Wprowadzenie programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka na lata 2020-2022.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1
z dnia 28 stycznia 2020 r.
w sprawie wprowadzenia programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka na lata 2020-2022

Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2018 r. poz. 1967 oraz z 2020 r. poz. 148) zarządza się, co następuje:
§  1. 
1. 
Wprowadza się program wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka na lata 2020-2022, który jest określony w załączniku do rozporządzenia.
2. 
Program, o którym mowa w ust. 1, stanowi program nadzoru nad chorobą niebieskiego języka w rozumieniu art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1266/2007 z dnia 26 października 2007 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących dyrektywy Rady 2000/75/WE w odniesieniu do kontroli, monitorowania, nadzoru i ograniczeń przemieszczeń niektórych zwierząt należących do gatunków podatnych na zarażenie chorobą niebieskiego języka (Dz. Urz. UE L 283 z 27.10.2007, str. 37, z późn. zm.).
§  2. 
Program, o którym mowa w § 1, stosuje się od dnia 1 stycznia 2020 r.
§  3. 
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

PROGRAM WYKRYWANIA WYSTĘPOWANIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM CHOROBY NIEBIESKIEGO JĘZYKA NA LATA 2020-2022

1. Identyfikacja programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka na lata 2020-2022

Państwo członkowskie: Rzeczpospolita Polska

Choroba: choroba niebieskiego języka (Bluetongue)

Gatunki objęte programem: bydło, owce, kozy

Lata realizacji programu: 2020-2022

2. Dane historyczne dotyczące rozwoju epidemiologicznego choroby

Od 2009 r. na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest regularnie realizowany program wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka, zarówno u rodzimego bydła, jak i u owiec, a od 2014 r. również u kóz, zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1266/2007 z dnia 26 października 2007 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących dyrektywy Rady 2000/75/WE w odniesieniu do kontroli, monitorowania, nadzoru i ograniczeń przemieszczeń niektórych zwierząt należących do gatunków podatnych na zarażenie chorobą niebieskiego języka (Dz. Urz. UE L 283 z 27.10.2007, str. 37, z późn. zm.), zwanym dalej "rozporządzeniem nr 1266/2007".

Od 2009 r. program wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka stanowił, że w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania laboratoryjnego (serologicznego - testem ELISA) lekarz weterynarii pobiera próbki od bydła i owiec, a od 2014 r. również od kóz, u których stwierdzono obecność przeciwciał dla wirusa choroby niebieskiego języka, i przesyła je do badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) w celu wykrycia materiału genetycznego wirusa.

Z uwagi na brak stwierdzonych ognisk choroby niebieskiego języka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także uwzględniając bierny nadzór kliniczny w kierunku choroby niebieskiego języka u zwierząt pochodzących z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzony zgodnie z ust. 2.1 załącznika I do rozporządzenia nr 1266/2007, należy uznać, że ta choroba nie występowała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej endemicznie. Jednocześnie z uwagi na właściwości wirusa i zachodzące zmiany klimatyczne nie należy wykluczać takiego zagrożenia w przyszłości.

Od dnia wejścia w życie rozporządzenia nr 1266/2007, tj. od dnia 1 listopada 2007 r., na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zostały wprowadzone z państw członkowskich Unii Europejskiej liczne sztuki bydła, u których wykryto przeciwciała dla wirusa choroby niebieskiego języka oraz materiał genetyczny wirusa tej choroby. Sztuki bydła wprowadzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach handlu wewnątrzwspólnotowego, u których w badaniach laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) potwierdzono obecność materiału genetycznego wirusa, zostały zabite.

W dniu 1 czerwca 2010 r. zniesione zostały strefy zamknięte obejmujące niektóre powiaty położone w województwach: dolnośląskim, lubuskim, opolskim i zachodniopomorskim. Wyznaczenie stref zamkniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynikało z wystąpienia ognisk choroby niebieskiego języka na terytorium Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Czeskiej.

3. Opis programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka na lata 2020-2022

Obowiązek realizacji programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka, zwanego dalej "programem", wynika z art. 4 rozporządzenia nr 1266/2007. Jest on prowadzony na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Program obejmuje co najmniej bierny nadzór kliniczny i aktywny nadzór laboratoryjny.

Bierny nadzór kliniczny jest realizowany przez obowiązek zgłaszania powiatowemu lekarzowi weterynarii wszelkich podejrzeń wystąpienia choroby zakaźnej oraz każdego przypadku padnięcia bydła, owiec lub kóz, zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2018 r. poz. 1967, z późn. zm.). Corocznie są również prowadzone szkolenia dla lekarzy weterynarii będących pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie postępowania przy zwalczaniu i wykrywaniu choroby niebieskiego języka, natomiast dla lekarzy weterynarii niebędących pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej szkolenia w tym zakresie, w miarę potrzeby, są prowadzone przez pracowników powiatowych inspektoratów weterynarii. Prowadzone są także kampanie uświadamiające dla posiadaczy bydła, owiec i kóz, mające na celu umożliwienie, szczególnie w sezonie największej aktywności muchówek z rodzaju Culicoides, rozpoznania objawów klinicznych choroby niebieskiego języka. Ponadto na stronie internetowej administrowanej przez Główny Inspektorat Weterynarii została utworzona zakładka "Choroba niebieskiego języka", w której są umieszczone dodatkowe materiały szkoleniowe dotyczące rozpoznawania tej choroby, w tym ulotka informacyjna opisująca objawy tej choroby, a także zdjęcia przedstawiające kliniczny obraz choroby.

Zakłada się, że w ramach biernego nadzoru klinicznego zostanie przeprowadzonych 100 badań serologicznych oraz 100 badań wirusologicznych zwierząt z gatunków objętych programem podejrzanych o zakażenie wirusem choroby niebieskiego języka. Koszty przeprowadzonych badań zostały doliczone do kosztów prowadzenia aktywnego nadzoru laboratoryjnego.

