Szczegółowe zasady wydawania przez apteki leków i artykułów sanitarnych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 16 września 1987 r.
w sprawie szczegółowych zasad wydawania przez apteki leków i artykułów sanitarnych.

Na podstawie art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 28 stycznia 1987 r. o środkach farmaceutycznych, artykułach sanitarnych i aptekach (Dz. U. Nr 3, poz. 19) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Apteki otwarte wydają:
1)
leki i artykuły sanitarne przeznaczone do stosowania u ludzi:
a)
na podstawie recept lekarskich odpowiadających wymaganiom określonym w odrębnych przepisach,
b)
na podstawie zapotrzebowań jednostek organizacyjnych lub osób do tego uprawnionych,
c)
bez recept lekarskich, jeżeli lek lub artykuł sanitarny jest dozwolony do wydawania z aptek bez recept lekarskich,
2)
leki przeznaczone do stosowania u zwierząt - na podstawie:
a)
recept lekarzy weterynarii, odpowiadających wymaganiom określonym w odrębnych przepisach,
b)
zapotrzebowań zakładów leczniczych dla zwierząt lub osób do tego uprawnionych.
2.
Apteki otwarte wydają leki i artykuły sanitarne na podstawie recept lekarskich w następujących terminach od dnia ich wystawienia:
1)
5 dni - w odniesieniu do recept wystawionych w pogotowiu ratunkowym (dziale pomocy doraźnej),
2)
14 dni - w odniesieniu do recept wystawionych na antybiotyki,
3)
30 dni - w odniesieniu do pozostałych recept; w razie braku leku lub artykułu sanitarnego w aptece lek lub artykuł sanitarny może być wydany nie później niż w okresie 2 miesięcy od dnia wystawienia recepty.
§  2.
1.
Jednostkami organizacyjnymi, uprawnionymi do występowania z zapotrzebowaniami, o których mowa w § 1 ust. 1, są:
1)
zakłady służby zdrowia lub ich komórki organizacyjne,
2)
inne zakłady, których zadania obejmują udzielanie świadczeń medycznych,
3)
zakłady pracy lub instytucje.
2.
Osobami uprawnionymi do występowania z zapotrzebowaniami, o których mowa w § 1 ust. 1, są lekarze, lekarze dentyści i lekarze weterynarii.
§  3.
Apteki zakładowe wydają leki i artykuły sanitarne na podstawie zapotrzebowania osoby uprawnionej, zgodnie ze statutem lub regulaminem zakładu społecznej służby zdrowia prowadzącego aptekę. Zapotrzebowanie osoby uprawnionej na leki recepturowe traktuje się jak receptę lekarską.
§  4.
1.
Zapotrzebowanie zakładu pracy lub instytucji, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3, może obejmować:
1)
leki i artykuły sanitarne objęte zestawami apteczek pierwszej pomocy w składzie ustalonym w normach branżowych producentów,
2)
leki gotowe i artykuły sanitarne dozwolone do wydawania bez recepty lekarskiej.
2.
Zapotrzebowanie zakładu pracy lub instytucji na leki i artykuły sanitarne, nie wymienione w ust. 1, powinno być podpisane przez lekarza.
§  5.
1.
Pracownik wykonujący czynności fachowe w aptece, realizując receptę lekarską lub zapotrzebowanie na lek gotowy, jest obowiązany:
1)
zmniejszyć dawkę leku bardzo silnie lub silnie działającego, oznaczonego jako taki lek w urzędowym spisie leków lub innych wykazach, jeżeli lek został zapisany w dawce przekraczającej odpowiednią dawkę określoną w Farmakopei Polskiej, a lekarz nie uczynił odpowiednich adnotacji w recepcie lub zapotrzebowaniu o konieczności zastosowania dawki większej,
2)
wydać, za zgodą osoby odbierającej, lek synonimowy, jeżeli nie ma w aptece leku wskazanego w recepcie lub zapotrzebowaniu,
3)
wydać lek o najniższej dawce jednorazowej, w razie niepodania w recepcie lub zapotrzebowaniu dawki leku występującego w tej samej formie w kilku dawkach.
2.
Ponadto pracownik, o którym mowa w ust. 1, może wydać lek w dawce niższej, niż podano w recepcie lub zapotrzebowaniu, jeżeli dawka wyższa stanowi jej wielokrotność; ilość substancji czynnej w wydanym leku w dawce niższej powinna odpowiadać łącznej ilości substancji czynnej podanej w recepcie lub zapotrzebowaniu.
