Czy jest różnica pomiędzy opłatą za świadczenie zdrowotne udzielone przez publiczny zakład opieki zdrowotnej osobom nieuprawnionym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, w rozumieniu art. 33 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej a opłatą za świadczenia zdrowotne udzielone osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości w rozumieniu art. 33 ust. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej?
Moim zdaniem nie należy różnicować zasad ustalania opłat na podstawie art. 33 ust. 1 i art. 33 ust. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) – dalej u.z.o.z., chociaż może to być stanowisko problematyczne ze względu na brzmienie art. 34 u.z.o.z., którego treść odnosi się wyłącznie do ustalania odpłatności za świadczenia określone w art. 33 ust. 1 u.z.o.z., a przepisy art. 34 ust. 2 i 3 u.z.o.z. i wydane na podstawie art. 34 ust. 3 u.z.o.z. rozporządzenie określają wyłącznie zasady ustalania opłat za świadczenia zdrowotne udzielone osobom nieuprawnionym.
Zgodnie z postanowieniami art. 33 ust. 4 u.z.o.z. za świadczenia zdrowotne udzielone osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości publiczny zakład opieki zdrowotnej pobiera opłatę niezależnie od uprawnień do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, jeżeli jedyną i bezpośrednią przyczyną udzielonego świadczenia było zdarzenie spowodowane stanem nietrzeźwości tej osoby. Przepis art. 33 ust. 4 u.z.o.z. jest przepisem szczególnym wobec przepisu art. 33 ust. 1 u.z.o.z., który wskazuje na prawo do pobierania opłat ogólnie. Z kolei art. 33 ust. 4 u.z.o.z. określa szczególną sytuację pobierania opłaty, w sytuacji jeżeli jedyną i bezpośrednią przyczyną udzielonego świadczenia było zdarzenie spowodowane stanem nietrzeźwości tej osoby. Przepis ten należy uznać za przepis odrębny w rozumieniu art. 34 ust. 1 u.z.o.z., a zatem zgodnie z art. 34 ust. 1 u.z.o.z. przy ustalaniu wysokości opłaty za świadczenia zdrowotne udzielane osobom określonym w art. 33 ust. 1 stosuje się ceny urzędowe, jeżeli przepisy odrębne przewidują odpłatność za ich udzielanie.

Chociaż postanowienia art. 34 ust. 2 i 3 u.z.o.z. dotyczą wyłącznie opłat za świadczenia udzielane osobom nieuprawnionym, a inne postanowienia ustawy o zakładach opieki zdrowotnej nie określają w jaki sposób należy obliczyć opłatę za świadczenia wykonane osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości, wydaje się, że publiczny zakład opieki zdrowotnej może posiłkować się przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 stycznia 2000 r. w sprawie sposobu ustalania opłat za świadczenia zdrowotne udzielane przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej osobom nieuprawnionym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. (Dz. U. Nr 8, poz. 113), szczególnie, że opłata pobierana w sytuacji określonej w art. 33 ust. 4 u.z.o.z. ma charakter swego rodzaju sankcji "za nietrzeźwość" polegającej na wyłączeniu możliwości korzystania ze świadczeń finansowanych ze środków publicznych, dlatego należy ją traktować podobnie jak opłatę za korzystanie ze świadczeń przez osoby nieuprawnione.

Agnieszka Pietraszewska-Macheta