Według NFZ osoba realizująca wizytę fizjoterapeutyczną w ramach kontraktu z rehabilitacji ambulatoryjnej (specjalista w dziedzinie fizjoterapii) ma prawo zmodyfikować pierwotnie zlecone zabiegi przez lekarza kierującego w sytuacji gdy nie uzyskuje się pożądanego rezultatu terapii.
Czy w związku z powyższym, jeśli np. pacjent korzystał już od 4 dni z zabiegów i podczas wizyty fizjoterapeutycznej specjalista z fizjoterapii stwierdzi potrzebę zmiany zabiegu na inny niż zlecony pierwotnie, to czy specjalista może zlecić te nowe procedury tylko w ilości pozwalającej zakończyć 10-dniowy cykl, czyli w tym wypadku pacjent może przyjść jeszcze tylko 6 razy, czy też można w takiej sytuacji ten cykl naliczyć od początku, czyli zlecić kolejne 10 zabiegów bez konieczności powrotu pacjenta do pierwotnie kierującego lekarza?

Specjalista w dziedzinie fizjoterapii może zmodyfikować zlecone przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego zabiegi, gdy te nie zapewniają realizacji pożądanego celu rehabilitacji lub ich wykonanie jest przeciwwskazane u danego pacjenta. W przypadku konieczności dokonania zmiany zleconych przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego zabiegów niezbędne jest uzasadnienie merytoryczne oraz podpis specjalisty w dziedzinie fizjoterapii. Użyte przez normodawcę sformułowanie "w przypadku konieczności dokonania zmiany zleconych zabiegów" przesądza o tym, że mamy tutaj do czynienia z rzeczywistą zmianą pewnego stanu, i to zmianą polegającą na ustaleniu w ramach konkretnego cyklu, przez specjalistę w dziedzinie fizjoterapii, odmiennego zakresu zabiegów od zakresu pierwotnie ustalonego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji przyjąć należy, iż specjalista w dziedzinie fizjoterapii dokonując zmiany w trakcie realizowanego cyklu "do 10 dni zabiegowych", nowych "zmienionych" zabiegów udzielał będzie w ilości koniecznej do zakończenia podjętego już cyklu. Stanowisko, zgodnie z którym 10-dniowy cykl zabiegowy, w przypadku zmiany dokonanej przez specjalistę w dziedzinie fizjoterapii, rozpocznie biec na nowo, uznać należy za nieprawidłowe.
Zgodnie z przepisem § 9 ust. 1 zarządzenia nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 września 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, świadczenia w warunkach ambulatoryjnych i domowych realizuje się poprzez poradę lekarską rehabilitacyjną, poradę lekarską rehabilitacyjną w warunkach domowych, wizytę fizjoterapeutyczną, wizytę fizjoterapeutyczną w warunkach domowych, zabiegi fizjoterapeutyczne oraz zabiegi fizjoterapeutyczne w warunkach domowych. W każdym przypadku podstawą realizacji świadczeń w gabinecie rehabilitacji, zakładzie rehabilitacji lub zakładzie fizjoterapii jest skierowanie na cykl zabiegów, które powinno zawierać elementy określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (Dz. U. Nr 140, poz. 1145 z późn. zm.). Samo skierowanie na fizjoterapię w warunkach ambulatoryjnych wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, z zastrzeżeniem, że w przypadku stwierdzenia u świadczeniobiorcy wady postawy kwalifikującej się do rehabilitacji leczniczej lub dysfunkcji narządu ruchu, której przyczyną są wady postawy, skierowanie na zabiegi wystawia lekarz specjalista rehabilitacji ogólnej lub rehabilitacji medycznej, lub rehabilitacji w chorobach narządu ruchu, lub chirurgii ortopedycznej, lub chirurgii urazowo-ortopedycznej, lub ortopedii i traumatologii, lub ortopedii i traumatologii narządu ruchu, lub lekarz ze specjalizacją I stopnia w zakresie chirurgii ortopedycznej lub chirurgii urazowo-ortopedycznej, lub ortopedii i traumatologii lub rehabilitacji narządu ruchu, lub rehabilitacji ogólnej, lub rehabilitacji medycznej, lub lekarz w trakcie specjalizacji z rehabilitacji medycznej lub ortopedii i traumatologii narządu ruchu. Skierowanie na cykl zabiegów, zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej, powinno zawierać pieczęć nagłówkową z numerem umowy zawartej z dyrektorem oddziału wojewódzkiego NFZ, imię, nazwisko, adres zamieszkania świadczeniobiorcy oraz numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL, numer dokumentu potwierdzającego tożsamość, rozpoznanie w języku polskim, kod jednostki chorobowej według klasyfikacji ICD-10, opis dysfunkcji narządu ruchu, deficytu neurologicznego lub innej przyczyny kierowania na rehabilitację, choroby przebyte i współistniejące oraz inne czynniki (np. wszczepiony rozrusznik lub metal w ciele pacjenta, przyjmowanie niektórych leków) mogące mieć istotny wpływ na proces rehabilitacji, zlecone zabiegi fizjoterapeutyczne wraz z określeniem okolicy ciała, ewentualnej strony (prawa, lewa) oraz liczbę poszczególnych zabiegów w cyklu oraz pieczęć i podpis lekarza kierującego oraz datę wystawienia skierowania. W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie z przepisem § 10 ust. 9 zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, w gabinecie rehabilitacji, zakładzie rehabilitacji lub zakładzie fizjoterapii, w cyklu terapeutycznym Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje do 10 dni zabiegowych, nie więcej jednak niż 5 zabiegów dziennie.

