Rada miasta w sprawie nadania honorowych obywatelstw stolicy prawdopodobnie będzie głosować na sesji 23 maja.

W uzasadnieniu projektu uchwały w sprawie nadania honorowego obywatelstwa Romaszewskiemu podkreślono, że jest on jednym z najwybitniejszych przedstawicieli opozycji demokratycznej oraz że jego pierwszą znaczącą działalnością polityczną była akcja zbierania podpisów wśród pracowników PAN pod petycją w obronie więzionego Adama Michnika.

"Po wydarzeniach z marca 1968 r. Zbigniew Romaszewski wraz z żona Zofią organizowali spotkania i dyskusje polityczne. W czerwcu 1976 r. po protestach robotniczych w Ursusie i Radomiu współorganizował Komitet Obrony Robotników. Aktywnie włączył się w tworzenie Komitetu Helsińskiego. Pod jego kierownictwem opracowano tzw. Raport Madrycki, przedstawiający stan przestrzegania praw człowieka w Polsce" - czytamy w dalszej części uzasadnienia.

W stanie wojennym Romaszewski był poszukiwany przez SB. Współorganizował podziemne Radio "Solidarność". W sierpniu 1982 r. został aresztowany; był sądzony w procesie twórców radia. Został skazany w lutym 1983 r.; wyszedł na mocy amnestii w sierpniu 1984 r.; uniewinniono go w 1991 r.

W styczniu br. Sąd Okręgowy w Warszawie przyznał b. senatorowi 240 tys. zł zadośćuczynienia i odszkodowania, co uzasadnił znacznym stopniem krzywdy, wyrządzonej w wyniku wyroku 4,5 lat więzienia, wydanego przez sąd wojskowy w 1983 r. za zorganizowanie Radia "Solidarność". Zapowiedziano apelacje w tej sprawie.

W 1989 r. Romaszewski został wybrany do Senatu z listy Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Był też wybierany do Senatu w kolejnych wyborach: w 1991, 1993, 1997, 2001, 2005, 2007. W 2011 r. w wyborach do izby (w okręgu obejmującym pięć prawobrzeżnych dzielnic stolicy - Pragę Południe, Pragę Północ, Rembertów, Targówek i Wesołą) pokonał go popierany przez PO i SLD ówczesny poseł SdPl Marek Borowski.

W 2011 r. prezydent Bronisław Komorowski odznaczył Romaszewskiego Orderem Orła Białego.

Tradycja nadawania godności Honorowego Obywatela sięga w Warszawie 1918 r. Jako pierwszy uhonorowany tym tytułem został Józef Piłsudski. Rada miasta nadawała go w latach 1918-1929 osobom szczególnie zasłużonym dla stolicy. Tradycję wznowiono w 1992 r. Przyznanie tytułu jest wyrazem najwyższego wyróżnienia i uznania dla zasług lub wybitnych osiągnięć obywateli polskich i cudzoziemców. Dotychczas otrzymało go 58 osób.

Honorowe obywatelstwo stolicy przyznano m.in.: Ignacemu Janowi Paderewskiemu i Józefowi Hallerowi (w 1919 r.), Marii Skłodowskiej-Curie (1924 r.), Stanisławowi Broniewskiemu-Orszy (1992 r.), Janowi Pawłowi II (1996 r.), Markowi Edelmanowi (2001 r.), Janowi Nowakowi-Jeziorańskiemu (2003 r.), Irenie Sendlerowej (2007 r.), Aleksandrowi Kwaśniewskiemu (2010 r.), Marii Stypułkowskiej-Chojeckiej ps. Kama (2010 r.), Jerzemu Buzkowi (2011 r.), Jerzemu Regulskiemu (2012 r.) i Stanisławowi Wyganowskiemu (2012 r.). Pośmiertnie w 2010 r. tytuł otrzymał także prezydent Lech Kaczyński.

W 2010 r. powołano Radę Honorowych Obywateli Warszawy. Jest ona ciałem doradczym i wyraża opinie w sprawach ważnych dla miasta.

Tytuły honorowego obywatela Warszawy nadawane są co roku w przeddzień rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego podczas uroczystej sesji rady miasta na Zamku Królewskim.

Rada Warszawy honorowe obywatelstwa zwykle przyznaje jednomyślnie, choć zdarzały się też wyjątki. W 2010 r. kandydaturę Kwaśniewskiego poparło jedynie 32 z 60 radnych. Radni opozycyjnego klubu PiS w znacznej części byli nieobecni na sesji, pozostali głosowali przeciw, wstrzymali się od głosu lub nie wzięli udziału w głosowaniu.