego i dobrze dostosowanego środowiska pracy, aby skuteczniej reagować na zagrożenia dla zdrowia związane ze zmieniającymi się formami pracy i na potrzeby starzejącej się siły roboczej; podkreśla, że pandemia przyspieszyła powstanie nowych realiów i pojawienie się nowych form pracy wynikających z cyfryzacji, w tym sztucznej inteligencji (AI), które wpłynęły na bezpieczeństwo i higienę pracy; w tym kontekście wzywa do poparcia i wystarczającego finansowania skutecznych prac nad ochroną pracowników przed niebezpiecznymi i szkodliwymi substancjami;
34. wzywa EFS+ do pobudzenia skutecznego wdrażania europejskiej strategii w dziedzinie opieki we wszystkich państwach członkowskich przez inwestowanie w wysokiej jakości usługi i infrastrukturę w zakresie opieki opartej na społeczności i opieki domowej, długoterminową opiekę i wsparcie osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych wymagających wsparcia, a także w wysokiej jakości wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem za pośrednictwem opartych na społeczności, skoncentrowanych na dziecku i jednostce, wysokiej jakości, przystępnych cenowo i dostępnych publicznych systemów opieki, które promują autonomię osób wymagających opieki, a także ich godność i godność opiekunów; apeluje o dalsze inwestycje na rzecz wspierania opiekunów, zarówno formalnych, jak i nieformalnych, i jednoczesne zapewnienie - za pośrednictwem porozumienia w sprawie opieki - godnych warunków pracy dla pracowników sektora opieki, w tym odpowiednich wynagrodzeń; wzywa państwa członkowskie, aby maksymalnie wykorzystały środki z EFS+ do wzmocnienia i ukończenia procesu deinstytucjo- nalizacji, tak aby każda osoba mogła żyć w środowisku rodzinnym lub społeczności lokalnej;
35. przypomina, że do zapewnienia pozytywnej konwergencji społecznej niezbędne są wydatki publiczne; podkreśla, że wdrożenie Europejskiego filaru praw socjalnych i reform w ramach odpowiednich zaleceń dla poszczególnych krajów w ramach europejskiego semestru zależy również od silnego wsparcia EFS+ dla niektórych środków politycznych, zwłaszcza tych związanych ze wzmocnieniem systemów opieki społecznej, zapewnieniem sprzyjających włączeniu społecznemu, dostępnych i wysokiej jakości edukacji i kształcenia zawodowego, systemów opieki i usług opieki zdrowotnej, w tym w zakresie zdrowia psychicznego, ograniczeniem ubóstwa dzieci i wyeliminowaniem bezdomności, a także środków związanych z równym traktowaniem i równością szans dla kobiet i mężczyzn, którą to równość należy zagwarantować i wzmocnić we wszystkich obszarach, w tym w zakresie uczestnictwa w rynku pracy, warunków zatrudnienia i awansu zawodowego;
36. przypomina, że strategie polityczne UE odznaczają się największą skutecznością, gdy są skoordynowane z instrumentami finansowania i innymi ramami strategicznymi, takimi jak europejski semestr i jego zalecenia dla poszczególnych krajów; zauważa, że skuteczność interwencji finansowanych ze środków EFS+ zależy od pomyślnego wdrożenia reform;
37. podkreśla, że dialog społeczny i rokowania zbiorowe mają kluczowe znaczenie dla dobrostanu w miejscu pracy oraz zmniejszenia ubóstwa osób pracujących, wykluczenia społecznego i nierówności płacowych; zwraca się do Komisji, aby konsekwentne przeznaczała odpowiednie i wystarczające środki finansowe na budowanie zdolności, aby umożliwić partnerom społecznym odgrywanie istotnej roli w obszarach ich kompetencji, wzmocnić ich zdolność do angażowania się w dialog społeczny zarówno na szczeblu UE, jak i na szczeblu krajowym oraz wzmocnić działania partnerów społecznych