Świadczenia emerytalne dla robotników zatrudnionych w zespołach formujących szkło.

DEKRET
z dnia 19 stycznia 1957 r.
o świadczeniach emerytalnych dla robotników zatrudnionych w zespołach formujących szkło.

Art.  1.
1.
Za robotników zatrudnionych w zespole formującym szkło uważa się robotników wykonujących jedną z czynności zawodowych, określonych w załączonym wykazie (załącznik nr 1).
2.
Robotnikowi, który w drodze wyboru, przeniesienia służbowego lub innego zarządzenia przeszedł z zespołu formującego szkło do innego zatrudnienia w przemyśle szklarskim zalicza się to zatrudnienie do okresu pracy wymaganego dla uzyskania renty przewidzianej w niniejszym dekrecie, jednak nie więcej niż 5 lat.
Art.  2.

Świadczenia emerytalne przewidziane w niniejszym dekrecie obejmują:

1)
rentę starczą,
2)
rentę inwalidzką, jeśli przyczyną inwalidztwa jest choroba zawodowa lub wypadek w zatrudnieniu.
Art.  3.
1.
Renta starcza przysługuje robotnikowi zespołu formującego szkło, który łącznie spełnia następujące warunki:
1)
w dniu 14 kwietnia 1954 r. lub po tej dacie był zatrudniony w zespole formującym szkło,
2)
przepracował co najmniej 20 lat w zespołach formujących szkło i
3)
osiągnął 60 lat życia w czasie zatrudnienia w zespole formującym szkło,
2.
Renta starcza przysługuje również byłym robotnikom zespołów formujących szkło, którzy spełniają łącznie następujące warunki:
1)
przepracowali w zespołach formujących szkło co najmniej 20 lat,
2)
po wyzwoleniu bezpośrednio z pracy w tych zespołach przeszli do pracy w przemyśle szklarskim:
a)
na kierownicze stanowiska określone w ust. 3 albo
b)
do kontroli technicznej na stanowiska brakarza lub sortiera lub
c)
na inne prace w działach pomocniczych, do których zostali przeniesieni po wprowadzeniu maszynowego formowania szkła lub po ukończeniu 60 roku życia,
3)
w dniu 14 kwietnia 1954 r. lub po tej dacie wykonywali zatrudnienie określone w pkt 2 lub w art. 1,
4)
osiągnęli 60 lat życia w czasie wykonywania zatrudnienia określonego w pkt 2 lub art. 1 albo w czasie pobierania renty inwalidzkiej określonej w art. 5 dekretu.
3.
Za kierownicze stanowiska w przemyśle szklarskim w rozumieniu ust. 2 pkt 2 lit. a) uważa się następujące stanowiska:
1)
dyrektora lub kierownika zakładu,
2)
zastępcy dyrektora do spraw inżynieryjno-technicznych,
3)
kierownika działu, wydziału i oddziału produkcji,
4)
kierownika działu i sekcji kontroli technicznej,
5)
starszego inżyniera, inżyniera i technika,
6)
hutmistrza, starszego hutmistrza i pomocnika hutmistrza,
7)
majstra.
4.
Do okresu pracy wymaganego do przyznania renty starczej zalicza się okresy pracy w zespołach formujących szkło przed i po wejściu w życie niniejszego dekretu.
Art.  4.

Wysokość renty starczej wynosi miesięcznie:

Procent podstawy wymiaru renty

do 1.600 zł

od nadwyżki ponad 1.600 zł do 2.000 zł

od nadwyżki ponad 2.000 zł

60

20

15

Art.  5.

Renta inwalidzka przysługuje robotnikowi zespołu formującego szkło, który:

a)
w dniu 14 kwietnia 1954 r. lub po tej dacie był zatrudniony w zespole formującym szkło,
b)
stał się inwalidą w czasie zatrudnienia w zespole formującym szkło na skutek choroby zawodowej lub wypadku w zatrudnieniu i zaprzestał pracy w takim zespole.
Art.  6.
1.
Za choroby zawodowe uprawniające do renty inwalidzkiej uważa się choroby określone w załączonym wykazie (załącznik nr 2), jeżeli powstały w związku z zatrudnieniem w zespołach formujących szkło.
2.
Za wypadek w zatrudnieniu uważa się wypadek przy pracy w zespole formującym szkło oraz wypadek w drodze do tej pracy i z tej pracy.
Art.  7.

Wysokość renty inwalidzkiej wynosi miesięcznie:

Grupa inwalidów

Procent podstawy wymiaru renty

do 1.600 zł

od nadwyżki ponad 1.600 zł do 2.000 zł

od nadwyżki ponad 2.000 zł

I

100

20

15

II

75

III

50

Art.  8.

