Kompromisowe zmiany w Karcie Nauczyciela


Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło projekt nowelizacji Karty Nauczyciela. Zaproponowane przez resort zmiany są efektem kilkumiesięcznej dyskusji i stanowią duży kompromis pomiędzy sprzecznymi interesami odpowiadających za finansowanie szkół samorządowców i związków zawodowych zrzeszających pedagogów. Z jednej strony rządowy projekt przewiduje skrócenie urlopów wypoczynkowych nauczycieli do 47 dni i ograniczenie urlopów dla poratowania zdrowia, z drugiej zaś wbrew samorządowym postulatom bez zmian pozostawiono nauczycielskie pensum.


Samorządy: to krok w dobrym kierunku, ale potrzebne są dalsze zmiany

Zdaniem Bogdana Bieńka ze Związku Miast Polskich, zaproponowane rozwiązania zmierzają w dobrym kierunku, jednak z uwagi, że nie wszystkie samorządowe postulaty znalazły odzwierciedlenie w projekcie nowelizacji, władze lokalne wstrzymają się jeszcze z zajęciem oficjalnego stanowiska. Samorządowcy zabiegali m.in. o większa liczbę obowiązkowych godzin czy o objęcie przepisami Karty Nauczyciela wyłącznie osoby, które pracują bezpośrednio z uczniami.


ZNP: zwyciężył realizm, rzeczowość i wiedza

Wątpliwości co do oceny zaproponowanych przez resort zmian nie ma za to strona reprezentująca pedagogów. Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego podkreślił, że w rozmowach o zmianach w Karcie Nauczyciela "zwyciężył realizm, rzeczowość i wiedza". Prezes ZNP podziękował resortowi za bardzo merytoryczną postawę. "Cieszymy się, że pani minister podziela nasze zdanie dotyczące pensum nauczycielskiego, ponieważ nauczyciele stanowią jedną grupę, nie ma powodu, abyśmy dzielili się na nauczycieli tablicowych i nietablicowych" - mówił Broniarz.


Urlop wypoczynkowy nauczycieli zostanie skrócony

Nauczyciele mają obecnie wolne w wakacje, ferie i w czasie przerw świątecznych (bożonarodzeniowej i wielkanocnej). Przykładowo w 2012 r. nie licząc weekendów nauczyciele otrzymali aż 54 dni wolnego. Zdaniem samorządowców jest to przykład nieracjonalnego finansowania oświaty i ten czas mógłby być wykorzystany zupełnie inaczej. W czasie ferii świątecznych dyrektorzy mogliby wzywać nauczycieli w celu prowadzenia dodatkowych zajęć z uczniami, np. opiekuńczych lub wychowawczych, argumentują samorządowcy.
 

Resort edukacji zaproponował by liczbę dni urlopu pedagogów zredukować do 47, nauczyciele będą też musieli wypełniać kartę urlopową. W przypadku, gdy tego nie zrobią np. podczas zimowych ferii, będą do dyspozycji dyrektora szkoły. MEN przypomniał, że zgodnie z obecnymi przepisami nauczyciel podczas urlopu może na polecenie dyrektora szkoły wykonywać prace np. związane z zakończeniem czy przygotowaniem roku szkolnego. Nie może trwać to dłużej niż przez siedem dni.
 

Nauczycielskie pensum pozostanie bez zmian

Krystyna Szumilas, minister edukacji narodowych, zapowiedziała jednocześnie, że zmiany związane z nowelizacją Karty Nauczyciela nie obejmą pensum nauczycieli – 18 godzin przy tablicy i dwie na zajęciach wyrównawczych. "Podjęłam decyzję, że zmiany związane z nowelizacją Karty Nauczyciela nie będą obejmowały zwiększenia czy też zmniejszenia w zakresie pensum, obowiązującego czasu pracy nauczycieli" - powiedziała minister. Przypomniała przy tym, że nauczyciele poza pensum resztę obowiązującego ich 40-godzinnego tygodnia pracy spędzają pracując poza szkołą, np. sprawdzając klasówki lub przygotowując kolejne lekcje.@page_break@