Aktywny nadzór laboratoryjny będzie obejmował badania laboratoryjne (serologiczne i wirusologiczne) prowadzone zgodnie z ust. 2.2 załącznika I do rozporządzenia nr 1266/2007. Program ma na celu:

1) stwierdzenie wystąpienia określonego serotypu wirusa (BTV-8) lub wykrycie wprowadzenia innych serotypów;

2) wykrycie dowodów przenoszenia wirusa z obszarów, na których wirus występuje, przez losowe badania laboratoryjne (serologiczne - testem ELISA) prowadzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

4. Środki przewidziane w programie

4.1. Czas trwania programu

Program będzie realizowany w latach 2020-2022.

4.2. Organizacja, nadzór i rola wszystkich podmiotów biorących udział w realizacji programu

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwą władzą wykonawczą w zakresie realizacji programu są organy Inspekcji Weterynaryjnej, tj. Główny Lekarz Weterynarii, wojewódzki lekarz weterynarii i powiatowy lekarz weterynarii.

Obecnie funkcjonuje 16 wojewódzkich inspektoratów weterynarii i 305 powiatowych inspektoratów weterynarii.

Organizacja i zadania organów Inspekcji Weterynaryjnej zostały określone w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1557).

Organy Inspekcji Weterynaryjnej współdziałają przy wykonywaniu swoich zadań z organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej,

Inspekcji Handlowej, Inspekcji Transportu Drogowego oraz Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, a także z jednostkami samorządu terytorialnego.

Krajowe laboratorium referencyjne w zakresie badań określonych programem jest wskazane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 256, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 57 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt Główny Lekarz Weterynarii jest odpowiedzialny za opracowanie programu, a następnie za nadzór nad jego realizacją. Na poziomie województwa realizację programu nadzoruje wojewódzki lekarz weterynarii. Bezpośredni nadzór nad realizacją programu na poziomie powiatu sprawuje powiatowy lekarz weterynarii, który jest również odpowiedzialny za wykonywanie wszelkich czynności urzędowych w ramach programu.

4.3. Opis i określenie obszarów geograficznych i administracyjnych, na których program ma być realizowany

Program będzie realizowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na którym działa 16 wojewódzkich inspektoratów weterynarii (wojewódzcy lekarze weterynarii) oraz 305 powiatowych inspektoratów weterynarii (powiatowi lekarze weterynarii). Przyjmuje się, że na potrzeby programu geograficzną jednostką odniesienia jest powiat jako jednostka administracyjna. W Polsce jest 314 powiatów oraz 66 miast na prawach powiatu. Jest to uzasadnione tym, że w sprawach związanych z wykonywaniem zadań Inspekcji organem pierwszej instancji jest powiatowy lekarz weterynarii, który jest kierownikiem powiatowej inspekcji weterynaryjnej.

Rozmieszczenie liczby próbek do pobrania w jednym próbkobraniu w każdej jednostce geograficznej (powiecie) przedstawia mapa nr 1.

Mapa nr 1. Rozmieszczenie liczby próbek do pobrania na terytorium Polski

wzór

4.4. Opis środków przewidzianych w programie

4.4.1. Zwierzęta i populacja zwierząt objęte programem

Badaniu będą poddane bydło domowe (Bos taurus) oraz owce lub kozy powyżej 3. miesiąca życia. Nie będą badane dzikie zwierzęta żyjące na wolności oraz zwierzęta w ogrodach zoologicznych.

Badania laboratoryjne (serologiczne - testem ELISA) zostały zaplanowane w taki sposób, aby umożliwić wykrycie serokonwersji z 95% prawdopodobieństwem, przy założeniu, że odsetek seroreagentów w populacji gatunków podatnych na zakażenie na obszarze danego powiatu wynosi 20%.

4.4.2. Identyfikacja zwierząt i rejestracja gospodarstw

Stada i gospodarstwa znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w których są utrzymywane zwierzęta gospodarskie, są ewidencjonowane w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych w ramach Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ) prowadzonego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zgodnie z przepisami:

1) ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2017 r. poz. 1853, z późn. zm.);

2) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

3) ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2019 r. poz. 1149, z późn. zm.);

4) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zamieszczanych w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1129, z późn. zm.);

5) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz (Dz. U. poz. 2505).

4.4.3. Kwalifikacja zwierząt i stad

Powiatowy lekarz weterynarii na podstawie analizy ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem warunków środowiskowych sprzyjających występowaniu muchówek z rodzaju Culicoides (tereny podmokłe, bliskość zbiorników wodnych), określa, w jakich stadach będą pobierane próbki do badań laboratoryjnych (serologicznych - testem ELISA).

4.4.4. Zasady przemieszczania zwierząt

System opisany w punkcie 4.4.2 służy również do monitorowania przemieszczenia zwierząt w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt.

4.4.5. Zastosowane badania i plany pobierania próbek

Próbki do badań laboratoryjnych będą pobierane przez urzędowych lekarzy weterynarii w rozumieniu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.

Próbki do badań laboratoryjnych (serologicznych - testem ELISA i wirusologicznych - testem rt RT-PCR), przeprowadzonych w ramach programu, będą przesyłane do laboratoriów urzędowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.

Ponadto Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach będzie prowadził, przy współudziale organów Inspekcji Weterynaryjnej, program monitorowania i nadzoru choroby niebieskiego języka mający na celu ustalenie okresu sezonowo wolnego od wektorów (badania entomologiczne), zgodny z ust. 4 załącznika I do rozporządzenia nr 1266/2007. W ramach tych badań entomologicznych będzie w szczególności prowadzony aktywny roczny program odłowu wektorów za pomocą ustawionych na stałe pułapek zasysających w celu określenia dynamiki populacyjnej wektorów. Pułapki zasysające wyposażone w lampy ultrafioletowe zostaną rozmieszczone w sposób uwzględniający w szczególności występowanie muchówek i uwarunkowania środowiskowo-geograficzne oraz informacje zebrane z lat ubiegłych. Pułapki zasysające będą zawieszone na wysokości 1,5-2 m nad gruntem, tak blisko zwierząt jak to jest możliwe, jednakże w odległości nie większej niż 25 m od nich. Pułapki będą włączane 1,5 godziny przed zachodem słońca i wyłączane następnego ranka wkrótce po świcie. Odłowy wektorów będą dokonywane w odstępach tygodniowych. Pierwsze odłowy wektorów w ramach badań entomologicznych powinny zostać przeprowadzone na 4 tygodnie przed wystąpieniem dodatnich temperatur (+12°C). Odłowy wektorów do badań entomologicznych powinny zostać zakończone z dniem uzyskania 3 pustych odłowów pod rząd. Dodatkowo odłów owadów będzie prowadzony przez jedną noc w miesiącu w okresie sezonowo wolnym od wektorów. Analiza występowania i identyfikacja muchówek zostanie przeprowadzona w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym - Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach.

