Radny rady powiatu użytkował grunty rolne położone w gminie, stanowiące własność powiatu w oparciu o umowę dzierżawy. Wojewoda zarządzeniem zastępczym stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego wskutek naruszenia zakazu, przewidzianego w art. 25b ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym , który stanowi, że radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia powiatu, w którym radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. Wojewoda wskazał, że samo nawet tylko dzierżawienie gruntów rolnych będących własnością jednostki samorządu terytorialnego wystarczy do uznania, że radny prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia tej jednostki, bez względu na to, czy uprawia on dzierżawione działki i czy przynosi mu to realny dochód. Ponadto wojewoda wskazał, iż choć radny zawarł z synem umowę poddzierżawy gruntu, jednakże już po zawarciu umowy, złożył we własnym imieniu i na własną rzecz wniosek o płatności bezpośrednie do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z tytułu użytkowania działek rolnych.


Zdaniem radnego fakt, iż za okres po uzyskaniu przez niego mandatu płacił podatek gruntowy oraz złożył wniosek o przyznanie dopłaty bezpośredniej do spornego gruntu, nie ma dla oceny całej sytuacji znaczenia. Argumentował, iż obowiązek zapłaty podatku gruntowego oraz czynszu dzierżawnego ciążył na nim na podstawie umowy dzierżawy, a brak jest zwolnienia z tego obowiązku w przypadku oddania gruntu do korzystania osobie trzeciej. Dopłaty bezpośrednie, zdaniem radnego są nie tylko formą pomocy, ale przede wszystkim mają na celu pokrycie kosztów, jakie ponieśli rolnicy prowadząc działalność rolną.


Zdaniem WSA organ nadzoru zasadnie wskazał, iż samo nawet tylko dzierżawienie gruntów rolnych będących własnością jednostki samorządu terytorialnego wystarczy do uznania, że radny prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia tej jednostki, bez względu na to, czy uprawia on dzierżawione działki i czy przynosi mu to realny dochód.


WSA podkreslił, iż skoro ustawy samorządowe nie definiują pojęcia "działalność gospodarcza", konieczne jest odwołanie się do ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j.: Dz.U. z 2010 r., nr 220, poz. 1447). Zdaniem WSA działalność wytwórcza w rolnictwie mieści się w definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 2 ustawy. Działalność gospodarczą przepis ten charakteryzuje jako zarobkową oraz wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. Cechy te ma prowadzenie gospodarstwa rolnego. Prowadzenie gospodarstwa rolnego, charakteryzujące się przymiotami wskazanymi w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, z wykorzystywaniem gruntów rolnych wydzierżawionych od powiatu (w tym również poddzierżawionych), w której radny uzyskał mandat, a będących jego mieniem, jest prowadzeniem działalności gospodarczej, o której mowa w art. 25b ust. 1 i 2  ustawy o samorządzie powiatowym .


Zdaniem WSA nie budzi wątpliwości, że to radny użytkował grunty rolne stanowiące własność powiatu, w oparciu o umowę dzierżawy. Natomiast użyczenie gruntu przez skarżącego jego synowi nie ma wpływu na powyższą ocenę, skoro to skarżący we własnym imieniu występował o płatności bezpośrednie w stosunku do powyższych działek, a płatności takie może uzyskać faktyczny użytkownik gruntu niezależnie od istnienia i rodzaju tytułu prawnego do tego gruntu – podkreślił WSA.
 

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)


Na podstawie:
Wyrok WSA w Krakowie z 16 maja 2013 r., sygn. akt III SA/Kr 402/13, nieprawomocny