Odpowiedź:
Pracujący rodzic hospitalizowanego dziecka jest uprawniony do otrzymania zaświadczenia lekarskiego uprawniającego do zwolnienia z pracy i zasiłku opiekuńczego z ZUS, jeśli jego obecność przy chorym dziecku jest wskazana ze względów medycznych.
Uzasadnienie:
Z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem do lat 14 ubezpieczonemu w ZUS (zarówno dobrowolnie jak i obowiązkowo) rodzicowi przysługuje prawo do zwolnienia z pracy i zasiłku opiekuńczego na podstawie art. 32 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 159) - dalej u.ś.p.u.
Dowodem, na podstawie którego w razie choroby dziecka przyznawany jest matce lub ojcu dziecka zasiłek opiekuńczy, jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA, zgodnie z art. 53 ust. 1 u.ś.p.u. w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1594).
Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem koniecznym do uzyskania zwolnienia z pracy z prawem do zasiłku opiekuńczego jest:
1) choroba dziecka potwierdzona zaświadczeniem lekarskim,
2) konieczność sprawowania nad dzieckiem opieki, która wynika z braku innych członków rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku. Nie dotyczy to jedynie opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat (art. 34 u.ś.p.u.).
Ponieważ opieka sprawowana przez członka rodziny nad dzieckiem w trakcie jego pobytu w szpitalu ma innych charakter niż opieka personelu medycznego, która polega głównie na leczeniu dziecka, istnieje możliwość otrzymania przez rodzica dziecka za czas pobytu w szpitalu zaświadczenia lekarskiego uprawniającego do zwolnienia z pracy i zasiłku opiekuńczego, jeśli lekarz sprawujący opiekę medyczną nad dzieckiem uzna, że są medyczne przesłanki, aby rodzic opiekował się dzieckiem w szpitalu. Taką przesłanką może być np. fakt, że dziecko przy rodzicu jest spokojniejsze, nie płacze, chętnej przyjmuje leki i bierze udział w zabiegach, ale także konieczność pomocy dziecku w jedzeniu, myciu, załatwianiu się. O wydaniu zaświadczenia decyduje lekarz.
Warunkiem uprawniającym do zasiłku z ZUS jest jeszcze pokrywanie się godzin pracy rodziców. Jeżeli pracują oni w systemach pracy zmianowej uznaje się, że mogą oni sprawować opiekę nad dzieckiem na zmianę, w związku z czym przesłanka wskazana w pkt 2) nie występuje.

Anna Gotkowska, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 18 marca 2015 r.