Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawo i Zdrowie

Jak postępować w przypadku, kiedy pacjent posiada pełną zdolność prawną do podpisywania dokumentów, natomiast w wyniku choroby nie jest zdolny do podpisu?

Jak powinien postąpić pracownik izby przyjęć w szpitalu przy konieczności uzyskania podpisu?

Odpowiedź:

Przepisy szeroko rozumianego prawa ochrony zdrowia milczą na temat szczególnych przypadków. A takim jest pacjent nie mogący się podpisać. Należy wtedy sięgać do instytucji prawa powszechnego. Oto art. 79 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) - dalej k.c., stanowi: „Osoba niemogąca pisać, lecz mogąca czytać może złożyć oświadczenie woli w formie pisemnej bądź w ten sposób, że uczyni na dokumencie tuszowy odcisk palca, a obok tego odcisku inna osoba wypisze jej imię i nazwisko umieszczając swój podpis, bądź też w ten sposób, że zamiast składającego oświadczenie podpisze się inna osoba, a jej podpis będzie poświadczony przez notariusza lub wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa z zaznaczeniem, że został złożony na życzenie niemogącego pisać, lecz mogącego czytać”. Pierwsza część zdania wskazuje możliwy tok postępowania. Warunkiem koniecznym zastosowania tej instytucji jest pełna zdolność do czynności prawnych - świadomość, pełne rozeznanie, brak deficytów intelektualnych i niezaburzony wzrok. Pacjent, jak wynika z przepisu art. 79 k.c. musi być zdolny do czytania - czyli umieć czytać i móc czytać - także w sensie medycznym. Norma art. 79 k.c. jest w przypadku opisanym w pytaniu adresowana przede wszystkim do lekarza, który będzie uzyskiwał zgodę na działanie medyczne. Pracownik IP przyjmuje bowiem tylko zgodę na hospitalizację, ewentualnie oświadczenia o zgodzie na udostępnianie informacji i dokumentacji medycznej osobie trzeciej. Zawsze jednak warto w sytuacji przeszkód w uzyskaniu popisu od osoby, która nie może także czytać przyjmować oświadczenia wobec dwóch osób (najlepiej medyków - lekarzy pielęgniarek). Następnie oświadczenie spisać, podpisać przez obie obecne osoby. Wobec braku przepisów szczególnych trzeba uczynić wszystko, by dysponować dowodem na okoliczność uzyskania oświadczeń.

Agnieszka Sieńko, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie

Odpowiedzi udzielono 25.11.2015 r.