Zakres interesu prawnego podmiotów administracji publicznej wyznacza ustawa

Zakres interesu prawnego podmiotów administracji publicznej wyznaczają ich ustawowo określone kompetencje. Pozbawienie takich kompetencji w wyniku zmian ustawowych skutkuje brakiem legitymacji skargowej do zaskarżania wyroków dotyczących aktów wydanych na podstawie tych kompetencji, legitymacja ta przechodzi na organy które taką kompetencję uzyskały orzekł NSA.

 Rada gminy wyznaczyła w uchwale obszar chronionego krajobrazu. Właściciel nieruchomości objętej wyznaczonym obszarem, wezwał sejmik województwa do usunięcia naruszenia prawa. Wskazał, że uchwała ta wprowadziła ograniczenia w sposobie i zakresie wykorzystania terenu objętego jej zasięgiem, uniemożliwiając jakiekolwiek gospodarcze wykorzystanie działek stanowiących jego własność.

WSA uznał, że art. 23 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody upoważniał radę gminy do wyznaczenia w drodze uchwały obszaru chronionego krajobrazu w przypadku nie wyznaczenia takiego obszaru przez wojewodę. Delegacja ta nie oznacza jednak, że gmina mogła wyznaczyć obszar chronionego krajobrazu w sposób dowolny. WSA stwierdził między innymi, iż w sprawie nie miały miejsca społeczne konsultacje, w szczególności z właścicielami działek objętych działaniem nowo utworzonej strefy chronionego krajobrazu, bezpośrednio zainteresowanymi w sprawie. Powstała zatem niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawa sytuacja, gdy właściciele nieruchomości z dnia na dzień zostali faktycznie pozbawieni możliwości wykonywania uprawnień właścicielskich. W konsekwencji WSA stwierdził nieważność uchwały.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła rada gminy.

NSA rozpatrując skargę przypomniał, iż z dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy o ochronie przyrody, dokonanej ustawą z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. Nr 92, poz. 753) z dniem 1 sierpnia 2009 r., zarówno rada gminy jak i wojewoda utracili dotychczasowe kompetencje, które przeszły na sejmik województwa. Z dniem wejścia w życie tej nowelizacji rada gminy utraciła właściwość zarówno do wyznaczania w drodze uchwały obszaru chronionego krajobrazu, jak i do uchylania bądź zmiany uchwały wyznaczającej taki obszar. Zdaniem NSA skarżący słusznie wniósł wezwanie do usunięcia naruszenia do sejmiku województwa. Stroną w postępowaniu sądowo-administracyjnym są skarżący oraz organ, którego działanie jest przedmiotem skargi. W odniesieniu do organów administracji publicznej zakres ich uprawnień, w tym uprawnień procesowych, wyznaczają przede wszystkim ustawą określone kompetencje. W sytuacji zatem gdy rada gminy utraciła kompetencje do podejmowania, a w konsekwencji także prawo do uchylenia lub zmiany, uchwał określających obszar chronionego krajobrazu na rzecz innego podmiotu - w tym przypadku sejmiku województwa - stroną postępowania staje się ten podmiot, na rzecz którego ustawa przeniosła te kompetencje i to jemu, a nie radzie która podjęła wcześniej zaskarżoną uchwałę, przysługuje prawo do wniesienia skargi kasacyjnej . W sprawie skargę kasacyjną wniosła rada gminy, która – z uwagi na utratę prawem określonych kompetencji - utraciła już przymiot strony w postępowaniu sądowo-administracyjnym. W konsekwencji rada gminy nie miała też legitymacji do wniesienia skargi kasacyjnej. Zakres interesu prawnego podmiotów administracji publicznej wyznaczają ich ustawowo określone kompetencje. Pozbawienie takich kompetencji w wyniku zmian ustawowych skutkuje brakiem legitymacji skargowej do zaskarżania wyroków dotyczących aktów wydanych na podstawie tych kompetencji, legitymacja ta przechodzi na organy które taką kompetencję – w wyniku ustawowego przeniesienia – uzyskały – orzekł NSA.

Na podstawie: Postanowienie NSA z 27 czerwca 2012 r., sygn. akt II OSK 849/12, prawomocne