Podstawę wymiaru renty starczej lub inwalidzkiej stanowi przeciętny miesięczny zarobek:

1)
z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia albo
2)
z kolejnych 2 lat zatrudnienia dowolnie wybranych przez zainteresowanego z okresu ostatnich 10 lat zatrudnienia przez zgłoszeniem wniosku o rentę.
Art.  9.

Rencistom nie pracującym i nie posiadającym poza rentą innych źródeł dochodu przysługuje dodatek:

1)
do renty starczej w wysokości 15% podstawy wymiaru renty do 1.600 zł,
2)
do renty inwalidzkiej dla inwalidy zaliczonego:
a)
do II grupy inwalidów w wysokości 5%,
b)
do III grupy inwalidów w wysokości 15%

– podstawy wymiaru renty do 1.600 zł.

Art.  10.

Renta starcza lub inwalidzka łącznie z dodatkami, z wyjątkiem dodatków na dzieci, wnuków i rodzeństwo, nie może wynosić więcej niż 1.600 zł, a wraz z dodatkiem za odznaczenie orderem określonym w art. 59 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1956 r. Nr 43, poz. 200), (zwanego w dalszym ciągu "dekretem o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym") 2.000 zł miesięcznie.

Art.  11.

Robotnicy lub byli robotnicy zespołów formujących szkło, którzy nie mają prawa do rent przewidzianych w niniejszym dekrecie, mają prawo do świadczeń rentowych na podstawie przepisów dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym.

Art.  12.

Świadczenia rentowe dla członków rodzin po robotnikach lub byłych robotnikach zespołów formujących szkło oraz po rencistach, którzy pobierali renty na podstawie niniejszego dekretu lub przepisów dotychczasowych, regulują przepisy dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym.

Art.  13.

W sprawach nie unormowanych niniejszym dekretem mają odpowiednio zastosowanie przepisy dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym.

Art.  14.

Wnioski o przyznanie renty należy składać w zakładach pracy, które obowiązane są przekazywać je po dołączeniu koniecznych dokumentów do prezydiów właściwych rad narodowych.

Art.  15.
1.
Przepisy niniejszego dekretu nie obejmują osób, które są zatrudnione w zakładach produkujących ozdoby choinkowe i w zakładach przetwórstwa szkła.
2.
Upoważnia się Ministra Pracy i Opieki Społecznej do rozciągnięcia w drodze rozporządzenia po uzgodnieniu z Centralnym Związkiem Spółdzielczości Pracy oraz zarządem głównym właściwego związku zawodowego przepisów niniejszego dekretu na robotników zatrudnionych w zespołach formujących szkło w zakładach pracy przemysłu szklarskiego w spółdzielczości.
Art.  16.
1.
Prawo do świadczeń przyznanych na podstawie dotychczasowych przepisów pozostaje w mocy. Do świadczeń tych na wniosek zainteresowanego stosuje się na podstawie niniejszego dekretu, najwcześniej od dnia 1 lipca 1956 r., następujące zasady:
1)
podwyższa się renty od podstawy wymiaru przekraczającej 1.600 zł (art. 4 i 7),
2)
ustala się wysokość rent inwalidzkich w zależności od grupy inwalidów w procentach określonych w art. 7,
3)
przyznaje się dodatki dla rencistów nie pracujących i nie posiadających poza rentą dochodu z innych źródeł (art. 9) oraz
4)
przyznaje się dodatki do rent dla dzieci uczęszczających do szkół w wieku ponad 18 lat.
2.
Zainteresowany może wystąpić nie później niż w ciągu roku od dnia ogłoszenia niniejszego dekretu o zmianę podstawy wymiaru renty przyjętej w pierwszej decyzji przyznającej rentę.
Art.  17.
1.
Przepisy niniejszego dekretu stosuje się do wniosków o rentę dla robotników zespołów formujących szkło zgłoszonych po wejściu w życie niniejszego dekretu, z tym że:
1)
pracownikom określonym w art. 3 ust. 2 renta nie może być przyznana wcześniej niż od dnia 1 lipca 1956 r.,
2)
renty przysługujące za okres przed dniem 1 lipca 1956 r. wypłaca się w wysokości przewidzianej w dotychczasowych przepisach.
2.
Do wniosków o świadczenia, zgłoszonych przed wejściem w życie niniejszego dekretu, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art.  18.

Decyzje wydane na podstawie dotychczasowych przepisów nie podlegają rewizji, a wnioski o rentę osób, którym wydano decyzje na podstawie tych przepisów, nie podlegają rozpatrzeniu, z wyjątkiem przypadków wymienionych w niniejszym dekrecie.