Badania w ramach monitoringu entomologicznego mają na celu:

1) ustalenie składu gatunkowego Culicoides, uznawanych za wektory wirusa choroby niebieskiego języka, występujących w otoczeniu stad bydła w wybranych lokalizacjach na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) określenie liczebności rodzaju Culicoides;

3) ustalenie okresów aktywności Culicoides;

4) ustalenie okresu sezonowo wolnego od wektorów.

Wyniki przeprowadzonych badań entomologicznych wskazują, że na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ostatnich trzech latach najliczniej reprezentowanymi gatunkami owadów były:

1) w 2016 r. - zgromadzone w monitorowanym okresie kuczmany były zdominowane przez dwa podrodzaje: Avaritia (54,7%) i Culicoides s.s (35,8%);

2) w 2017 r. - zgromadzone w monitorowanym okresie kuczmany były zdominowane przez dwa podrodzaje: Avaritia (68,7%) i Pulicaris (27,9%);

3) w 2018 r. - zgromadzone w monitorowanym okresie kuczmany były zdominowane przez dwa podrodzaje: Avaritia (75,5%) i Culicoides s.s. (18,4%).

Liczebność rodzaju Culicoides w ostatnich trzech latach przedstawia się następująco:

1) w 2016 r. rodzaj Culicoides reprezentowany był przez 790 940 osobników;

2) w 2017 r. rodzaj Culicoides reprezentowany był przez 1 153 999 osobników;

3) w 2018 r. rodzaj Culicoides reprezentowany był przez 631 393 osobników.

Na podstawie prowadzonego programu odłowu wektorów ustalono okres sezonowo wolny od wektorów choroby niebieskiego języka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego początek w latach 2016, 2017 i 2018 wyznaczono odpowiednio od dnia 12 grudnia 2016 r., 22 grudnia 2017 r. oraz 14 grudnia 2018 r. Pierwsze okazy Culicoides odnotowano w 2016 r. na początku kwietnia, natomiast w 2017 i 2018 r. w marcu.

Badania laboratoryjne (serologiczne - testem ELISA) będą przeprowadzane dwukrotnie, w okresie największej aktywności muchówek z rodzaju Culicoides, tj. od dnia 1 maja do dnia 30 listopada danego roku. Pierwsze pobranie próbek odbędzie się w miesiącach maj-czerwiec, drugie w miesiącach październik-listopad. Pobrane próbki będą badane laboratoryjnie (serologicznie - testem ELISA).

Próbki do badań powinny być pobierane co najmniej z dwóch różnych stad w każdym powiecie na każde próbkobranie.

Badaniu będą podlegać bydło oraz owce, a w przypadku niedostatecznej liczby owiec na terenie powiatu również kozy.

W przypadku uzyskania dodatniego lub wątpliwego wyniku badania laboratoryjnego (serologicznego - testem ELISA) od sztuk bydła, owiec lub kóz, u których wykryto przeciwciała dla wirusa choroby niebieskiego języka, zostaną ponownie pobrane próbki krwi do badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) w celu wykrycia materiału genetycznego tego wirusa.

W celu określenia liczby pobieranych próbek w danym roku prowadzenia programu powiatowy lekarz weterynarii na początku każdego roku uzyskuje dane z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa odnośnie do pogłowia bydła, owiec oraz kóz na podlegającym mu terenie. Na podstawie danych dotyczących liczby próbek, które powinny zostać pobrane do badań laboratoryjnych w jednym próbkobraniu w każdym powiecie, zawartych w tabeli 1, powiatowy lekarz weterynarii wylicza liczbę próbek na każde próbkobranie.

Szacunkowa liczba próbek do pobrania w latach 2020-2022 została wyliczona na podstawie danych uzyskanych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na dzień 31 grudnia 2018 r.

Przewidywana liczba próbek, które zostaną pobrane do badań laboratoryjnych (dwukrotne badanie) od bydła oraz owiec (a w przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec na terenie powiatu również od kóz), wynosi: 5 199 x 2 = 103 98.

Tabela 1. Liczba próbek, które zostaną pobrane do badań laboratoryjnych w każdym z dwóch pobrań próbek w stadach bydła oraz owiec na terenie powiatu*)

Liczba sztuk bydła oraz owiec na terenie powiatu Liczba próbek, które zostaną pobrane do badań laboratoryjnych na terenie powiatu
0-8 badanie laboratoryjne wszystkich sztuk bydła oraz owiec na terenie powiatu*)

>j; >j; \

(maksymalnie 8 próbek)**)

9-14 9
15-20 10
21-30 11
31-59 12
60-160 13
powyżej 160 14

*) W przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec znajdujących się na terenie danego powiatu będą pobierane próbki od kóz, tak aby została pobrana wymagana liczba próbek.

**) W zależności od liczby sztuk bydła oraz owiec znajdujących się na terenie danego powiatu należy pobrać próbki od maksymalnej liczby dostępnych zwierząt (maksymalnie 8 próbek). W przypadku gdy na terenie danego powiatu znajduje się poniżej 8 sztuk bydła i owiec, a są kozy, należy pobrać próbki od kóz (maksymalnie 8 próbek łącznie).

4.4.6. Środki podejmowane w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania

W przypadku uzyskania dodatniego wyniku w badaniu laboratoryjnym (wirusologicznym - testem rt RT-PCR) organy Inspekcji Weterynaryjnej podejmują działania określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 października 2012 r. w sprawie zwalczania choroby niebieskiego języka (Dz. U. poz. 1158), które szczegółowo określa sposób i tryb zwalczania choroby niebieskiego języka.

