Rezolucja w sprawie bezpieczeństwa energetycznego w kontekście rynku energii i harmonizacji między partnerami z Europy Wschodniej a krajami UE.

REZOLUCJA 1

w sprawie bezpieczeństwa energetycznego w kontekście rynku energii i harmonizacji między partnerami z Europy Wschodniej a krajami UE

(2013/C 338/03)

(Dz.U.UE C z dnia 19 listopada 2013 r.)

ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE EURONEST,

uwzględniając akt ustanawiający Zgromadzenie Parlamentarne Euronest z dnia 3 maja 2011 r.,
uwzględniając wnioski ze szczytu Partnerstwa Wschodniego, który odbył się w Warszawie w dniach 29 i 30 września 2011 r.,
uwzględniając deklarację uczestników szczytu poświęconego południowemu korytarzowi gazowemu, który odbył się w Pradze dnia 8 maja 2009 r.,
uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 25 listopada 2010 r. zatytułowaną "W kierunku nowej strategii energetycznej dla Europy 2011-2020",
uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 12 czerwca 2012 r. w sprawie nawiązania współpracy w zakresie polityki energetycznej z partnerami spoza UE: podejście strategiczne do bezpiecznych, zrównoważonych i konkurencyjnych dostaw energii,
uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 11 września 2007 r. w sprawie wspólnej europejskiej polityki zagranicznej w dziedzinie energetyki (2007/2000(INI)),
uwzględniając konkluzje Rady Unii Europejskiej z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie wzmocnienia wymiaru zewnętrznego unijnej polityki energetycznej,
uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisji z dnia 15 maja 2012 r. zatytułowany "Partnerstwo Wschodnie: Plan działania w okresie poprzedzającym szczyt jesienią 2013 r.",
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 listopada 2008 r. zatytułowany "Drugi strategiczny przegląd sytuacji energetycznej",
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 listopada 2010 r. zatytułowany "Priorytety w odniesieniu do infrastruktury energetycznej na 2020 r. i w dalszej perspektywie - plan działania na rzecz zintegrowanej europejskiej sieci energetycznej" oraz rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie priorytetów w odniesieniu do infrastruktury energetycznej na 2020 r. i w dalszej perspektywie,
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 września 2011 r. w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii i międzynarodowej współpracy energetycznej zatytułowany "Polityka energetyczna UE: stosunki z partnerami spoza UE",
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 listopada 2012 r. zatytułowany "Uruchomienie wewnętrznego rynku energii",
uwzględniając krajowe dokumenty strategiczne Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy w dziedzinie energii dotyczące okresu do roku 2020 i 2030,
uwzględniając program prac Partnerstwa Wschodniego na lata 2012-2013 w ramach trzeciej platformy tematycznej "bezpieczeństwo energetyczne",
uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest z dnia 3 kwietnia 2012 r. w sprawie bezpieczeństwa energetycznego, odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej, infrastruktury energetycznej - rozwój sytuacji w krajach Partnerstwa Wschodniego i krajach UE,
uwzględniając sprawozdanie roczne za 2011 r. z działalności Wspólnoty Energetycznej Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych oraz sprawozdanie roczne z dnia 1 września 2012 r. z wdrażania dorobku prawnego przewidzianego w Traktacie o Wspólnocie Energetycznej,
A.
mając na uwadze, że celem Partnerstwa Wschodniego jest zwiększanie bezpieczeństwa energetycznego poprzez współpracę w zakresie długoterminowych, stabilnych i bezpiecznych dostaw energii i tranzytu, w tym poprzez lepsze regulacje, większą efektywność energetyczną i częstsze stosowanie odnawialnych źródeł energii;
B.
mając na uwadze, że wyzwania w dziedzinie energii i środowiska na świecie wymagają opracowania wspólnych i umożliwiających współpracę strategii na szczeblu międzynarodowym; mając na uwadze, że UE i partnerzy z Europy Wschodniej mierzą się ze wspólnymi wyzwaniami politycznymi w zakresie ograniczania emisji w sektorze energetycznym i poszukiwania właściwej równowagi między różnymi źródłami energii stosowanymi obecnie przy jednoczesnym zapewnieniu pewnych i bezpiecznych dostaw oraz racjonalizowaniu zużycia energii, w szczególności poprzez zwiększanie efektywności energetycznej;
C.
