Od 8 stycznia 2021 roku skierowania do specjalistów oraz na leczenie szpitalne muszą być wystawiane formie elektronicznej. Taką formę muszą mieć też skierowania na finansowane przez NFZ badania: echokardiograficzne płodu, endoskopowe przewodu pokarmowego, rezonansu magnetycznego finansowane oraz tomografii komputerowej. Elektroniczne skierowanie będzie działało na podobnych zasadach jak e-recepta. Najpierw lekarz wystawi opatrzone podpisem elektronicznym skierowanie. Pacjent otrzyma je e-mailem, SMS-em lub w formie wydruku informacyjnego. Takie skierowanie będzie odnotowane już w systemie. Następnie pacjent samodzielnie wybierze placówkę, w której chce zrealizować dane świadczenie. By się zarejestrować musi podać 4-cyfrowy kod ze skierowania i numer PESEL – dokładnie tak jak w przypadku e-recept. Mimo to pojawia się wiele pytań. Poniżej odpowiadamy na najważniejsze.

1. Czy aby dostać i zrealizować e-skierowanie, trzeba mieć Internetowe Konta Pacjenta?

Pacjent, podczas konsultacji lekarskiej może otrzymać:

  • wydruk informacyjny z danymi niezbędnymi do rejestracji na wizytę 
  • SMS, w którym podany będzie czterocyfrowy kod dostępowy.
  • e-maila, w którym będzie dostępna informacja o wystawionym skierowaniu w postaci pliku .pdf. W celu realizacji e-skierowania tj. zapisania się na usługę medyczną w wybranej placówce medycznej, pacjent podczas rejestracji na wizytę podaje czterocyfrowy kod dostępowy, który znajduje się w informacji oraz swój numer PESEL lub okazuje personelowi placówki telefon / tablet, na którym wyświetlona jest informacja, w celu sczytania kodu kreskowego.

Ponadto każde e-skierowanie jest rejestrowana w systemie e-zdrowie (P1) i udostępniana pacjentowi – po zalogowaniu – na jego osobistym Internetowym Koncie Pacjenta (IKP) na portalu pacjent.gov.pl. Z tym, że powiadomienie SMS/e-mail jest wysyłane po pozytywnym zapisaniu e-skierowania w Systemie P1 pod warunkiem, że pacjent na swoim koncie IKP zaznaczył, że wyraża chęć otrzymywania powiadomień w danej formie. 

Pacjent, który nie aktywował IKP oraz nie podał adresu poczty elektronicznej oraz numeru telefonu otrzymuje od osoby wystawiającej e-skierowanie wydruk informacyjny, dzięki któremu może zrealizować e-skierowanie, który wygląda jak obok. Zatem nie trzeba mieć konta IKP, aby dostać i zrealizować e-skierowanie. Warto jednak założyć IKP, bo na nim można mieć nie tylko dostęp do e-skierowania, ale także e-recepty, możliwość udostępniania lekarzowi informacji o stanie zdrowia i historii przepisanych leków. 

2. Czy pacjent może mieć kilka e-skierowań na to samo świadczenie?

Tak, pacjent może otrzymać kilka e-skierowań na to samo świadczenie. W przypadku, gdy pacjent będzie chciał się zapisać na świadczenia finansowane ze środków NFZ, po zapisaniu na dane świadczenie zostanie zablokowana możliwość rejestracji kolejnego takiego samego e-skierowania, aż do czasu realizacji tego świadczenia. Przez „to samo skierowanie” rozumie się e-skierowanie wystawione do tej samej poradni, z tym samym rozpoznaniem (wg ICD10) oraz tym samym oznaczeniem strony ciała (jeśli dotyczy). Pisząc inaczej.  Na podstawie e-skierowania można zapisać się tylko do jednej placówki medycznej. Jeśli już po zarejestrowaniu e-skierowania, pacjent znajdzie bardziej dogodny termin wizyty w innej placówce, musi wycofać e-skierowanie w pierwotnie wybranym miejscu.  Można to również zrobić telefonicznie. Dopiero, gdy e-skierowanie wróci do statusu „wystawione” można zarejestrować je w innym podmiocie. 

3. Czy można zdalnie wystawiać e-skierowanie?

Tak. Osoba uprawniona do wystawiania skierowań może wystawić e-skierowanie zarówno po uprzednim osobistym zbadaniu pacjenta, jak również po zbadaniu pacjenta za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

4. Na co można wystawić e-skierowanie i jak długo jest ważne?

E-skierowanie obejmuje świadczenia medyczne ujęte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 15 kwietnia 2019 r. w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej. Są to takie świadczenia medyczne jak:

  • ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne, za wyjątkiem porady w zakresie logopedii
  • leczenie szpitalne
  • badania medycyny nuklearnej oraz badania tomografii komputerowej, w tym przypadku także te, które są finansowane ze środków innych niż ubezpieczenie w NFZ
  • rezonans magnetyczny
  • badanie endoskopowe przewodu pokarmowego
  • badanie echokardiograficzne płodu.

Na pozostałe świadczenia medyczne, np.

