Zgodnie z intencją Ustawodawcy wprowadzenie do ustawy Prawo Zamówień Publicznych – w nowelizacji z lipca 2016 r. – kategorii zamówień na usługi społeczne miało służyć uproszczeniu procedur m.in. dla zamówień o wartości poniżej 750 tys. euro.
Jednak Federacja Przedsiębiorców Polskich zwraca uwagę, że w przypadku powyższych usług najczęściej stosowana interpretacja przepisów PZP jest niekorzystna dla wykonawców. Nieprecyzyjne zapisy bywają wykorzystywane do ograniczania prawa wniesienia odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej. Tym samym wykonawcy pozbawiani są możliwości dochodzenia własnych praw, co potencjalnie jest zagrożeniem dla rynku zamówień publicznych.
W toku prac nad nowym brzmieniem PZP, które są planowane przez Ministerstwo Rozwoju i Urząd Zamówień Publicznych, należy uwzględnić postulat podmiotów wykonujących zamówienia i w klarowny sposób zabezpieczyć zasadę korzystania ze środków odwoławczych.
Warto również podkreślić kwestię zawierania w wytycznych wymogu umowy o pracę, gdy charakter pracy na to wskazuje. Obecnie w przypadku zamówień na usługi społeczne postulat ten nie jest obowiązkowy, co nie sprzyja podnoszeniu jakości wykonywanych prac, a także naraża interesy pracowników sektora zamówień publicznych.
Według obecnego kształtu przepisów zamówienia na usługi społeczne o wartości poniżej 750 tys. euro powinny być zlecane zgodnie z wewnętrznym regulaminem zamawiającego. Postępowania tego rodzaju muszą być prowadzone także z zastosowaniem przepisów PZP na temat środków ochrony prawnej – niestety panuje pogląd, że brak wyraźnego odesłania do działu VI w art. 138o PZP oznacza, że środki ochrony prawnej w postępowaniach dotyczących tych usług nie przysługują. Pogłębiona analiza przepisów wskazuje jednak, że zarówno w świetle zasad konstytucyjnych, jak też podstawowych założeń systemu zamówień publicznych, wśród których jest kontrola sądowa działań zamawiającego, odmowa dostępu do ochrony sądowej w przypadku zamówień poniżej 750 tys. euro jest nie do zaakceptowania.
„Praktyka ograniczania dostępu do środków odwoławczych w przypadku zamówień na usługi społeczne poniżej kwoty 750 tys. euro została upowszechniona na skutek błędnej interpretacji przepisów. Stanowisko, które jest stosowane jako uzasadnienie odmowy prawa do odwołania przy postępowaniach tego typu nie bierze pod uwagę całokształtu Prawa Zamówień Publicznych. W celu należytego zabezpieczenia interesu Wykonawców podczas tegorocznych prac nad nowelizacją PZP powinny zostać uwzględnione jasne, przejrzyste zapisy odnośnie tej kwestii. Niestety, obecny brak wyraźnej regulacji dotyczącej możliwości skorzystania ze środków ochrony prawnej w zamówieniach na usługi społeczne niesie ze sobą nadmierne ryzyko związane z realizacją kontraktu, co może negatywnie wpływać na kondycję przedsiębiorstw. Niezbędne jest zagwarantowanie możliwości odwołania od – krzywdzącego w opinii wykonawcy – postępowania, dzięki czemu możemy uniknąć niebezpieczeństwa dla tysięcy miejsc pracy związanych z sektorem zamówień publicznych. Kwestią istotną dla poprawy warunków zatrudnienia w tej branży z pewnością jest również wdrażanie w poszczególnych postępowaniach wymogu zatrudnienia na umowę o pracę, gdy charakter pracy tego wymaga – co obecnie nie jest obowiązkowe przy zamówieniach na usługi społeczne” – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zawiera domniemanie drogi sądowej, w związku z tym uniemożliwianie wnoszenia odwołań w postępowaniach musi być wyraźne i nie budzące wątpliwości. Ponadto nowelizacja PZP, w tym wprowadzenie katalogu zamówień na usługi społeczne, miały służyć implementacji do polskiego porządku prawnego art. 74-77 Dyrektywy 2014/24/UE – gdzie nie jest przewidziana odmowa dostępu do środków ochrony prawnej w przypadku poszczególnych postępowań.
Warto podkreślić, że efektywne zarządzanie środkami publicznymi jest ściśle zależne od poprawnego przeprowadzania postępowań przetargowych. Dobre praktyki w zakresie udzielania zamówień mogą potencjalnie przyczynić się do sprawiedliwej konkurencji na rynku i rozwoju przedsiębiorstw, co stanowi również wkład w stymulację polskiej gospodarki – przykładowo na skutek wzrostu zatrudnienia w sprawnie funkcjonujących firmach czy stabilności wpływów podatkowych. Należy również pamiętać, że obowiązkiem zamawiającego jest prowadzenie postępowania w sposób przejrzysty, obiektywny i niedyskryminujący. Przy udzielaniu zamówienia na usługi społeczne nie obowiązują przepisy PZP odnośnie wymogu zatrudnienia na umowę o pracę, jednak dobre praktyki Zamawiających powinny obejmować wymóg zatrudniania na umowę o pracę, gdy charakter pracy tego wymaga. Upowszechnienie tej zasady w rezultacie spowoduje poprawę jakości i profesjonalizacji usług oraz podwyższy jakość zleceń wykonywanych na rzecz Zamawiających.
Źródło: Federacjaprzedsiebiorcow.pl
