W założeniach ustawodawcy nowelizacja ustawy z 27 kwietnia 2008 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1793 ze zm.) - dalej u.ś.o.z. - ma ustabilizować strukturę szpitali i ich finansowanie. Wprowadza ona bowiem system podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (SPSZ), w ramach którego zakłady lecznicze z danego województwa będą kwalifikowane do jednego z sześciu poziomów zabezpieczenia (szpitale I, II i III stopnia oraz szpitale onkologiczne lub pulmonologiczne, szpitale pediatryczne i szpitale ogólnopolskie), tworząc tzw. sieć szpitali. Dla każdego z poziomów zabezpieczenia określono odrębne profile kwalifikujące pozwalające na przyporządkowanie świadczeniodawcy.

Spełnienie warunków dla danego profilu wymaga w szczególności nieprzerwanego posiadania w ciągu dwóch ostatnich lat kalendarzowych umowy z NFZ na te świadczenia. Wprowadzony system kwalifikacji jest niezwykle rozbudowany i zakłada liczne wyjątki od wymaganych ilości profili określona w ramach rozporządzenia (np. możliwe będzie przyporządkowanie świadczeniodawcy do szpitala III stopnia przy spełnieniu wyłącznie jednego profilu, zamiast wymaganych ośmiu). Jednym z dodatkowych wymogów, który znacząco zawęża możliwość uwzględnienia szpitala w SPSZ jest posiadanie szpitalnego oddziału ratunkowego lub izby przyjęć (dotyczy to szpitali I, II i III stopnia i szpitali pediatrycznych). Wymóg ten w istocie eliminuje z nowego systemu podmioty komercyjne, które posiadały dotychczas umowy na niektóre świadczenia szpitalne.

Zgodnie z art. 95n u.ś.o.z. dyrektorzy właściwych oddziałów wojewódzkich NFZ będą publikować w Biuletynie Informacji Publicznej wykazy świadczeniodawców zakwalifikowanych do poszczególnych poziomów systemu zabezpieczenia ze wskazaniem wszystkich profili systemu zabezpieczenia oraz zakresów lub rodzajów dodatkowych, w ramach których będą oni udzielać świadczeń opieki zdrowotnej w systemie zabezpieczenia. Wykazy te będą publikowane co 4 lata w terminie do 27 marca i obowiązać będą od 1 lipca. Wyjątek stanowi pierwszy wykaz, który ma zostać opublikowany do 27 czerwca 2017 roku i będzie obowiązał od 1 października 2017 roku do 30 czerwca 2021 roku. Wykaz ten będzie co do zasady niezmienny przez cały okres kwalifikacji, czyli nie będzie mógł do niego przystąpić żaden nowy świadczeniodawca, a dotychczasowi nie będą mogli rozszerzać określonych w nim profili i świadczeń. Świadczeniodawcom niezadowolonym z treści wykazu przysługiwać będą środki odwoławcze w postaci protestu składanego do dyrektora oddziału NFZ w terminie 7 dni od jego opublikowania.

W ramach nowego systemu udzielane będą świadczenia z zakresu leczenia szpitalnego, świadczeń wysokospecjalistycznych, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, ale tylko realizowane w poradniach przyszpitalnych, rehabilitacji leczniczej realizowanych w ośrodku lub oddziale dziennym lub stacjonarnym, programów lekowych, leków stosowanych w chemioterapii oraz nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

Zgodnie z Oceną Skutków Regulacji na finansowanie świadczeń w ramach SPSZ przeznaczone zostanie około 91 procent budżetu na leczenie szpitalne oraz około 37 procent budżetu na AOS.  Ustawa znacząco rozszerza możliwość tworzenia poradni przyszpitalnych poprzez zmianę jej definicji. Nie będzie ona już musiała być zlokalizowana w budynku albo zespole budynków oznaczonych tym samym adresem lub obok szpitala. Wystarczające będzie położenie w tej samej dzielnicy miasta lub gminie.