4.4.7. Kontrola realizacji programu i sprawozdawczość

Informacje na temat realizacji programu będą przesyłane przez powiatowych lekarzy weterynarii wojewódzkim lekarzom weterynarii, a następnie, w formie raportów zbiorczych, będą przekazywane przez wojewódzkich lekarzy weterynarii Głównemu Lekarzowi Weterynarii.

5. Korzyści z wdrożenia programu

Realizacja programu pozwoli na uzyskanie informacji o sytuacji epizootycznej w zakresie choroby niebieskiego języka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ich analizę.

Badania laboratoryjne przeprowadzone w ramach programu pozwolą na wczesne wykrycie ewentualnych przypadków wystąpienia choroby niebieskiego języka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co umożliwi niezwłoczne zastosowanie środków administracyjnych w celu likwidacji ognisk choroby. Pozwoli to na ograniczenie strat wynikających zarówno ze zmniejszenia produkcji zwierzęcej, jak i związanych z wykonaniem nakazów i zakazów administracyjnych nałożonych przy zwalczaniu choroby niebieskiego języka (np. nakaz zabicia zwierząt, ograniczenia w przemieszczaniu zwierząt), ponoszonych przez hodowców i producentów przeżuwaczy lub podmioty zajmujące się obrotem zwierzętami.

6. Dane dotyczące rozwoju epidemiologicznego w ostatnich pięciu latach

6.1. Rozwój choroby

6.1.1. Dane dotyczące stad

Rok 2014

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane Wskaźniki
% skontrolowanych stad % stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita

Polska

Bydło 553 166 2 327 2 390 0 0 0 0 102,71 0 0
Rzeczpospolita

Polska

Owce, kozy 16 606 1 620 1 636 0 0 0 0 100,99 0 0

Rok 2015

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane Wskaźniki
% skontrolowanych stad % stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita

Polska

Bydło 539 915 2 364 2 428 0 0 0 0 102,71 0 0
Rzeczpospolita

Polska

Owce, kozy 17 017 1 747 1 706 0 0 0 0 97,65 0 0

Rok 2016

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane Wskaźniki
% skontrolowanych stad % stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita

Polska

Bydło 487 359 2 317 2 359 0 0 0 0 101,81 0 0
Rzeczpospolita

Polska

Owce, kozy 16 943 1 656 1 621 0 0 0 0 97,89 0 0

Rok 2017

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane Wskaźniki
% skontrolowanych stad % stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita

Polska

Bydło 456 141 2 187 2 224 0 0 0 0 101,69 0 0
Rzeczpospolita

Polska

Owce, kozy 17 341 666 666 0 0 0 0 100 0 0

Rok 2018

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane Wskaźniki
% skontrolowanych stad % stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita

Polska

Bydło 418 109 2 288 2 363 0 0 0 0 103,28 0 0
Rzeczpospolita

Polska

Owce, kozy 17 486 660 647 0 0 0 0 98,03 0 0

6.1.2. Dane dotyczące zwierząt

Rok 2014

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt do przebadania w ramach programu Liczba zwierząt przebadanych Liczba zwierząt przebadanych indywidualnie Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim poddanych ubojowi lub uśmierconych Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi % przebadanych zwierząt % zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło 6 247 746 10 416 10 350 10 350 0 0 0 99,37 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy 271 200 9 376 9 066 9 066 0 0 0 96,69 0

Rok 2015

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt do przebadania w ramach programu Liczba zwierząt przebadanych Liczba zwierząt przebadanych indywidualnie Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim poddanych ubojowi lub uśmierconych Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi % przebadanych zwierząt % zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło 6 410 507 10 403 10 369 10 369 0 0 0 99,67 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy 284 027 9 749 9 094 9 094 0 0 0 93,28 0

Rok 2016

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt do przebadania w ramach programu Liczba zwierząt przebadanych Liczba zwierząt przebadanych indywidualnie Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim poddanych ubojowi lub uśmierconych Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi % przebadanych zwierząt % zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło 6 512 216 10 357 10 335 10 335 0 0 0 99,79 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy 296 477 9 748 9 133 9 133 0 0 0 93,69 0

Rok 2017

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt do przebadania w ramach programu Liczba zwierząt przebadanych Liczba zwierząt przebadanych indywidualnie Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim poddanych ubojowi lub uśmierconych Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi %

przebadanych zwierząt

% zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło 6 602 491 9 197 9 186 9 186 0 0 0 99,88 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy 314 078 919 927 927 0 0 0 100,87 0

Rok 2018

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt do przebadania w ramach programu Liczba zwierząt przebadanych Liczba zwierząt przebadanych indywidualnie Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Liczba zwierząt z wynikiem dodatnim poddanych ubojowi lub uśmierconych Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi %

przebadanych zwierząt

% zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło 6 912 392 9 165 9 192 9 192 0 0 0 100,29 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy 314 171 954 950 950 0 0 0 99,58 0

6.2. Dane rozwarstwione dotyczące badań w ramach nadzoru i badań laboratoryjnych

Rok 2014

Region Gatunek/kategoria zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z wynikiem dodatnim
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie serologiczne ELISA 10 350 89
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 87 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie serologiczne ELISA 9 066 78
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 77 0
Łącznie 19 580 167

Rok 2015

Region Gatunek/kategoria zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z wynikiem dodatnim
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie serologiczne ELISA 10 371 91
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 91 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie serologiczne ELISA 9 100 125
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 124 0
Łącznie 19 686 216

Rok 2016

Region Gatunek/kategoria zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z wynikiem dodatnim
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie serologiczne ELISA 10 335 80
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 79 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie serologiczne ELISA 9 133 80
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 80 0
Łącznie 19 627 160

Rok 2017

Region Gatunek/kategoria zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z wynikiem dodatnim
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie serologiczne ELISA 9 192 70
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 68 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie serologiczne ELISA 927 7
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 7 0
Łącznie 10 194 77

Rok 2018

Region Gatunek/kategoria zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z wynikiem dodatnim
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie serologiczne ELISA 9 193 32
Rzeczpospolita Polska Bydło Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 31 0
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie serologiczne ELISA 950 4
Rzeczpospolita Polska Owce, kozy Badanie wirusologiczne rt RT-PCR 4 0
Łącznie 10 178 36

7. Założenia programu

7.1. Założenia w zakresie badań

7.1.1. Założenia w zakresie badań diagnostycznych

Rok 2020

Region Rodzaj badania Populacja docelowa Rodzaj próbki Cel Liczba planowanych badań
Rzeczpospolita Polska ELISA Bydło oraz owce* Surowica Wykrywanie występowania zakażeń 10 398
Łącznie 10 398

*) Badaniu będą podlegać bydło oraz owce, a w przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec na terenie powiatu również kozy.