Urlop dla poratowania zdrowia przyzna lekarz medycyny pracy

Zmiany obejmą też system udzielania nauczycielom urlopów dla poratowania zdrowia. Z możliwości tej korzysta coraz więcej pedagogów, według stanu z na 31 marca 2012 na urlopie przebywało prawie 15,8 tys. nauczycieli, podczas gdy w 2009 r. takich osób było cztery tysiące mniej. Tym samym szacowane przez MEN koszty urlopów dla poratowania zdrowia wzrosły z ok. 256 do ponad 626 mln zł rocznie. "Zaproponuję zmiany dotyczące udzielania urlopu zdrowotnego. Urlop ten będzie przyznawany przez lekarza medycyny pracy. Orzekany będzie w momencie, kiedy nauczyciel będzie zagrożony chorobą zawodową wynikającą ze środowiska pracy, którą wykonuje" - zapowiedziała Szumilas. Urlop dla poratowania zdrowia może być udzielony nauczycielowi przez dyrektora szkoły po siedmiu latach pracy, jednorazowo na okres nie dłuższy niż rok. Łączny wymiar urlopu w okresie całego zatrudnienia nauczyciela nie może przekraczać trzech lat.


Wójcik: niektóre dodatki do wynagrodzenia i świadczenia rodem z minionej epoki

Ponadto resort edukacji proponuje stopniowe odejście od uposażenia o charakterze czysto socjalnym, czyli prawa do lokalu mieszkalnego, dodatku mieszkaniowego, użytkowania działki gruntu szkolnego i zajmowania mieszkań w budynkach szkolnych oraz zasiłku na zagospodarowanie. Zmiana ma objąć także dodatek wiejski, czyli dodatkowe wynagrodzenie, który nauczyciele otrzymują za pracę na wsi. MEN chce ustalenia stałej wysokości dodatku wiejskiego na poziomie 10 proc. kwoty bazowej z 2013 r., z jednoczesnym włączeniem go do średnich wynagrodzeń nauczycieli.

Za takim rozwiązaniem opowiadał się choćby Marek Wójcik ze Związku Powiatów Polskich, którego zdaniem są to elementy pensji rodem z minionej epoki i wpływają dodatkowo na opinie społeczną na temat zawodu nauczycielskiego. Minister edukacji podkreśliła jednak, że zmiany dotyczące dodatków będą wprowadzane z poszanowaniem praw nabytych, co oznacza, że nauczyciele, którzy już korzystają z tych dodatków, będą mogli korzystać z nich dalej.


Jednorazowe dodatki uzupełniające będą ujednolicone

Uelastycznienie zasad naliczania i wypłacania jednorazowych dodatków uzupełniających - to kolejna propozycja MEN. Dodatki takie muszą wypłacić samorządy nauczycielom, jeśli na swoim terenie wydadzą ogółem na wynagrodzenia nauczycieli mniej niż wynika z tzw. średniego wynagrodzenia. Wysokość średniego wynagrodzenie jest pochodną kwoty bazowej określanej co roku w ustawie budżetowej. MEN chce, by samorządy nie rozliczały się jak dotąd z kwot wydanych na wynagrodzenia nauczycieli osobno dla wszystkich stopni awansu zawodowego, ale globalnie z całej kwoty.


Samorządy będą miały większy wpływ na pensje nauczyciela

Resort poinformował też o propozycjach zmian w systemie wynagradzania nauczycieli. Chce tak zmienić zasady wynagradzania nauczycieli, by samorządy miały większą swobodę w różnicowaniu pensji.


Zanim projekt nowelizacji trafi pod obrady parlamentu, zainteresowane strony będą miały 30 dni na zgłoszenie swoich uwag w ramach konsultacji społecznych.