Nowelizacja PZP zmieni zasady odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansowej

Procedowana aktualnie nowelizacja ustawy - Prawo zamówień publicznych zmieni nie tylko tę ustawę, ale także inne akty prawne związane z funkcjonowaniem systemu zamówień publicznych. Zmiany będą dotyczyć m.in. ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (u.n.d.f.p.).

Nowelizacja u.n.d.f.p. zakłada m.in. rozszerzenie kręgu osób objętych zastosowaniem jej przepisów poprzez zmianę treści art. 4 ust. 2 u.n.d.f.p. Czyn naruszenia dyscypliny finansów publicznych mogłaby popełnić osoba działająca zarówno w imieniu podmiotu publicznego jak i podmiotu prywatnego oferującego pomocnicze działania zakupowe o jakich mowa w nowelizowanych przepisach p.z.p. Pomocnicze działania zakupowe są instrumentem wprowadzanym do systemu zamówień publicznych poprzez zmianę art. 15 p.z.p. i polegają na wsparciu dla organizacji procesu udzielania zamówień i mogą obejmować w szczególności: zapewnienie infrastruktury technicznej, doradztwo przy planowaniu, przygotowywaniu oraz przeprowadzaniu postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.

Stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt nowelizacji PZP >>>

Pozostałe zmiany u.n.d.f.p. dotyczą czynów naruszających dyscyplinę finansów jakie mogą być popełnione na poszczególnych etapach procesu zakupowego. Nowym czynem naruszającym dyscyplinę będzie niezamieszczenie specyfikacji istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej. Nowelizacja zakłada też wyłączenie z katalogu czynów naruszających dyscyplinę pewnych czynów, które dotychczas były objęte u.n.d.f.p.

Na taki kierunek zmian wskazuje znowelizowana treści art. 17 ust. 1b pkt 2 u.n.d.f.p., który dotychczas stwierdzał, że naruszeniem dyscypliny jest udzielenie zamówienia z naruszeniem przepisów dotyczących przesłanek stosowania trybów: negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę.

Według noweli naruszeniem ma być jedynie udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów dotyczących przesłanek udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia. Przywołana propozycja zmiany jest wysoce kontrowersyjna nie tylko z tego powodu, że znacznie łagodzi podejście ustawodawcy do oceny prawidłowości działań zamawiających.

Kontrowersyjność propozycji wynika także z tego, że równocześnie tą samą nowelizacją rozszerza się zakres czynów naruszających dyscyplinę w postępowaniach mających na celu zawarcie umowy ramowej.

Jednym z przepisów dotyczących umów ramowych jest nowy art. 17 ust. 1 ba u.n.d.f.p., gdzie zapisano, że naruszeniem dyscypliny jest zawarcie umowy ramowej z naruszeniem przepisów dotyczących przesłanek stosowania trybu negocjacji bez ogłoszenia, trybu z wolnej ręki lub trybu zapytania o cenę. Nowelizacja rozszerza krąg osób, które mogą naruszyć dyscyplinę finansów poprzez niezłożenie oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności powodujących wyłączenie z tego postępowania. Dotychczas zarzut naruszenia dyscypliny w określony powyżej sposób mógł być postawiony członkowi komisji przetargowej lub innej osobie wykonującej czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego.

Po zmianie przepisów (art. 17 ust. 4 u.n.d.f.p.) krąg osób mogących popełnić opisywany czyn obejmuje: kierownika zamawiającego, członka komisji przetargowej, członka zespołu projektowego, osoby wykonujące czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego, a także inne osoby mogące mieć wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Wprowadzenie do powyższego wyliczenia kierownika zamawiającego ma walor jedynie porządkowy, ponieważ osoba pełniąca taką funkcję nie składając przedmiotowego oświadczenia narusza dyscyplinę także pod rządami obecnie obowiązującej u.n.d.f.p. Dodanie do przepisu członka zespołu projektowego jest konsekwencją wprowadzenia do p.z.p. art. 20a, który zakłada powoływanie przez zamawiającego tzw. zespołów projektowych.

Zupełnie nową kategorią osób jakie mogą popełnić czyn naruszenia dyscypliny poprzez niezłożenie oświadczenia regulowanego przepisami art. 17 p.z.p. są „inne osoby mogące mieć wpływ na wynik postępowania”. Ani p.z.p., ani u.n.d.f.p. nie zawiera choćby przykładowego wyliczenia osób, jakie należałoby zakwalifikować do tej grupy, która z założenia może być bardzo liczna. Osobą mogącą mieć wpływ na wynik postępowania może być zarówno pracownik wykonujący czynności jeszcze przed formalnym wszczęciem procedury, takie jak np. przygotowanie projektu umowy stanowiącej załącznik do SIWZ. Taką osobą może być także pracownik biura podawczego zajmujący się przyjmowaniem składanych ofert. W końcu, taką osobą może być pracownik odpowiedzialny za przekazanie do podpisu umowy jaka ma być zawarta z wyłonionym już wykonawcą.

Brak precyzyjnego określenia grupy osób mogących mieć wpływ na wynik postępowania przepisami ustawowymi będzie wymagał wypracowania definicji tego terminu w praktyce prowadzonych procedur.