Rok 2021

Region Rodzaj badania Populacja docelowa Rodzaj próbki Cel Liczba planowanych badań
Rzeczpospolita Polska ELISA Bydło oraz owce*) Surowica Wykrywanie występowania zakażeń 10 398
Łącznie 10 398

*) Badaniu będą podlegać bydło oraz owce, a w przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec na terenie powiatu również kozy.

Rok 2022

Region Rodzaj badania Populacja docelowa Rodzaj próbki Cel Liczba planowanych badań
Rzeczpospolita Polska ELISA Bydło oraz owce*) Surowica Wykrywanie występowania zakażeń 10 398
Łącznie 10 398

*) Badaniu będą podlegać bydło oraz owce, a w przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec na terenie powiatu również kozy.

7.1.2. Założenia w zakresie badań stad i zwierząt

7.1.2.1. Założenia w zakresie badań stad

Rok 2020

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane Wskaźniki
% skontrolowanych stad % stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita

Polska

Bydło 418 109 418 109 2 363 0 0 0 0 0,57 0 0
Rzeczpospolita

Polska

RP

Owce, kozy bydło, owce 17 486 17 486 647 0 0 0 0 3,7 0 0
i kozy 435 595 435 595 3 010 0 0 0 0 0,69 0 0

Rok 2021

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane Wskaźniki
% skontrolowanych stad % stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość
zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita

Polska

Bydło 418 109 418 109 2 363 0 0 0 0 0,57 0 0
Rzeczpospolita

Polska

Owce, kozy 17 486 17 486 647 0 0 0 0 3,7 0 0
RP bydło, owce i kozy 435 595 435 595 3 010 0 0 0 0 0,69 0 0

Rok 2022

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba stad Liczba stad, które mają być poddane kontroli w ramach programu Liczba stad skontrolowanych Liczba stad z wynikiem dodatnim Liczba nowych stad

z wynikiem dodatnim

Liczba stad zlikwidowanych % stad z wynikiem dodatnim, które zostały zlikwidowane % skontrolowanych stad Wskaźniki
% stad z wynikiem dodatnim - chorobowość w stadach w danym okresie % nowych stad z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9=(8/6)x100 10=(5/4)x100 11=(6/5)x100 12=(7/5)x100
Rzeczpospolita Bydło 418 109 418 109 2 363 0 0 0 0 0,57 0 0
Polska
Rzeczpospolita
Polska Owce, kozy bydło, owce 17 486 17 486 647 0 0 0 0 3,7 0 0
RP i kozy 435 595 435 595 3 010 0 0 0 0 0,69 0 0

7.1.2.2. Założenia w zakresie badań zwierząt

Rok 2020

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt objętych programem Spodziewana liczba zwierząt do przebadania Liczba zwierząt do przebadania indywidualnie Spodziewana liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Spodziewana liczba zwierząt z wynikiem dodatnim do uboju lub uśmiercenia Spodziewana łączna liczba zwierząt do uboju Spodziewany % przebadanych zwierząt % zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło oraz owce*) 6 786 245 6 343 062 10 398 10 398 0 0 0 0,16 0
Łącznie 6 786 245 6 343 062 10 398 10 398 0 0 0 0,16 0

*) Badaniu będą podlegać bydło oraz owce, a w przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec na terenie powiatu również kozy.

Rok 2021

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt objętych programem Spodziewana liczba zwierząt do przebadania Liczba zwierząt do przebadania indywidualnie Spodziewana liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Spodziewana liczba zwierząt z wynikiem dodatnim do uboju lub uśmiercenia Spodziewana łączna liczba zwierząt do uboju Spodziewany % przebadanych zwierząt % zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło oraz owce*) 6 786 245 6 343 062 10 398 10 398 0 0 0 0,16 0
Łącznie 6 786 245 6 343 062 10 398 10 398 0 0 0 0,16 0

*) Badaniu będą podlegać bydło oraz owce, a w przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec na terenie powiatu również kozy.

Rok 2022

Region Gatunek zwierząt Łączna liczba zwierząt Liczba zwierząt objętych programem Spodziewana liczba zwierząt do przebadania Liczba zwierząt do przebadania indywidualnie Spodziewana liczba zwierząt z wynikiem dodatnim Ubój Wskaźniki
Spodziewana liczba zwierząt z wynikiem dodatnim do uboju lub uśmiercenia Spodziewana łączna liczba zwierząt do uboju Spodziewany % przebadanych zwierząt % zwierząt z wynikiem dodatnim (spodziewana chorobowość zwierząt)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10=(5/4)x100 11=(7/5)x100
Rzeczpospolita Polska Bydło oraz owce*) 6 786 245 6 343 062 10 398 10 398 0 0 0 0,16 0
Łącznie 6 786 245 6 343 062 10 398 10 398 0 0 0 0,16 0

*) Badaniu będą podlegać bydło oraz owce, a w przypadku niedostatecznej liczby sztuk bydła i owiec na terenie powiatu również kozy.

8. Szczegółowa analiza kosztów programu

Niżej wymienione wydatki są ponoszone przez Inspekcję Weterynaryjną. W ramach realizacji programu nie przewiduje się kosztów ponoszonych przez posiadaczy bydła, owiec i kóz.

Koszty realizacji programu zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w projekcie ustawy budżetowej na lata 2020, 2021 i 2022 w ramach limitu wydatków właściwych części budżetowych.

Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwa celowa, dział 758 - różne rozliczenia, rozdział 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12 przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (w tym finansowanie programów zwalczania), badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, w tym na wypłatę wynagrodzeń dla lekarzy wyznaczonych na podstawie art. 16 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej lub poz. 8 w części podlegającej refundacji ze środków Unii Europejskiej oraz środków budżetowych określonych w części 85 - budżety wojewodów, dział 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego.

