Wyjątkowy przepis przejściowy w sierpniowej nowelizacji p.z.p.

Jeden z przepisów przejściowych ustawy nowelizującej p.z.p. z 29 sierpnia 2014 r. daje stronom umowy w sprawie zamówienia publicznego uprawnienie do negocjowania zmiany wynagrodzenia w umowach zawartych przed wejściem w życie tej nowelizacji.

Każdy akt prawny zawiera regulację określającą zakres i czas obowiązywania, czy też stosowania przepisów prawnych uchylonych przez nowy akt normatywny. Reguły tzw. prawa intertemporalnego mają za zadanie rozstrzygnąć kwestię, jaka norma prawna znajdzie zastosowanie do zdarzeń, które co do zasady wystąpiły przed uchyleniem wcześniej obowiązującego przepisu i trwają nadal, ale już w trakcie obowiązywania nowych przepisów.

Zastosowanie reguł prawa międzyczasowego ma także miejsce przy każdorazowej nowelizacji ustawy - Prawo zamówień publicznych. Na tle poprzednio wprowadzanych zmian nowelizacja z dnia 29 sierpnia 2014 r. wyróżnia się jednak szczególnie, ponieważ jeden z przepisów przejściowych daje stronom umowy w sprawie zamówienia publicznego uprawnienia do negocjowania zmiany wynagrodzenia.

Art. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych wskazuje, iż do postępowań wszczętych przed wejściem w życie znowelizowanej ustawy p.z.p., a także do odwołań i skarg stosuje się przepisy dotychczas obowiązujące, za wyjątkiem części regulacji dotyczących wykluczania wykonawców. Przepisy przejściowe wskazują jednoznacznie na brak możliwości stosowania podstaw wykluczenia wykonawców uregulowanych w art. 24 ust. 1 pkt 1 i 1a p.z.p., także w tych procedurach, które były wszczęte jeszcze przed wejściem w życie nowelizacji.

Uprawnienie do negocjowania wysokości wynagrodzenia zawarto w art. 4 nowelizacji, który nawiązuje do nowego art. 142 ust. 5 p.z.p. Przywołany przepis nakłada na zamawiających obowiązek określenia reguł odpowiednich zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w sytuacji zmiany wysokości podatku VAT, zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Taki obowiązek będzie nałożony na zamawiających w przypadku zawierania umów na okres dłuższy niż 12 miesięcy, a reguły zmiany wynagrodzenia będą musiały być wprowadzane wówczas, gdy zmiany czy to obciążeń podatkowych, czy też np. wysokości minimalnego wynagrodzenia będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez wykonawcę.

Takie obowiązki nie dotyczą jednak obecnie prowadzonych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, co w ocenie ustawodawcy może stawiać wykonawców związanych już umową z zamawiającym w hipotetycznie gorszej sytuacji, niż wykonawców zawierających umowy długoterminowe pod rządami znowelizowanych przepisów. Próba pomocy przedsiębiorcom, którzy zawarli już umowy w sprawie zamówienia publicznego została wprowadzona w przepisach intertemporalnych zawartych w art. 4 nowelizacji. W sytuacji zmiany czynników cenotwórczych o jakich mowa w opisanym powyżej art. 142 ust. 5 p.z.p., w stopniu wpływającym na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia publicznego, możliwa będzie zmiana wysokości wynagrodzenia wykonawcy.

Zmianę wysokości wynagrodzenia wykonawcy należy rozumieć jako możliwość zarówno jego zwiększenia, jak i zmniejszenia. Zmiana umowy zawartej przed wejściem w życie nowelizacji będzie dotyczyć tylko umów o okresie obowiązywania dłuższym niż 12 miesięcy. Zmiana będzie dopuszczalna wówczas, gdy w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie przepisów zmieniających np. podatek VAT, wysokość płacy minimalnej, wysokość składek ZUS, strona umowy zwróci się do drugiej strony w wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia. Przepisy nowelizujące nie definiują pojęcia „odpowiedniej zmiany”, ale jak należy się domyślać zmiana odpowiednia to taka, która bezpośrednio koresponduje ze zmianą czynników cenotwórczych narzucanych przez system podatkowy, czy też system ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.