mając na uwadze, że rola prawodawców w kształtowaniu polityki energetycznej, przepisów i warunków ramowych mających zastosowanie do rynków energii ma kluczowe znaczenie dla efektywnego wykorzystywania zasobów wewnętrznych, co ma zapewnić przystępne ceny energii, znacząco zmniejszyć wpływ wytwarzania i zużycia energii na klimat i środowisko oraz wprowadzić równe stosunki handlowe;
D.
mając na uwadze, że państwa członkowskie UE oraz partnerzy z Europy Wschodniej w przyszłości staną się od siebie bardziej zależni i zaangażowali się w istotny dialog w ramach Partnerstwa Wschodniego dotyczący tworzenia strategii politycznych w zakresie energii, które umożliwią sprostanie zapotrzebowaniu na energię w przyszłości; mając na uwadze, że przyszłe dwustronne układy o stowarzyszeniu między UE a zainteresowanymi partnerami z Europy Wschodniej, w tym umowy dotyczące pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu, będą uwzględniały ważne aspekty dotyczące energetyki w celu ułatwienia handlu energią;
E.
mając na uwadze, że regionalny dialog dotyczący polityki energetycznej w ramach Partnerstwa Wschodniego w ostatnich latach nasilił się i obejmuje on konwergencję rynków energii, dywersyfikację dostaw energii i tranzytu oraz rozwój zrównoważonych źródeł energii, a także infrastruktury będącej przedmiotem wspólnego i regionalnego zainteresowania;
F.
mając na uwadze, że rynki energii w poszczególnych krajach UE i krajach partnerskich z Europy Wschodniej znacznie różnią się od siebie, chociaż w większości z nich w przeszłości dominowali publiczni operatorzy dostaw i dystrybucji energii; mając na uwadze, że koszty energii i zasobów wpływające na wybory polityczne mogą drastycznie różnić się od siebie w poszczególnych państwach członkowskich i w krajach partnerskich z Europy Wschodniej; mając na uwadze, że gospodarki energetyczne większości krajów w Europie Wschodniej i na Kaukazie Południowym były powiązane z byłym Związkiem Radzieckim i są nadal w znacznym stopniu zależne od importu z Federacji Rosyjskiej, jeśli chodzi o zużycie ropy naftowej i gazu;
G.
mając na uwadze, że rynki energii w kilku państwach członkowskich UE oraz w większości krajów partnerskich z Europy Wschodniej pozostają skoncentrowane i działa na nich nadmiernie ograniczona liczba dostawców energii oraz operatorów systemu przesyłowego i systemu dystrybucji; mając na uwadze, że w przeszłości w strategiach politycznych koncentrowano się przede wszystkim na zwiększaniu dostaw energii, a w mniejszym stopniu na popycie;
H.
mając na uwadze, że UE przyjęła za cel zakończenie do 2014 r. procesu tworzenia w pełni zintegrowanego wewnętrznego rynku energii jako kluczowego instrumentu jej całościowej strategii zwiększania konkurencyjności gospodarczej przy jednoczesnym dążeniu do przejścia na gospodarkę niskoemisyjną i jest zaangażowana w osiągnięcie tego celu;
I.
mając na uwadze, że UE zaangażowała się w liberalizację rynków energii elektrycznej i gazu poprzez wdrożenie trzeciego pakietu energetycznego UE, przyjętego w 2009 r., w którym jako kluczowe elementy przewiduje się rozdział przedsiębiorstw zajmujących się przesyłem i dostawami energii oraz zasadę "dostępu stron trzecich" gwarantującą dostawcom gazu i energii elektrycznej prawo dostępu do sieci przesyłowych na niedyskryminujących warunkach; mając na uwadze, że dzięki coraz bardziej zliberalizowanym rynkom państwa członkowskie skorzystały z intensyfikacji handlu energią i odnotowano większą zbieżność hurtowych cen energii, mimo że nadal występują trudności w pełnym wdrożeniu wyżej wymienionego pakietu na szczeblu transgranicznym i krajowym;
J.
mając na uwadze, że współpraca regulacyjna i konwergencja są niezbędne, aby umożliwić dalszą integrację i połączenia międzysystemowe rynków energii oraz aby rozwijać stosunki handlowe między operatorami z sektora energetycznego z UE i krajów partnerskich z Europy Wschodniej na sprawiedliwych i wiarygodnych warunkach; mając na uwadze, że harmonizacja przepisów technicznych i przepisów dotyczących funkcjonowania mających zastosowanie do rynków energii elektrycznej i gazu w Europie wymaga dalszej współpracy instytucjonalnej;
K.
