W wojewódzkich dziennikach urzędowych ogłaszanych jest wiele kategorii dokumentów. Te najważniejsze to z pewnością akty prawa miejscowego, które stanowią na obszarze działania organów administracji, które je wydały, część porządku prawnego obowiązującego także podmioty znajdujące się poza strukturą administracji publicznej. Wpływają zatem na sytuację prawną tych podmiotów. W znacznej mierze są to akty organów jednostek samorządu terytorialnego.

W procesie stanowienia prawa jednostki samorządu są ograniczone przepisami powszechnie obowiązującymi. Nadzór nad ich działalnością prawodawczą sprawuje wojewoda oraz, w zakresie spraw finansowych, regionalna izba obrachunkowa, a jedynym kryterium nadzoru jest legalność, czyli zgodność z prawem. W przypadku stwierdzenia tego typu nieprawidłowości obowiązkiem organu nadzoru jest wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego lub wniesienie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego (jeżeli nie wyda rozstrzygnięcia w ciągu 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia). Organ nadzoru lub sąd administracyjny stwierdzają nieważność aktu organu samorządu, jeżeli jest on sprzeczny z prawem. Przyjmuje się wówczas, że taki nieważny akt nie obowiązuje od początku, ex tunc. Stwierdzenie nieważności może obowiązywać cały akt lub tylko fragment jego treści.

Na ocenę obowiązywania oraz treść uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego mają wpływ zatem także akty innych podmiotów. Skoro więc akty organów samorządu są publikowane w wojewódzkich dziennikach urzędowych, a publikacja ta jest obowiązkowa i jest warunkiem ich obowiązywania, to należałoby dążyć do tego, by również i inne akty mające wpływ na ich obowiązywanie i treść, były publikowane w tych dziennikach. Dopiero wówczas dzienniki urzędowe będą spełniały swoją informacyjną funkcję oraz będą stanowiły źródło pewnego prawa.

Od początku obowiązywania ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449, ze zm., dalej: ustawa o ogłaszaniu) w art. 13 pkt 5 przewiduje ona, że wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego. Problemem jest m. in. to, że dopiero prawomocne orzeczenie sądu przynosi skutek w postaci stwierdzenia nieważności. Sytuacja się komplikuje, jeżeli od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego została złożona skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sąd II instancji może wydać różnego rodzaju orzeczenia, które będą miały różny wpływ na wyrok wsa, a także bezpośrednio na uchwałę lub zarządzenie (np. w sytuacji gdy NSA częściowo tylko uwzględnia skargę kasacyjną, a w pozostałym zakresie ją oddala). Praktyka wojewodów jest też różna jeśli chodzi o zakres treści publikowanego wyroku – w części dzienników (np. w województwie dolnośląskim czy lubuskim) znajdziemy pełną treść orzeczenia wraz z uzasadnieniem, a w innych jedynie sentencję.

Dopiero od 1 kwietnia 2009 r., czyli od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206), która zmieniła ustawę o ogłaszaniu przez dodanie w art. 13 punktu 8a, istnieje podstawa do ogłaszania rozstrzygnięć nadzorczych dotyczących aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, że wojewodowie będą publikowali własne rozstrzygnięcia nadzorcze oraz rozstrzygnięcia regionalnych izb obrachunkowych.

Do treści nowej regulacji można z pewnością zgłosić wiele zarzutów. Po pierwsze, nowelizacja nie daje żadnych wskazówek, czy należy publikować rozstrzygnięcia jedynie prawomocne, czy też również i nieprawomocne. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z konstytucyjną zasadą sądowej ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, ma ona możliwość obrony swoich praw przed sądem administracyjnym, składając doń skargę na orzeczenie organu nadzoru. Zatem rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne dopiero z upływem terminu do złożenia skargi do sądu, bądź z datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez ten sąd. I tu powstaje drugi problem – jeżeli zostanie opublikowane w dzienniku urzędowym rozstrzygnięcie stwierdzające nieważność uchwały lub zarządzenia, uchylone następnie przez sad administracyjny, to czy należy również opublikować ten wyrok sądu? Artykuł 13 ustawy o ogłaszaniu nie daje wprost takiej możliwości. Trzecia kwestia, to określenie które rozstrzygnięcia nadzorcze powinny być publikowane w dziennikach urzędowych. Nie wszystkie bowiem mają wpływ na obowiązywanie lub na treść aktów samorządu terytorialnego. Jeżeli organ nadzoru stwierdzi jedynie nieistotne naruszenie prawa, wtedy ogranicza się do wskazania, że akt wydano z naruszeniem prawa, a wówczas uchwała lub zarządzenie nie tracą mocy. Skoro art. 13 pkt 8a ustawy o ogłaszaniu stanowi, iż w wojewódzkim dzienniku ogłasza się rozstrzygnięcia dotyczące aktów prawa miejscowego, to należałoby przyjąć, że w skutek użycia słowa „dotyczące” bez bliższego jego określenia, chodzi o wszystkie orzeczenia organów nadzoru, bez względu na to czy mają wpływ na obowiązywanie lub treść aktu. Kolejnym zagadnieniem, które budzi wątpliwości, to zakres aktów, których mają dotyczyć publikowane rozstrzygnięcia nadzorcze. Ustawodawca określił je jako „akty prawa miejscowego”, co jest co najmniej niekonsekwencją, jeśli nie błędem. Jeśli bowiem w art. 13 ustawy o ogłaszaniu ustawodawca wskazał, że ogłoszeniu podlegają m. in. uchwały budżetowe województw (pkt 7), które aktami prawa miejscowego nie są, to ogłoszenie rozstrzygnięcia nadzorczego wobec takiej uchwały nie będzie miało oparcia w przepisach ustawy o ogłaszaniu. Przy tej skali problemów drobiazgiem wydaje się być brak uregulowania formy publikacji rozstrzygnięć nadzorczych, tj. czy powinny być publikowane wraz z uzasadnieniem, lub jedynie sama sentencja bez uzasadnienia, czy może dopuszczalna jest tylko zbiorcza informacja (np. w drodze obwieszczenia) o wydanych rozstrzygnięciach i ich zakresie.

Ideę nowelizacji ustawy o ogłaszaniu, przez poszerzenie kategorii publikowanych w wojewódzkich dziennikach urzędowych dokumentów o rozstrzygnięcia nadzorcze, należy ocenić bardzo pozytywnie. Jednak taka treść dodanych przepisów niestety budzi wątpliwości interpretacyjne. Prawo lokalne jest istotnym składnikiem całego systemu prawnego i dotyczące go normy prawne powinny maksymalnie jasno i precyzyjnie określać jego treść oraz zasady i tryb tworzenia.