3.
Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, należy odnotować w recepcie lub zapotrzebowaniu; adnotacje należy opatrzyć podpisem i pieczątką osobistą pracownika. O dokonanych zmianach należy poinformować osobę odbierającą lek.
§  6.
1.
Pracownik wykonujący czynności fachowe w aptece, sporządzając lek recepturowy, powinien:
1)
zastosować surowce farmaceutyczne potrzebne do przygotowania postaci leku zgodnie z wymaganiami Farmakopei Polskiej,
2)
użyć surowca o najniższym stężeniu, jeżeli w składzie leku recepturowego podany został surowiec farmaceutyczny występujący w kilku stężeniach, a stężenie to nie zostało w recepcie określone,
3)
dokonać korekty składu leku recepturowego, jeżeli podany w recepcie skład może tworzyć niezgodność chemiczną lub fizyczną, mogącą zmienić działanie leku lub jego wygląd, przez:
a)
dodanie surowca farmaceutycznego ułatwiającego prawidłowe przygotowanie postaci leku lub pozwalającego na uzyskanie jednolitego dawkowania,
b)
prawidłowy dobór surowców farmaceutycznych, zapewniający rozpuszczenie wszystkich składników leku w celu uzyskania właściwej jego postaci,
c)
zmianę postaci surowca farmaceutycznego z rozpuszczalnej na nierozpuszczalną lub odwrotnie, z uwzględnieniem koniecznej różnicy w ilości surowca,
4)
zmniejszyć ilość surowca farmaceutycznego w składzie leku do wielkości określonej przez dawkę maksymalną - gdy dawka taka jest dla tego surowca ustalona - jeżeli ze składu oraz sposobu użycia podanego w recepcie lekarskiej wynika, że nastąpiło przekroczenie dawki maksymalnej, a lekarz nie uczynił adnotacji o konieczności zastosowania dawki wskazanej w składzie leku.
2.
Inne zmiany i uzupełnienia niż wymienione w ust. 1 mogą być dokonane jedynie po porozumieniu się pracownika sporządzającego lek z lekarzem wystawiającym receptę.
3.
Zmiany i uzupełnienia, o których mowa w ust. 1 i 2, należy odnotować w recepcie. Adnotację należy opatrzyć podpisem i pieczątką osobistą pracownika sporządzającego lek recepturowy.
§  7.
1.
Apteka otwarta może sporządzać lek recepturowy również na podstawie etykiety aptecznej, jeżeli
1)
lek zawiera w swym składzie surowce farmaceutyczne, które mogą być wydawane bez recepty lekarskiej, albo
2)
lekarz zamieścił w recepcie adnotację dotyczącą powtórzenia leku, określając równocześnie, ile razy lek ma być powtórzony.
2.
Na podstawie etykiety aptecznej, o której mowa w ust. 1, nie można sporządzać leku recepturowego zawierającego w swym składzie środki silnie i bardzo silnie działające.
3.
Etykietę apteczną traktuje się jako receptę o pełnej odpłatności.
§  8.
1.
Receptę lekarską lub zapotrzebowanie należy opatrzyć pieczątką apteki i datą przyjęcia do realizacji oraz podpisem i pieczątką osobistą pracownika wykonującego czynności fachowe w aptece, który przyjął receptę lub zapotrzebowanie, sporządził oraz wydał lek.
2.
Receptę na lek recepturowy należy ponadto opatrzyć:
1)
numerem bieżącym leku recepturowego i adnotacją o dacie i godzinie odbioru, jeżeli recepta jest realizowana w aptece otwartej,
2)
podpisem pracownika wykonującego czynności fachowe w aptece, kontrolującego sporządzenie leku, o ile kontrola taka jest dokonywana.
3.
Apteka może nie wydać leku recepturowego po upływie 6 dni od jego sporządzenia.
§  9.
Poza czynnościami określonymi w § 5, 6 i 8 pracownik wykonujący czynności fachowe w aptece, związane z wydaniem leku, powinien:
1)
udzielić osobie zainteresowanej informacji o możliwości nabycia leku lub artykułu sanitarnego - w razie braku w aptece żądanego leku lub artykułu sanitarnego,
2)
sprawdzić datę ważności leku gotowego i skontrolować wizualnie, jeżeli jest to możliwe, czy lek nie wykazuje cech świadczących o niewłaściwej jakości,
