Wniesiony do Sejmu w dniu 28 sierpnia 2015 r. projekt ustawy zmieniającej ustawę o działalności leczniczej ma ograniczyć nieracjonalne wydatki budżetu państwa poprzez zniesienie obowiązku zawarcia przez podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej oraz na rzecz pacjentów z tytułu zdarzeń medycznych.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 618 z późn. zm.), ustawa o działalności leczniczej nałożyła szereg obowiązków na podmioty lecznicze, np. obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia o odpowiedzialności cywilnej oraz na rzecz pacjentów z tytułu zdarzeń medycznych określonych w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 159 z późn. zm.). Wskazanym obowiązkom podlegają również podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności, ze względu na konieczność zabezpieczenia roszczeń finansowych osób, na rzecz których zasądzono odszkodowania lub zadośćuczynienia w postępowaniu cywilnym lub w związku z zaistnieniem zdarzeń medycznych w przypadku możliwej niewypłacalności zobowiązanego do wypłaty podmiotu leczniczego. Jak wskazano dalej w uzasadnieniu projektu ustawy, podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności nie posiadają cechy niewypłacalności, bowiem zgodnie z ich statutem są one jednostkami budżetowymi. Powoduje to, iż wszelkie zobowiązania wskazanych podmiotów muszą zostać uregulowane w ramach środków budżetowych, a to poważnie uszczupla budżet więziennictwa o środki, które mogłyby być przeznaczone na realizację zadań w sposób rzeczywisty służący ochronie zdrowia osób pozbawionych wolności.

Natomiast w praktyce działalności jednostek służby medycyny pracy Służby Więziennej do tej pory nie występują przypadki konieczności wypłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia w postępowaniu cywilnym lub w związku z zaistnieniem zdarzeń medycznych. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy, do zadań służby medycyny pracy nie należy bowiem udzielanie świadczeń zdrowotnych, stanowiących najczęstsze źródło ewentualnych roszczeń z tytułu błędów lekarskich.

Koszty zawarcia umów ubezpieczenia przewyższają koszty poniesione przez Skarb Państwa z tytułu zasądzeń z powództw dotyczących działalności podmiotów leczniczych dla osób pozbawionych wolności. W 2013 r. koszty umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej podmiotów leczniczych dla osób pozbawionych wolności wyniosły 2.767.787 zł, zaś koszty umów od odpowiedzialności cywilnej zawieranych przez jednostki medycyny pracy Służby Więziennej wyniosły 40.000 zł. Dodatkowo od dnia 1 stycznia 2016 r. podmioty lecznicze, w których funkcjonuje szpital, będą musiały zawrzeć umowę ubezpieczenia na rzecz pacjentów z tytułu zdarzeń medycznych określonych w przepisach o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Według szacunków koszt dla podmiotów leczniczych dla osób pozbawionych wolności może opiewać na kwotę ok. 3.400.000 zł. Łącznie daje to sumę ponad 6.000.000 zł, którą będzie musiało ponieść więziennictwo. W 2013 r. całkowite wydatki w zakresie odszkodowań z tytułu niewłaściwego leczenia wyniosły w podmiotach leczniczych dla osób pozbawionych wolności 86.000 zł, zaś w 2014 r. - 30.000 zł. Nie odnotowano natomiast przypadków wypłaty świadczeń finansowych z powództwa cywilnego wobec jednostek medycyny pracy Służby Więziennej.

Projekt został skierowany w dniu 31 sierpnia 2015 r. do opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu i Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.

Opracowanie: Jacek Tkacz, RPE WK

Źródło: www.sejm.gov.pl, stan z dnia 2 września 2015 r.