Zakres badań, jakie muszą przejść dawcy komórek rozrodczych, oraz zasady wywozu komórek i zarodków z Polski to niektóre z kwestii regulowanych przez rozporządzenia towarzyszące ustawie o leczeniu niepłodności, które - wraz z ustawą - weszły w życie 1 listopada 2015 roku. 

Ustawa daje prawo do korzystania z procedury in vitro parom, zarówno małżeńskim, jak i nieformalnym. Zezwala na dawstwo komórek i zarodków - nie tylko partnerskie. Zarówno komórki rozrodcze, jak i zarodki w dawstwie innym niż partnerskie można będzie przekazać wyłącznie na rzecz anonimowej biorczyni. Dzieci będą mogły po osiągnieciu pełnoletności poznać jedynie rok i miejsce urodzenia dawców oraz informacje na temat ich stanu zdrowia. 

Zapisy ustawy doprecyzowuje dziewięć rozporządzeń. Na mocy ustawy powstanie Rejestr Dawców Komórek Rozrodczych i Zarodków, który - zgodnie z przepisami rozporządzenia - będzie składał się z trzech części: zbioru danych dawców zarodków oraz zbioru dawców komórek rozrodczych i biorczyń komórek oraz zarodków przekazanych w celu dawstwa innego niż partnerskie. Rejestr będzie prowadzony w formie elektronicznej, ale na życzenie osób uprawnionych niektóre dane będą udostępniane w formie papierowej. Wpis w rejestrze nie będzie mógł być usunięty, a dostęp do niego mają mieć jedynie osoby uprawnione. 
 

W karcie dawcy komórek rozrodczych i karcie dawców zarodka znajdą się takie dane jak: imię, nazwisko i numer PESEL dawcy, historia choroby (jeżeli jest dostępna) oraz wyniki badań lekarskich. Wpisywane będą też dane fenotypowe dawców, np. wzrost, kolor oczu, kolor włosów oraz rasa i pochodzenie etniczne. 

Z kolei w dokumentacji dotyczącej komórek rozrodczych i zarodków znajdą się: tożsamość dawców komórek rozrodczych (w przypadku dawstwa partnerskiego) informacja o liczbie utworzonych zarodków oraz dane osób, które utworzyły zarodek. 
Decyzję o zakwalifikowaniu kandydatów na dawców oraz biorczynie komórek i zarodków będzie podejmował lekarz na podstawie wywiadu medycznego, dostępnej historii choroby oraz wyników badań laboratoryjnych. Osoby oddające komórki rozrodcze w celu dawstwa partnerskiego lub zabezpieczenia płodności na przyszłość będą wykonywały  badania w kierunku obecności wirusów HIV, HVC i CMV. Kandydaci do dawstwa anonimowego dodatkowo będą badani w kierunku kiły i przeciwciał chlamydii, przeprowadzane mają być także genetyczne badania przesiewowe pod kątem autosomalnych genów recesywnych. 

Z kolei biorczynie komórek rozrodczych i zarodków będą badane między innymi w kierunku obecności wirusów HIV, HCV oraz pod kątem kiły i toksoplazmozy. Będą miały też wykonywane badania na obecność przeciwciał różyczki (w przypadku wyniku negatywnego rozważane ma być przeprowadzenie szczepienia). 

Jedno z rozporządzeń określa też szczegółowe wymagania dotyczące wywozu i przywozu komórek rozrodczych i zarodków z i do krajów spoza UE. Zgodnie z ustawą przewozić je będzie mógł tylko bank komórek rozrodczych i zarodków, posiadający pozwolenie na wykonywanie tych czynności. W rozporządzeniu określono sposób monitorowania stanu komórek rozrodczych i zarodków w drodze pomiędzy dawcą a biorczynią. Chodzi  o dokumentację, oznakowanie umożlwiające identyfikację oraz zapewnienie odpowiednich warunków. 

Rozporządzenia szczegółowo określają też warunki, jakim powinny podlegać pomieszczenia i urządzenia w klinikach in vitro i bankach komórek rozrodczych i zarodków. Stworzony został też system niepowtarzalnego znakowania komórek rozrodczych i zarodków, a także nadawania oznakowania umożliwiającego identyfikację dawców.(pap) 
 

 
LEX Przychodnia to serwis dopasowany do codziennych obowiązków osób zarządzających ambulatoryjnymi podmiotami leczniczymi, który zapewnia wiarygodną, aktualną rzetelną i zrozumiałą informację z zakresu prawa i zarządzania przychodnią. Oferuje natychmiastowe wsparcie w rozwiązywaniu problemów oraz rozwiązania podane w zakresie, który odpowiada dokładnie potrzebom dyrektorów oraz kierowników przychodni.
 
Więcej informacji: www.produkty.lex.pl