W tym opracowaniu nie ma miejsca na szczegółowe omawianie wszystkich z nich. W poprzedniej części omówione zostały zmiany związane z przeprowadzeniem strategicznych ocen oddziaływania na środowisko. W tej części zostaną natomiast przedstawione zmiany w zakresie wydawania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych.

Mówiąc o zmianach wprowadzanych do już obowiązujących przepisów prawa przede wszystkim należy ocenić, czy nie wpływają one na to, jakie organy właściwe są do załatwiania poszczególnych kategorii spraw administracyjnych. Nawet bowiem najlepsza decyzja wydana przez organ do tego nieupoważniony lub bez współdziałania z innymi organami będzie wadliwa. W związku z tym przybliżanie zmian w zakresie oddziaływania na środowisko indywidualnych przedsięwzięć należy rozpocząć od tego jakie organy administracji obecnie uczestniczą w ich przeprowadzaniu. W tym zakresie baczną uwagę należy zwrócić na postanowienia zmienionego art. 70 ust. 1a, art. 77 ust. 2 pkt 1 i 2, art. 90 ust. 2a, art. 98 ust. 3a ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku , które po zmianie przewidują, że w procesie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w odniesieniu do przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich uczestniczy dyrektor regionalnego urzędu morskiego. W związku z tym podstawowego znaczenia w tym przypadku nabiera prawidłowe ustalenie, co kryje się pod pojęciem obszaru morskiego, przez który zgodnie z postanowieniami art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn. zm.) należy rozumieć morskie wody wewnętrzne, morze terytorialne, wyłączną strefę ekonomiczną. Organ ten w zależności od etapu postępowania albo będzie wypowiadał w formie postanowienia niewiążącą opinię, albo będzie uzgadniał warunki realizacji przedsięwzięcia.

Z punktu widzenia praktyki, a w szczególności podmiotów zainteresowanych realizacją przedsięwzięć, najważniejsze znaczenie ma zmiana zakresu przedmiotowego przedsięwzięć, których realizacja musi być poprzedzona uzyskaniem decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Zmianie uległ bowiem art. 72 ust. 1 ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku , pkt 1 katalogu został bowiem poszerzony o przedsięwzięcia, których realizacja wymaga uzyskania na podstawie art. 70 ust. 6 Prawa budowlanego  pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że ten ostatni obowiązek będzie się konkretyzował tylko wówczas, gdy będzie się ona wiązała z koniecznością przeprowadzenia robót budowlanych wymagających uzyskania pozwolenia na budowę. W dotychczasowym systemie ocen oddziaływania takiego rozwiązania nie było, natomiast biorąc pod uwagę, że może się z tego typu pracami wiązać znaczące oddziaływanie na środowisko, to dokonaną zmianę należy ocenić pozytywnie.

Kolejna zmiana katalogu przedsięwzięć, których realizacja wymaga wcześniejszego określenia uwarunkowań środowiskowych wynika z dodania do art. 72 ust. 1 ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku punktu 17, przewidującego, że uwarunkowania środowiskowe muszą być również określone przed wydaniem decyzji o zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 145). Rozwiązanie to ma jednak charakter tylko porządkujący, analogiczne rozwiązania znajdowały się już bowiem wcześniej w art. 5 ust. 1 tego ostatniego aktu prawnego, z którego wprost wynikało i wynika, że „wydanie zezwolenia na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych wymaga przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko”.

W dużo poważniejszy sposób zakres przedmiotowy przedsięwzięć, których realizacja musi być poprzedzona określeniem uwarunkowań środowiskowych został zmodyfikowany przez postanowienia dodanego art. 72 ust. 1a ustawy, który przewiduje, że „Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.”, obowiązek taki w obecnym stanie prawnym będzie więc rozszerzony również na przedsięwzięcia, które mogą być realizowane tylko na podstawie zgłoszenia wykonanego na podstawie art. 30 ust. 1 Prawa budowlanego . Zmiana ta stanowi powrót do rozwiązań, które wcześniej znajdowały się w art. 46a Prawa ochrony środowiska, a które rodziły olbrzymie kontrowersje.

Z punktu widzenia zakresu przedmiotowego obowiązku określenia uwarunkowań środowiskowych z dużym zadowoleniem należy natomiast przywitać wprowadzenie nowego art. 72 ust. 2 pkt 1a ustawy przewidującego, że wymogu uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych nie stosuje się do decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, polegających na odstąpieniu od zatwierdzonego projektu budowlanego w zakresie dotyczącym:
a) charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji,
b) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne
– które nie spowodują zmian uwarunkowań określonych w wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Wprowadzenie tego rozwiązania umożliwi bowiem potencjalnym inwestorom już po uzyskaniu warunków zabudowy lub pozwolenia na budowę wprowadzenie pewnych zmian w zatwierdzonych założeniach projektowych, które w dotychczasowym stanie prawnym skutkowały koniecznością wprowadzenia zmian do decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych lub uzyskaniem nowej decyzji.

Zmiany nie ominęły również samego postępowania w sprawie wydawania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. W efekcie zmian postanowień art. 74 ustawy uelastycznieniu uległ zakres dokumentów jakie powinny być dołączone do wniosku wszczynającego postępowanie i został on powiązany z zasięgiem oddziaływania planowanego przedsięwzięcia. Niewątpliwie dostarczanie organowi administracji takich dokumentów jak np. wypisy z ewidencji gruntów już po ustaleniu kręgu stron postępowania powinno usprawnić jego przebieg, jednocześnie usuwając wątpliwości co do tego, które z nich są niezbędne.

Jak wynika z powyższych uwag sam przebieg postępowania nie został objęty poważnymi zmianami. Należy mieć jednak na uwadze to, że zgodnie z postanowieniami art. 7 ustawy zmieniającej jej postanowienia wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia (20 lipca 2010 r.), w związku z czym wynikające z niej rozwiązania będą znajdowały zastosowanie również w odniesieniu do postępowań wszczętych przed wprowadzeniem omawianych zmian. Jedyne rozwiązania przejściowe wynikają bowiem z jej postanowień art. 6, który stanowi, że „Do spraw wszczętych na podstawie art. 72 ust. 7 ustawy zmienianej w art. 1 i niezakończonych wydaniem decyzji ostatecznej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe” (aktualnie już nie obowiązuje, gdyż został uchylony przez ustawę zmieniającą). Przepis ten natomiast odnosił się jedynie do postępowań prowadzonych w związku z wyznaczeniem po wydaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub decyzji stanowiących podstawę realizacji przedsięwzięcia obszarów Natura 2000. Dlatego też organy prowadzące postępowanie w przedmiocie uwarunkowań środowiskowych wszczęte przed dniem 20 lipca 2010 r., bez względu na jego zaawansowanie, będą musiały podjąć działania zmierzające do jego dostosowania do aktualnego stanu prawnego. W przeciwnym razie wydana decyzja będzie naruszała obowiązujące przepisy prawa np. przez brak uzyskania stanowiska regionalnego dyrektora urzędu morskiego (oczywiście wówczas gdy jest ono wymagane).



Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 119, poz. 804)
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 118 ze zm.)

Pisaliśmy o tym również:
 Zmiany w zakresie ocen oddziaływania na środowisko – strategiczne oceny oddziaływania na środowisko cz. I
Zmiany w zakresie ocen oddziaływania na środowisko – decyzje o uwarunkowaniach środowiskowych przedsięwzięć cz. III