mając na uwadze, że na mocy Traktatu karty energetycznej, którego sygnatariuszami są wszystkie państwa członkowskie i kraje partnerskie z Europy Wschodniej, stworzono międzynarodowe forum współpracy w dziedzinie energii, a traktat ten odegra wartościową rolę w tworzeniu międzynarodowego fundamentu prawnego dla bezpieczeństwa energetycznego zgodnie z zasadami otwartych i konkurencyjnych rynków i zrównoważonego rozwoju; mając na uwadze, że Traktat o Wspólnocie Energetycznej stanowi podstawę umożliwiającą utworzenie w pełni zintegrowanego regionalnego rynku energii sprzyjającego zrównoważonemu wzrostowi i inwestycjom między UE a dziewięcioma umawiającymi się stronami z Europy Południowo-Wschodniej i Wschodniej;
L.
mając na uwadze, że na zapewnienie finansowego wsparcia partnerom z Europy Wschodniej w sektorze energetycznym w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa przewidziano budżet w wysokości 271 mln EUR na lata 2007-2011, w tym na program międzynarodowej współpracy w dziedzinie energii INOGATE i sąsiedzki fundusz inwestycyjny, co ułatwiło Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu i Europejskiemu Bankowi Odbudowy i Rozwoju przyznawanie kredytów na budowę strategicznej infrastruktury energetycznej;
M.
mając na uwadze, że kraje z Europy Wschodniej wydobywające gaz ziemny poszukują bezpiecznych i efektywnych dróg eksportu gazu bezpośrednio do Europy, co może je obligować do podejmowania wysokiego ryzyka politycznego w związku z ich sytuacją geopolityczną, ale będzie przyczyniało się do długofalowej stabilizacji w regionie;
N.
mając na uwadze, że UE jako główny importer energii potrzebuje dywersyfikacji źródeł i dróg dostaw; mając na uwadze, że wytwarzające energię kraje partnerskie ze Wschodu pragną zdywersyfikować konsumentów;
O.
mając na uwadze, że UE działa na rzecz promowania dywersyfikacji dostaw gazu, nawiązywania długoterminowych stosunków z krajami wydobywającymi gaz i krajami tranzytu w regionie Europy Wschodniej oraz zabezpieczania dostaw energii poprzez ułatwienie realizacji południowego korytarza gazowego i w efekcie połączenie rynku UE z jednymi z największych złóż gazu na świecie;

Tworzenie spójnych podejść w dziedzinie energetyki w strategiach politycznych UE i partnerów z Europy Wschodniej

1.
podkreśla znaczenie opracowywania trwałych i spójnych strategii w dziedzinie energetyki w UE i krajach partnerskich z Europy Wschodniej w celu przejścia na systemy niskoemisyjne, które mają ograniczony wpływ na klimat i środowisko i upowszechniają bezpieczną, zrównoważoną i przystępną cenowo energię z korzyścią dla konsumentów energii;
2.
wzywa Radę UE i rządy krajów partnerskich z Europy Wschodniej do zadbania o to, aby współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego wyraźnie uznano za priorytet w ramach Partnerstwa Wschodniego i europejskiej polityki sąsiedztwa na lata 2014-2020; oczekuje, że trzeci szczyt Partnerstwa Wschodniego, który odbędzie się w Wilnie w listopadzie 2013 r., nada impetu wzmocnionej współpracy w dziedzinie energetyki zgodnie z wizją określającą kluczowe priorytety Partnerstwa Wschodniego, a mianowicie poszanowanie demokracji i praw człowieka, stowarzyszenie polityczne, integrację gospodarczą i mobilność obywateli;
3.
popiera cele i starania realizowane w ramach platformy tematycznej "bezpieczeństwo energetyczne" Partnerstwa Wschodniego i zaleca, aby państwa członkowskie UE i partnerzy z Europy Wschodniej podjęli działania na rzecz zapewnienia większego zaangażowania w swoje działania rozwojowe w odniesieniu do integrowania europejskich rynków energii i pełnego wykorzystania korzyści z nich płynących; zachęca państwa członkowskie UE i partnerów z Europy Wschodniej do rozszerzenia ich partnerstwa poprzez określenie wspólnych stanowisk na forach międzynarodowych takich jak konferencja Europejskiej karty energetycznej i w innych międzynarodowych organach zajmujących się energią i klimatem;
4.
