Rzesza Niemiecka-Polska. Układ w sprawie przejęcia rejestrów stanu cywilnego. Berlin.1926.10.27.

UKŁAD
Polsko-Niemiecki w sprawie przejęcia rejestrów stanu cywilnego podpisany w Berlinie, dnia 27 października 1926 r.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

Wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia dwudziestego siódmego października tysiąc dziewięćset dwudziestego szóstego roku podpisany został w Berlinie pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Rzeszy Niemieckiej Układ w sprawie przejęcia rejestrów stanu cywilnego o następującem brzmieniu dosłownem:

UKŁAD

Polsko - Niemiecki w sprawie przejęcia rejestrów stanu cywilnego.

RZECZPOSPOLITA POLSKA

I

RZESZA NIEMIECKA

postanowiły w interesie obywateli obu Państw uregulować przejęcie rejestrów stanu cywilnego.

W tym celu zamianowali Swymi pełnomocnikami:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

Dra Witolda PRĄDZYŃSKIEGO, Członka Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej,

Prezydent Rzeszy Niemieckiej:

Tajnego Radcę Legacyjnego w Urzędzie Spraw Zagranicznych Dra Carl GOES'A,

którzy po przedłożeniu swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i należyte co do formy, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  1.
(1)
Rejestry główne i rejestry uboczne tych okręgów urzędów stanu cywilnego, które niepodzielone przypadły Polsce lub pozostały przy Rzeszy Niemieckiej, zostaną wraz z należącemi do nich aktami wydane temu Państwu, do którego obszaru okrąg w czasie wejścia w życie Układu należy.
(2)
W rozumieniu niniejszego Układu uważa się za niepodzielone także te okręgi urzędów stanu cywilnego, które granica polsko - niemiecka przecięła w ten sposób, że została oddzielona tylko ich część niezamieszkała.
Artykuł  2.

Do rejestrów tych okręgów urzędów stanu cywilnego, które podzieliła granica polsko-niemiecka, należy stosować następujące postanowienia.