przy odpowiednim minimalnym obowiązku we wszystkich państwach członkowskich, a także uwzględnić pomoc techniczną na te trzy cele; nalega ponadto, aby organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organizacje nienastawione na zysk miały zagwarantowany - na równych zasadach - minimalny dostęp do finansowania, aby mogły przyczyniać się do realizacji celów EFS+ w państwach członkowskich; zwraca jednocześnie uwagę na potrzebę rozwijania zdolności instytucjonalnych poprzez silną i profesjonalną administrację oraz wspierania innowacji w zarządzaniu sektorem publicznym;
38. podkreśla, jak ważne dla osiągnięcia celów UE w zakresie włączenia społecznego są spółdzielnie pracownicze, przedsiębiorstwa społeczne i inne alternatywne modele biznesowe; podkreśla, że niezwykle ważne jest, aby małe przedsiębiorstwa społeczne, nienastawione na zysk podmioty świadczące usługi społeczne i organizacje społeczeństwa obywatelskiego miały dostęp do wszystkich komponentów EFS+; apeluje o ustanowienie stopy współfinansowania w wysokości co najmniej 90 % w przypadku działań skierowanych do osób najbardziej potrzebujących i co najmniej 70 % w przypadku wszystkich innych działań realizowanych przez małe podmioty o ograniczonych zdolnościach, takie jak organizacje społeczeństwa obywatelskiego, usługi społeczne nienastawione na zysk i przedsiębiorstwa społeczne, aby zapewnić im dostęp do finansowania przy jednoczesnym zachowaniu minimalnej liczby różnych stóp współfinansowania;
Działanie funduszu
39. wzywa państwa członkowskie, aby zapewniły koordynację między władzami i organizacjami regionalnymi i lokalnymi oraz ich zaangażowanie w projekty finansowane z budżetów krajowych, a także podkreśla potrzebę utrzymania partnerskiego podejścia obecnego EFS+, które ma kluczowe znaczenie dla zwiększania jakości programów finansowanych ze środków EFS+; ponownie podkreśla potrzebę przyjęcia zasad zarządzania funduszem we współpracy z podmiotami lokalnymi, które są najbliżej potrzeb obywateli i mogą opracować rozwiązania ukierunkowane terytorialnie, najlepiej dopasowane do konkretnych obszarów; podkreśla potrzebę zaangażowania podmiotów regionalnych i lokalnych we wdrażanie funduszu;
40. domaga się, aby przepisy regulujące korzystanie z EFS+ i jego wdrażanie zapewniały i zwiększały zgodność z praworządnością, dorobkiem prawnym UE, najwyższymi standardami społecznymi UE, prawami socjalnymi i zasadami demokratycznymi, a także były zgodne z Europejskim filarem praw socjalnych, celami zrównoważonego rozwoju ONZ oraz podstawowymi prawami człowieka i prawami pracowniczymi zapisanymi również w Karcie praw podstawowych UE;
41. apeluje, aby przepisy regulujące EFS+ umożliwiały przydzielanie środków publicznych wyłącznie tym pracodawcom, którzy przestrzegają praw pracowniczych i obowiązujących przepisów dotyczących warunków pracy; zachęca Komisję do stworzenia kompleksowej bazy danych, która uzupełniałaby dane Eurostatu, aby umożliwić terminowe i rzetelne monitorowanie zmian w zatrudnieniu, warunkach życia i stosunkach pracy;
42. zauważa z zaniepokojeniem, że rządy krajowe często utrudniają skuteczne wdrażanie EFS+, ponieważ nakładają niepotrzebne obciążenia administracyjne lub uniemożliwiają podmiotom lokalnym zarządzanie wsparciem w ramach funduszu lub możliwościami finansowania; wzywa do zmniejszenia obciążeń administracyjnych i biurokracji, zwłaszcza przez uproszczenie procesów składania wniosków o dostęp do funduszy i procedur sprawozdawczych dla organizacji, w szczególności organizacji społeczeństwa obywatelskiego i organizacji gospodarki społecznej oraz mniejszych organizacji; podkreśla, że przy opracowywaniu środków upraszczających należy konsultować się z beneficjentami, w tym z nienastawionymi na zysk dostawcami usług społecznych; nalega, aby uproszczenie było zgodne z podstawowymi zasadami zarządzania dzielonego, przejrzystości, rozliczalności i niezależnej kontroli, a także zasadami partnerstwa, co zapewni właściwe zarządzanie środkami publicznymi;
