Co roku 11 procent mieszkańców UE zostaje dotkniętych przez różnego rodzaju schorzenia psychiczne. W systemie opieki zdrowotnej coraz ważniejszymi elementami stają się szpitale psychiatryczne. Według Najwyższej Izby Kontroli w Polsce, obok braku wystarczającej liczby miejsc w takich instytucjach, zmagamy się z problemem poszanowania praw i godności pacjentów.
NIK podaje, że co dziewięć minut jedna osoba w Unii Europejskiej próbuje popełnić samobójstwo. Rocznie liczba samobójstw przewyższa nawet liczbę śmiertelnych ofiar wypadków drogowych. Komisja Europejska odpowiedziała na narastający problem zdrowia psychicznego już w 2005 roku tzw. Zieloną Księgą, w której zawarta została strategia zdrowia psychicznego dla krajów Wspólnoty.
Do dokumentu tego wynika między innymi., że brak poszanowania praw i godności ludzi chorych i niepełnosprawnych psychicznie kwestionuje wartości europejskie. Jak podaje NIK w Polsce wciąż zmagamy się z tym problemem, na co wskazują zarówno wyniki kontroli Izby, jak i raporty Rzecznika Praw Obywatelskich.
W związku z tym w ciągu ostatnich kilkunastu lat NIK poświęciła lecznictwu psychiatrycznemu trzy duże, ogólnopolskie kontrole, które miały miejsce w latach 1997, 2007 i 2011. Dodatkowo co roku w ramach kontroli budżetowej inspektorzy monitorują powoływanie rzeczników praw pacjentów szpitali psychiatrycznych. Między innymi dzięki staraniom NIK ich liczba systematycznie wzrasta. Zgodnie z zamierzeniami autorów nowelizacji Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego funkcjonowanie rzeczników powinno przełożyć się na poprawę poszanowania praw i godności osób dotkniętych przez schorzenia psychiczne.
Opracowanie: Magdalena Okoniewska
Źródło: www.nik.gov.pl, stan z dnia 30 stycznia 2015 r.