Jednocześnie proponuje się wprowadzenie nowych rozwiązań, których celem jest zwiększenie i usprawnienie kontroli w zakresie przeciwdziałania i zwalczania korupcji oraz konfliktu interesów i w efekcie ograniczenie tych zjawisk. Mogłoby to nastąpić poprzez określenie na nowo:
1. obowiązków i ograniczeń funkcjonariuszy publicznych, w tym urealnienia sankcji za naruszenie tych ograniczeń oraz wprowadzenia sankcji karno - administracyjnych, 2. zasad składania oświadczeń majątkowych oraz kwestii ich analizy i weryfikacji, w tym wprowadzenie jednolitego wzoru oświadczenia, 3. zasad prowadzenia Rejestru korzyści, 4. wprowadzenia bardziej przejrzystych i skutecznych rozwiązań w zakresie zatrudniania urzędników przez wybranych przedsiębiorców po odwołaniu z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji (karencja), 5. przeniesienia ograniczeń przewidzianych w odrębnych ustawach.

Obecnie obowiązujące przepisy w powyższym zakresie rodzą problemy interpretacyjne, są nieprecyzyjne i tym samym często nieskuteczne.

Z drugiej strony w projekcie proponuje się również nowe rozwiązania, które wzmocnią system zapobiegania i zwalczania korupcji poprzez zwiększenie przejrzystości działań urzędników i związaną z tym zwiększoną kontrolę społeczną. Wzmocniłoby to również pozycję organów ścigania w zakresie przestępstw korupcyjnych.

W odniesieniu do nowych rozwiązań proponuje się:
1. udostępnianie oświadczeń majątkowych określonym podmiotom, 2. zmiany w obowiązku składania informacji dotyczących majątku małżonka oraz o zatrudnieniu członka rodziny w administracji publicznej, 3. zdefiniowanie upominku oraz zasad dotyczących jego przyjmowania, 4. scentralizowanie instytucjonalnej kontroli w zakresie powstawania konfliktu interesów w ramach CBA; służyć by temu miało przeniesienie do CBA całości zagadnień w zakresie kontroli oświadczeń majątkowych oraz prowadzenia Rejestru korzyści.

Projektowane zmiany wpłyną przede wszystkim na sytuację funkcjonariuszy publicznych (osób wykonujących zadania publiczne) oraz ich małżonków. Dotyczy to także pracowników samorządowych.

Istotną różnicę w odniesieniu do zakresu przedmiotowego obecnych przepisów antykorupcyjnych stanowi wprowadzenie obowiązku informowania przez osobę wykonującą zadania publiczne o zatrudnieniu członków rodziny, którzy również są objęci katalogiem podmiotowym założeń do projekt ustawy i zobligowani do składania oświadczenia o stanie majątkowym. Informacja będzie miała charakter deklaratoryjny, lecz będzie istotna z uwagi na możliwość wprowadzenia społecznej oceny poszczególnych przypadków i ewentualnego ich zakwalifikowania do przypadków konfliktu interesów. Intencją projektodawcy jest tym samym wprowadzenie społecznej kontroli nad zatrudnianiem członków rodzin w sektorze publicznym. Inną istotną zmianą byłoby określenie zasad dotyczących zatrudniania osób wykonujących zadania publiczne, które przestały być zatrudnione i przestały zajmować określone stanowisko.

Proponuje się, aby do projektowanej ustawy przenieść regulacje dotyczące unikania konfliktu interesów przez niektóre osoby wykonujące zadania publiczne, które to regulacje obecnie zawarte są m.in. w ustawach samorządowych.

Projektodawca szacuje, że liczba osób objętych obowiązkami i ograniczeniami wynikającymi z projektowanej ustawy wzrośnie o około 330 tys. (z obecnych 420 tys. do około 750 tys.). Największe wzrosty będą miały miejsce w korpusie służby cywilnej, samorządach, spółkach Skarbu Państwa oraz wojsku, w których to jednostkach należy oczekiwać łącznie wzrostu osób zobowiązanych do stosowania ustawy o ponad 250 tys.

Opracowanie: , RPE WKP
Na podstawie: www.rcl.gov.pl, stan z dnia 7 czerwca 2011 r.