30 grudnia 2023 roku weszła w życie ustawa z 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Na jej mocy przedłużono ważność orzeczeń o niepełnosprawności. Powodem był czas oczekiwania w kolejkach do komisji orzeczniczych liczony w miesiącach. Osoby, którym orzeczenie wygasło, traciły uprawnienia.
Czytaj także na Prawo.pl: Ważność orzeczeń o niepełnosprawności przedłużona do 30 września 2024 r.
Nowych doraźnych działań w zespołach orzeczniczych nie będzie
Jak wynika z informacji pozyskanych przez Prawo.pl, do dziś niewiele się zmieniło w tym zakresie. – W powiatowych zespołach, szczególnie tych większych, na orzeczenie dalej trzeba czekać po kilka miesięcy, pół roku – mówi jeden z przewodniczących zespołu ds. orzekania.
Czytaj także na Prawo.pl: Na wiele miesięcy osoby z niepełnosprawnościami tracą uprawnienia
Dlatego zapytaliśmy resort rodziny, czy planuje jeszcze w tym roku udrożnić działanie komisji orzeczniczych w zespołach ds. niepełnosprawności w powiatach i miastach, a jeśli tak, to w jaki sposób.
Biuro prasowe ministerstwa rodziny odpowiada, że zachowanie z mocy prawa ważności wydanych na czas określony orzeczeń o niepełnosprawności albo orzeczeń o stopniu niepełnosprawności (do określonego w ustawie dnia) zabezpieczyło interesy tej grupy osób z niepełnosprawnościami na dziewięć miesięcy i usunęło ryzyko utraty prawa do ulg i uprawnień.
Czytaj także na Prawo.pl: Bez prawa do lekarza. Samotne matki ciężko chorych dzieci tracą ubezpieczenie
Coraz więcej wniosków seniorów, którzy chcą otrzymać świadczenie wspierające
To tylko częściowo prawda, bo zdarza się, że osoby z niepełnosprawnością mimo przedłużenia orzeczeń, nie otrzymują świadczeń.
W dodatku MRPiPS nie wspomina o źródle problemu, z jakim borykają się zespoły orzecznicze dziś, a mianowicie zwiększonym napływem wniosków o wydanie orzeczenia związanym z uzyskaniem uprawnień do świadczenia wspierającego.
– Zdecydowana większość wniosków o orzeczenie pochodzi od osób 70-80+, jako cel uzyskania orzeczenia wskazują wprost świadczenie wspierające. O tej porze roku mamy już tyle samo wniosków, co w maju ubiegłego roku. A zeszły rok był rekordowy, jeśli chodzi o liczbę wniosków – mówi urzędnik z powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności.
W jego opinii ustawa przedłużająca orzeczenia do 30 września 2024 r, nie tylko nie pomoże usprawnić orzecznictwa, ale jeszcze bardziej je skomplikuje. – Spodziewamy się, że w sierpniu nastąpi dalszy lawinowy wzrost wniosków o orzeczenie – dodaje. Niektóre zespoły odnotowały już jesienią ubiegłego roku nawet 45-proc. wzrost liczby wniosków w odniesieniu do poprzednich lat. Komisje zwoływane są w soboty, a w tygodniu pracują nawet do 21. - Wniosków przybywa lawinowo, w przeciwieństwie do lekarzy. Już zeszły rok był pierwszym, kiedy nie udawało się dotrzymać terminu – to głos innego urzędnika.
Polecamy nagranie szkolenia: Zmiany w zakresie ważności orzeczeń o niepełnosprawności, czyli nowe rozwiązania ustawowe w 2024 r. >
Poszukiwani lekarze orzecznicy
Zapytaliśmy także resort rodziny o planowane działania dotyczące zwiększenia liczby lekarzy orzeczników i podniesienia dla nich stawek wynagrodzeń. W tej chwili za godzinę pracy w komisji orzeczniczej taki lekarz może otrzymać 40-70 zł, a stawki rynkowe są kilkukrotnie wyższe.
- Mając na względzie terminowe wykonywanie zadań przez zespoły przewodniczący powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności na bieżąco występują do starostów o powołanie kolejnych specjalistów na członków organów orzekających, w tym lekarzy – odpowiada nam MRPiPS.
Wylicza także kanały, gdzie zespoły mogą ogłaszać oferty dla lekarzy orzeczników np. na portalach medycznych, izbach lekarskich, w siedzibach przychodni, prywatnych gabinetów lekarskich.
Jeden z przewodniczących powiatowego zespołu potwierdza, że ogłoszenia pojawiają się np. w gazetach lekarskich. – Jednak przy tak niskich stawkach i braku lekarzy niektórych specjalizacji, jak np. psychiatrów, nie mają żadnych argumentów - podkreśla.
Zdaniem resortu rodziny takie działania mają sprawić, że liczba lekarzy orzeczników będzie sukcesywnie wzrastać. Od sprawy wyższego wynagrodzenia dla nich ministerstwo się odcina.
- Kwestie dotyczące ustalania wynagrodzeń lekarzy orzeczników, członków powiatowych i wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności pozostają odpowiednio w kompetencji każdego starosty/prezydenta/burmistrza oraz wojewody - odpowiada.
Czytaj też w LEX: Orzecznictwo o niepełnosprawności - poradnik na przykładach >
Budżet na orzekanie o niepełnosprawności może być za mały
MRPiPS odpowiada też na nasze pytanie dotyczące finansowania w tym roku działalności zespołów ds. orzekania.
Z informacji przekazanych przez ministerstwo rodziny wynika, że zgodnie z ustawą budżetową na 2024 r. wojewodowie otrzymali 233,5 mln zł na realizację zadań przez powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności (w 2023 r. było to 189,1 mln zł).
– W związku z tak dużą liczbą wpływających wniosków szacuję, że pieniędzy wystarczy nam do końca lipca – mówi jeden z przewodniczących zespołu.
Zobacz też procedurę: Orzekanie o niepełnosprawności oraz jej stopniu >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