Zakłada się, że w 2020, 2021 i 2022 r. finansowanie programu będzie odbywało się ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwy celowe oraz w części 85 - budżety wojewodów.

Szacunkowe koszty realizacji programu wyrażone w zł zostały przeliczone na euro według prognozowanego kursu euro zawartego w wytycznych Ministra Finansów dotyczących stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja maj 2019 r.

Szacunkowe ogólne koszty realizacji programu w 2020 r. wyniosą 207 927,76 zł. Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu strona polska wystąpi z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej w odniesieniu do 50% kosztów kwalifikowalnych, tj. 20 118,05 zł.

Szacunkowe ogólne koszty realizacji programu w 2021 r. wyniosą 191 845,76 zł. Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu strona polska wystąpi z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej w odniesieniu do 50% kosztów kwalifikowalnych, tj. 20 118,05 zł.

Szacunkowe ogólne koszty realizacji programu w 2022 r. wyniosą 191 845,76 zł. Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu strona polska wystąpi z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej w odniesieniu do 50% kosztów kwalifikowalnych, tj. 20 118,05 zł.

Rok 2020

1. BADANIA

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Koszt pobierania próbek Zwierzęta Zwierzę przebadane indywidualnie 10 4982) 1,12 0,263) 11 757,76 2 729,48 tak
Koszt badań laboratoryjnych Badania laboratoryjne serologiczne Zwierzę przebadane indywidualnie 10 4982) 2,28 0,533) 23 935,44 5 563,94 tak
Koszt badań laboratoryjnych Badania laboratoryjne wirusologiczne Zwierzę przebadane indywidualnie 1904) 23,91 5,563) 4 542,90 1 056,40 tak
Razem 40 236,10 9 349,82

2. WYNAGRODZENIE

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Wynagrodzenie Wynagrodzenie Próbka 10 6885) 9,926) 2,31 106 024,96 24 689,28 nie
Razem 106 024,96 24 689,28

3. MATERIAŁY EKSPLOATACYJNE I SPECJALISTYCZNY SPRZĘT

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Zakup pułapek typu Ondestepoort - Sztuka 18 1 608,207) 374,00 28 947,60 6 732,00 nie
Dojazd lekarzy weterynarii do gospodarstw w celu pobrania prób do badań entomologicznych - Kilometr 192008) 0,83589) 0,19 16047,36 3648,00 nie
Materiały eksploatacyjne

(siatki drobnoziarniste,

pojemniki transportowe,

spirytus)

- Liczba pułapek 2410) 247, 0011) 57,44 5 928,00 1 378,56 nie
Razem 50 922,96 11 758,56

4. INNE KOSZTY

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Dojazd lekarzy weterynarii do gospodarstw w celu pobrania prób do badań wirusologicznych - Kilometr 3 80012) 0,83589) 0,19 3 176,04 722,00 nie
Zakup igłostrzykawek - Igłostrzykawka 1904) 0,8313) 0,19 157,70 36,10 nie
Wysyłka próbek do laboratorium diagnostycznego - Próbka 1904) 39,0014) 9,07 7 410,00 1 723,30 nie
Razem 10 743,74 2 481,40
OGÓŁEM (koszt programu w 2020 r.) 207 927,76 48 279,06

1) Wyliczenia kosztów według kursu 1 euro = 4,30 zł (kurs walutowy zgodny z wytycznymi Ministra Finansów (aktualizacja - maj 2019 r.) dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw).

2) Liczba zwierząt (bydła i owiec lub kóz) przewidziana do badania na podstawie danych uzyskanych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - 10398 sztuk oraz 100 sztuk przewidzianych do badania w ramach biernego nadzoru klinicznego.

3) Ryczałt za pobrane próbki oraz badania laboratoryjne serologiczne i wirusologiczne przewidziany w wytycznych Komisji SANTE/2017/10186 rev. 2 w wysokości odpowiednio - 0,26, 0,53 oraz 5,56 euro.

4) Wyliczona na podstawie średniej z liczby badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) przeprowadzonych w 2016, 2017 i 2018 r. Dodatkowo zakłada się wykonanie 100 badań laboratoryjnych

(wirusologicznych - testem rt RT-PCR) w ramach biernego nadzoru klinicznego.

5) Liczba zwierząt (bydła i owiec lub kóz) przewidziana do badań (serologicznych - testem ELISA oraz wirusologicznych - testem rt RT-PCR) na podstawie danych uzyskanych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

6) Średnia arytmetyczna obliczona na podstawie wysokości wynagrodzeń określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 stycznia 2018 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz. U. poz. 129, z późn. zm.).

7) Wymiana wyeksploatowanych lub zniszczonych pułapek z 24 kompletów pułapek. Koszt pułapki wynosi 374 euro x 4,30 zł = 1 608,20 zł.

8) Wyliczono na podstawie średniej długości dojazdu do gospodarstwa i z powrotem (20 km), liczby pułapek rozmieszczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (24 sztuki) oraz średniej liczby pomiarów w sezonie aktywności wektorów przenoszących chorobę niebieskiego języka (40 pomiarów), czyli 20 km x 24 x 40.

9) Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. poz. 271, z późn. zm.).

10) Liczba pułapek rozmieszczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2018 r.

11) Koszt materiałów eksploatacyjnych dla jednej pułapki na jeden sezon aktywności wektorów przenoszących wirusa choroby niebieskiego języka (około 40 pomiarów). W skład kosztu jednostkowego wchodzą:

1) zestaw eksploatacyjny - za 61 zł (w skład zestawu eksploatacyjnego wchodzą: 40 szt. siatek drobnooczkowych do przesiewania owadów, 10 pojemników/kubków 500 ml, 40 pojemników transportowych, sitko, plaster, komplet siatek do pułapki - 1 lejek i 1 osłona);

2) dodatkowo:

a) świetlówka UV 8 W - ok. 32 zł,

b) włącznik czasowy elektroniczny - ok. 52 zł,

c) termometr cyfrowy z zapisem min-max - ok. 62 zł,

d) spirytus skażony 2,5 l - ok. 40 zł.