jest zdania, że krytyczne znaczenie ma zapewnienie konsekwencji i spójności w stosunkach zewnętrznych UE w odniesieniu do kluczowych producentów energii oraz krajów tranzytu i krajów konsumujących energię, a także zapewnienie koordynacji i współpracy między państwami członkowskimi w kontekście negocjacji umów między państwami członkowskimi a dostawcami energii lub państwami trzecimi;
5.
wzywa zatem do większej przejrzystości i większego zaangażowania UE w negocjowanie umów między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, ponieważ umowy te również mogą mieć wpływ na funkcjonowanie wewnętrznego rynku energii UE;
6.
podkreśla decyzję Rady UE z dnia 4 października 2012 r. ustanawiającą mechanizm wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych w dziedzinie energetyki między państwami członkowskimi a państwami trzecimi; uważa, że ta decyzja przyczyni się do dalszej koordynacji strategii politycznych państw członkowskich oraz do wspólnych działań i solidarności; podkreśla, że wewnętrzne i zewnętrzne strategie polityczne UE i partnerów z Europy Wschodniej w dziedzinie energii muszą być przejrzyste, aby zapewnić klimat współpracy opartej na wzajemnym zaufaniu i wzajemności;
7.
dostrzega wartość systemu wczesnego ostrzegania stworzonego przez UE i Federację Rosyjską w celu zapewnienia wczesnej oceny potencjalnych zagrożeń i problemów związanych z dostawami energii z Rosji do UE oraz w celu zapewnienia szybkiej reakcji w razie sytuacji nadzwyczajnej; podkreśla jednak, że w przypadku sporów politycznych lub handlowych, a także ze względów technicznych, informacje o potencjalnych zakłóceniach w dostawach energii, które można przewidzieć, należy przekazywać, zanim te zakłócenia wystąpią; zaleca, aby UE i Federacja Rosyjska zaangażowały się w dialog ukierunkowany na rozszerzenie podobnych mechanizmów na partnerów z Europy Wschodniej i ustanowienie wspólnych ram wzajemnego wsparcia, solidarności i rozstrzygania sporów w razie kryzysów, które mogą zagrozić dostawom energii do jednego państwa członkowskiego lub kraju partnerskiego z Europy Wschodniej lub większej ich liczby;

Tworzenie bardziej otwartego i zharmonizowanego regionalnego rynku energii

8.
podkreśla, że tworzenie otwartego i zintegrowanego rynku energii między UE a partnerami z Europy Wschodniej jest korzystne gospodarczo i służy pogłębianiu ich powiązań politycznych, integracji gospodarczej i solidarności w ramach Partnerstwa Wschodniego; podkreśla w tym kontekście, że otwarcie granic między krajami sąsiadującymi w regionie Europy Wschodniej miałoby znaczący wpływ na gospodarkę i rynki energii regionu i w szczególności stworzyłoby nowe możliwości w dziedzinie transportu energii i handlu energią;
9.
uważa, że zewnętrzna polityka energetyczna UE powinna bazować na zasadach solidarności, przejrzystości, pomocniczości, trwałości i współpracy oraz wzajemności, na podejściu rynkowym uregulowanym przepisami i na koordynacji działań państw członkowskich UE i partnerów z Europy Wschodniej, a także promować wszystkie te aspekty; podkreśla potrzebę podejmowania wspólnych skoordynowanych działań w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego, potrzebę przejrzystości i tworzenia nowych korytarzy transportowych;
10.
podkreśla, że stworzenie wydajnych rynków energii poza tym, że będzie to przejaw przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, będzie wymagało inwestycji na dużą skalę w infrastrukturę wytwarzania, przesyłu i dystrybucji energii zgodnie z celami w zakresie klimatu i energii, które mają zostać osiągnięte do 2050 r.; uważa, że publiczni i prywatni inwestorzy będą finansować ambitne długoterminowe przedsięwzięcia, jeżeli rynki energii będą mogły polegać na stabilnych, przejrzystych i zharmonizowanych przepisach gwarantujących uczciwą konkurencję i zwiększających uprawnienia konsumentów, dzięki czemu będą mogli oni odgrywać aktywną rolę w wyborze dostawców i metod dostarczania energii;
11.
