W postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, którego przedmiot stanowią dostawy wymagające wykonania prac dotyczących rozmieszczenia lub instalacji, usługi lub roboty budowlane, zamawiający może oceniać zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia w szczególności w odniesieniu do jego rzetelności, kwalifikacji, efektywności i doświadczenia.

Wprowadzenie omawianych regulacji ma na celu wzmocnienie mechanizmów weryfikacji wykonawców pod kątem profesjonalnego i należytego realizowania zamówień publicznych. Jak pokazuje dotychczasowa praktyka, która w znacznym stopniu zdeterminowała wprowadzenie omawianych regulacji, ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu nie uwzględnia często najważniejszego celu, jakiemu służy opis sposobu oceny ich spełniania. Poprzez zbyt formalne podejście do czynności oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, polegające na zastosowaniu formuły spełnia/nie spełnia, omija się to, co najistotniejsze, a mianowicie ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia publicznego. Nowy przepis art. 22 ust. 5 p.z.p. staje się zatem oficjalną przepustką do wprowadzenia nowych zasad przy formułowaniu opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, stanowiąc tym samym realne i być może efektywne narzędzie umożliwiające wyłonienie wykonawcy posiadającego odpowiedni poziom predyspozycji i kompetencji. Być może również jasne i precyzyjne określenie przez ustawodawcę celu, jakiemu służyć mają warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu ich oceny, sprawi, że zamawiający chętniej będą wykorzystywać mechanizmy i narzędzia, jakie daje obecnie prawo zamówień publicznych.

"Wprowadzenie art. 22 ust. 5 do przepisów ustawy Pzp związane jest również z profesjonalnym charakterem obrotu prawnego regulowanego przepisami ustawy Pzp. Zakwalifikowanie wykonawców do grupy profesjonalistów pociąga za sobą ważkie konsekwencje, gdyż od podmiotów, których działania uznaje się za fachowe oczekuje się podwyższonej staranności w realizacji podejmowanych działań" (por. J. Czarnecka, Zasady wyboru wykonawcy w świetle art. 22 ust. 5 ustawy Pzp, Informator Urzędu Zamówień Publicznych 2013, nr 2, s. 16). Należy zatem uznać, że należyte wykonanie udzielonego zamówienia publicznego stanowi bezwzględny obowiązek wykonawcy. Powyższe twierdzenie uprawnia również zamawiającego do wykorzystania wszelkich prawnych możliwości, jakie obecnie udostępnia prawo zamówień publicznych, dzięki którym może nie tylko wzmocnić mechanizm oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, lecz również je zaostrzyć.

Katalog kryteriów weryfikacji wykonawców przedstawiony w omawianym art. 22 ust. 5 p.z.p., przy pomocy których zamawiający może oceniać zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, nie jest katalogiem zamkniętym, o czym świadczy użyty przez ustawodawcę zwrot „w szczególności". Powyższe oznacza zatem możliwość swobodnego formułowania kryteriów weryfikacji wykonawców, jednakże zamawiający każdorazowo zobligowany jest uwzględniać szereg zasad i wytycznych, jakie obowiązują przy formułowaniu tego rodzaju zapisów. Należy zatem mieć na względzie, że wszelkie wymagania dotyczące minimalnych zdolności wykonawcy oraz kryteria weryfikacji składające się na opis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu mają na celu weryfikację wykonawców pod kątem ich zdolności do należytego wykonania udzielanego zamówienia publicznego. Każdorazowo muszą być sformułowane w sposób precyzyjny, jednoznaczny i przejrzysty, a więc zgodnie z przepisami i zasadami obowiązującymi w zakresie sporządzania SIWZ oraz ogłoszenia o zamówieniu, jak również muszą być odpowiednio upublicznione od chwili wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Powinny być związane i proporcjonalne do przedmiotu zamówienia oraz uzasadnione merytorycznie. Powód zastosowania określonych kryteriów weryfikacji powinien mieć bezpośredni związek ze specyfiką określonego przedmiotu zamówienia. Wymagania dotyczące minimalnych zdolności wykonawcy oraz kryteria weryfikacji wykonawców mogą być formułowane w dowolny sposób, a więc mogą być wyrażone liczbowo, procentowo lub w formie konkretnych wytycznych lub przesłanek.

Pełna treść komentarza znajduje się w programie LEX Zamówienia Publiczne