12) Wyliczono na podstawie średniej długości dojazdu do gospodarstwa i z powrotem (20 km) oraz średniej z liczby badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) przeprowadzonych w 2016, 2017 i 2018 r. i próbek przewidzianych do badania laboratoryjnego (wirusologicznego - testem rt RT-PCR) w ramach biernego nadzoru klinicznego, czyli 20 km x 190.

13) Cena jednostkowa zakupu igłostrzykawek została obliczona na podstawie cen zawartych w sprawozdaniach finansowych przesyłanych przez wojewódzkich lekarzy weterynarii za 2018 r.

14) Szacunkowy koszt jednostkowy obliczony na podstawie średniej arytmetycznej cen przesyłek standardowych kilku krajowych firm kurierskich.

Rok 2021

1. BADANIA

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Koszt pobierania próbek Zwierzęta Zwierzę przebadane indywidualnie 10 4982) 1,12 0,263) 11 757,76 2 729,48 tak
Koszt badań laboratoryjnych Badania laboratoryjne serologiczne Zwierzę przebadane indywidualnie 10 4982) 2,28 0,533) 23 935,44 5 563,94 tak
Koszt badań laboratoryjnych Badania laboratoryjne wirusologiczne Zwierzę przebadane indywidualnie 1904) 23,91 5,563) 4 542,90 1 056,40 tak
Razem 40 236,10 9 349,82

2. WYNAGRODZENIE

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Wynagrodzenie Wynagrodzenie Próbka 10 6885) 9,926) 2,31 106 024,96 24 689,28 nie
Razem 106 024,96 24 689,28

3. MATERIAŁY EKSPLOATACYJNE I SPECJALISTYCZNY SPRZĘT

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Zakup pułapek typu Ondestepoort - Sztuka 8 1 608,207) 374,00 12 865,60 2 992,00 nie
Dojazd lekarzy weterynarii do gospodarstw w celu pobrania prób do badań entomologicznych - Kilometr 192008) 0,83589) 0,19 16047,36 3648,00 nie
Materiały eksploatacyjne

(siatki drobnoziarniste,

pojemniki transportowe,

spirytus)

- Liczba pułapek 2410) 247, 0011) 57,44 5 928,00 1 378,56 nie
Razem 34 840,96 8 018,56

4. INNE KOSZTY

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Dojazd lekarzy weterynarii do gospodarstw w celu pobrania prób do badań wirusologicznych - Kilometr 3 80012) 0,83589) 0,19 3 176,04 722,00 nie
Zakup igłostrzykawek - Igłostrzykawka 1904) 0,8313) 0,19 157,70 36,10 nie
Wysyłka próbek do laboratorium diagnostycznego - Próbka 1904) 39,0014) 9,07 7 410,00 1 723,30 nie
Razem 10 743,74 2 481,40
OGÓŁEM (koszt programu w 2021 r.) 191 845,76 44 539,06

1) Wyliczenia kosztów według kursu 1 euro = 4,30 zł (kurs walutowy zgodny z wytycznymi Ministra Finansów (aktualizacja - maj 2019 r.) dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw).

2) Liczba zwierząt (bydła i owiec lub kóz) przewidziana do badania na podstawie danych uzyskanych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - 10398 sztuk oraz 100 sztuk przewidzianych do badania w ramach biernego nadzoru klinicznego.

3) Ryczałt za pobrane próbki oraz badania laboratoryjne serologiczne i wirusologiczne przewidziany w wytycznych Komisji SANTE/2017/10186 rev. 2 w wysokości odpowiednio - 0,26, 0,53 oraz 5,56 euro.

4) Wyliczona na podstawie średniej z liczby badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) przeprowadzonych w 2016, 2017 i 2018 r. Dodatkowo zakłada się wykonanie 100 badań laboratoryjnych

(wirusologicznych - testem rt RT-PCR) w ramach biernego nadzoru klinicznego.

5) Liczba zwierząt (bydła i owiec lub kóz) przewidziana do badań (serologicznych - testem ELISA oraz wirusologicznych - testem rt RT-PCR) na podstawie danych uzyskanych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

6) Średnia arytmetyczna obliczona na podstawie wysokości wynagrodzeń określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 stycznia 2018 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz. U. poz. 129, z późn. zm.).

7) Wymiana wyeksploatowanych lub zniszczonych pułapek z 24 kompletów pułapek. Koszt pułapki wynosi 374 euro x 4,30 zł = 1 608,20 zł.

8) Wyliczono na podstawie średniej długości dojazdu do gospodarstwa i z powrotem (20 km), liczby pułapek rozmieszczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (24 sztuki) oraz średniej liczby pomiarów w sezonie aktywności wektorów przenoszących chorobę niebieskiego języka (40 pomiarów), czyli 20 km x 24 x 40.

9) Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. poz. 271, z późn. zm.).

10) Liczba pułapek rozmieszczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2018 r.

11) Koszt materiałów eksploatacyjnych dla jednej pułapki na jeden sezon aktywności wektorów przenoszących wirusa choroby niebieskiego języka (około 40 pomiarów). W skład kosztu jednostkowego wchodzą:

1) zestaw eksploatacyjny - za 61 zł (w skład zestawu eksploatacyjnego wchodzą: 40 szt. siatek drobnooczkowych do przesiewania owadów, 10 pojemników/kubków 500 ml, 40 pojemników transportowych, sitko, plaster, komplet siatek do pułapki - 1 lejek i 1 osłona);

2) dodatkowo:

a) świetlówka UV 8 W - ok. 32 zł,

b) włącznik czasowy elektroniczny - ok. 52 zł,

c) termometr cyfrowy z zapisem min-max - ok. 62 zł,

d) spirytus skażony 2,5 l - ok. 40 zł.

12) Wyliczono na podstawie średniej długości dojazdu do gospodarstwa i z powrotem (20 km) oraz średniej z liczby badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) przeprowadzonych w 2016, 2017 i 2018 r. i próbek przewidzianych do badania laboratoryjnego (wirusologicznego - testem rt RT-PCR) w ramach biernego nadzoru klinicznego, czyli 20 km x 190.

13) Cena jednostkowa zakupu igłostrzykawek została obliczona na podstawie cen zawartych w sprawozdaniach finansowych przesyłanych przez wojewódzkich lekarzy weterynarii za 2018 r.