3)
sprawdzić, czy lek jest wydawany dla osoby, dla której recepta została wystawiona,
4)
udzielić w razie potrzeby osobie odbierającej lek wskazówek co do sposobu jego użycia i przechowywania,
5)
wydać lek gotowy w ilości zbliżonej do ustalonej w urzędowym spisie leków lub w innych wykazach - w razie posiadania przez aptekę leków w opakowaniach zawierających inną ilość leku niż ustalona.
§  10.
1.
Pracownik wykonujący czynności fachowe w aptece odmawia wydania leku lub artykułu sanitarnego, jeżeli:
1)
zachodzi uzasadniona wątpliwość co do autentyczności recepty lekarskiej lub zapotrzebowania,
2)
recepta wymaga korekty innej niż wymieniona w § 6 ust. 1, a porozumienie się z lekarzem wystawiającym receptę nie jest możliwe.
2.
Pracownik, o którym mowa w ust. 1, może odmówić wydania leku lub artykułu sanitarnego:
1)
jeżeli wydanie spowodowałoby naruszenie zapasów określonych leków lub artykułów sanitarnych, do których utrzymywania apteka została zobowiązana w odrębnym trybie; nie dotyczy to przypadków wymienionych w § 12 ust. 2,
2)
osobie, która nie ukończyła 14 lat.
§  11.
Apteka wydaje leki w opakowaniach przystosowanych do rodzaju leku oraz chroniących lek w miarę potrzeby przed światłem i czynnikami atmosferycznymi.
§  12.
1.
Wydawanie leków gotowych i artykułów sanitarnych z aptek oraz sporządzanie leków recepturowych odbywa się w kolejności zgłoszeń.
2.
Poza kolejnością wydaje się leki i artykuły sanitarne, jeżeli:
1)
lek lub artykuł sanitarny jest potrzebny do udzielenia pierwszej pomocy,
2)
recepta lekarska zawiera adnotację "wydać natychmiast" lub równoznaczną,
3)
recepta lekarska jest wystawiona na surowicę lub szczepionki do natychmiastowego użycia.
3.
Ponadto poza kolejnością wydaje się leki i artykuły sanitarne:
1)
inwalidom wojennym i wojskowym,
2)
pozostałym inwalidom I i II grupy,
3)
osobom, które ukończyły 75 lat,
4)
kobietom o widocznej ciąży,
5)
zasłużonym honorowym dawcom krwi,
6)
pracownikom służby zdrowia,
7)
opiekunom społecznym dla ich podopiecznych.
§  13.
Recepty lekarskie i zapotrzebowania apteka przechowuje przez okres 2 lat, licząc od dnia 1 stycznia roku następnego po dacie realizacji recepty.
§  14.
Przepisy odnoszące się do wydawania leków i artykułów sanitarnych z aptek stosuje się odpowiednio do punktów aptecznych.
§  15.
Przepisy rozporządzenia nie naruszają przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 września 1985 r. w sprawie środków odurzających i psychotropowych oraz nadzoru nad tymi środkami (Dz. U. Nr 53, poz. 275).
§  16.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Wszystkie wyroby tytoniowe wkrótce trafią do systemu Track&Trace

Punkty sprzedaży wyrobów tytoniowych czekają nowe obowiązki. Unijnym Systemem Śledzenia Ruchu i Pochodzenia Wyrobów Tytoniowych (Track&Trace) obecnie objęte są papierosy i tytoń do samodzielnego skręcania papierosów. Od 20 maja trafią do niego także wszystkie inne wyroby zawierające w swoim składzie tytoń. W systemie muszą się również zarejestrować punkty sprzedaży wyrobów tytoniowych.

Krzysztof Koślicki 05.02.2024
Wyższe diety dla członków komisji wyborczych w wyborach samorządowych

700 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w najbliższych wyborach samorządowych, 800 - zastępca przewodniczącego, a 900 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. W drugiej turze wyborów członkowie komisji otrzymają diety o połowę niższe.

Robert Horbaczewski 25.01.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1987.29.162

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe zasady wydawania przez apteki leków i artykułów sanitarnych.
Data aktu: 16/09/1987
Data ogłoszenia: 01/10/1987
Data wejścia w życie: 01/10/1987