 

Poza tym projekt zarządzenia Prezesa NFZ dotyczący leczenia szpitalnego rozszerza również zakres świadczeń AOS, które będą mogły być realizowane w poradniach przyszpitalnych. Dotychczas udzielano w nich jedynie świadczeń pohospitalizacyjnych. Obecnie mają one przejąć również porady specjalistyczne pierwszorazowe.

Pozostałe środki - nieobjęte w ramach SPSZ - będą rozdysponowywane pomiędzy innymi świadczeniodawcami w drodze konkursu ofert lub rokowań. Świadczeniodawcy zakwalifikowani do SPSZ będą mieli natomiast zapewnione finansowanie wszystkich profili i świadczeń określonych w wykazie, poprzez zawieranie na okres kwalifikacji kompleksowych umów z dyrektorami oddziałów NFZ. Co istotne świadczeniodawcy nie będą mogli wybierać profili i świadczeń, które będą chcieli realizować. Umowa będzie zawierana bowiem na wszystkie świadczenia zakwalifikowane, przy jednoczesnym zakazie zawierania dodatkowych umów na te same świadczenia.

Podstawowym sposobem rozliczania świadczeń w ramach SPSZ ma być tzw. ryczałt systemu. Będzie on określany corocznie, przy czym w pierwszym roku podstawą obliczenia będą świadczenia sprawozdane i rozliczone przez świadczeniodawców w roku 2015, z uwzględnieniem wycen za okres 2015-2017. Ryczałt ten będzie ulegał zmianom w kolejnych okresach rozliczeniowych poprzez uwzględnienie ilości świadczeń sprawozdanych za poprzedni rok. Pomimo ryczałtowego rozliczania większości świadczeń, zachowane zostały wszystkie wymogi dotyczące sprawozdawczości obciążające dotychczas świadczeniodawców.

Nowelizacja przewiduje obok ryczałtu systemu również możliwość wprowadzenia świadczeń rozliczanych odrębnie, na dotychczasowych zasadach. Lista tych świadczeń ma zostać określona w rozporządzeniu. Zgodnie z projektem skierowanym do konsultacji społecznych lista ta będzie niezwykle rozbudowana i obejmować będzie między innymi zabiegi endoprotezoplastyki, zabiegi usunięcia zaćmy, programy lekowe, chemioterapię, szpitalne oddziały ratunkowe, NOCH, świadczenia udzielane w ramach karty DiLO.

Świadczenia nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej będą co do zasady udzielane jedynie przez świadczeniodawców zakwalifikowanych do SPSZ. Wyjątkowo, w razie braku właściwego zabezpieczenia tychże świadczeń, dopuszczalne będzie zawarcie umów na nie z innymi świadczeniodawcami w drodze konkursu ofert lub rokowań.

Ustawa wejdzie w życie 4 maja 2017 roku, ale w pełni sieć szpitali rozpocznie swoje działanie 1 października 2017 roku. Bardzo istotne z punktu widzenia dotychczasowych świadczeniodawców są przepisy przejściowe zawarte w nowelizacji. Dotychczasowe umowy na świadczenia objęte SPSZ zostaną przedłużone maksymalnie do 30 września 2017 roku. Po tej dacie, od 1 października 2017 roku świadczenia zostaną włączone do SPSZ, z zastrzeżeniem jednak, że świadczeniodawcy nie będą już musieli spełniać wymogów określonych w swoich dotychczasowych ofertach. Przestaną one bowiem obowiązywać, a w ich miejsce konieczne będzie spełnienie jedynie minimalnych wymogów sprzętowych i personelowych określonych w poszczególnych rozporządzeniach koszykowych. Jednocześnie ustawodawca wskazał, że dotychczasowe umowy na świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, w zakresie który nie został włączony do sieci szpitali, będą obowiązywać maksymalnie do 30 czerwca 2018 roku - podobnie jak umowy dotyczące opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień oraz ratownictwa medycznego.

Ustawa z 23 marca 2017 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 844) wejdzie w życie 4 maja 2017 roku.

Opracowanie: adw. Damian Konieczny

Źródło: www.dziennikustaw.gov.pl

Czytaj: Sieć szpitali po poprawkach - czyli jakie zmiany znalazły się w nowej wersji projektu ustawy?>>>