- MOS-y, z którymi mamy kontakt sygnalizują nam problem braku regulacji prawnej w systemie oświaty w kwestii podawania leków w tych ośrodkach. Nie ma tam zatrudnionej kadry medycznej i powstaje pytanie, kto ma podawać wychowankom leki. Oczywiście robi to kadra pedagogiczna wedle ściśle ustalonych wewnętrznych procedur, ale pozostaje ich lęk i niepokój. Nie są wykwalifikowani do podawania leków, powstaje więc pytanie o odpowiedzialność w sytuacjach nieoczekiwanych i trudnych – mówi dr Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
Ministerstwo Edukacji i Nauki potwierdza, że młodzieżowe ośrodki socjoterapii i młodzieżowe ośrodki wychowawcze, tak jak inne jednostki systemu oświaty, nie zatrudniają pielęgniarek. - Wychowankowie młodzieżowych ośrodków socjoterapii i młodzieżowych ośrodków wychowawczych korzystają z opieki zdrowotnej w ramach POZ. Natomiast dyrektorzy szkół wchodzących w skład tych placówek współpracują z pielęgniarką albo higienistką szkolną, lekarzem i lekarzem dentystą, sprawującymi profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dziećmi i młodzieżą – mówi Adrianna Całus-Polak, rzecznik prasowy MEiN.
Czytaj także na Prawo.pl: Pielęgniarka coraz częściej zastąpi lekarza - czy system jest gotowy?>>
Opieka jest, ale tylko podczas pobytu w szkole
Dodaje, że szkoła w zakresie realizacji zadań statutowych zapewnia uczniom możliwość korzystania m.in. z gabinetu profilaktyki zdrowotnej spełniającego szczegółowe wymagania. Mowa o nich w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Gabinet ma być wyposażony w odpowiedni sprzęt, o którym mowa z kolei w przepisach wydanych na podstawie art. 31d ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w części dotyczącej warunków realizacji świadczeń gwarantowanych pielęgniarki lub higienistki szkolnej.
- Współpraca z pielęgniarką albo higienistką szkolną obejmuje wspólne określenie sposobu opieki nad uczniem dostosowanego do stanu jego zdrowia w sytuacji konieczności podawania leków oraz wykonywania innych czynności podczas pobytu w szkole – dodaje rzecznik resortu edukacji.
Sprawdź w LEX:
Jak należy obliczać urlop nauczycieli w młodzieżowym ośrodku wychowawczym? >
Czy jest obowiązek zapewnienia wychowankom młodzieżowego ośrodka wychowawczego kieszonkowego? >
Czy nauczycielom młodzieżowego ośrodka wychowawczego można wręczyć wypowiedzenia w każdym czasie? >
Wychowawcy radzą sobie sami z podawaniem leków
Jednak największym problemem jest nie opieka podczas pobytu w szkole, ale podczas całodobowego pobytu dziecka w ośrodku. Leki, często psychotropowe, trzeba podawać o określonych, stałych godzinach, także wieczorem, a czasami i w nocy.
- U nas robią to wychowawcy wedle ścisłych zaleceń lekarza określonych w zaświadczeniu lekarskim, gdzie musi być określone dawkowanie leków. Nigdy nie robimy niczego na ustne zlecenie nawet rodziców. Mamy zeszyt wydawania leków, gdzie każdy wychowawca poświadcza, że o danej porze wychowanek przyjął konkretny lek. Nawet zwykły lek przeciwbólowy jest podawany dziecku po wcześniejszym ustaleniu telefonicznym z rodzicami – mówi Ewelina Żabka, wicedyrektorka MOS w Kiernozi w województwie łódzkim.
– Bardzo przydałoby nam się wsparcie pielęgniarki, gdyż wychowawca ma pod opieką także inne dzieci i osoba, która mogłaby zająć się tylko pilnowaniem podawania leków, jak również opieką medyczną, byłaby dla nas dużym odciążeniem i pomocą – przyznaje.
Wychowawcy są odpowiedzialni także za wizyty lekarskie w miejscowej przychodni, gdy dziecko potrzebuje interwencji medycznej. To duże obciążenie czasowe i organizacyjne, bo do lekarza nie zawsze można dostać się wystarczająco szybko. W MOS w Kiernozi jest 70 chłopców.
W MOS „Dom Nad Potokiem” w Tarnowie jest zatrudniona w ciągu dnia pielęgniarka, ale tylko dlatego, że ośrodek jest niepubliczny i jego organem prowadzącym jest Fundacja Generation Bridge, która pozyskuje środki na jej zatrudnienie. Jednak po godzinach pracy, wieczorami czy w nocy, gdy konieczne jest podanie leków wychowankom, także robią to wychowawcy. - Czasami trzeba podać lek doraźnie i robi to wychowawca na dyżurze według ściśle określonych procedur – mówi Zygmunt Gut z MOS w Tarnowie.
- W celu zapewnienia uczniowi podczas pobytu w placówce odpowiedniej opieki, odżywiania oraz stosowania adekwatnych do rozwoju psychoruchowego sposobów postępowania, rodzic przekazuje dyrektorowi uznane przez niego za istotne dane o stanie zdrowia, stosowanej diecie i rozwoju psychofizycznym ucznia – mówi Aleksandra Całus-Polak. - Podawanie leków podczas pobytu ucznia w szkole lub placówce przez pracowników szkoły może odbywać się wyłącznie za ich pisemną zgodą oraz na podstawie upoważnienia przez rodzica - dodaje.
Sprawdź w LEX:
Jakie kwalifikacje wymagane są na stanowisko dyrektora Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego? >
MOS-y coraz bardziej potrzebne
Problem może narastać, bo zapotrzebowanie na miejsce w MOS lub MOW jest coraz większe i dotyczy coraz młodszych dzieci. – Na razie MOS-ów nie jest dużo, ale to tylko kwestia czasu, gdy będzie potrzeba ich coraz więcej, ze względu na narastające problemy u coraz młodszych dzieci. Odbieramy już telefony, że potrzebne jest miejsce dla dziecka z drugiej klasy szkoły podstawowej – mówi Zygmunt Gut. Taką samą ocenę sytuacji ma Ewelina Żabka. – Zauważmy wzrastające zainteresowanie pobytem w ośrodku, także u coraz młodszych dzieci, z początkowych klas podstawówki – dodaje.
MOS-y i MOW-y mają na celu przede wszystkim odpowiednie wsparcie dla dzieci i młodzieży z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie. W MOW-ach przebywają dzieci i młodzież niedostosowani społecznie, którzy wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania, pomocy psychologiczno-pedagogicznej i resocjalizacji.
Młodzieżowe ośrodki socjoterapii (MOS-y) przeznaczone są dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi, które mają trudności w uczeniu się i funkcjonowaniu społecznym i są zagrożone niedostosowaniem społecznym.
Placówki zapewniają całodobową opiekę, a więc mieszkanie i edukację w szkołach.
Sprawdź w LEX:
Czy gmina ponosi koszty dowozu dziecka do młodzieżowego ośrodka socjoterapii? >
Czy w młodzieżowym ośrodku socjoterapii musi być założony rejestr wypadków nadzwyczajnych? >