zdecydowanie uważa, że harmonizacja przepisów dotyczących rynku energii w UE i w krajach partnerskich z Europy Wschodniej jest konieczna, aby zwiększyć konkurencyjność i innowacyjność, ograniczyć ryzyko nadużywania dominującej pozycji na rynkach dostaw i dystrybucji energii, ułatwić handel transgraniczny i opracować kompatybilne procedury ułatwiające przedsiębiorstwom z sektora energetycznego funkcjonowanie na szczeblu transgranicznym;
12.
jest zdania, że liberalizacja krajowych rynków energii w krajach partnerskich z Europy Wschodniej powiedzie się tylko wtedy, gdy będzie przeprowadzana stopniowo, oraz że podstawowym priorytetem powinno być zapewnienie należytego i przejrzystego zarządzania przez publiczne podmioty z sektora energetycznego;
13.
podkreśla, że na dobrze funkcjonującym rynku konkurencyjnym obowiązują ceny energii, które odzwierciedlają koszty jej wytworzenia, przesyłu i dystrybucji; zauważa środowiskowy i społeczny wymiar polityki energetycznej; zaleca zapewnienie konsumentom ochrony i przystępnych cen energii konsumentom z grup znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji;
14.
zdecydowanie popiera cel UE dotyczący osiągnięcia do 2020 r. 20-procentowego udziału odnawialnych źródeł energii w zużyciu energii w UE; podkreśla w tym zakresie, że otwarcie rynków energii i przyśpieszanie ich integracji powinno znacząco ułatwić nowym podmiotom wytwarzającym energię ze źródeł odnawialnych udział w tym rynku;
15.
uważa, że odnawialne źródła energii będą coraz bardziej konkurencyjne pod względem gospodarczym; uważa, że stabilne lub co najmniej przewidywalne ramy regulacyjne, a także konkurencja sprzyjają inwestowaniu w sektory energii odnawialnej; wzywa UE i partnerów z Europy Wschodniej do dalszej wymiany doświadczeń i pogłębiania ich dialogu politycznego na temat środków promowania odnawialnych źródeł energii, podstawy wspólnych i spójnych podejść bez nadmiernego obciążania budżetów krajowych; zaleca, aby państwa członkowskie UE oraz partnerzy z Europy Wschodniej ułatwili wprowadzenie preferencyjnego traktowania handlu energią wytworzoną ze źródeł odnawialnych, tj. zgodnie z mechanizmami i warunkami zawartymi w dyrektywie 2009/28/WE;
16.
podkreśla olbrzymi potencjał wdrażania dorobku prawnego UE w dziedzinie efektywności energetycznej w odniesieniu do wzrostu gospodarczego i oddziaływania na środowisko; w związku z tym podkreśla znaczenie ram regulacyjnych w zakresie energii jako czynnika stymulującego przemianę rynku w kierunku bardziej energooszczędnych produktów i usług, środków transportu i budynków, a także w zakresie wprowadzenia zmian w postępowaniu obywateli i przedsiębiorstw w odniesieniu do zużycia energii; zaleca, aby państwa członkowskie UE i partnerzy z Europy Wschodniej opracowali strategie w zakresie efektywności energetycznej o realistycznych celach dotyczących oszczędzania energii oraz aby wdrażali ramy regulacyjne w zakresie efektywności energetycznej;
17.
zaleca, aby pomoc państwa udzielana sektorom energetycznym koncentrowała się na przedsięwzięciach dotyczących bezpieczeństwa energetycznego, budowy strategicznej infrastruktury energetycznej, na wynajdywaniu nowych technologii zrównoważonych i odnawialnych źródeł energii i ulepszaniu istniejących oraz na zwiększaniu efektywności energetycznej; uważa, że obowiązek świadczenia usługi publicznej związany z bezpieczeństwem dostaw energii musi stać się przejrzysty dla zainteresowanych podmiotów z sektora energetycznego i operatorów;
18.
podkreśla, że UE i zainteresowani partnerzy z Europy Wschodniej muszą zadbać o to, aby ich współpraca w sektorze energetycznym w ramach zawieranych w przyszłości układów o stowarzyszeniu była zgodna z przepisami UE dotyczącymi wewnętrznego rynku w celu zapewnienia operatorom z sektora energetycznego bezpiecznego i stabilnego otoczenia prawnego na przyszłość;
19.
