Pomimo, że prace legislacyjne nad nową ustawą rozpoczęły się w październiku 2015 roku, to w znacznej mierze bazuje ona na dotychczasowych rozwiązaniach przyjętych w rozporządzeniu ministra zdrowia z 30 września 2002 roku w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz.U. Nr 173, poz. 1419), które utraciło moc obowiązującą 2 lipca 2016 roku.

Powyższe rozporządzenie przewidywało możliwość uzyskania jednej z czternastu specjalizacji przez osoby, które uzyskały tytuł magistra lub magistra inżyniera na określonym kierunku studiów. Ustawa z 24 lutego 2017 roku o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz.U. poz. 599) - dalej u.u.t.s. - natomiast zawiera w tej mierze - w art. 46 u.u.t.s. - jedynie upoważnienie do wydania przez ministra zdrowia stosownego rozporządzenia określającego dziedziny ochrony zdrowia, w których można uzyskać tytuł specjalisty oraz kierunki studiów, po których ukończeniu można przystąpić do szkolenia specjalizacyjnego w poszczególnych dziedzinach.

Projekt rozporządzenia został 2 marca 2017 roku skierowany do konsultacji społecznych i przewiduje 15 dziedzin, w tym dwie nowe (psychoseksuologia i embriologia kliniczna). Ustawa przewiduje istotny wyjątek w zakresie kierunków studiów niezbędnych do rozpoczęcia szkolenia, poprzez dopuszczenie osób z innych kierunków, które wykonywały przez co najmniej 2 lata w ciągu ostatnich 5 lat czynności zawodowe zgodne z programem szkolenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie. Osoby takie, pomimo niewłaściwego kierunku studiów, za zgodą dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP) mogą zostać zakwalifikowane do szkolenia.

Zgodnie z ustawą, tytuł specjalisty będzie można uzyskać na dwa sposoby. Po pierwsze poprzez odbycie jednostopniowego szkolenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie ochrony zdrowia albo poprzez uznanie przez ministra zdrowia dotychczasowego dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego. W obu przypadkach konieczne będzie dodatkowo zdanie Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w danej dziedzinie ochrony zdrowia (PESoz) organizowanego przez Centrum Egzaminów Medycznych (CEM). Programy poszczególnych szkoleń specjalizacyjnych będą opracowywane przez zespół ekspertów powoływany przez dyrektora CMKP i akceptowane przez ministra zdrowia. Programy te będą mogły być realizowane wyłącznie przez jednostki, które uzyskały stosowną akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego od dyrektora CMKP.

Ustawa przewiduje - podobnie jak ma to obecnie miejsce na przykład w szkoleniach specjalizacyjnych lekarzy i lekarzy dentystów – przeprowadzanie postępowań kwalifikacyjnych na wolne miejsca szkoleniowe (2 razy w roku). Wniosek o odbywanie szkolenia specjalizacyjnego będzie składany w formie elektronicznej (za pośrednictwem Systemu Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych) do wojewody właściwego ze względu na zamierzone miejsce odbywania szkolenia.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 u.u.t.s., szkolenie specjalizacyjne może być odbywane w 4 trybach:

1) na podstawie umowy o pracę zawartej z jednostką szkolącą;

2) na podstawie innej umowy zawartej z jednostką szkolącą;

3) na podstawie innej umowy zawartej z podmiotem, który wydaje skierowanie do jednostki szkolącej;

4) w ramach poszerzenia zajęć programowych stacjonarnych studiów doktoranckich odbywanych w jednostce szkolącej o program szkolenia specjalizacyjnego.

Przy czym niezależnie od trybu szkolenia to osoba je odbywająca ponosi jego koszty, ustalone przez kierownika właściwej jednostki. Przez cały okres szkolenia jest ono odbywane pod nadzorem kierownika specjalizacji, który może nadzorować jednocześnie nie więcej niż 3 osoby (wyjątkowo 4).

Po ukończeniu szkolenia specjalizacyjnego wojewoda zwraca się do właściwego konsultanta krajowego o ocenę zgodności odbytego szkolenia z programem w danej dziedzinie. Na tej podstawie wojewoda dokonuje potwierdzenia ukończenia szkolenia lub odmawia takiego potwierdzenia. Osoba, która uzyskała potwierdzenie ukończenia szkolenia składa do dyrektora CEM wniosek o przystąpienie do PESoz, który jest przeprowadzany 2 razy w roku i składa się z części teoretycznej i praktycznej. Przy czym pierwszy PESoz na nowych zasadach zostanie przeprowadzony od 2 czerwca 2017 roku do 15 lipca 2017 roku, zaś wniosek o przystąpienie do niego należy złożyć do 31 marca 2017 roku. Osoba, która uzyskała pozytywny wynik PESoz, otrzymuje dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu specjalisty w danej dziedzinie wydawany przez dyrektora CEM.

Ustawa weszła w życie 21 marca 2017 roku. Niemniej jednak, przewidziano w niej bardzo rozległe przepisy przejściowe, w szczególności dotyczące transferu dotychczasowych jednostek szkolących i programów szkolenia do nowego systemu. Przy czym osoby, które rozpoczęły specjalizację przed wejściem w życie ustawy, odbywają szkolenie na podstawie dotychczasowych przepisów. Natomiast osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy rozpoczęły szkolenie i nie uzyskała potwierdzenia jego zakończenia albo ukończyły szkolenie i nie zostały dopuszczone do PESoz, mogą złożyć do wojewody wniosek o potwierdzenie ukończenia szkolenia specjalizacyjnego i przystąpić do egzaminu.

Opracowanie: adw. Damian Konieczny

Źródło: www.dziennikustaw.gov.pl