14) Szacunkowy koszt jednostkowy obliczony na podstawie średniej arytmetycznej cen przesyłek standardowych kilku krajowych firm kurierskich.

Rok 2022

1. BADANIA

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Koszt pobierania próbek Zwierzęta Zwierzę przebadane indywidualnie 10 4982) 1,12 0,263) 11 757,76 2 729,48 tak
Koszt badań laboratoryjnych Badania laboratoryjne serologiczne Zwierzę przebadane indywidualnie 10 4982) 2,28 0,533) 23 935,44 5 563,94 tak
Koszt badań laboratoryjnych Badania laboratoryjne wirusologiczne Zwierzę przebadane indywidualnie 1904) 23,91 5,563) 4 542,90 1 056,40 tak
Razem 40 236,10 9 349,82

2. WYNAGRODZENIE

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Wynagrodzenie Wynagrodzenie Próbka 10 6885) 9,926) 2,31 106 024,96 24 689,28 nie
Razem 106 024,96 24 689,28

3. MATERIAŁY EKSPLOATACYJNE I SPECJALISTYCZNY SPRZĘT

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Zakup pułapek typu Ondestepoort - Sztuka 8 1 608,207) 374,00 12 865,60 2 992,00 nie
Dojazd lekarzy weterynarii do gospodarstw w celu pobrania prób do badań entomologicznych - Kilometr 192008) 0,83589) 0,19 16047,36 3648,00 nie
Materiały eksploatacyjne

(siatki drobnoziarniste,

pojemniki transportowe,

spirytus)

- Liczba pułapek 2410) 247, 0011) 57,44 5 928,00 1 378,56 nie
Razem 34 840,96 8 018,56

4. INNE KOSZTY

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Szacunkowa liczba jednostek Szacunkowy koszt jednostkowy (w złotych) Koszt jednostkowy (w euro)1) Suma ogółem (w złotych) Suma ogółem (w euro) Finansowanie unijne
Dojazd lekarzy weterynarii do gospodarstw w celu pobrania prób do badań wirusologicznych - Kilometr 3 80012) 0,83589) 0,19 3 176,04 722,00 nie
Zakup igłostrzykawek - Igłostrzykawka 1904) 0,8313) 0,19 157,70 36,10 nie
Wysyłka próbek do laboratorium diagnostycznego - Próbka 1904) 39,0014) 9,07 7 410,00 1 723,30 nie
Razem 10 743,74 2 481,40
OGÓŁEM (koszt programu w 2022 r.) 191 845,76 44 539,06

1) Wyliczenia kosztów według kursu 1 euro = 4,30 zł (kurs walutowy zgodny z wytycznymi Ministra Finansów (aktualizacja - maj 2019 r.) dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw).

2) Liczba zwierząt (bydła i owiec lub kóz) przewidziana do badania na podstawie danych uzyskanych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - 10398 sztuk oraz 100 sztuk przewidzianych do badania w ramach biernego nadzoru klinicznego.

3) Ryczałt za pobrane próbki oraz badania laboratoryjne serologiczne i wirusologiczne przewidziany w wytycznych Komisji SANTE/2017/10186 rev. 2 w wysokości odpowiednio - 0,26, 0,53 oraz 5,56 euro.

4) Wyliczona na podstawie średniej z liczby badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) przeprowadzonych w 2016, 2017 i 2018 r. Dodatkowo zakłada się wykonanie 100 badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) w ramach biernego nadzoru klinicznego.

5) Liczba zwierząt (bydła i owiec lub kóz) przewidziana do badań (serologicznych - testem ELISA oraz wirusologicznych - testem rt RT-PCR) na podstawie danych uzyskanych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

6) Średnia arytmetyczna obliczona na podstawie wysokości wynagrodzeń określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 stycznia 2018 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz. U. poz. 129, z późn. zm.).

7) Wymiana wyeksploatowanych lub zniszczonych pułapek z 24 kompletów pułapek. Koszt pułapki wynosi 374 euro x 4,30 zł = 1 608,20 zł.

8) Wyliczono na podstawie średniej długości dojazdu do gospodarstwa i z powrotem (20 km), liczby pułapek rozmieszczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (24 sztuki) oraz średniej liczby pomiarów w sezonie aktywności wektorów przenoszących chorobę niebieskiego języka (40 pomiarów), czyli 20 km x 24 x 40.

9) Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. poz. 271, z późn. zm.).

10) Liczba pułapek rozmieszczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2018 r.

11) Koszt materiałów eksploatacyjnych dla jednej pułapki na jeden sezon aktywności wektorów przenoszących wirusa choroby niebieskiego języka (około 40 pomiarów). W skład kosztu jednostkowego wchodzą:

1) zestaw eksploatacyjny - za 61 zł (w skład zestawu eksploatacyjnego wchodzą: 40 szt. siatek drobnooczkowych do przesiewania owadów, 10 pojemników/kubków 500 ml, 40 pojemników transportowych, sitko, plaster, komplet siatek do pułapki - 1 lejek i 1 osłona);

2) dodatkowo:

a) świetlówka UV 8 W - ok. 32 zł,

b) włącznik czasowy elektroniczny - ok. 52 zł,

c) termometr cyfrowy z zapisem min-max - ok. 62 zł,

d) spirytus skażony 2,5 l - ok. 40 zł.

12) Wyliczono na podstawie średniej długości dojazdu do gospodarstwa i z powrotem (20 km) oraz średniej z liczby badań laboratoryjnych (wirusologicznych - testem rt RT-PCR) przeprowadzonych w 2016, 2017 i 2018 r. i próbek przewidzianych do badania laboratoryjnego (wirusologicznego - testem rt RT-PCR) w ramach biernego nadzoru klinicznego, czyli 20 km x 190.

13) Cena jednostkowa zakupu igłostrzykawek została obliczona na podstawie cen zawartych w sprawozdaniach finansowych przesyłanych przez wojewódzkich lekarzy weterynarii za 2018 r.

14) Szacunkowy koszt jednostkowy obliczony na podstawie średniej arytmetycznej cen przesyłek standardowych kilku krajowych firm kurierskich.

1 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 2258).

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024