§  1.
(1)
Jeżeli w jednem Państwie znajduje się rejestr główny, w drugiem zaś rejestr uboczny, wówczas każde Państwo zatrzymuje ów rejestr w Swem posiadaniu.
(2)
Jeżeli rejestr główny i rejestr uboczny znajdują się w tem samem Państwie, wówczas to Państwo wyda drugiemu Państwu jeden z tych rejestrów. Wydać należy wszystkie roczniki rejestrów, prowadzone do końca roku, w którym okrąg został podzielony.
§  2.
(1)
Rejestry urodzin i rejestry zgonów, przypadające każdemu z obu Państw na zasadzie § 1, będą w każdem Państwie
a)
dalej prowadzone jako własne rejestry główne, o ile zapisane w nich wypadki urodzin i zgonów zdarzyły się w miejscach, które w czasie wejścia w życie Układu należą do obszaru tego Państwa,
b)
przechowywane jako rejestry uboczne drugiego Państwa w odniesieniu do innych wypadków urodzin i zgonów.
(2)
W tych rejestrach ubocznych (ust. 1 b) należy zamieszczać i uwierzytelniać uzupełnienia i sprostowania, wpisane w rejestrze głównym drugiego Państwa, a to na wezwanie urzędnika stanu cywilnego, który owe spisy uskutecznił, i w dosłownem brzmieniu przez tego urzędnika podanem; nie powoduje to bynajmniej uznania treści takiego wpisu. Urzędnikowi stanu cywilnego, prowadzącemu w drugiem Państwie rejestr główny, należy udzielać na żądanie uwierzytelnionych odpisów.
(3)
Urzędnik stanu cywilnego tego Państwa, które przechowuje rejestr uboczny, może udzielać wyciągów, odpisów i poświadczeń z rejestru ubocznego tylko dla użytku przed władzami władnego Państwa.
§  3.
(1)
Jeżeli w wypadkach, przewidzianych w § 2, nie da się ustalić położenie miejsca, w którem zdarzył się zapisany wypadek urodzin lub zgonu, i jeżeli również nie da się stwierdzić, czy zapisane zdarzenie nastąpiło po tej czy po tamtej stronie granicy, wówczas rejestr główny (§ 2 ust. 1 a) będzie prowadził dalej urzędnik stanu cywilnego tego Państwa, do którego obszaru w czasie wejścia w życie Układu należy dawna siedziba urzędnika stanu cywilnego, który wpis uskutecznił.
(2)
Dawna siedziba urzędnika stanu cywilnego jest miarodajna również w wypadku, gdy powstanie różnica zdań co do pytania, które Państwo dla poszczególnego wypadku urodzin lub zgonu ma dalej prowadzić rejestr jako rejestr główny w rozumieniu § 2, i gdy tej różnicy zdań nie da się usunąć w drodze nadzoru.
§  4.
1)
Jako swój rejestr główny będzie prowadziło każde Państwo rejestr ślubów, który na zasadzie § 1 pozostał u niego lub mu przypadł.
(2)
O uzupełnieniach i sprostowaniach, dokonywanych w rejestrze jednego z Państw, należy przesyłać zawiadomienia urzędnikowi stanu cywilnego drugiego Państwa; ów urzędnik stanu cywilnego winien te zawiadomienia przechowywać.
§  5.
(1)
Akta zbiorowe i spis nazwisk pozostają w tem Państwie, w którem znajdują się w chwili wejścia w życie Układu.
(2)
Z aktów zbiorowych należy wydawać drugiemu Państwu na jego żądanie poszczególne pisma lub udzielać z nich uwierzytelnionych odpisów.
(3)
Ze spisu nazwisk otrzyma drugie Państwo na Swe żądanie uwierzytelniony odpis, a to za zwrotem poniesionych wydatków.
§  6.
Jeżeli rejestr, który na zasadzie § 1 w jednem Państwie pozostał lub mu przypadł, w całości lub w części ulegnie zniszczeniu albo stanie się niezdatny do użytku, wówczas drugie Państwo postara się o to, aby jego urzędnik stanu cywilnego udzielił w tym rozmiarze uwierzytelnionego odpisu z rejestru, znajdującego się u niego, a to za zwrotem poniesionych wydatków, albo, by zezwolił na podjęcie takiego odpisu.
Artykuł  3.
§  1.
(1)
Wymiana rejestrów nastąpi w drodze bezpośredniej między Polskiem i Pruskiem Ministerstwem Sprawiedliwości lub między władzami, przez te Ministerstwa wyznaczonemi.
(2)
W innych sprawach uregulowanych niniejszym Układem znoszą się władze stanu cywilnego obu Państw bezpośrednio ze sobą.
(3)
W sprawie odtworzenia rejestru, który uległ zniszczeniu lub stał się niezdatnym do użytku (artykuł 2 § 6), Polskie i Pruskie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wydadzą potrzebne zarządzenia we wzajemnem porozumieniu się.
§  2.
Polskie i Pruskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych udzielą sobie wzajemnie, po ukończeniu wymiany rejestrów, wykazu urzędów stanu cywilnego, w których znajdują się obecnie rejestry, odnoszące się do podzielonych okręgów; o późniejszych zmianach będą sobie każdorazowo udzielały wiadomości.
§  3.
(1)
Co do zewnętrznej formy pism urzędowych należy odpowiednio stosować postanowienia układu polsko - niemieckiego o obrocie prawnym.
(2)
Pomocy prawnej udzielać się będzie bezpłatnie, o ile czego innego Układ niniejszy nie postanawia.
Artykuł  4.
(1)
Każde Państwo może Układ wypowiedzieć, pozostaje on jednak w mocy jeszcze przez trzy miesiące po wypowiedzeniu.
(2)
Także po wygaśnięciu mocy obowiązującej Układu mogą Polskie i Pruskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych żądać stosownie do postanowień artykułu 2 § 6 odpisów lub je podejmować. Prośbę taką można przedstawić najpóźniej w ciągu dwóch lat od chwili wygaśnięcia mocy obowiązującej Układu.
Artykuł  5.
(1)
Układ ten ma być ratyfikowany, a wymiana dokumentów ratyfikacyjnych winna nastąpić w Warszawie możliwie najprędzej.
(2)
Układ wchodzi w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia dokonania wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

Na dowód tego Pełnomocnicy podpisali Układ w dwóch oryginalnych egzemplarzach w języku polskim i niemieckim i zaopatrzyli go swemi pieczęciami.

W Berlinie, dnia 27 października 1926 r.

(m. p.) Dr. Witold Prądzyński (m. p.) Dr. Carl Goes

Zaznajomiwszy się z powyższym Układem, uznaliśmy go i uznajemy za słuszny zarówno w całości, jak i każde z zawartych w nim postanowień; oświadczamy, że jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

W Warszawie, dnia 22 grudnia 1928 r.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1930.55.462

Rodzaj: Umowa międzynarodowa
Tytuł: Rzesza Niemiecka-Polska. Układ w sprawie przejęcia rejestrów stanu cywilnego. Berlin.1926.10.27.
Data aktu: 27/10/1926
Data ogłoszenia: 06/08/1930
Data wejścia w życie: 21/08/1930