dostrzega wartość Traktatu o Wspólnocie Energetycznej, który stanowi podstawę umożliwiającą tworzenie w długim okresie w pełni zintegrowanego regionalnego rynku energii między UE a jej południowo-wschodnimi i wschodnimi sąsiadami; podkreśla coraz większe zainteresowanie Wspólnotą Energetyczną w regionie Europy Wschodniej, o czym świadczy przystąpienie do niej Mołdawii i Ukrainy odpowiednio w 2010 i 2011 r., a także uczestnictwo Armenii i Gruzji w charakterze obserwatorów; uważa, że współpraca UE z Armenią i Gruzją, a także Azerbejdżanem i Białorusią, musi być rozwijana zgodnie z celami Traktatu o Wspólnocie Energetycznej i mając na uwadze wspólne interesy i specyfikę poszczególnych krajów;
20.
zaleca przedłużenie Wspólnoty Energetycznej na okres po 2016 r. i wzmocnienie jej ram współpracy poprzez stworzenie planu działania umożliwiającego modernizację sektorów energetycznych w krajach będących członkami Wspólnoty Energetycznej i dalsze postępy w harmonizacji przepisów dotyczących rynku energii, a także dostosowanie sposobu podejmowania decyzji i struktury organizacyjnej Wspólnoty Energetycznej do przyszłych wyzwań;
21.
podkreśla, że kraje będące członkami Wspólnoty zobowiązały się do wdrażania przepisów z dorobku prawnego UE dotyczących rynku energii elektrycznej, energii odnawialnej, bezpieczeństwa dostaw, efektywności energetycznej oraz trzeciego pakietu energetycznego UE; uważa, że strony traktatu powinny dążyć do zbliżenia swoich ram regulacyjnych do standardów i przepisów UE i zadbać o to, aby nowe umowy dwustronne ze stronami trzecimi były zgodne z ich zobowiązaniami na mocy traktatu;
22.
dostrzega znaczenie wsparcia prawnego i technicznego, które UE zapewnia partnerom z Europy Wschodniej w ramach pomocy we wdrażaniu reform ukierunkowanych na zbliżenie się do standardów i wymogów UE; wzywa UE do utrzymania bieżącego poziomu zasobów finansowych przeznaczonych na tego typu wsparcie w ramach przyszłego Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa na lata 2014-2020;
23.
podkreśla konieczność dalszego pogłębiania wymiany doświadczeń i tworzenia sieci kontaktów w środowiskach ekspertów w odniesieniu do polityk regulacyjnych i praktyk stosowanych w relacjach między UE a partnerami z Europy Wschodniej; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje stworzenie dnia 23 listopada 2012 r. sieci konkurencji Wspólnoty Energetycznej, której celem jest funkcjonowanie jako platforma promowania współpracy i wymiany doświadczeń w odniesieniu do polityki konkurencji, prawodawstwa i egzekwowania dorobku prawnego UE w dziedzinie konkurencji we Wspólnocie Energetycznej; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę organizowania corocznych seminariów eksperckich pod patronatem Komisji Bezpieczeństwa Energetycznego Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest;
24.
zauważa osiągnięcia i postępy we wdrażaniu inicjatywy przewodniej Partnerstwa Wschodniego dotyczącej energii, której podstawowym celem jest między innymi promowanie konwergencji rynku energii elektrycznej; jest świadom zróżnicowanego stopnia rozwoju rynków energii elektrycznej w krajach partnerskich z Europy Wschodniej i zaleca podejmowanie dalszych starań w celu promowania liberalizacji rynku energii elektrycznej;
25.
podkreśla znaczenie zwiększania roli niezależności krajowych organów regulacji energetyki; wzywa krajowe organy regulacji energetyki z państw członkowskich i krajów partnerskich z Europy Wschodniej do zacieśnienia ich współpracy poprzez opracowanie wspólnych programów szkoleń i regularnych wymian w ramach Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki i Regionalnego Stowarzyszenia Regulatorów Energetyki;
26.
pochwala działania Porozumienia Burmistrzów, które łączy 48 miastsygnatariuszy z krajów partnerskich z Europy Wschodniej zobowiązujących się do wdrażania strategii politycznych dotyczących zrównoważonej energii w celu osiągnięcia lub przekroczenia unijnego celu ograniczenia emisji dwutlenku węgla o 20 % do 2020 r. poprzez zwiększoną efektywność energetyczną i rozwój energii odnawialnej; podkreśla kluczową rolę lokalnych władz jako organów wytwarzających energię i organów regulacji energetyki w przyśpieszaniu zmian rynkowych w dziedzinie gospodarki przestrzennej i mobilności, efektywności energetycznej budynków i promowania zdecentralizowanych i odnawialnych źródeł energii; zaleca zintensyfikowanie działań i wsparcia UE na rzecz Porozumienia Burmistrzów jako platformy wymiany i narzędzia wielopoziomowego sprawowania rządów w ramach Partnerstwa Wschodniego;
27.