Wizyta fizjoterapeutyczna, o której mowa wyżej, obejmuje zaplanowanie postępowania fizjoterapeutycznego stanowiącego integralną część fizjoterapii, które realizuje cel skierowania na rehabilitację i jest zgodne z tym skierowaniem, ocenę i opis stanu funkcjonalnego świadczeniobiorcy przed rozpoczęciem rehabilitacji lub fizjoterapii, badanie czynnościowe narządu ruchu lub inne badanie konieczne do ustalenia planu rehabilitacji, końcową ocenę i opis stanu funkcjonalnego świadczeniobiorcy po zakończeniu rehabilitacji lub fizjoterapii oraz udzielenie świadczeniobiorcy zaleceń co do dalszego postępowania rehabilitacyjnego. Co istotne jednak specjalista w dziedzinie fizjoterapii może zmodyfikować zlecone przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego zabiegi, gdy te nie zapewniają realizacji pożądanego celu rehabilitacji lub ich wykonanie jest przeciwwskazane u danego pacjenta. W takim przypadku, tj. w sytuacji konieczności dokonania zmiany zleconych przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego zabiegów, zgodnie z § 9 ust. 3 zarządzenia nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 września 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, niezbędne jest uzasadnienie merytoryczne oraz podpis specjalisty w dziedzinie fizjoterapii.

Odnosząc powyższe ustalenia w zakresie obowiązującego stanu prawnego do treści sformułowanego pytania stwierdzić należy, iż użyte sformułowanie "w przypadku konieczności dokonania zmiany zleconych zabiegów" przesądza o tym, że mamy tutaj do czynienia z rzeczywistą zmianą pewnego stanu, i to zmianą polegającą na ustaleniu w ramach konkretnego cyklu przez specjalistę w dziedzinie fizjoterapii odmiennego zakresu zabiegów od zakresu pierwotnie ustalonego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji przyjąć należy, iż specjalista w dziedzinie fizjoterapii dokonując zmiany w trakcie realizowanego cyklu "do 10 dni zabiegowych", nowych "zmienionych" zabiegów udzielał będzie w ilości koniecznej do zakończenia podjętego już cyklu. Stanowisko, zgodnie z którym 10-dniowy cykl zabiegowy, w przypadku zmiany dokonanej przez specjalistę w dziedzinie fizjoterapii, rozpocznie biec na nowo, uznać należy za nieprawidłowe. W tym ostatnim przypadku rzecz bowiem sprowadzałaby się de facto do ustalenia i zlecenia cyklu zabiegów fizjoterapeutycznych, nie zaś do zmiany tego cyklu. Pamiętać zaś należy, iż ustalenie i zlecenie cyklu zabiegów, zgodnie z załącznikiem nr 1 rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej, należy do kompetencji lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
Artur Paszkowski