43. zauważa, że nadmierne poleganie na wskaźnikach takich jak poziom błędu może prowadzić do większego obciążenia administracyjnego; zauważa, że różne wskaźniki, w tym pomiar nakładów, wyników, wydajności lub miary jakościowe, mogą pasować do różnych celów i interwencji;
44. apeluje do Komisji o konsekwentne wspieranie państw członkowskich i przekazywanie im informacji, aby pomóc im w skutecznym i przejrzystym opracowywaniu indywidualnych projektów, w tym przejrzystych i przewidywalnych warunków, które zapewnią wnioskodawcom oraz beneficjentom końcowym finansowania jasność i przewidywalność prawa;
45. wzywa Komisję, aby zadbała o bardziej dogłębną ocenę skuteczności poszczególnych interwencji bez nakładania nowych, znacznych obciążeń na dostawców, na przykład przez uproszczenie wymiany informacji między państwami członkowskimi a Komisją oraz przez utworzenie biur ds. oceny zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym;
46. ponownie podkreśla, że cyfryzacja jest jednym z ważnych narzędzi pozwalających zmniejszyć obciążenia administracyjne i usprawnić składanie wniosków o finansowanie, w związku z czym należy ją propagować i wzmacniać umiejętności cyfrowe obywateli; ostrzega jednak, że nie wszyscy ludzie są przygotowani na cyfryzację, a niektóre grupy osób, zwłaszcza te znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji - takie jak osoby starsze mieszkające na wyludnionych obszarach, gdzie dostęp do usług i możliwości może być bardziej ograniczony - oraz projekty skierowane do nich, a także organizacje społeczeństwa obywatelskiego, usługi społeczne nienastawione na zysk i przedsiębiorstwa społeczne, mogą w rezultacie utracić możliwości finansowania;
47. jest zdania, że należy dołożyć większych starań, aby organizacje i ludzie wiedzieli o wszystkich możliwościach, jakie oferuje EFS+; nalega, aby Komisja i państwa członkowskie zwiększały świadomość o możliwościach oferowanych przez EFS+, informowały o nich organizacje i doradzały im na ten temat, przeprowadzając kampanie informacyjne; zauważa, że nadal utrzymuje się znaczna luka w wiedzy i umiejętnościach, zwłaszcza w przypadku usług społecznych, w zakresie dostępu do obecnego EFS+ i prowadzenia projektów finansowanych przez UE; uważa w szczególności, że w przyszłym rozporządzeniu w sprawie EFS+ należy przewidzieć budżet na pomoc techniczną w celu utworzenia sieci krajowych centrów informacyjnych lub niskoprogowych punktów informacyjnych oferujących usługi takie jak doradztwo zawodowe bez wcześniejszego umawiania się, koordynowanych na szczeblu ogólnoeuropejskim, aby skutecznie zapewniać szkolenia, wytyczne i wsparcie dla organizacji działających w terenie;
48. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wzmocniły synergię na wszystkich szczeblach między projektami wspieranymi z EFS+ i innych funduszy UE;
°
° °
49. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu oraz Europejskiemu Komitetowi Regionów.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3146 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus po roku 2027 (2024/2077(INI)) |
| Data aktu: | 11/03/2025 |
| Data ogłoszenia: | 20/06/2025 |