Wprowadzanie przez zamawiających do umowy wynagrodzenia ryczałtowego nie jest niczym nowym. Dopóki wszystkie prace idą zgodnie z planem, kłopotów nie należy się spodziewać. Jeśli w trakcie wykonywania kontraktu zostały wprowadzone pewne zmiany i uzupełnienia a ich wartość przekracza ryczałt, to może się zdarzyć sytuacja, iż wykonawca będzie jednak domagać się zapłaty tej dodatkowej sumy.

Zgodnie z art. 632 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), wykluczone jest podwyższenie wynagrodzenia ryczałtowego na żądanie przyjmującego zamówienie, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Jeżeli jednak wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, sąd może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę (art. 632 § 2 k.c.).

Z drugiej strony w świetle wyroku Sądu Najwyższego z 4 lutego 2011 r. (III CSK 143/10), „przepisy art. 629 oraz 632 § 2 k.c. mogą mieć zastosowanie w drodze analogii do umowy o roboty budowlane i stanowić podstawę do modyfikacji wynagrodzenia wykonawcy. W wypadku przyjęcia tych przepisów jako podstawy prawnej takiej modyfikacji wynagrodzenia wykonawcy robót budowlanych, wykonywanych na podstawie umowy zawartej w trybie zamówienia publicznego, art. 144 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych ma zastosowanie tylko w takim zakresie, w jakim – w odniesieniu do art. 629 lub 632 § 2 k.c. – określa dopuszczalność zmiany umowy. Zmiana umowy w zakresie wysokości wynagrodzenia będzie zatem dopuszczalna, jeżeli jest korzystna dla zamawiającego albo wynika z okoliczności, których nie dało się przewidzieć w chwili zawarcia umowy, wynagrodzenie zaś ulegnie zmianie, jeżeli zaistnieją materialnoprawne przesłanki określone w art. 629 lub 632 § 2 k.c.".

Jak pisze "Rz", art. 144 ust. 1 p.z.p. stanowi z kolei, iż zmiana umowy w stosunku do treści oferty jest możliwe tylko, gdy możliwości i warunki takiej zmiany zostały przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu lub SIWZ.

Jeśli zamawiający zaznaczył w SIWZ, że cena oferty musi zawierać wszelkie koszty niezbędne do realizacji zamówienia, tj. zarówno te wprost wynikające z projektu budowlanego, jak również w nim nie ujęte, to fakt iż później dokumentacja wymagała korekt, nie stanowi podstawy do dochodzenia zmiany wysokości ustalonego wynagrodzenia ryczałtowego.

Jeśli wykonawca przykładowo ma dostęp do projektu budowlanego, to ma możliwość skonfrontować dane z niego wynikające ze swoją wiedzą techniczną i doświadczeniem oraz z rzeczywistym stanem faktycznym, związanym z przyszłą inwestycją. Nie należy zapominać, że to wykonawca dokonuje wyceny robót i ujmuje ich dodatkowy koszt w cenie oferty. Zatem jak składa ofertę to zabezpiecza swój interes, kalkulując cenę. A zamawiający po wyborze najkorzystniej oferty, musi zawrzeć umowę na warunkach przedstawionych we wzorcu umowy i zapłacić wykonawcy wskazaną przez niego cenę.

Źródło: www.rp.pl