Uczeń urodzony 10 kwietnia 1989 r. posiadający orzeczenie o ustaleniu stopnia niepełnosprawności (znaczny stopień niepełnosprawności) i orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego - upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, uczęszcza do I klasy szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy w specjalnym środku szkolno-wychowawczym.



Czy zgodnie z art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty , gmina jest zobowiązana do bezpłatnego dowożenia tego ucznia do ośrodka lub do zwrotu kosztów przejazdu?

Ośrodek znajduje się w odległości 50 km od miejsca zamieszkania.

Odpowiedź

Obowiązek zapewnienia bezpłatnego dowozu uczniów niepełnosprawnych przez gminę uzależnione jest od rodzaju niepełnosprawności określonej w orzeczeniu, wydanym przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

Uzasadnienie

W świetle zapisu art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty , obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się w oparciu o zapisy art. 71b ustawy o systemie oświaty  (kształcenie specjalne dzieci i młodzieży wymagającej stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, realizowane w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i ośrodkach o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty ), bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum.

Mowa tu jest o najbliższej szkole podstawowej i gimnazjum, niekoniecznie mającej siedzibę w obwodzie miejsca zamieszkania dziecka. W odniesieniu do dzieci z niepełnosprawnością ruchową, a także z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym, obowiązek gminy polegający na dowozie uczniów do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej oraz zapewnieniu opieki trwa do ukończenia przez ucznia 21 roku życia. Najdalej idący obowiązek gminy w zakresie dowożenia dzieci ustawodawca ustanowił w odniesieniu do dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, realizujących obowiązek szkolny i obowiązek nauki w formie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, a także wobec dzieci z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi. W tym przypadku gmina musi zapewnić bezpłatny dojazd i opiekę w czasie przejazdu do ośrodka, umożliwiającego dzieciom realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej niż do ukończenia przez nich 25 roku życia. Zamiast zapewnienia bezpłatnego dowozu dzieci gmina może zwrócić koszty przejazdu ucznia oraz jego opiekuna na zasadach określonych w umowie, zawartej pomiędzy wójtem i rodzicami (opiekunami lub opiekunami prawnymi).

Z sytuacji opisanej w pytaniu wynika, że uczeń ukończył 20 lat życia i posiada orzeczenie o zakwalifikowaniu do kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność w stopniu lekkim. Z zapisów u.s.o. wynika, że gmina nie ma już obowiązku zapewnienia bezpłatnego dowozu dziecka upośledzonego w stopniu lekkim do Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy w SOSW (jest to już szkoła ponadgimnazjalna). Inaczej sytuacja wyglądałaby, gdyby dziecko posiadło dodatkowo inną niepełnosprawność. Wówczas możemy mieć do czynienia z niepełnosprawnościami sprzężonymi.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)