Adres zameldowania pacjenta nie decyduje o tym która gmina opłaci hospitalizację

Podczas przyjmowania do szpitala pacjent przedstawił dowód osobisty, potwierdzając zameldowanie (stary wzór dowodu). Po hospitalizacji okazało się, że osoba ta nie mieszka pod wskazanym adresem ponieważ została wymeldowana przez właściciela domu. Okazało się również, że pacjent nie jest ubezpieczony, co potwierdził NFZ. W takim wypadku nie ma możliwości wysłania faktury za leczenie.

Czy właściciel domu ma prawo wymeldować lokatora bez jego wiedzy?
 
Czy należy uznać że pacjent jest bezdomny? Kto powinien w takim wypadku zapłacić za jego hospitalizację?

Odpowiedź

Z opisu sytuacji wynika, że za hospitalizację powinien zapłacić pacjent albo ewentualnie gmina.

Osoba ubiegająca się o świadczenie z środków publicznych jest obowiązana przedstawić dokument potwierdzający prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przed jego udzieleniem, oprócz sytuacji nagłych – dokument okazuje się po udzieleniu świadczenia. W razie nieprzedstawienia dokumentu, świadczenie zostaje udzielone na koszt świadczeniobiorcy. (art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 167, poz. 1027 z późn. zm) - dalej jako: u.ś.o.z.

Dla wystawienia faktury za leczenie istotne jest miejsce zamieszkania pacjenta w rozumieniu art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) czyli miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Nie jest to jednoznaczne z faktem zameldowania, dlatego fakt wymeldowania pacjenta nie ma tutaj znaczenia. Miejscem zamieszkania, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, jest zamieszkiwanie u innej osoby, miejsce pracy lub miejsce korzystania z pomocy społecznej.

Jeżeli na podstawie okoliczności sprawy, można pacjenta uznać za bezdomnego to kompetentna do podjęcia takiej decyzji będzie właściwa jednostka samorządu terytorialnego, a nie szpital udzielający świadczeń zdrowotnych. Zgodnie z ustawą ustawą o pomocy społecznej za osobę bezdomną uznaje się – osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania (art. 6 pkt 8). Jednocześnie należy zaznaczyć, iż zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają tylko osoby bezdomne, które zostały objęte programem wychodzenia z bezdomności i z tego tytułu posiadają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej (art. 66 pkt 29 u.ś.o.z. ). Natomiast osoby bezdomne nieobjęte takim programem, nie są objęte obowiązkiem ubezpieczenia.
Jednak, przedstawiona w pytaniu sytuacja wskazuje na brak możliwości pokrycia kosztów leczenia przez pacjenta we własnym zakresie, ze względu na jego sytuacje majątkową. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 u.ś.o.z. prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych mają również świadczeniobiorcy inni, iż ubezpieczeni. Są to osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które spełniają kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ustawy o pomocy społecznej , co do których nie stwierdzono okoliczności, o których mowa w art. 12 tej ustawy (tzn. nie zachodzi dysproporcja między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny wskazującą iż osoby te są w stanie przezwyciężyć swoją trudną sytuację życiową wykorzystując własne zasoby majątkowe i finansowe). @page_break@

W celu ustalenia sytuacji dochodowej i majątkowej takiego świadczeniobiorcy, przeprowadza się wywiad środowiskowy za zasadach i w trybie określonych w przepisach o pomocy społecznej, w oparciu o który gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszania (w rozumieniu art. 25 Kodeksu cywilnego) świadczeniobiorcy wydaje decyzję (art. 7 ust. 2 i ust. 3 oraz art. 54 ust. 1 u.ś.o.z. ).

Decyzja pozytywna dla świadczeniobiorcy, to dokument potwierdzający prawo do świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych. Decyzję tą wydaje się na wniosek świadczeniobiorcy, a w przypadku stanu nagłego – na wniosek świadczeniodawcy udzielającego świadczenia opieki zdrowotnej złożony niezwłocznie po udzieleniu świadczenia. Ponadto decyzja taka może być wydana z własnej inicjatywy wójta (burmistrza, prezydenta) gminy lub na wniosek właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu (art. 54 ust. 4 i ust. 5 u.ś.o.z. ).

Koszty przeprowadzenia wywiadu środwiskowego i koszty świadczeń zdrowotnych pokrywa gmina, która na realizację tych zadań otrzymuje dotacje z budżetu państwa (art. 7 ust. 2 , ust. 3 i ust. 4 u.ś.o.z. ).

Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie decyzji, przysługuje przez okres 30 dni, chyba że w tym okresie świadczeniobiorca zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym lub zmieni się sytuacja dochodowa lub majątkowa, wpływająca na podstawę wydania decyzji.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 167, poz. 1027 z późn. zm
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)