uważa, że rozwój metod eksploatacji niekonwencjonalnych złóż energii z węglowodorów, w szczególności gazu łupkowego, na szczeblu światowym może mieć znaczący wpływ na rynki energii w UE i krajach partnerskich z Europy Wschodniej; zaleca, aby UE i partnerzy z Europy Wschodniej zaangażowali się w wymianę wiedzy i doświadczeń w ramach platformy tematycznej Partnerstwa Wschodniego "bezpieczeństwo energetyczne" w odniesieniu do strategii politycznych i regulacji mających zastosowanie do niekonwencjonalnych metod wydobycia gazu w Europie i wymieniali najlepsze praktyki w celu zapewnienia ochrony zdrowia ludzkiego, klimatu i środowiska;
28.
podkreśla konieczność zapewnienia tego, aby państwa członkowskie UE i partnerzy z Europy Wschodniej stosowali najwyższe standardy w odniesieniu do ochrony środowiska i bezpieczeństwa podczas budowania infrastruktury energetycznej i zarządzania nią; wzywa w tym kontekście UE i partnerów z Europy Wschodniej do dalszego pogłębiania ich współpracy w zakresie ulepszania ram regulacyjnych dotyczących bezpieczeństwa jądrowego;
29.
zaleca, aby UE i partnerzy z Europy Wschodniej zadbali o synergie między ich działaniami w ramach Partnerstwa Wschodniego, Wspólnoty Energetycznej, synergii czarnomorskiej, inicjatywy Baku i programu międzynarodowej współpracy w dziedzinie energii INOGATE;
30.
podkreśla potencjalne wzajemne korzyści dla UE i partnerów z Europy Wschodniej ze stworzenia południowego korytarza gazowego i pozytywny wpływ polityki dywersyfikacji, dzięki której ceny za energię w UE i krajach partnerskich z Europy Wschodniej są bardziej konkurencyjne i UE i kraje te są w mniejszym stopniu zależne od importu energii od dostawców z dominującą pozycją na rynku;

Umacnianie zintegrowanych i wzajemnie połączonych sieci energetycznych

31.
podkreśla, że przepustowość połączeń wzajemnych między państwami członkowskimi UE a partnerami z Europy Wschodniej jest niewystarczająca i pozostaje istotną barierą w rozwijaniu konkurencyjnego zintegrowanego rynku w sektorze energii elektrycznej, ropy naftowej i gazu;
32.
zauważa, że znaczna zależność od importu od dostawców z dominującą pozycją na rynku może być wykorzystywana jako instrument wywierania nacisku na politykę zagraniczną; podkreśla w tym zakresie, że dywersyfikacja dostawców i dróg dostaw jest bardzo potrzebna, aby umocnić geopolityczną niezależność i zadbać o rzeczywistą konkurencję między źródłami gazu i ropy naftowej w UE i krajach partnerskich z Europy Wschodniej;
33.
uważa, że główną odpowiedzialność za zapewnianie finansowania przyszłych sieci i infrastruktury ponoszą rynki i prywatni inwestorzy, podczas gdy inwestycje publiczne powinny służyć wykorzystywaniu efektu dźwigni w finansowaniu prywatnym;
34.
uznaje konieczność zapewnienia stałych dostaw energii w bezpieczny i niezawodny sposób za bieżące wyzwanie; podkreśla, że niezawodne usługi energetyczne są częścią koniunktury na świecie i dają szansę na poprawę standardów życia, zwiększenie produkcyjności w przemyśle i konkurencyjności na światowym rynku oraz przyśpieszenie wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy;
35.
z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia ustanawiającego instrument "Łącząc Europę" jako nowy zintegrowany instrument inwestowania w priorytetowe przedsięwzięcia UE w zakresie infrastruktury transportowej, energetycznej i telekomunikacyjnej; podkreśla konieczność pełnego uwzględnienia wymiaru europejskiego sąsiedztwa przy planowaniu priorytetów UE w zakresie infrastruktury energetycznej;
36.
