Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie, "w związku z opublikowanym 11 grudnia 2023 roku na oficjalnym kanale Uniwersytetu Przyrodniczo–Humanistycznego w Siedlcach na platformie TikTok filmem promocyjnym przedstawiającym nowo otwartą Pracownię Anatomii Prawidłowej, a zawierającym sceny zajęć prosektoryjnych, w tym w szczególności sceny, na których widoczne jest ciało ludzkie (zwłoki), wyraża głębokie zaniepokojenie oraz dezaprobatę dla działań uczelni podjętych w celach komercyjnych".

Dr hab. Grzegorz Krawiec, profesor Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, zaznacza, że sprawa jest jednoznaczna. - Przepisy dotyczące korzystania ze zwłok w celach medycznych mają charakter wyjątkowy i podlegają bardzo wąskiej interpretacji. Umieszczanie zdjęć zwłok przekazanych do celów medycznych w mediach społecznościowych jest niedopuszczalne, bo nie ma tu celu medycznego ani edukacyjnego - podkreśla. 

ORL w Warszawie zauważa, że wybrana metoda promocji ze względu na formę, treść oraz miejsce publikacji pozostają sprzeczne z misją systemu szkolnictwa wyższego, naruszają przyrodzoną i niezbywalną godność człowieka, normy etyczne, a także mogą wyczerpywać znamiona przestępstwa spenalizowanego w art. 262 ustawy z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (zbezczeszczenie zwłok). 

  • par.  1.  Kto znieważa zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku zmarłego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
  • par.  2.  Kto ograbia zwłoki, grób lub inne miejsce spoczynku zmarłego, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Dr Tomasz Imiela, wiceprezes ORL w Warszawie, mówi Prawo.pl, że nie ma planów zawiadomienia prokuratury w sprawie siedleckiej uczelni. - Wysłaliśmy pytania do rektora uczelni, dotyczące zarówno opublikowanego filmiku, jak i procesu, w którym uczelnia prowadzi zajęcia w prosektorium i pozyskuje zwłoki.  Jeżeli byłaby decyzja o podjęciu w tej sprawie dalszych kroków, to w pierwszej kolejności byłoby to skierowanie sprawy do sądu lekarskiego. Natomiast na ten moment nie ma takich wniosków - dodaje. 

Kierunki lekarskie bez prosektorium

Szerszym tłem dla materiału "promocyjnego" zamieszczonego w mediach społecznościowych przez siedlecką uczelnię jest dyskusja wokół licznych nowo otwartych kierunków lekarskich (zgód udzielił były minister nauki Przemysław Czarnek), w tym na uczelniach z negatywną opinią Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA). Zarzuty stawiane nowym kierunkom dotyczą m.in. braku przygotowania, w tym możliwości odbywania przez studentów zajęć klinicznych, brak dostępu do prosektorium. 

W marcu 2023 r. PKA podtrzymała negatywną opinię dla kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach. PKA w mocy pozostawiła zarzut dotyczący m.in. niewłaściwej formy prowadzenia wielu zajęć, w tym brak zajęć laboratoryjnych (nauk klinicznych zabiegowych i niezabiegowych).  

Czytaj także na Prawo.pl: Nauka anatomii ze slajdów, zamiast w prosektorium - lekarze obawiają się o standardy

- Postrzegamy przytoczony incydent jako potwierdzenie faktu, że zatwierdzenie możliwości otwarcia kierunku medycznego na danej uczelni musi być potwierdzone wnikliwą analizą i nie może odbywać się bez uzyskania pozytywnej opinii PKA. Bez wątpienia, również brak jednolitych zasad dotyczących zachowania się w salach prosektoryjnych (właściwe regulaminy) stanowi jedną z przyczyn, które doprowadziły do opisanego incydentu - pisze Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie. 

Znieważenie zwłok na uczelni medycznej

Lekarze podkreślają, że proces nauczania studentów medycyny implikuje nie tylko przekazywanie wiedzy medycznej, lecz również kształtowanie świadomości z zakresu zasad szeroko rozumianej etyki zawodowej, w tym szacunku dla zwłok ludzkich, które stanowią zarówno źródło, jak i podstawę nauczania anatomii prawidłowej.

 

- Jako lekarze jesteśmy z ludźmi w różnych etapach ich życia. Śmierć człowieka to bardzo trudny moment, który wymaga szczególnego szacunku dla osób, które odchodzą. Dlatego podejrzenie, że do zmarłych podchodzi się bez godności i szacunku, uderza w etykę lekarską. Na zajęciach z anatomii zwłoki są dokładnie oglądane, rozcinane i wszystkie te czynności powinny się odbywać z najwyższym szacunkiem - mówi dr Imiela.

Okręgowa Izba Lekarska punktuje, że uczelnia sprzeniewierzyła się m.in.:

  • misji systemu szkolnictwa wyższego i nauki wyrażonej w art. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w zakresie w jakim stanowi on o najwyższej jakości kształcenia oraz działalności naukowej, kształtowaniu postaw obywatelskich, a także uczestnictwie w rozwoju społecznym;
  • art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., w zakresie jakim wskazuje on na przyrodzoną i niezbywalna godność człowieka i jej nienaruszalność;
  • art. 1 – art. 3 oraz art. 78 Kodeksu Etyki Lekarskiej, w zakresie jakim stanowią one o przestrzeganiu praw człowieka i dbania o godność zawodu lekarskiego, podważaniu zaufania do zawodu, posługiwaniu się wiedzą i umiejętnością lekarską w działaniach sprzecznych z tym powołaniem oraz wypełnieniem obowiązków z poszanowaniem człowieka, a także w zakresie jakim art. 78 stanowi, że lekarze nauczający studentów lub szkolący lekarzy powinni swoim postępowaniem stanowić przykład godny naśladowania dla studentów i młodych lekarzy będących pod ich opieką.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.