  • leczenie w uzdrowisku lub sanatorium
  • programy lekowe
  • rehabilitację
  • do szpitala psychiatrycznego
  • logopedy

dostaniesz skierowanie w postaci papierowej. Na pozostałe świadczenia medyczne, np. leczenie w uzdrowisku lub sanatorium, szpitalu psychiatrycznym, logopedię, czy rehabilitację, skierowania są wystawiane na dotychczasowych zasadach, tj. w postaci papierowej. Po rejestracji, oryginał trzeba więc w ciągu 14 dni dostarczyć do placówki. 

E-skierowanie tak jak skierowanie ważne jest do chwili jego realizacji lub traci ważność z chwilą ustania przyczyny kierowania. 

5. Czy e-skierowanie wskazuję konkretną placówkę czy rodzaj placówki?

E-skierowanie tak samo jak było dotychczas w przypadku skierowań w postaci papierowej wskazuje rodzaj placówki do której musi się udać pacjent np. poradnia kardiologiczna. Pacjent, co do zasady, nie jest kierowany do konkretnego podmiotu i sam może zadecydować, gdzie chce się zapisać. Przykładowo pacjent jest kierowany na oddział kardiologiczny w celu wykonania koronarografii. 

6. Co można zrobić w przypadku zgubienia czterocyfrowego kodu?

Kody dostępowe znajdują się na wydruku informacyjnym, a także w wiadomości SMS lub e-mail, w przypadku, gdy pacjent w IKP zaznaczył opcję, że chciałby otrzymywać powiadomienia z danymi dostępowymi do wystawionych e-skierowań poprzez SMS lub e-mail. W przypadku, gdy pacjent zgubi wydruk informacyjny, ale dodatkowo miał włączoną opcję powiadomień np. za pomocą e-mail, może w ten sposób odnaleźć kod dostępowy. Ponadto, kody dostępowe można sprawdzić logując się na IKP. Jeśli pacjent nie ma aktywowanego konta IKP, musi udać się ponownie do placówki, w której wystawione zostało e-skierowanie w celu uzyskania nowego wydruku informacyjnego.

7. Jakie informacje na temat e-skierowań wystawianych przez innych lekarzy otrzyma lekarz prowadzący?

Inny lekarz, niż wystawiający, ma dostęp do e-skierowań pacjenta tylko wtedy, gdy pacjent upoważni lekarza do dostępu do swoich danych medycznych w IKP (Internetowe Konto Pacjenta dostępne pod adresem pacjent.gov.pl). Wyjątkiem jest lekarz POZ, który z mocy ustawy otrzymuje dostęp do danych medycznych pacjenta, w tym do e-skierowań, pracownik medyczny który realizuje świadczenie medyczne oraz każdy pracownik medyczny w sytuacji zagrożenia życia pacjenta.

8. Kto ma dostęp do wystawionego e-skierowania? 

Dostęp do e-skierowania ma:

  • Pacjent, za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP), po uprzednim zalogowaniu się.
  • Pracownik medyczny, po pobraniu e-skierowania z systemu P1 w celu jego realizacji.
  • Osoba wystawiająca e-skierowanie. e-skierowanie.
  • Osoba, która została upoważniona przez pacjenta do dostępu do jego danych medycznych.
  • Pracownik medyczny, który został upoważniony przez pacjenta do dostępu do jego danych medycznych.
  • Pracownicy placówki medycznej, w której wytworzone zostało e-skierowanie, jeżeli dostęp do niego jest niezbędny do prowadzenia diagnostyki lub zapewnienia ciągłości leczenia.
  • Lekarz, pielęgniarka lub położna udzielający pacjentowi świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.
  • Każdy pracownik medyczny w sytuacji zagrożenia życia pacjenta.

9. Kiedy nie wystawia się e-skierowania?

Jeśli pracownik medyczny kieruje pacjenta na usługę medyczną do innej jednostki organizacyjnej danego podmiotu lub do innego podmiotu, ale występującego w roli podwykonawcy, wówczas nie jest wystawiane skierowanie (z reguły podmioty w takim przypadku wystawiają tzw. zlecenie). Przykładowo, jeżeli pacjent w trakcie hospitalizacji jest kierowany na badanie diagnostyczne w tym szpitalu i w ramach tej hospitalizacji, nie jest wystawiane skierowanie tylko zlecenie. Ponadto skierowanie w żadnej formie nie jest potrzebne do:

  • psychiatry
  • ginekologa i położnika
  • onkologa
  • wenerologa
  • dentysty.

10. Czy e-skierowanie na NFZ można je zrealizować w prywatnej placówce?

Wprowadzenie e-skierowania nie zmienia zasad związanych z zapisywaniem się na świadczenia. Co do zasady skierowania konieczne są do realizacji świadczeń finansowanych ze środków publicznych. W przypadku niektórych świadczeń, skierowanie jest jednak wymagane niezależnie od źródła jego finansowania. Są to badania, które wiążą się z większym ryzykiem dla pacjenta, tj.: badania medycyny nuklearnej oraz tomografii komputerowej.