wzywa UE i partnerów z Europy Wschodniej do zintensyfikowania dialogu politycznego w celu określenia wspólnych priorytetów w dziedzinie dywersyfikacji źródeł dostaw energii i dróg dostaw; zaleca, by planowanie infrastruktury energetycznej przez UE i partnerów z Europy Wschodniej obejmowało rozbudowywanie korytarzy transportowych, w szczególności południowego korytarza gazowego, w tym przedsięwzięć dotyczących transportu energii przez Morze Kaspijskie oraz ulepszenia lub rozbudowy istniejących korytarzy transportowych;
37.
podkreśla, że rozbudowa transkaspijskiego korytarza naftowego i gazowego oraz południowego korytarza gazowego wraz z dalszą rozbudową rurociągu Baku-Tbilisi-Ceyhan i rurociągu Baku-Supsa powinny połączyć kraje Azji Środkowej z Europą zarówno w sensie gospodarczym, jak i politycznym, jak również powinny dać krajom z Europy Wschodniej szansę zdobycia wiarygodnych partnerów transportowych;
38.
podkreśla rolę regionu Morza Czarnego w odniesieniu do dywersyfikacji źródeł i dróg dostaw gazu do UE, a także potencjału w zakresie energii odnawialnej ze względu na jego geostrategiczne położenie; zauważa szczególne znaczenie rozbudowy południowego korytarza gazowego, co podkreślono w komunikacie Komisji zatytułowanym "Priorytety w odniesieniu do infrastruktury energetycznej na 2020 r. i w dalszej perspektywie - plan działania na rzecz zintegrowanej europejskiej sieci energetycznej"; zaleca, aby UE i partnerzy z Europy Wschodniej stymulowali rozwój przedsięwzięć dotyczących transportu energii i infrastruktury tranzytowej;
39.
zaleca, aby UE i partnerzy z Europy Wschodniej promowali przedsięwzięcia, których celem jest modernizacja infrastruktury transportu gazu w celu umożliwienia przesyłu w kierunku przeciwnym do głównego;
40.
podkreśla, że nowa infrastruktura efektywnego przesyłu energii elektrycznej dzięki wykorzystaniu nowych technologii, w szczególności inteligentnych sieci i liczników, jest kluczowym czynnikiem w rozwoju zintegrowanej sieci elektrycznej i zwiększaniu efektywności energetycznej;
41.
podkreśla konieczność pogłębienia współpracy badawczej między UE a krajami partnerskimi z Europy Wschodniej w dziedzinie wytwarzania, przesyłu i magazynowania energii;
42.
wzywa Komisję, Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER), europejską sieć operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej (ENTSO-E) oraz europejską sieć operatorów systemów przesyłowych gazu (ENTSO gazu) do zacieśnienia współpracy i uwzględnienia w niej swoich odpowiedników z krajów partnerskich z Europy Wschodniej w ramach opracowywania kodeksów sieci i zasad interoperacyjności infrastruktury przesyłu energii elektrycznej i gazu;
43.
podkreśla krytyczną rolę ENTSO-E w przyczynianiu się do funkcjonowania wewnętrznego rynku UE i transgranicznego handlu poprzez poprawę zarządzania europejską siecią przesyłu energii elektrycznej; popiera starania Mołdawii i Ukrainy na rzecz zwiększenia zdolności przesyłowych energii elektrycznej, co ma na celu połączenie ich sieci elektroenergetycznej z siecią europejską i dołączenie do ENTSO-E;
44.
zauważa, że rozwój odnawialnych źródeł energii stanowi wyzwanie dla istniejącej infrastruktury sieciowej, ponieważ niektóre źródła odnawialne dostarczają energię w sposób zmienny z licznych lokalnych miejsc jej wytwarzania; wzywa państwa członkowskie UE oraz partnerów z Europy Wschodniej do sprzyjania dobrze zaplanowanym inwestycjom w adekwatną infrastrukturę energii odnawialnej w celu ułatwienia jej zintegrowania z rynkami i stymulowania działalności badawczej związanej z tworzeniem nowych innowacyjnych zdolności przesyłu i magazynowania energii elektrycznej;
45.
zobowiązuje swoich współprzewodniczących do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego, Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych oraz rządom i parlamentom państw członkowskich i krajów partnerskich z Europy Wschodniej.
1 W formie przyjętej w dniu 28 maja 2013 r. w Brukseli (Belgia).

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obwiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024