Art.  19.
1.
Na podstawie niniejszego dekretu podlegają rozpatrzeniu wnioski o renty osób, którym na podstawie dotychczasowych przepisów odmówiono:
1)
renty starczej z powodu:
a)
nieprzepracowania 20 lat w zespołach formujących szkło, a osoba ta w tych zespołach pracowała po odmowie renty lub
b)
przejścia z pracy w zespole formującym szkło do zatrudnienia określonego w art. 1 ust. 2 lub w art. 3 ust. 2 pkt 2,
2)
renty inwalidzkiej z powodu braku inwalidztwa, a robotnik po odmowie był nadal zatrudniony w zespole formującym szkło.
2.
Na podstawie przepisu ust. 1 renty nie mogą być przyznane wcześniej niż od dnia 1 lipca 1956 r.
Art.  20.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 lipca 1956 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

WYKAZ

czynności zawodowych w zespołach formujących szkło, których wykonywanie uprawnia do świadczeń emerytalnych przewidzianych dla robotników zatrudnionych w zespołach formujących szkło:

1. Zawiadowca maszyn }

2. Maszynista }

3. Blacharz }

4. Obserwator na pomostach }

5. Obserwator taśmy szkła }Obsługa maszyn

6. Pomiarowy temperatury }Fourcault'a

7. Odbiorca szkła (kwalifikator) }

8. Ucinacz }

9. Łamacz }

10. Obcinacz brzegów tafli }

11. Obcinacz brzegów tafli - pomocnik }

12. Smarownik }

13. Kontroler temperatur gazu i zestawu (stanowisko przy formowaniu szkła walcowanego)

14. Odbieracz

15. Odlewnik - pomocnik

16. Odlewnik szkła

17. Obserwator

18. Przecinacz

19. Kierowca dźwigu "C"

20. Kierowca wózka kleszczowego

21. Kierowca wózka bocznego

22. Pakowy

23. Walcownik

24. Rozciągacz

25. Kierowca na automatach

26. Operator na automatach

27. Operator-pomocnik na automatach

28. Maszynista ciągarki

29. Daprowadzacz rurki do ciągarki

30. Oczyszczacz masy szklanej

31. Łyżkarz

32. Maszynista automatów do produkcji ampułek i cylinderków

33. Ucinacz na półautomatach

34. Nabieracz na półautomatach

35. Dmuchacz na półautomatach

36. Odrabiacz

37. Prasiarz

38. Nabieracz na prasach

39. Grzacz

40. Wykręcarz gwintów

41. Zakładacz gwintów

42. Dmuchacz przy ręcznej produkcji

43. Odrabiacz przy ręcznej produkcji

44. Burkarz

45. Podawacz przy ręcznej produkcji

46. Podawacz-pomocnik przy ręcznej produkcji

47. Dmuchacz-pomocnik przy ręcznej produkcji

48. Przylepiacz-pomocnik przy ręcznej produkcji

49. Podawacz masy szklanej przy ręcznej produkcji

50. Układacz przy ręcznej produkcji

51. Kleszczarz przy ręcznej produkcji

52. Poddmuchiwacz

53. Kulkarz

54. Kulkarz-pomocnik

55. Bańkarz

56. Nabieracz przy produkcji tafli

57. Paclarz przy produkcji tafli

58. Rozcinacz przy produkcji tafli

59. Rozcinacz pomocnik przy produkcji tafli

60. Wozacz przy produkcji tafli

61. Spychacz przy produkcji tafli

62. Prostowacz przy produkcji tafli

63. Wyciągacz przy produkcji tafli

64. Walcarz przy produkcji tafli

65. Ustawiacz obrotnicy przy produkcji tafli

66. Zatapiacz den do termosów

67. Sypacz zestawu

68. Mieszacz zestawu

69. Topiarz.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

W Y K A Z

chorób zawodowych w zespołach formujących szkło, uprawniających do świadczeń emerytalnych dla robotników zatrudnionych w zespołach formujących szkło.
Lp. Choroba zawodowa Czynność zawodowa w zespole formującym szkło, która naraża na chorobę zawodową
1 Zaćma szara u wszystkich robotników stykających się z rozżarzonym szkłem
2 Zapalenie siatkówki
3 Rozedma płuc i niewydolność układu krążenia przez nią spowodowana u dmuchaczy szkła
4 Płaska stopa - jeżeli powstała przy pracy i powoduje niezdolność do pracy na stanowiskach wykonywanych w pozycji stojącej
5 Żylaki kończyn dolnych nabyte przy pracy na stanowiskach wykonywanych w pozycji stojącej
6 Zatrucia tlenkiem węgla przy obsłudze wanien i aparatu "Fourcault'a"

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1957.10.41

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Świadczenia emerytalne dla robotników zatrudnionych w zespołach formujących szkło.
Data aktu: 19/01/1957
Data ogłoszenia: 16/02/1957
Data wejścia w życie: 16/02/1957, 01/07/1956