Pytanie:
Czy w obecnym stanie prawnym powiatowe organy nadzoru budowlanego zobligowane są do pełnienia całodobowych dyżurów na wypadek katastrof budowlanych lub innych nieprzewidzianych zdarzeń?

Odpowiedź:
Tak, w obecnym stanie prawnym organy nadzoru budowlanego są zobligowane do pełnienia dyżurów telefonicznych.

Uzasadnienie:
Organizacja dyżurów telefonicznych nie wynika bezpośrednio z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - dalej pr. bud., zwłaszcza z przepisów określających kompetencje i zadania organów nadzoru budowlanego (zob. art. 84 pr. bud.).

Jednakże należy zwrócić uwagę na kwestie związane z katastrofą budowlaną, kiedy to w myśl art. 75 ust. 1 pkt 3 lit. a pr. bud., w razie katastrofy budowlanej w budowanym, rozbieranym lub użytkowanym obiekcie budowlanym, kierownik budowy (robót), właściciel, zarządca lub użytkownik jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o katastrofie właściwy organ. Tym organem zgodnie z art. 83 ust. 1 pr. bud. jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego.

Dalsze czynności organu powiatowego są określone w art. 76 ust. 1 pr. bud., stanowiącym, że organ, o którym mowa w art. 74 pr. bud., po otrzymaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej jest obowiązany: 1) niezwłocznie powołać komisję w celu ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy oraz zakresu czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz 2) niezwłocznie zawiadomić o katastrofie budowlanej właściwy organ nadzoru budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Zarówno w art. 75 pr. bud. i 76 pr. bud. ustawodawca użył zwrotu "niezwłocznie" co wskazuje, że działania organu muszą następować w jak najkrótszym czasie i jak najszybciej. Tym samym powoduje to konieczność stosownej organizacji pracy (np.: poprzez dyżury telefoniczne).

Niezależnie od powyższego, w przypadku regulacji tzw. dyżurów telefonicznych, należy mieć na uwadze treść art. 1515 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, stanowiący, że pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (dyżur).