Koordynator programu, profesor Krzysztof Kochanek podkreślił, że co piąte dziecko na wsi w wieku 7 lat wykazuje zaburzenia słuchu. Wskazują na to badania przesiewowe, jakie przeprowadzono na terenach wiejskich w 2008, 2010 i 2011 roku, którymi objęto ponad 350 tysięcy dzieci. Wynika z nich, że u 13,8 procent uczniów w tym wieku występują zaburzenia słuchu związane przewodzeniem i odbiorem dźwięków, a u 8,9 procent dzieci doszło do uszkodzenia słuchu pod wpływem nadmiernego hałasu.

- Wielu dorosłych nie zdaje sobie sprawy z występujących u dzieci zaburzeń słuchu. Aż 60 procent rodziców maluchów, u których wykryto taką wadę w badaniach przesiewowych, wcześniej nie zwróciło na to uwagi – powiedział dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetach pod Warszawą, profesor Henryk Skarżyński. Dotyczy to szczególnie tych sytuacji, gdy niedosłuch jest jednostronny.

Z badań ankietowych przedstawionych na konferencji wynika, że na zaburzenia słuchu dzieci nie zawsze zwracają uwagę również inni dorośli, na przykład nauczyciele. Tylko 27 procent dzieci zakwalifikowanych do badań kontrolnych miało wcześniej zbadany słuch. 66,1 procent maluchów z zaburzeniami słuchu przyznało, że prosi o powtórzenie informacji. U 14,5 procent. uczniów doszło do opóźnienia w rozwoju mowy.
 

- Wielu dzieciom możemy pomóc, nawet wtedy, gdy mają głęboko upośledzony słuch, trzeba jednak to wykryć, a im wcześniej to zrobimy tym lepiej, ponieważ większe są możliwości terapii, a dziecko krócej będzie miało utrudniony rozwój – powiedział profesor Skarżyński.

Specjalista przytoczył przykład 27-letniego Grzegorza Płonki, który miał głęboki niedosłuch i był uznawany w środowisku za niedorozwiniętego umysłowo. Bardzo późno, bo dopiero w 13. roku życia, wszczepiono mu implant słuchowy. Po operacji zaczął grać na pianinie.

Grzegorz Płonka 16 lipca 2015 wystąpił w warszawskim Studiu Koncertowym im. Witolda Lutosławskiego Polskiego Radia podczas finału I Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Dzieci, Młodzieży i Dorosłych z Zaburzeniami Słuchu „Ślimakowe rytmy”. Wzięły w nim udział osoby, które po wszczepieniu implantu nie tylko bez problemów komunikują się z innymi, lecz także śpiewają i grają na instrumentach.

Minister rolnictwa Marek Sawicki powiedział podczas konferencji, że resort zamierza wkrótce rozszerzyć badania profilaktyczne wśród mieszkańców wsi, wykraczające poza badania słuchu.
- Chcemy poprawić stan zdrowia oraz jakość życia tej społeczności”- podkreślił. Dodał, że ludność wiejska w naszym kraju jest młoda wiekiem: jedna trzecia tych mieszkańców nie przekroczyła 40. roku życia, podczas gdy średni odsetek tej grupy w Unii Europejskiej to 7,5 procent

- Badania przesiewowe słuchu podobnie jak inne badania profilaktyczne są częścią realizowanej polityki rodzinnej. Przeznaczane na to środki nie są wydatkiem, lecz inwestycją, która się spłaci w postaci większej aktywności zawodowej i mniejszych nakładów na opiekę medyczną – podkreślił na konferencji minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz.

Na realizację programu badań przesiewowych w roku szkolnym 2015/2016 przeznaczono ponad 3 mln zł, z tego 1 mln zł wyłożył Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, a pozostałe środki zapewniły Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Rolników oraz Stowarzyszenia Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek-Człowiekowi”.

Profesor Skarżyński zapewnia, że program nie ogranicza się tylko do wykrywania wad słuchu. Wszystkie dzieci, u których zostaną wykryte tego rodzaju zaburzenia zostaną poddane dalszym badaniom specjalistycznym, a potem leczeniu i odpowiedniej rehabilitacji.
 

Podobne programy badań przesiewowych słuchu prowadzone są w innych rejonach. W Warszawie od 2007 roku objęto nim dzieci klas szóstych szkół podstawowych, a od 2011 roku również uczniów klas pierwszych.

W 2008 roku w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu opracowano nowoczesne urządzenie multimedialne do badań przesiewowych słuchu o nazwie Platforma Badań Zmysłów. Wdrożono również lokalne programu badań przesiewowych ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej, które realizowane są w 500 poradniach psychologiczno-pedagogicznych w całym kraju.

Badania przesiewowe na wsi w nadchodzącym roku szkolnym prowadzone będą w około 6 tysiącach szkół. Profesor Skarżyński powiedział, że we wrześniu 2015 rozpoczną się one w gminach wschodnich, a od stycznia 2016 będą prowadzone zachodnich rejonach kraju. (pap)