Czy lekarz prowadzący indywidualną specjalistyczną praktykę lekarza rodzinnego, zatrudniający pielęgniarkę z kwalifikacjami pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej (POZ), może wystąpić o zawarcie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia na oba te zakresy świadczeń (lekarza POZ i pielęgniarki POZ)?
Pielęgniarka zatrudniona obecnie u lekarza nie wyraża zainteresowania utworzeniem własnej praktyki pielęgniarskiej, chce pozostać zatrudniona w praktyce lekarza, ale równocześnie lekarz nie może przekształcić swojej praktyki w NZOZ z powodu niespełniania wymogów "rozporządzenia kaloryferowego".
Czy w takiej sytuacji istnieje jakiś powód, dla którego lekarz reprezentujący praktykę indywidualną nie mógłby otrzymać kontraktu pielęgniarki POZ?
Jako że lekarz prowadzący indywidualną praktykę lekarską czy też indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską nie może zatrudniać personelu, który realizowałby umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, nie może on również pozostawać stroną umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń pielęgniarki POZ zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia. Odmienna kwalifikacja przedstawionego stanu faktycznego możliwa byłaby wyłącznie w sytuacji utworzenia i prowadzenia przez lekarza niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej.
Zgodnie z przepisem § 5 zarządzenia nr 74/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 1 grudnia 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, w świadczeniach gwarantowanych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej wyodrębnia się w szczególności następujące przedmioty wniosku i umowy: świadczenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i świadczenia pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. Wskazać należy, iż rozróżnianie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej udzielnych przez lekarza oraz przez pielęgniarkę ma miejsce także w przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2195/2002 z dnia 5 listopada 2002 r. w sprawie Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) - (Dz. Urz. WE L 340 z 16.12.2002, str. 1 i n., Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6 t. 5, str. 3, z późn. zm.), które to rozporządzenia przewiduje dwa odrębne kody: 85121100-4 dla ogólnych usług lekarskich oraz 85141200-1 dla usług świadczonych przez pielęgniarki.
Za rozstrzygający dla treści sformułowanego pytania uznać należy przepis art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857 z późn. zm.) – dalej u.z.l.l.d., zgodnie z treścią którego lekarz wykonujący indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską może zatrudniać osoby niebędące lekarzami i to jedynie do wykonywania czynności pomocniczych (współpracy). Norma wyrażona cytowanym przepisem konstruuje zatem zakaz zatrudniania lekarzy przez osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej lub indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, dopuszcza zaś zatrudnianie osób innych niż lekarze, ale tylko i wyłącznie do wykonywania czynności pomocniczych. Lekarz prowadzący indywidualną specjalistyczną praktykę lekarza rodzinnego może zatem zatrudnić pielęgniarkę spełniającą nawet kwalifikacje określone w art. 5 pkt 25 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), ale wyłącznie w charakterze osoby współpracującej.

Z przedstawionego wyżej ograniczenia wynikającego z przepisu art. 53 ust. 1 u.z.l.l.d., w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wywodzić można, iż lekarz prowadzący indywidualną praktykę lekarską czy też indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską nie może zatrudniać pielęgniarki dla celów związanych z realizacją świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna w zakresie świadczeń pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, nawet jeśli pielęgniarka ta spełnia wszelkie wymogi wynikające z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Zatrudnienie w interesującym nas przypadku może być związane jedynie z faktem wykonywania przez pielęgniarkę czynności pomocniczych przy realizacji umowy w zakresie świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Skoro zatem lekarz prowadzący indywidualną praktykę lekarską czy też indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską nie może zatrudniać personelu, który realizowałby umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, a jednocześnie z różnych powodów (brak kwalifikacji, koincydencja czasowa w umowach z zakresu świadczeń lekarza POZ i świadczeń pielęgniarki POZ) sam nie może być wskazany równolegle jako personel realizujący umowę w zakresie pielęgniarskiej podstawowej opieki zdrowotnej, toteż uznać należy, że lekarz taki nie może pozostawać stroną umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń pielęgniarki POZ zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia. Odmienna kwalifikacja przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego możliwa byłaby wyłącznie w sytuacji prowadzenia przez lekarza niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Artur Paszkowski