Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30 proc. od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę;
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.

KIO: rażąco niska cena ma granice określone w ustawie >>

Podstawa zwrócenia się do wykonawcy o przedłożenie wyjaśnień w tym trybie ma pierwiastek subiektywny - cena oferty ma wydać się zamawiającemu rażąco niska. Niezależnie od uprawnienia zamawiającego do wezwania wykonawcy do złożenia stosownych wyjaśnień zawsze w razie wystąpienia wątpliwości, zamawiający ma obowiązek wystąpienia do wykonawców z wezwaniem do udzielenia wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny „w szczególności, gdy cena oferty jest niższa o 30 proc. od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert”. Sformułowanie „w szczególności” należy rozumieć jako przykład sytuacji, w której zamawiający powinien mieć, zdaniem ustawodawcy, wątpliwości co do możliwości wykonania zamówienia przez wykonawcę w zamian za oferowaną cenę.

Nowy ciężar dowodu ws. rażąco niskiej ceny >>

Zamawiający zwraca się do wykonawców o przedstawienie dowodów, co oznacza, iż wykonawcy, w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, w ramach składanych wyjaśnień powinni przedkładać także dowody, które uzasadniają zaoferowaną przez nich cenę za realizację przedmiotu zamówienia i potwierdzają wyjaśnienia. Przy czym ustawodawca nie wskazuje, czym mają być ww. „dowody”, dlatego też należy przyjąć, że mogą być nimi dokumenty potwierdzające treść wyjaśnień, ale także takie informacje zawarte w samych wyjaśnieniach (np. szczegółowe obliczenia), które dowodzą prawdziwości i prawidłowości zawartych w nich twierdzeń.

Zamawiający w wezwaniu wystosowanym do wykonawców powinien w sposób wyraźny i możliwie precyzyjny określić żądany zakres wyjaśnień oraz żądać przedstawienia dowodów dotyczących elementów ofert mających wpływ na wysokość cen.
Zamawiający uprawniony jest również do żądania takich wyjaśnień w zakresie ceny ofertowej, które wykraczają poza czynniki mające wpływ na cenę oferty wymienione literalnie w treści art. 90 ust. 1 p.z.p., co po stronie wykonawcy skutkuje zawsze obowiązkiem złożenia dodatkowych informacji, pod rygorem odrzucenia jego oferty na podstawie art. 90 ust. 3 p.z.p.

By zbadać rażąco niską cenę konieczne jest „ubruttowienie” szacunku zamawiającego >>

Co do zasady przy badaniu wystąpienia rażąco niskiej ceny należy brać pod uwagę cenę zaproponowaną przez wykonawcę za cały przedmiot zamówienia, nie zaś jej poszczególne składniki odnoszące się do pojedynczych elementów składających się na przedmiot zamówienia. Innymi słowy, nawet relatywnie niska cena za poszczególne elementy przedmiotu zamówienia nie może stać się przesłanką do odrzucenia oferty na podstawie ustawy Pzp, jeśli jednocześnie całkowita cena ofertowa nie odbiega znacząco od wartości szacunkowej ustalonej przez zamawiającego oraz od cen rynkowych, mających swoje odzwierciedlenie w szczególności w cenach ofert innych wykonawców. Wobec powyższego należy stwierdzić, iż co do zasady samo wystąpienie niskiej składowej ceny nie jest tożsame z zaistnieniem rażąco niskiej ceny oferty, choć należy każdorazowo brać pod uwagę charakter zamówienia, w tym przewidziany sposób obliczenia jego ceny (por. wyrok KIO 302/15 z dnia 5 marca 2015 r.).

 

Dowiedz się więcej z książki
Prawo zamówień publicznych. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

Zamawiający w pierwszej kolejności jest zobowiązany do ustalenia, czy świadczenie realizowane przez osoby zaangażowane do wykonania zamówienia publicznego udzielanego w danym postępowaniu oraz objętego przedmiotem oferty wykonawcy ocenianej w kontekście ewentualnego odrzucenia jej jako rażąco niskiej, stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. ma charakter stosunku pracy, czy też może być świadczone na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Podjęcie powyższych czynności przez zamawiającego może doprowadzić do przekonania, że cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami sformułowanymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów. W takiej sytuacji zamawiający ma obowiązek, stosownie do art. 90 ust. 1 p.z.p., zwrócenia się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień oraz złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.

Źródło: Informator Urzędu Zamówień Publicznych Nr 3/2015, www.uzp.gov.pl